💠نظر قران در خصوص #تعدد_زوجات و #چندهمسری:
ایا مردان میتوانند تا #4_زن اختیار کنند؟
🌐👈در روزهاي قبل، نظر علامه فضل الله و علامه طباطبایی و آيت اله صادقي تهراني در تفسير ايه 3 سوره نساء و جواز و شرايط #تعددزوجات ارايه شد.
🛑قسمت چهارم:
🌐موضوع #تعدد_زوجات از منظر ايت الله #صانعي: ايا تعدد زوجات مستحب است؟ ايا جواز ان مطلق است يا مشروع؟
🔖پیام زن: در مورد تعدد زوجات نیزحضرت عالی نظراتی دارید که آن هم برای بعضیها گویا تعجب آمیز بوده است. چنانچه در این مورد هم اشاراتی بفرمایید، استفاده خواهیم کرد.
🖋حضرت آیت اللّه #صانعی: مرحوم آیت اللّه #سیدکاظم یزدی در کتاب عروة آورده است که «فیستحب تعدد الزوجات». در جواهر هم آمده اما نه به صورت ارسال مسلم و مانند عبارت عروة بلکه فرموده زیادتر از یک زن در صورت احتیاج مستحب است و بلکه بدون احتیاج هم علی الاقوی مستحب است.(1)
👈ولیکن این تعجب است برای اینکه هیچ روایتی دالّ بر این مطلب نداریم. شما سراسر #کتاب_النکاح وسایل الشیعه را که از کتب ثانوی حدیث ما است اگر نگاه بکنید، ملاحظه خواهید کرد که هیچ نصّی در این مورد نداریم. خودِ #صاحب_جواهر هم وقتی که می خواسته بگوید مستحب است، به روایت تمسک نکرده است، حالا عرض می کنم به چه چیزی تمسک کرده است.
💢در «شرایع» هم که قرآن الفقه است آنجا هم این مسأله نیامده است. در «قواعد» هم با همه کثرت فروعش که گویا قریب به 60 هزار فرع دارد هرگز نیامده است که فیستحب تعدد الزوجات که مثلاً بگوییم چند تا زن گرفتن مثل نماز شب خواندن مستحب است. کتب قبلی هم چنین مطلبی ندارند. تنها در جواهر آمده، بعد هم مرحوم «سید» در عروة آورده است. فقهای بزرگی هم که حاشیه بر عروة زده اند به اینجا که رسیده اند چون در باب مستحبات بوده است رد شده اند و اشکال نکرده اند. معمولاً فقهاء از مسایل مستحبات با اطمینان به حرف دیگران زود رد می شوند. بنده هم که رد نشدم به خاطر حساسیتم نسبت به این قضیه بود که ایستادم.
💢باز وقتی که فقهاء می رسند و نکاح را می خواهند تقسیم کنند به احکام خمسه؛ نکاح واجب، نکاح حرام، نکاح مکروه، نکاح مباح و نکاح مستحب. در نکاح مستحب می گویند نکاح بر انسان «عزب» مستحب است یا بعضی گفته اند عزبی که میل به خانواده دارد. شیخ طوسی. می گوید نکاح برای کسی که شوق دارد به تشکیل عائله، مستحب است، نه برای هر کسی. به هر حال در بحث استحباب می روند سراغ استحباب اصل نکاح، نمی آیند بگویند نکاحِ مستحب، مثل تعدد زوجات که ازدواج دوم و سوم را هم یکی از مستحبات بشمارند.
👈ممکن است اشکال کنند که مگر آیه شریفه «فانکحوا ما طاب لکم من النساء مثنی و ثلاث و رباع»(2) دلالت بر #استحباب_تعدد_زوجات نمی کند؟ من ابتدا این مطلب به ذهنم رسید، بعد دیدم که مرحوم صاحب جواهر(ره) نیز همین مطلب را اشاره کرده است. ایشان می گوید این آیه هیچ دلالتی بر استحباب تعدد زوجات ندارد و چیزی بیش از جواز از آن فهمیده نمی شود. این مطلب به قرینه صدر آیه روشن می شود که فرموده است «و ان خفتم الاّ تقسطوا فی الیتامی فانکحوا ما طاب لکم من النساء ...» شأن نزول و مورد آیه این است که افرادی سرپرستی دختربچه های یتیم را بر عهده می گرفتند و آنها در اختیارشان بودند. قرآن فرموده است که اگر می ترسید به این بچه های یتیم و بی سرپرست ظلم کنید، یا به ناموسشان، به عِرضشان خیانت کنید بروید زن بگیرید، یکی، دو تا، سه تا و چهار تا که دیگر از ظلم جلوگیری بشود. این ارشاد به جواز است، ارشاد به این است که به اینها ظلم نکنید. اگر می ترسید که به عدالت رفتار نکنید، بروید زن بگیرید، به این بیچاره ها رحم کنید و امنیتشان را در معرض تهدید قرار ندهید و خودتان هم از ظلم به اینها نجات پیدا کنید. نمی خواهد بگوید اگر می ترسید به اینها ظلم شود مستحب است که بروید این کار را بکنید. ربطی به استحباب ندارد. بنابراین برای دیگران و برای آنها هم که بچه یتیم زیر دستشان نیست مستحب نیست. تازه اگر بخواهیم با یک دید دیگر نگاه کنیم می شود گفت که تعدد زوجات از باب مقدمه واجب، بر این گونه افراد واجب می شود.
