#گزیده_نکات_تفسیری
#صفحه106
❇️#فتواي_خدا در مورد #ارث
💠يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَ لَهُ أُخْتٌ فَلَها نِصْفُ ما تَرَكَ وَ هُوَ يَرِثُها إِنْ لَمْ يَكُنْ لَها وَلَدٌ فَإِنْ كانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثانِ مِمَّا تَرَكَ وَ إِنْ كانُوا إِخْوَةً رِجالًا وَ نِساءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيمٌ «176 نساء»
🌱(اى پيامبر!) از تو فتوا مى‌خواهند، بگو: خداوند درباره‌ى (ارث) كلاله (/ برادر و خواهر ) به شما چنين فتوا مى‌دهد كه: اگر مردى بميرد و فرزندى نداشته باشد ولى خواهرى داشته باشد، نصف آنچه به جا گذاشته از آنِ خواهر است و او نيز از خواهرش اگر فرزندى نداشته باشد همه‌اموال را ارث مى‌برد و اگر دو خواهر باشند، دو سوّم دارايى به جامانده را ارث مى‌برند (/ هر كدام يك سوّم) و اگر چند برادر و خواهر باشند مرد برابر سهم دو زن ارث مى‌برد. خداوند احكام را براى شما بيان مى‌كند تا گمراه نشويد و خداوند به هر چيز دانا است.
👈سوره‌ى #نساء با مسائل خانواده آغاز شد و با مسائل خانواده به پايان رسيد.
🔹در آية 127 اين سوره (4:127) نيز به #فتوا طلبيدن مسلمانان از پيامبر اشاره كرده است؛ آنجا دربارة زنان و اينجا دربارة كلاله. در هر دو پاسخ اين است كه بگو: «خدا فتوا مي‌دهد» (قُلِ اللهُ يُفْتِيكُمْ). مردم از شخصيت‌هاي بزرگ ديني فتوا مي‌خواهند، ولي پيامبر مأمور است به مردم ابلاغ كند: خدا فتوا مي‌دهد!
🔹كلمه : (فتيا) به ضم (فاء) و نيز كلمه ( #فتوا) به فتح اول به معناى #پاسـخ_دادن به حكمى است كه تشخيص دليل آن براى ديگران مشكل باشد و چون گفته مى شود: من از فلانى استفتاء كردم و او به من چنين افتاء كرد معنايش اين است كه من از او حكم شرع را پرسيدم و او حكم را برايم بيان كرد.
و آنچه از موارد استعمال اين ماده لغوى فهميده مى شود اين است كه معناى اين كلمه جواب دادن به امور مشكل است ، البته نه هر جوابى بلكه جوابى كه از خود انسان باشد و انسان آن جواب را با اعمال نظر و فكر بدست آورده باشد (و به همين جهت است كه مساله گو را صاحب فتوا نمى خوانيم )
🔹رعايت اولويّت‌ها در تقسيم #ارث، بيانگر اولويّت‌ها در رسيدگى به اعضاى فاميل است. پدر ومادر و فرزندان در يك رديف‌اند، امّا خواهران و برادران در مرحله‌ى بعدى. «لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَ لَهُ أُخْتٌ»
🔹دو برابر بودن سهم ارث مرد نسبت به زن، بر پايه علم الهى است، نه شرايط خاص اجتماعىِ زمان پيامبر كه زنان ضعيف شمرده مى‌شدند. «وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيمٌ»
🔹در پایان آیه می فرماید: «خداوند این #حقایق را برای شما بیان می کند تا #گمراه_نشوید و راه سعادت را بیابید (و حتما راهی را که خدا نشان می دهد راه صحیح و واقعی است) زیرا به هر چیزی دانا است.
📚تفاسير نور، الميزان و بازرگان
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
#گزیده_نکات_تفسیری
#صفحه106
❇️#گوشت چهارپايان بر شما #حلال است
💠أُحِلَّتْ لَكُم بَهِيمَةُ الْأَنْعَامِ إِلَّا مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ
( مائده:1)
🌱 [گوشت] چهارپايان زبان بسته [=گوسفند، گاو و شتر] بر شما حلال است، به غير از آنچه بر شما [قبلا] خوانده شده است [=خون و خوک و مردار و... ؛ ]
🔹«بَهِيمَه» از ريشة «بَهَمَ»، با مبهم و ابهام هم‌ريشه مي‌باشد. اين كلمه در قرآن سه بار و هربار با انعام «بَهِيمَهُ الانعَامِ» آمده است. انعام چهارپایانند و بَهِيمَهُ الاَنعَام گروة خاصي از آنان، كه #گاو و #گوسفند و #شتر [انعام ثلثه] شمرده شده‌اند، و در سه آية قرآن نيز [مائده 1 (5:1) ، حج 28 (22:28) و 34 (22:34) ] به آن اشاره شده است. ظاهراً بهيمه بودن آنان، رام و تسليم بودنشان در خدمت انسان است كه نشانة زبان بستگي و كم‌هوشي و تربيت پذيري كمتر آنها [در مقايسه با اسب] مي‌باشد. اسب و الاغ و قاطر در خدمت حمل و نقل و سواري انسانند و بَهِيمَهُ الاَنعَام همة وجودشان خدمت و نعمت و خير است.
🔹آنچه در اين آيه استثنا شمرده است، قبلا به مسلمانان ابلاغ شده بود. اين موارد چهارگانه [مردار، خون، گوشت خوك و آنچه به نام غير خدا كشته شده باشد] را به ترتيب زمان، در اين سوره‌ها ذكر كرده است: 1- نحل 115 (16:115) [2 هجري]، 2- بقره 173 (2:173) [9 هجري]، 3- انعام 145 (6:145) [10 هجري]. آيات اولية سورة مائده در آخرين سال و ماه‌هاي پاياني رسالت [11 هجري] نازل شده است [مطابق جدول شمارة 15 كتاب سير تحوّل قرآن].
📚تفسير بازرگان
🔹به هر حال منظور از بهيمة الانعام همان هشت جفت حيوانی است كه #گوشتش_حلال است، و جمله:" إِلَّا ما يُتْلی عَلَيْكُمْ" اشاره است به احكامی كه بعدا در آيه:" حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَ الدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّـهِ بِهِ ..." می‌آيد، كه در آيه بعضی از حالات آن هشت جفت حرام شده، و آن حالتی است كه حيوان حلال گوشت ذبح و تذكيه نشود، بلكه مردار گردد، و يا اگر ذبحش كردند بنام خدا نكردند.
📚تفسير الميزان
🔹انعام جمع" نعم" به معنی شتر و گاو و گوسفند است. " بهيمة" از ماده" بهمة" (بر وزن تهمه) در اصل به معنی" سنگ محكم" است و به هر چيز كه درك آن مشكل باشد" مبهم" گفته ميشود، و بتمام #حيوانات كه دارای نطق و سخن نيستند،" بهيمه" اطلاق ميشود، زيرا صدای آنها دارای ابهام است اما معمولا اين كلمه را فقط در مورد چهار پايان بكار می‌برند، و درندگان و پرندگان را شامل نميشود. و از آنجا كه" جنين" حيوانات نيز دارای يك نوع ابهام است" بهيمة" نيز ناميده ميشود.
📚تفسير نمونه
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan