❇️ #حقوق_شهروندی در منظر فقهي آیت‌الله سیستانی
🛑قسمت چهارم:
#حق_مشارکت در تعیین #سرنوشت
↩️ه- حق شهروندان و نظام ارزشی آنان
یکی از دغدغه‌های مهم دینداران و شریعت‌مدارانی که در جوامعی با حکومت‌های غیردینی زیست می‌کنند، این است که ارزش‌ها و احکام دینی در نظام قانون‌گذاری دارای چه وزن و جایگاهی می‌باشد؟
به عبارت دیگر آیا قانون‌گذاران و سیاست‌گذاران در تدوین قوانین و سیاست‌گذاری نگاهی به ارزش‌ها و احکام دینی دارند یا کاملاً غیردینی و سکولار تصمیم‌گیری می‌کنند؟.
🔸آیت‌الله سیستانی در این زمینه بر این باور است که برآیند جوامعی که اکثریت آن را شهروندان دین‌دار تشکیل می‌دهند، جامعه‌ای دینی با نظام و قوانین دینی است. چرا که در چنین جامعه‌ای دینداران با اختیار و انتخاب خود احکام شرعی را رعایت می‌کنند، و از سوی دیگر همین شهروندان دین‌دار، افراد متدین را برای نهادهای تصمیم‌گیری انتخاب می‌کنند
ایشان در مورد نقش و جایگاه دین در قانون اساسی، نظام آموزشی و نظام قضائی عراق معتقد است که نمایندگان مردم عراق در مجلس قانون‌گذاری نقش و محدوده حضور دین را تعیین می‌کنند.
🔸آیت‌الله سیستانی به این پرسش که رابطه و نسبت میان #دین_و_دولت چیست؟❓ پاسخ می‌دهد که؛
"حکومت برخاسته از خواست اکثریت مردم، به دین اکثریت احترام می‌گذارد، ارزش‌های آن را به‌کار می‌بندد، در تصمیمات خود با هیچ یک از احکام آن مخالفت نمی‌کند و قانونی بر خلاف آموزه‌های اسلامی تصویب نمی‌کند"
🔸آیت‌الله سیستانی همواره بیان کرده که قانون اساسی عراق باید مبتنی بر اصول ثابت دینی، ارزش‌های اخلاقی و هنجارهای اجتماعی مردم عراق باشد و البته اصل شورا، کثرت‌گرایی، احترام و پذیرش نظر اکثریت از سوی اقلیت و تغییر مسالمت‌آمیز قدرت نیز باید در قانون مورد توجه قرار گیرد
تعبیر « #الثوابت_الدینیه»؛ ثابتات شریعت در بیان آیت‌الله سیستانی، مهم و راهگشا است، و به این معنا است که نباید قوانینی در تعارض با احکام ثابت دینی که مورد اجماع فقها است؛ تصویب شود.
🔻🔻#ثابتات_دینی، یعنی امری که از نظر شـرعی، ثابت و مسـلم اسـت و آن چیزی نیسـت جز امر مورد اتفاق همه
👈👈و اگر در امری، اختلاف نظر فقهی وجود داشــت، مشــخص اســت کـه دیگر آن حکم، جزء ثابتات محسوب نمی‌شود
↩️ح ـ حق شهروندی #روحانیان
گرچه روحانیون همانند دیگر شهروندان از حقوق شهروندی برخوردارند ، اما آیت‌الله سیستانی نسبت به حضور روحانیون در عرصه سیاسی کشور از آن جهت که روحانی هستند و به نهاد دین و حوزه‌های علمیه وابسته می‌باشند، نظر ویژه‌ای دارد.
آیت‌الله سیستانی در رابطه با حضور روحانیت در سیاست، قائل به #حضور_حداقلی، اظهار نظر کلی و #عدم_دخالت_در_امورجزئی است
ایشان مرجعیت را مستقل، وابسته به همه مردم ، پشتیبان آنان فارغ از هرگونه وابستگی و مدافع منافع ملی دانسته که در راستای همان منافع تنها به ارائه توصیه و نصیحت بسنده خواهد کرد، و به نیروهای سیاسی توصیه می‌کند
از انتساب خود به مرجعیت بپرهیزند؛ زیرا این انتساب به سود گروهی و زیان گروه دیگر منتهی می‌شود
👈ایشان کنش سیاسی را دغدغه مرجعیت و حوزه علمیه ندانسته .و نقش اساسی مرجعیت را پاسخ به احکام شرعی فردی و اجتماعی مومنان و نقش‌آفرینی اجتماعی و دینی دانسته و ایفای این نقش را مانع از آن نمی‌داند که مرجعیت در امور سرنوشت‌ساز اظهار نظر بکند
🔸آیت‌الله سیستانی به عالمان دینی توصیه می‌کند از ورود به امور اجرایی و پذیرش پست‌های سیاسی بپرهیزند و به تبلیغ احکام دین، ارشاد و هدایت مردم و کمک به آنان بسنده کنند
👈 ایشان در عمل نیز به نظر و باور خود پایبند بود، از همین‌رو خواستار ایفای نقشی در حکومت و قدرت نشد، از گروهی و جریانی حمایت نکرد و مخالف نصب تصاویر خود در اماکن عمومی بودو با تغییر نام مدرسه‌ای و نام‌گذاری مجدد آن به نام خود مخالفت کرد
💫ادامه دارد
🖥🖌محمدهادی زاهد غروی، برگرفته از سايت دين انلاين
کانالِ قرآن‌پویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━
❇️ #حقوق_شهروندی در منظر فقهي آیت‌الله سیستانی
🛑قسمت يازدهم:
⭕️سخن پایانی
🔻آیت‌الله سیستانی در بستر (context) #فقه_سنتی و در چارچوب و التزام به اصول اجتهاد جواهری البته با عنصر نواندیشی و توجه به مبانی معرفت‌شناختی و انسان‌شناختی، به مبانی و مصادیق حقوق شهروندی پرداخته و به مناسبت‌های مختلف آن‌ها را مورد تأکید قرار داده است،
و با اصرار و پافشاری بر لزوم رعایت #حقوق_شهروندی به جریان‌های افراطی اعلام کرده میان حقوق شهروندی با مسائل فقهی تعارض و ناسازگاری وجود ندارد.
