💢 رشد #اخلاقی_انسانها، هدف اصلی #بعثت رسولان
❇️ بسیاری از نزاعها دربارهٔ موضوعاتی چون اسلامیسازی علوم، رابطهٔ #دین و #سیاست و گسترهٔ حداقلی یا حداکثری شریعت، به مبانی متفاوت و برداشتهای گوناگون دینشناسان از متون مرتبط با هدف و مأموریت پیامبران الهی باز میگردد.
🔺البته همهٔ طرفهای این نزاع هدف نهایی انبیا را زمینهسازی برای #رستگاری انسان در زندگی پس از مرگ میدانند. همانگونه که در دنیایی بودن مسیر کسب این رستگاری نیز اختلافی ندارند. فاصلهها از جایی آغاز میشود که میخواهند سهم ساماندهی اجتماع و آباد کردن دنیا را در این مأموریت مشخص کنند.
🔸برای فهم دیدگاه قرآن در اینباره باید دهها آیهای که بهصورت صریح و صدها آیهٔ دیگری که بهصورت ضمنی به هدف #بعثت انبیا میپردازد، با دقت بررسی و مشخص شود آیا کتاب خدا برای جایگاه نبوت، مأموریت و مسئولیتی دنیایی نیز در نظر میگیرد یا در این زمینه به همان امور معنوی و اخروی اکتفا میکند.
🔸در این بررسی با سه نوع محتوا روبهرو میشویم.
در بخش اصلی که اکثر این آیات را تشکیل میدهد، کار انبیا هشدار، بشارت و یادآوری #آخرت اعلام شده است.
در دستهٔ دوم موضوعاتی معنوی همچون #توحید بهعنوان محور دعوت پیامبران ذکر میشود
و سومین دسته، اموری چون رفع اختلاف و برقراری #عدالت را هدف آنها میداند.
🔸معتقدان به #دخالت_حداکثری_دین در امور دنیایی، آیات دستهٔ سوم را دلیل ادعای خود میشمرند، اما توجه ندارند که این چند آیه را باید در پرتو آیات پرشمار دو دستهٔ نخست فهمید؛ بهویژه آنکه در بسیاری از آنها آخرت بهعنوان مأموریت انحصاری پیامبران، اعلام و هر هدفی جز بشارت و انذار (انعام، ۴۸) و یادآوری آن سرا (غاشیه، ۲۱) نفی شده است.
🔸از آن مهمتر اینکه در این دسته تنها دو آیه با هدف بعثت انبیا مرتبط است و بقیهٔ آیات به ویژگیهای پیامبرانی خاص میپردازد. مثلاً آموزش زرهسازی به یکی از آنها (انبیا، ۸۰) و به پادشاهی (بقره، ۲۵۱) و خلافت در زمین رسیدن او (ص، ۲۶)، یا صاحب مکنت و مقام شدن پیامبری دیگر در دربار پادشاه زمانه (یوسف، ۲۱) را نمیتوان به همهٔ فرستادگان خدا تعمیم داد.
🔸دقت در دو آیهای که هدفی دنیایی را برای پیامبران مطرح میکند نشان میدهد در اینجا نیز نکتهای بر خلاف آیاتی که مأموریت انحصاری انبیا را یادآوری امور اخروی میدانست مطرح نشده است. زیرا در اولی برپایی عدالت، وظیفهٔ خود #مردم (حدید، ۲۵) و در دومی #رفع_اختلاف، هدفی اعلام شده است که از طریق بشارت و انذار آخرت پیگیری میشود. (بقره، ۲۱۳)
🔸نگاه جامع به این آیات نشان میدهد فارغ از شرایط خاص برخی از انبیا، وظیفهای که عموم پیامبران در قبال امور سیاسی، اجتماعی و اینجهانی بر عهده داشتند چیزی جز 👈👈زمینهسازی برای #رشد_اخلاقی انسان از طریق آشنا کردن او با حقایق جهان ماوراء و جهتدهی معنوی به تلاش وی در زندگی عادی و مادی نبوده است.
🔸از نگاه #قرآن، #آباد_کردن #زمین (هود، ۶۱)، گسترش کرانههای دانش (رحمن، ۳۳) و حتی برپایی عدالت اجتماعی (حدید، ۲۵) و شیوهٔ حکمرانی (شوری، ۳۸) به خرد جمعی بشر واگذار شده و قرار است از مسیر آزمون و خطا پیش برود؛ ولی راهنمایی انسان در امور معنوی و آنجهانی که در دسترس تجربهٔ او نیست، بر عهدهٔ فرستادگان خدا قرار گرفته است.
🔻بر همین مبنا با آنکه قرآن، برترین و آخرین پیامبر خدا را صاحب ولایت (مائده، ۵۵) و مأمور به جهاد (توبه، ۷۳) و قضاوت میان مردم (احزاب، ۳۶) میداند، از جنبهٔ رسالت آسمانی وظیفهای جز #بشارت_وانذار اخروی برای او قائل نیست (فرقان، ۵۶) و از وی میخواهد در سامان دادن #امور_دنیایی بر خرد جمعی تکیه کند. (آلعمران، ۱۵۹)
✅ البته این سخن بهمعنی جدایی دین از سیاست یا انکار آموزههای اجتماعی #اسلام نیست؛ بلکه تأکیدی است بر نگاه واقعگرای کتاب خدا که از ما میخواهد بهجای تکرار ادعاهای شکستخورده، اسلامی شدن امور را در تقویت جهتگیری معنوی تلاشهای علمی و رعایت #خطوط_قرمزاخروی در زندگی دنیوی جستجو کنیم.
🖌حجت الاسلام سیدحمید حسینی
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