💠نگاه #فراخطي به آيات سوره #مائده: آيا #آيه_اكمال ، جدا و بي ارتباط به آيات قبل و بعد آن است؟
🛑قسمت دوم:
↩️سوره مائده در الگوی نظم فراخطی همسوی با سورههای بقره، آل عمران و نساء، قصه اهل کتاب (یهود و نصاری) و روابط و کوششهای اینان با کافران و منافقان درجهت پنهانماندن برخی حقایق بهویژه حقانیت رسول اکرم (ص) را بیان میکند و از همه مهمتر حساسیت آنها نسبت به آنچه بر پیامبر نازل شده است، (ما أنزل إلیه) را نشان میدهد.
↩️از #شبکه_حلقوی آیات به دست میآید که آن امر مهم #ولایت بوده، همان که در آیه 51 از مؤمنان خواسته شده: (یاأَیُّهَاالَّذینَ آمَنُوا لاتَتَّخِذُوا الْیَهُودَ وَالنَّصارى أَوْلِیاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ وَمَنْ یَتَوَلَّهُمْ مِنْکُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لایَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمینَ) یا در آیه 81 از اهل کتاب خواسته است: (وَلَوْکانُوا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالنَّبِیِّ وَماأُنْزِلَ إِلَیْهِمَا اتَّخَذُوهُمْأ َوْلِیاءَوَلکِنَّ کَثیراً مِنْهُمْ فاسِقُونَ
⭕️تحلیل ساختار #آیه_اکمال
🔻🔹آیه منظور محل چالش بین مفسران شیعی و سنّی بوده است، بهخصوص در فراز میانیآیه یعنی: «الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذینکَفَرُوا مِندینِکُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ واخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وأتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی ورَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دینًا» که چه ارتباطی با قبل و بعدش دارد، آیا این یک اضافهای استکه در جایی دیگر بوده و بهقصدی خاص اینجا قرار داده شده است یا اینکه جای آن همینجاست، فقط درک ارتباطش با پس و پیش بنا بر ظاهر آیات بهدرستی فهمیده نمیشود؟
👈در پاسخ به اینسؤال دو دیدگاه مشهود است:
↩️اوّل ـ دیدگاه اهل سنتکه قایل به ارتباط پس و پیش آن هستند، مشروط به ایر.که (الیوم) امروز را روز تکمیل احکام شرعی اعم از حلال و حرام بدانیم. مثلا ًجارالله زمخشری گفته: «در این روز همه آنچه را در انجام تکالیفتان اعم از یادگیری حلال و حرام و آگاهی از شرایع و قوانین قیاس و مبانی اجتهاد نیاز دارید، برای شما کامل کردم»
📚(زمخشری، 1407، ج1، ص 605).
👈 فخر رازی هم اشاره به این داشت که این دین در اوایل بعثت متناسب با همان دوره کاملبوده؛امادرمقایسه با دورههای بعد ناقص بوده، سپس در آخر بعثت این شریعت کامل شده است الییوم القیامه... (ر.ک: فخر رازی، 1420، ج11، ص287).
↩️دوم ـ نظریه بیشتر علمای شیعه که این فراز آیه با قبل و بعدش را بیارتباط دانسته و «الیوم أکملت لکم دیر.کم» را همان روز «غدیر خم»(18 ذیالحجه سال 10 هجری) دانستهاند
🔻↩️نتيجه:
👈با مطالعه و بررسی متن قرآنی با اتکا به الگوی نظم #فراخطی در کنار نظم خطی قرآن روشن شد که #آیه_اکمال دین که بنا بر نظر مفسران شیعه با قبل و بعد آن بیارتباط است، آن هم به دلیل آنکه قبل و بعد آن به احکام حلال و حرام الهی پرداخته است و ربطی با آیه مربوطه ندارد، نظری مطلوب و منطبق بر واقعیت متن قرآن نیست؛ بلکه با درنظرگرفتن واژگان کلیدی آیات نخستین سوره مائده و نیز ساختارهای متوازن آن در جاهای دیگر متن، آیه اکمال به شکلی حکیمانه و شگرف در این بخش متن جای داده شده است که بنا بر شناخت فضای صدور سوره مائده (آخرین سوره نازل شده) و ارتباط آن به تمام سورههای پیش از آن در نزول بهخصوص 3 سوره قبل از آن در چینش کنونی سور قرآن، میتوان به واقعیت نظم فراخطیآن و ارتباطش با قبل و بعد پی برد.
🔹یافتههای این گفتار نشاندهندۀ آن است که بهرغم اختلاف منابع در معرفی آن روزی که دین کامل شد و خدا نعمتش را بر مردم اتمام کرد و اسلام را دین آنها معرفی کرد، الگوی فراخطی متن مشخص میسازد، آن همان روزی است که پیامبر(ص) مأمور شد امر مهمی را ابلاغ کند وآن امر مهم، امر ولایت بود که درواقع آیات متعددی از سورههای قرآن بهخصوص سوره مائده درصدد مهم و اصیل نشاندادن آن امر هستند. امری که کفار از اهل کتاب و منافقان با وجود اطلاع از مصداق آن یعنی امام علی (ع) (که در روز #غدیر خم بهتصریح پیامبر (ص) امامت و جانشینی ایشان ابلاغ شده بود) سعی در پنهان کردن و نابودی آن داشتند؛ بنابراین نمیتوان پذیرفت که گوینده الهی بهخاطر ترس از مخالفان امر ولایت، آن را در جای اصلیاش مثلاً بعد از آیه تبلیغ (مائده: 67) قرار نداده است؛ چون بر اساس نظم شبکهای و فراخطی قرآن، خدا خود همان امر مهم را بهشیوهای حکیمانه در متن آیات با نشانههای متعدد قرار داده است، تا مخاطب متن با کمک تدبر و اندیشه در اطراف متن بتواند به واقعیت آن دست یابد.
💫جهت مشاهده تحليل هاي انجام شده به اصل مقاله مراجعه نماييد
تبیین فهم آیه اکمال دین بر اساس نظم فراخطی قرآن
نویسنده
🖌احمد قرائی سلطان آبادی
https://b2n.ir/h91851
🆔@quranpuyan