#گزیده_نکات_تفسیری
#صفحه107
❇️طعامهاي #حلال : #طعام_اهل_كتاب
💠الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباتُ وَ طَعامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ حِلٌّ لَكُمْ وَ طَعامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ «5» مائده
🌱امروز، همه‌ى چيزهاى پاك و دلپسند براى شما حلال شده است، و طعام اهل كتاب براى شما حلال است و طعام شما نيز براى آنان حلال است.
🔹در اين آيه حكم #طيبات اعاده شده ، با اينكه قبلا يعنى در آيه قبلى فرموده بود كه حكم #طيبات #حليت است ، و گويا ضميمه كردن جمله : (احل لكم الطيبات ) به جمله : (و طعام الذين اوتوا الكتاب ...)، از قبيل ضميمه كردن يك امر قطعى و مسلم است ، به امرى مورد شك ، تا در شنونده ايجاد آرامش خاطر نموده ، قلق و اضطراب او را برطرف سازد، تو گوئى نفوس مردم با ايمان از تشويش و اضطراب شكى كه نسبت به حلال بودن طعام اهل كتاب داشتند آرام نميگرفته ، لذا براى رفع اين اضطرابشان داستان حليت طيبات را هم ضميمه حليت طعام اهل كتاب كرد، مراد از ( #طعام) در آيه شريفه چيست؟ ايا شامل گوشتهاي خوراك اهل كتاب هم ميشود يا فقط حبوبات را شامل ميشود؟
🔹و اما كلمه (طعام)، اين كلمه در اصل لغت به معناى هر چيزى است كه قوت و غذاى خورنده اش قرار گيرد و خورنده اى با آن گرسنگى خود را بر طرف سازد، ليكن بعضى گفته اند: مراد از طعام خصوص گندم و ساير حبوبات است ، از آن جمله صاحب لسان العرب در كتاب خود گفته : اهل حجاز وقتى كلمه (طعام ) را مطلق و بدون قرينه ذكر كنند تنها گندم را در نظر دارند، وسپس مى گويد: خليل نيز گفته : در كلام عرب لفظ (طعام ) بيشتر در خصوص گندم استعمال مى شود، اين بود سخن صاحب لسان العرب ، و همين معنا از كتاب نهايه تاليف ابن اثير نيز استفاده مى شود،
و به هر حال حليت در آيه شريفه شامل غذائى كه از گوشت حيوان غير قابل تذكيه چون خوك تهيه شده نمى گردد، و نيز شامل غذائى كه از ذبيحه اهل كتاب تهيه گرديده و يا بنام خدا ذبح نشده نمى شود، براى اينكه خداى تعالى در آيات تحريم گوشت خوك و گوشت ميته را حرام دانسته ، و #ذبيحه_اهل_كتاب و حيوانى كه بنام خدا ذبح نشده از نظر اسلام #ميته است ، و آيات تحريم چهار آيه است كه در سوره بقره و مائده و انعام و نحل آمده ، و گوشتهاى حرام را رجس و فسق و اثم خوانده ، كه بيانش گذشت و حاشا بر خداى سبحان چيزى را كه خودش رجس و فسق و اثم خوانده ، حلال كند و بر حلال كردنش منت بگذارد، و بفرمايد: (اليوم احل لكم الطيبات ).
🔹علاوه بر اين محرمات عينا قبل از اين آيه در خود اين سوره آمده ، و احدى نمى تواند در چنين موردى سخن از نسخ بياورد، و اين خود بسيار روشن است ، مخصوصا در خصوص سوره مائده كه در رواياتى آمده كه اين سوره ناسخ دارد ولى منسوخ ندارد.
📚تفسير الميزان
🔹اين آيه مى‌فرمايد: طعام اهل كتاب براى مسلمانان حلال است؛ ولى با توجّه به اينكه در آيات قبل براى استفاده از گوشت، بردن نام خدا شرط حلال بودن ذكر شده است، مى‌فهميم كه مراد از
#حلال بودن #طعام_يهودونصارى براى مسلمانان، طعام‌هاى #غير_گوشتى است.