👈روش آیت‌الله سیستانی در رویارویی با ناسازگاری‌هایی که گاهی میان احکام فقهی با جهان مدرن به‌چشم می‌آید این است که با موضوع‌شناسی دقیق و بررسی مناط و ملاک احکام به ارائه فتوای مناسبی می‌پردازد که در چارچوب فقه جواهری با #مقتضیات_روز و #عقلانیت مدرن نیز سازگار باشد،
البته ایشان گاهی در چارچوب فقه و توجه به محدودیت‌های متنی و نصوص دینی راه حل دیگری در پیش می‌گیرد.
به عنوان نمونه در باب #حدود_شرعی در کتاب‌های فقهی و فتوایی خود به موضوع حدود نمی‌پردازد و به قانون‌گذاران بر وضع قوانینی در راستای اجرای حدود شرعی نیز تأکید نمی‌کند و تنها به بیان رعایت #ثابتات_دینی در قانون‌گذاری بسنده می‌کند.
🌱🔸پیام آیت‌الله سیستانی مبنی بر پاسخ‌گویی فقه در عصر حاضر و روش ایشان در رویارویی با تعارض‌ها و ناسازگاری‌ها، نه تنها برای نواندیشان دینی بلکه برای روشنفکران دینی و همه کسانی که دغدغه دینداری در جهان مدرن را دارند، حائز اهمیت بسیاری است.
چرا که با پیمودن این مسیر و استفاده از این روش؛ یعنی فعال کردن عناصر فراموش شده و مورد غفلت واقع شده در فقه چون کرامت ذاتی انسان و لوازم و پی‌آمدهای آن، می‌توان گام‌به‌گام البته استوار و محکم و دور از آشوب، آوار و برانگیختن حساسیت‌ها و با همراهی طیف وسیعی از دینداران به حل تعارض‌ها و تضادها پرداخت.
🔸آیت‌الله سیستانی به صراحت شرکت در #انتخابات را #حق شهروندان می‌داند و در این‌باره از عباراتی چون؛ تکلیف یا وظیفه ملی و شرعی استفاده نمی‌کند، و بر این باور است که مردم با تأیید و حمایت خود به حکومت مشروعیت می‌دهند،
🔻 و در زمانی که دولتی در عراق مستقر نبوده نیز مالکیت دولتی را محترم دانسته و به شهروندان نسبت به تعرض و تصرف اموال دولتی هشدار داده است
و از سوی دیگر به #دولت‌مردان گوشزد کرده که در فراهم کردن #زندگی_کریمانه برای همه عراقی‌ها نهایت کوشش خود را انجام دهند و حقوق شهروندی آنان را نیز به‌رسمیت بشناسند و نادیده نگیرند.
ایشان در هر فرصت و مناسبتی همگان را به رعایت حقوق شهروندان، احترام به جان و مال آنان و التزام به موازین انسانی و اخلاقی دعوت می‌کند؛ از این‌رو می‌توان آیت‌الله سیستانی را مرجعی #گفتگومحور و #اخلاق‌مدار دانست که فارغ از نام و عنوان یا پسوند و پیشوند حکومت به دولت کارآمد و شهروند خوب باور دارد.
⭕️👈خلاصه سخن آنکه همان‌طور که بیان شد؛ #حقوق_شهروندی از جمله حقوق چالشی می‌باشد و این چالش در حکومت‌های اسلامی نیز بیشتر به‌چشم می‌آید،
اما می‌توان با استناد به نظرات آیت‌الله سیستانی این چالش‌ها را کمتر کرد و یا از میان برداشت.
به عنوان نمونه‌ای کوچک در کشور ما برخی از مراکز آموزشی و ادارات برای تحصیل و #استخدام شرط #اسلام یا اهل کتاب قائل هستند، از این‌رو فرد محصل یا متقاضی کار که پیرو آیین دیگری باشد در چالش میان راست‌گویی و #محرومیت از تحصیل و استخدام و یا بیان خلاف واقع و تحصیل و استخدام قرار می‌گیرد، روشن است انتخاب هر کدام از گزینه‌ها برای فرد و اجتماع مشکلاتی پدید خواهد آورد.
پايان🌱
🖥🖌محمدهادی زاهد غروی، برگرفته از سايت دين انلاين
کانالِ قرآن‌پویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━