♦️اگر می ترسید به اینها خیانت کنید واجب است بروید زن بگیرید تا خیانت نکنید. پس وجوبش از باب مقدّمی است. زن بگیرید تا #خیانت نشود والاّ کسی که عهده دار #دختر_یتیمی نیست یا کسی که بچه یتیم زیر نظرش هست اما مطمئن است که به او ظلم نمی کند، مثلاً پیر و فرتوت است و احتیاجی به این حرفها ندارد، این آیه مربوط به او نیست.
💫ادامه دارد
http://quranpuyan.com/yaf_postst104_zdwj-b-dw-sh-y-chhr-zn-mjz-st-m-bh-yk-shrT-yh-3swrh-ns.aspx
@quranpuyan
✴️جایگاه ضعیف #عقل در فقه کنونی
🛑قسمت سوم
ما نیازمند #فقیهان_شجاع، #خلاق و با نبوغ هستیم نه #فقیهان_محافظهکار، ترسو و کم هوش
نگراني و مقاومت در #حوزهها در برابر گسترش كاربرد عقل در فقه
♦ امروز همچنان فقهایی در حوزههای علمیه زیست میکنند که عقل در فقه را همچون #اکل_میته تلقی میکنند و تا میتوانند از خیزش آن در فقه جلوگیری میکنند. 😔
به نظر میرسد مخالفان توسعه محدوده عقل در فقه نگرانیهایی دارند که جا دارد به آنها توجه نمود و نگرانیهای منطقی را رفع کرد.
برای نمونه قصد دارم به چند نگرانی عمده اشاره کنم:
⬅️یک، نقش #قرآن و #سنت در فقه کمرنگ می شود که به نظر من نمیشود.
⬅️دو، از #خلوص دین کم میشود که میتوان با تلاشهای روشمند جلوی ورود ناخالصیها به دین را گرفت.
⬅️سه، باب #تفسیر_به_رأی باز میشود. به نظر من، در هر شرایطی باب تفسیر به رأی بسته نمیشود
اما لازمه آنکه باب تفسیر به رأی بسته شود:
🔻 یکی نجات فقه از #سیاستزدگی و کممایگی
🔻 دوم، سرمایهگذاری مضاعف بر روی روش شناسی
🔻سوم، بها دادن به #نقد به معنای دقیق کلمه.
یعنی از نقد عالمانه و مؤدبانه ناراحت نشویم،
خودمان را مقدس نکنیم،
اجازه دهیم به چالش کشیده شویم
و از مزایای فراوان و بینظیر نقد بهره ببریم.
⬅چهار، عرفیگرایی رواج مییابد که من موافق این سخن نیستم هرچند امکان آنکه بر اثر ناهوشمندیها و خلأها، این اتفاق بیفتد منتفی نیست.
🛑#فقه_تمدنی با فقه جواهری منافاتی ندارد
ما امروز اگر قبول داریم که در مسیر احیاء تمدن اسلامی گام بر میداریم، باید از #توهم خارج شویم.
تمدنسازی شوخی نیست. شکلدهی به یک تمدن تازه اسلامی آن هم در عصر حاضر و در رقابت با تمدن مدرن غرب که از پایان تاریخ دم میزند، لوازم فراوانی دارد که باید آنها را دقیقاً شناخت و به یک یک آنها تن داد.
↩️یکی از این لوازم آغاز خیزش جدید برای تحول در فقه است. من از تحولی صحبت میکنم که هیچ منافاتی با اصول فقه جواهری ندارد و اگر هم داشت ممنوعیتی متوجه آن نبود.
#صاحب_جواهر که از مقام عصمت برخوردار نبود و لذا میتوان از صاحب جواهر عبور کرد.
با این حال، ایده من با فقه جواهری سازگار است. هدفم در اینجا این است که مسلماً نه فقه حاضر قدرت تمدنسازی دارد و نه #فقیهان_محافظهکار، ترسو و کم هوش از عهده تحول و ارتقاء در فقه بر میآیند.
♦♦ما نیازمند #فقیهان_شجاع، #خلاق و با نبوغ هستیم تا بتوانیم به رسالت تاریخی خودمان در عصر حاضر جامه عمل بپوشانیم.
⭕️ممکن است کسی بگوید نه میخواهیم #تمدنسازی کنیم و نه به #فقه_تمدنی نیاز داریم!
در پاسخ عرض میکنم که دیگر برای انصراف دیر شده است! اگر حرکت مبتکرانه و پیشگویی برای احیاء تمدن اسلامی آغاز نکنید، تمدن غرب با وجه جدیدش یعنی #فضای_مجازی و #هوش_مصنوعی ضمیمه شده به آن، ما را در درون خود هضم خواهد کرد و دیگر نه از #اسلام خبری خواهد بود و نه به طریق اولی از فقه سنتیای که شما علاقهمند به حفظ به تمامه آن میباشید.
پايان
🖋حجتالاسلام والمسلمین رضا غلامی،
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
💻نقل از سايت انديشه ما
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