تفاوت #عدالت_علوی با #شبه_عدالت_اموی در نظام‌های جائرانه هم ادعای عدالت همیشه هست. یعنی کسی به صراحت اظهار نمی‌کند که می‌خواهد ظلم کند. ولی تعریفی از عدالت ارائه می‌کند که همان ظلم است. به عنوان نمونه، حتی وقتی به سراغ تاریخ معاویه می‌رویم، می‌بینیم که موضوع عدالت در کلمات او به عنوان مبنایی برای حکومت، کم تکرار نشده است. ولی باید دید جنس آن عدالتی که #معاویه می گفته از چه جنسی بوده و چه فرقی با عدالت امیرالمومنین(ع) می‌کرده است. در نمونه‌ای، وقتی معاویه برای فرزندش یزید بیعت گرفت، عهد و پیمانی برای او نوشت که این متن را در تاریخ ثبت کرده‌اند. در آن متن آمده است:« به او فرمان می‌دهم و سفارش می‌کنم که در کار رعیت و مردم کوتاهی نکند، اقدام به موقع و به جا در کار مردم داشته باشد و در حق مردم نیکی کند و از او می‌خواهم که به روش اهل عدل و انصاف عمل نماید»❗ که در ادامه معلوم می‌شود این عدل یعنی چه، چرا که معاویه از یزید می‌خواهد که تنها طایفه ابوسفیان را حفظ کرده و بنی‌امیه را بر بنی‌هاشم مقدم بدارد. اصالت عدالت یا #عدالت_ابزاری برای امیرالمومنین(ع) عدالت اصالت داشت اما برای معاویه عدالت ابزار بود وی گفت: امیر‌المومنین(ع) اما می‌گوید که فقط عدالت؛ تفاوت در این است که برای ایشان عدالت اصالت دارد، اما برای معاویه عدالت ابزار است. اگر این ابزار کارایی برای هدف داشته باشد، استفاده می‌شود ولی اگر در جایی عدالت جوابگو نبود، باید موارد دیگری را ضمیمه آن کرد تا نظام اموی حفظ شود. برای معاویه اصل بر عدالت نیست و اصل حفظ نظام اموی است. از این رو، اگر با عدالت این اتفاق افتاد با عدالت و اگر با صداقت این اتفاق افتاد با صداقت. ولی اگر با آن نشد صداقت را برداشته و فریب را جایگزینش می‌کنند. سروش محلاتی گفت: اینگونه نبود که در همه‌جا معاویه درگیر با عدالت بوده یا عنادی با آن داشته باشد و جز جز رفتارش ظالمانه باشد. رفتار او می‌تواند عادلانه باشد، اگر به قدرتش کمک کند. در میان علمای خودمان من مرحوم آقای مطهری را دیدم که به این موضوع حساسیت نشان داده و چنین بیان کرده که علی(ع) پایبند عدالت بوده و مخالف با تبعیض، فریب‌دادن و دروغ گفتن است، اما معاویه پایبند به این حرف‌ها نیست بلکه تنها می‌خواهد به مقصود برسد. لذا اگر با عدالت بهتر می‌توان رسید با آن و اگرنه با تبعیض و فریب دادن و دروغ گفتن می‌شود از آن بهره می‌برد. امیرالمومنین(ع) از آنجا که برای خود عدالت موضوعیت قائل است وقتی به ایشان می‌گویند گاهی باید از عدالت عدول کرد تا اهداف دیگری تامین شود، نمی‌پذیرد و می‌فرماید بالاتر از عدالت چه است که ما بخواهیم برای رسیدن به آن از عدل صرف‌نظر کنیم؟ در شبه عدالت مردم باید #ضجه و زاری کنند برای اینکه عدالت را ببینند 🥲🥲 استاد سروش محلاتی ،شب 19 رمضان, @quranpuyan