📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری 📆 شماره جلسه: ۴ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 🔺1⃣قرآن کتابی جهانی است پس باید به زبان مشترک همه انسانها از گذشته تا قیامت باشد. منظور از این زبان، #فرهنگ است نه لفظ و زبان مشترک هم #فطرت_انسانی است چون هم همگان آنرا میفهمند و هم به حال همه سودمند است. این دو مقام «فهم و سودمندی» سبب جهانی شدن کتاب خواهد شد. 🔺2⃣در مقام «قابل فهم بودن» برای همه، دو بحث است. یکی مستمع بتواند بفهمند و دوم متکلم خوب حرف بزند و پیچیده سخن نگوید. هر کدام نباشد دیگر کتاب #جهانی نخواهد بود.برای اینکه ما بتوانیم بفهمیم با #تفسیر_قرآن_به_قرآن روبروییم. چه علمی لازم است که انسان قرآن را بفهمد؟ این قرآن پیچیده نیست که نیاز به علوم دیگر ندارد وگرنه آن علوم میشوند اصل و قرآن فرع. اگر آن علوم عوض شدند فهم قرآنی هم عوض میگردد. هرگز نمیتوان یک کتاب مصون و معصوم را به کتاب غیر مصون ارجاع داد. با فلسفه و کلام و فقه و ... نمیشود آنرا تفسیر کرد چون قرآن فقط برای فیلسوف و متکلم و فقیه نیست. قرآن را با خود قرآن میتوان فهمید. 🔺3⃣قرآن، #مأدُبِه خداوند است و مأدبه آن غذای آماده ایست که دیگران را دعوت به آن میکنند. باید با «دست خالی» نزد قرآن رفت و از آن سیراب شد. نمیتوان با دانسته های علمی قبل نزد قرآن رفت و آن علوم را بر قرآن تحمیل کرد چون در این صورت قرآن را با دانسته های خویش #تطبیق میدهد نه اینکه تفسیر کند. فقط باید #سرمایه_فطری را حفظ کرد و صفای ضمیر را از گناه حفظ کرد و آنگاه نزد قرآن رود تا چیزی بفهمد و البته هر کس به اندازه دانسته خویش چیز میفهمد. 🔺4⃣خداوند ۳ سِمت برای پیامبر خویش تعیین کرد: «تلاوت، تعلیم، تزکیه». تلاوتش نور است. تعلیمش نور است چون به بهترین راهها حرف را میفهماند حتی با مثل. انسان تحصیل نکرده مطالب قرآن را با مثالهایش میفهمد و انسان تحصیل نکرده به صرف خواندن اصل مطلب. 🔺5⃣گاهی یک آیه تمام مطلب را در مورد بحثی بیان میکند. گاهی نیز یک مطلب مثل ساختمانی بلند است که یک آیه صرفا بعضی از قسمتهای این ساختمان را بیان کرده است قسمتهای دیگر در آیات دیگر آمده. این همان #تفسیر_قرآن_به_قرآن است تا این ساختمان را تکمیل کند. 6⃣حجیت تفسیر قرآن به قرآن دلایلی دارد: 🔺اول استدلال عقلی: اصولیین در یافتن احکام اینطورند که وقتی عامی دیدند دنبال مخصص میروند و اگر مطلق دیدند به دنبال مقید و ... تا اگر ظهور لفظی نشان داد که باید آیات دیگر هم درنظر گرفته شود آن هم بیاید. 🔺دوم استدلال لفظی: قرآن نیز گوید همه آیات را با هم بسنجید تا ببینید در قرآن اختلافی هست یا نه. چون قرآن در طول ۲۳ سال به تدریج آمده حال آنکه اختلافی نیست. همانطور که اجزای جهان با هم منتظم و هماهنگند آیات قرآن نیز اینطورند. 🔺سوم اینکه اگر مطبی در آیه ای آمد و حدودش در آیات دیگر آمده زمانی این کتاب #نور خواهر بود که هیچ مطلب تیره و مبهم نداشته باشد پس باید آیه اصلی را با آیات مرتبط تفسیر کرد تا نور و روشن باشد. قرآن «تبیان کل شیء» است چگونه میتواند تبیان خودش نباشد؟ یعنی بخواهد همه مطالب مورد نیاز انسان را بیان کند حال آنکه برای فهم خودش نیاز به علوم دیگر باشد! 🔺دلیل چهارم سیره ائمه است که میگفتند این آیه به شهادت فلان آیه بدان معناست چنانکه از قضاوتهای امام علی میفهمیم. خداوند در آیه ۴۴ سوره نحل صراحتا گوید معلم و #مفسر_قرآن، پیامبر اکرم است. پس ما عمومات قرآن را طبق نص خود قرآن، به روایات معصومین ارجاع میدهیم نه اینکه آن یک چیز جدایی باشد چون همانطور که گفته شد تفسیر قرآن باید بر خود قرآن عرضه شود نه علوم دیگر. پس خود قرآن، کلیددار و بیان کننده آیات و احکام را مشخص کرده و آن را #اهل_بیت معین کرده است. 🔰 فهرست جلسات تفسیر: eitaa.com/quranonline/4191 •┈┈••✾☘️﷽☘️✾••┈┈• 🔸 به دارالقرآن مجازی بپیوندید 🔸 🌐 @quranonline •┈┈••✾☘️﷽☘️✾••┈┈•

📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری 📆 شماره جلسه: ۵ 📚 مفسر: #علامه_جوادی_آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 🔺1⃣قرآن کتابی است جهانی. لذا اول، زبانش را همه مردم عالم در همه اعصار بفهمند و دوم، محتوایش هم مورد نیاز همه مردم در همه اعصار باشد و سوم، تغییر و #پیشرفت_علوم نباید مردم را از قرآن بی نیاز کند. 🔺2⃣زبان قرآن را همه میفهمند چون زبان #فطرت است. یکی از شواهدی که ذکر کردیم آیه «و نزلنا ... تبیانا لکل شیء» بود. حال هر مطلبی که آمده یا در همان سوره یا سور دیگر کاملا همه جوانبش را مطرح کرده است. آنگاه ارزش روایات و شان نزول و غیره باید در اینجا سنجیده شود. 🔺3⃣آیا قرآن عِدلی دارد که برای فهم مطالبش نیاز به آن داشته باشد، قرآن در فهمش استقلال ندارد زیرا لازمه استقلال اینست که همه مطالب را کاملا بفهماند حال آنکه اینطور نیست و نیاز به مطالب دیگر دارد و خود قرآن ارجاع داده به مطهرین که اهل بیتند.آیا اینطور است؟ 🔺4⃣در مقام معنوی بزرگان دین همچون صاحب جواهر و کاشف القطاء گفته اند #اهل_بیت بالاتر از قرآن و کعبه است. اما از نظر حجیت لفظی و ظاهری چطور؟ مبنای حجیت عمل ما به روایات چیست؟ چون پیامبر گفته کتاب الله و عطرتی. حال چرا حرف پیامبر حجت است؟ چون خداوند در قرآن گفت اطاعت کنید «ما ءاتاکم الرسول فخذوه و ما نهکم فنتهوا». وقتی سخن به خدا رسید سوال قطع میشود و دیگر نمیشود پرسید چرا حرف خدا حجت است. 🔺5⃣پس از نظر ظاهری، روایت، عِدل قرآن نیست بلکه قرآن به روایات بها داده است و معصومین گفته اند که پیامبر فرموده دروغگویان بر من زیاد دروغ میبندند. هر چه گفتند با #قرآن بسنجید اگر مطابق قرآن بود بپذیرید وگرنه نپذیرید. قرآن هم روایات را حجت میکند و هم مشکلات روایات را پیدا یا حل میکند و در مقام تعارض روایات هم از قرآن کمک میگیریم. 🔺6⃣ آراء صحابه و مفسرین هم حجیت دارند؟ رای علما چون نظر علمی است راهگشاست و ارزش دارد اما حجیت ندارد چون معصوم نیستند. 🔺7⃣شان نزول حجیت دارند؟ اگر بصورت تاریخ باشد حجیت ندارد. در مورد تاریخ خوب کار نشده. حدیث با شان نزول دو فرق دارد: در تاریخ حدیث روی تک تک مهره های حدیث کار شده و علمای رجال و درایه کاملا کار کردند. اما در مورد تاریخ شان نزول خیر. پایان سلسله تاریخ هم کار نشده و معصوم نیستند. باید روی تک تک سلسله تاریخ شان نزولها کار کرد که ببینیم آیا همه قابل اعتمادند و نهایتا به #معصوم میرسد یا خیر. اگر همه قابل اعتماد باشند و نهایتا به معصوم برسد و معصوم گفته باشد، حجیت دارد اما آن هم باز مخصّص نیست بلکه زمینه را مشخص میکند چون قرآن برای زمان خاصی نیست. 🔺8⃣روایاتی که جنبه #تطبیق دارد چطور؟ مثلا صالح المومنین را روایت، فلانی دانسته است. چون روایت گفته به همان منتسب میشود اما روایاتی که بیان مصداق و جنبه تطبیق با شخصی یا چیزی را دارند انحصار را نمیرسانند بلکه صرفا مصداق را میگویند. 🔺9⃣روایت با سه شرط حجیت پیدا میکند: ۱. سنداً قطعی باشند. ۲. جهت صدور برای بیان معارف واقعی باشد نه تقیه. ۳. دلالتش نص باشد نه ظاهر. 🔰 فهرست جلسات تفسیر: eitaa.com/quranonline/4191 •┈┈••✾☘️﷽☘️✾••┈┈• 🔸 به دارالقرآن مجازی بپیوندید 🔸 🌐 @quranonline •┈┈••✾☘️﷽☘️✾••┈┈•

📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری 📆 شماره جلسه: ۸ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 🔺1⃣چون قرآن تبیان کل شیء است پس در تفسیر محتاج به غیر نیست. از نظر #سند که خود قرآن، روایات را حجت دانسته و از نظر #دلالت هم خود معصومین فرموده اند روایات ما را قران بسنجید. اگر روایتی متواتر یا خبر واحد محفوف به قرینه بود و لذا قطعی الصدور بود سندش قطعیت می یابد اما در دلالتش باز باید با قرآن سنجیده شود و متنش ارزیابی شود. 🔺2⃣قاعده «اذا تعارضا تساقطا» برای جایی است که دو سند در یک سطح باشند نه مانند قرآن و روایت که روایت در طول قرآن است نه عرض و هم سطح آن. نکته بعد اینکه این قاعده برای جاییست که دو عبارت کاملا #متباین باشند نه عموم و خصوص یا مطلق و مقید. اینها در قانونگذاری مخالفت محسوب نمیشوند و #تعارض_بدوی است. مخصِّص و مقیِّد، شارح عام و مطلقند. پس صرفا اگر روایت مباینت با آیه ای داشت رد میشود 🔺3⃣آیه ۸۲ سوره نساء میفرماید «و لو کان من غیر عند الله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا» لذا میفرماید: شما در قرآن #اختلاف_کثیر نمیابید منظور همین تباین دو عبارت در قرآن است نه اینکه یک آیه آیه دیگر را تخصیص بزند یا مقید کند. 🔺4⃣همه، هرچه را که در قرآن است نمیفهمند اما ظاهر را کاملا میفهمند و از آن بهره مند میشوند چون اصطلاح خاص علمی ندارد. طبق آیه تطهیر در سوره احزاب، فقط #اهل_بیت به تمام مطالب قرآن دسترسی دارند. نوع موجودات در جهان رو به کمالند لذا قرآن گوید اگر قرآن از غیر خدا بود حتما در آن تباین یا تحول دیده میشد حال آنکه از نظر بلاغت تمام قرآن مثل هم است. هیچ جای قرآن جای دیگر را نقض نمیکند. نتیجه بعد اینکه این کتاب نسخ پذیر نیست چون گذشت زمان و #تکامل در آن راه ندارد. این کتاب، جهانی است و جهانیان را تا قیامت به مبارزه دعوت کرده است. نسخی که در مورد قرآن گویند تخصیص زمانی است نه اینکه مورد را در آن زمان هم رد کند و غلط بداند. 🔺5⃣ #تفسیر_به_رای یعنی شخص با نظر خود به سراغ قران رود و نظرش را بر قرآن تحمیل کند و نظر قرآن را با نظر خود #تطبیق دهد. تفسیر صحیح اینست که مفسر، با نگاهی خالی از دانسته های علمی پیشین و با دست خالی به سراغ قرآن رود. 🔺6⃣در مورد حدیث اینطور نیست که مثل قرآن سندش قطعی باشد چون نوشتن روایات ممنوع بود و غالبا آنها حفظ میکردند. بعدا در ایران که حکومتهای شیعه آمد و راه برای احادیث باز شد. غیر از حدیث و محدث، کتاب حدیث هم جعل میکردند! که علما مجبور شدند کتب حدیث صحبح را با صفحه و ... معرفی کنند تا همه بدانند که کلا این تعداد صفحه و سطر و ... دارد. بر سر حدیث بلاها آوردند. 🔺7⃣آیا ظنون خاصه در غیر احکام حجت است؟ در مسائل تعبدی و عملی حجتند. اما در شناخت عرش و لوح و قلم و چگونگی برزخ و دود بودن ابتدایی آسمان و ... خبر واحد در آن حجت است؟ اینجا دو قسمتند. بخشی مربوط به #اصول_دین است مانند توحید و معاد و نبوت و ... که حجت نیست. اگر در جایی یقین معتبراست انسان باید جزم پیدا و هر کدام از سند و جهت سند و دلالت آن ظنی بود یقین حاصل نمیشود. 🔺8⃣پس در #مسائل_عملی حجت است اما در #مسایل_علمی خیر. نمیشود فرضیات علمی را مبنای تفسیر قرار داد مگر اینکه بگوییم شاید... لذا خبر ظنی هم مثل فرضیات علمی است که یقینیاتی چون قرآن را نمی توان با آنها سنجید. باید با جزم به سراغ تفسیر رفت و اگر جزم نیست بگوییم شاید تفسیرش اینطور باشد. تا زمانی که مفاهیم علمی قرآن مثل رتق بودن اولیه آسمانها و زمین را نتوانیم با جزم بسنجیم باید بگوییم خدا میداند. 🔰 فهرست جلسات تفسیر: eitaa.com/quranonline/4191 •┈┈••✾☘️﷽☘️✾••┈┈• 🔸 به دارالقرآن مجازی بپیوندید 🔸 🌐 @quranonline •┈┈••✾☘️﷽☘️✾••┈┈•