در روايات اهل‌بيت عليهم السلام هم منظور از طعام را گندم، جو وحبوبات دانسته‌اند. برخى لغت‌شناسان مانند ابن‌أثير و خليل نيز گفته‌اند: در فرهنگ حجاز، به گندم هم طعام گفته مى‌شود.
📚تفسير نور
🔹اكثر مفسرين و فقيهان، طعام را همان غذاي متعارف اهل كتاب، كه البته شامل گوشت ذبح شدة آنان ميشود، دانسته‌اند، هرچند برخي هم طعام را حبوبات و سبزيجات و ميوه‌جات شمرده‌اند. صرفنظر از اين كه چنين تخصيصي خلاف معناي ظاهري #طعام است، خوردن حبوبات #اهل_كتاب حرمتي قبلا نداشته است كه بعداً آزاد شده باشد.
📚تفسير بازرگان
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
#گزیده_نکات_تفسیری
#صفحه107
❇️همه انچه كه مردم #پاك و #طيب ميدانند خوردنش #حلال است.
💠يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ (مائده 4)
🌱از تو مي‌پرسند چه چيزهايي بر آنها حلال شده است؟ بگو [همة] پاكيزه‌ها
🔹حلال، آزاد و رها كردن و رفع موانع و گشودن گِره‌هاست، به طور كلي هر آنچه روي زمين [و هوا و دريا] است حلال است [بقره 168 (2:168) ] و نيز هرآنچه از دريا صيد ميشود [مائده 96 (5:96) ]، مگر چهار استثنائي كه قبلا ذكر شد.
🔹قرآن به جاي آنكه ليست هزاران گونه موجودات را، از نظر حلال و حرام ذكر كند، 👈به معيار عقلي « #حلال و #طيب» اكتفا كرده است [مائده 87 (5:87) و 88، انفال 69 (8:69) ، نحل 114 (16:114) ]. حلال همان قابليت حل و جذب در دستگاه هاضمه، و طيب بودن، دلچسب بودن و پذيرش نفس آدمي است.
📚تفسير بازرگان
🔹اين جمله سوالى است مطلق و كلى ، و جوابى هم كه از آن داده شده عمومى و مطلق است ، و در آن ضابطه اى كلى براى تشخيص حلال از حرام است داده ، و آن اين است كه حلال آن چيزى است كه تصرف در آن البته نه هر تصرف بلكه تصرفى كه هر عاقلى غرض از آن چيز را همان تصرف ميداند، از قبيل خوردن نان نه خفه كردن كودكى به وسيله نان امرى طيب و معقول شمرده شود.
🔹و اگر طيبات را مطلق آورد اين اطلاق نيز براى اين است كه بفهماند 👈👈معتبر در تشخيص #طيب از خبيث #فهم_متعارف_عموم_مردم است ، نه فهم افراد استثنائى كه يا از پاره اى خبائث لذت ميبرند، و يا از پارهاى طيبات دچار تهوع ميشوند، پس هر چيزى كه فهم عادى عموم مردم آن را طيب بداند آن طيب است ، و هر چيزى هم كه طيب شد حلال است .
🔹و اگر #حليت و #طيب بودن را بفهم متعارف انسانها واگذار كرديم از پيش خود نكرديم ، بلكه همانطور كه گفتيم از اين جهت بود كه هيچ مطلقى شامل فرد غير متعارف نميشود، و اين مساله در فن اصول ثابت شده است .
📚تفسير الميزان
🔹هر چه كه #حرام شده، بخاطر پليدى آشكار يا نهان آن است. «أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباتُ»
🔹اصل و قانون كلى آن است كه همه‌ى چيزهاى #پاك و دلپسند، #حلال باشد.«أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباتُ»
🔹چون اسلام دينى فطرى است، آنچه را كه دل بپسندد و فسادى نداشته باشد حلال مى‌كند. «أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباتُ» (ميان تشريع وتكوين هماهنگى است.)
📚تفسير نور
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan