🔵 #بصیرت و #شجاعت شهيدمطهری در #آسيب_شناسي مباحث و نهادهاي #ديني
🛑قسمت اول :
یکی از امتیازات مطهری این بود که او نقد آسیب شناسانه نسبت به مباحث دینی داشت و بخصوص نهادهای دینی را با جرأت و شجاعت، آسیب شناسی میکرد. مثلا نقدهای او از نهاد #روحانیت مثل #عوام_زدگی، از عمیق ترین و جامع ترین و در عین حال صریح ترین نقدها در این موضوع است که مشابهی برای آن وجود ندارد.
نگاه آسیب شناسانه او به حواشی #عزاداری_حسینی نیز با نگاههای دیگر، کاملا متفاوت است. او هر چند با طرح این مباحث، هزینه سنگینی میپرداخت ولی حاضر نبود، رسالت عالمان راستین را کنار گذاشته و بر طبق ذائقه جاهلان مقدس نما سخن بگوید.
با رفتن مطهری، روحانیونِ بنام، مشی او را ادامه ندادند و چشم را بر #افراطگرایی بسته و به توجیه روی آوردند.
❇آسیب شناسی #امربه_معروف و #نهی_ازمنکر
یک نمونه از نگاه آسیب شناسانه استاد شهید را در مواجهه او با امر به معروف و نهی از منکر میتوان دید.
در سالهای پیش از انقلاب، روحانیون و متدینان، با آه و درد از عدم امر به معروف در جامعه شِکوه و فغان داشتند. کتاب با عنوان "دو از یاد رفته" منتشر میکردند و از این فریضه به عنوان واجب "فراموش شده" یاد میکردند.
مطهری نیز هر چند از این بی اعتنایی، ناراحت بود ولی رویکرد او با دیگران متفاوت بود و از نهی از منکرهای "انجام گرفته" ، مانند نهی از منکرهای "انجام نگرفته" متاثر بود!
در سال ۱۳۴۰ دوست صمیمی و دانشمندش دکتر ابراهیم آیتی درباره فریضه سخنرانی کرد و آن به عنوان "واجب فراموش شده" یاد کرد، پس از آن وقتی نوبت به سخنرانی استاد در آن جلسات رسید، به نقد نظر آیتی پرداخت که این فراموش شدگی بدلیل آن است که
👈" ما با رویکرد خودمان، مردم را از نهی از منکر #بیزار کرده ایم و این اصل را فراموشاندیم! "
و در توضیح خود اضافه کردند:
چه #جرمها و #جنایتها به نام نهی از منکر واقع نشد ! (ده گفتار)
کدام عالم دینی را سراغ دارید که برای #نهی_ازمنکر دل بسوزاند و در عین حال در سخنرانی عمومی و سپس در کتاب منتشر شده، از برخی نهی از منکرهای متشرعان به عنوان "جنایت" نام برده و به نمونه هایی از آن جنایات اشاره کند؟!
مطهری به برخی از نهی از منکرهای دوره اخیر [قاجار] اشاره میکرد و از آنها به "هولناک و وحشتناک" تعبیر مینمود و خدا را شکر میکند که این نهی از منکرها [در دوره پهلوی] از بین رفته است!
🔻لطفا امر به معروف را ترک کنید
آیت الله مطهری بقدری از حرکتهای جاهلانه ای که بنام نهی از منکر انجام میشود ناراحت بود که میگفت:
💢"بهتر اینکه ما جاهلها امر به معروف و نهی از منکر نکنیم، چه منکرها که بنام امر بمعروف و نهی از منکر بوجود نیامده" (حماسه حسینی)
او بجای آنکه مردم را تحریک به نهی از منکرهای جاهلانه و خودسرانه کند، به آنها هشدار میداد که چون معروف و منکر را نمیشناسند و روش صحیح آن را نمیدانند در این عرصه وارد نشوند:
💢"خیال کردیم برویم و امر به معروف و نهی از منکر کنیم؟! از شما میپرسم اصلا من و شما میفهمیم که امر به معروف و نهی از منکر چیست و چگونه باید انجام شود؟"
به نظر استاد مطهری، ضرر و زیانی که از راه اجرای #جاهلانه نهی از منکر برده ایم، از ترک نهی از منکر نبرده ایم. یعنی اگر ما نهی از منکر نکنیم، خسارت کمتری به دین و اخلاق وارد میشود!
👈ایشان روایتی از امیرالمؤمنین میخواند که خداوند #امربه_معروف کنندگان_فاسد و اهل منکر را لعن فرمود:
لعن الله الامرین بالمعروف التارکین له، و سپس میگفت:
" کسی صلاحیت امر بمعروف دارد که مراحل: ٱلتَّـٰٓئِبُونَ ٱلۡعَٰبِدُونَ ٱلۡحَٰمِدُونَ ٱلسَّـٰٓئِحُونَ ٱلرَّاكِعُونَ ٱلسَّـٰجِدُونَ را طی کرده باشد تا سپس نوبت به: ٱلأٓمِرُونَ بِٱلۡمَعروفِ وَٱلنَّاهُونَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ برسد و کسانی که العابدون نیستند و الحامدون نیستند و السائحون نیستند و الراکعون نیستند و این منازل را طی نکرده اند و میخواهند آمر به معروف باشند، خداوند آنان را لعنت میکند."
🖌استاد سروش محلاتي
ادامه دارد
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
پايبندي به اراي مشهور، عوام زدگي و حكومت زدگي، سه مانع آزادانديشي فقها
🟢سوم آذر ماه ،سالگرد درگذشت آيت الله #موسوياردبيلي است. باين مناسبت، بخشهايي از سخنان استاد سروش محلاتي در مراسم چهلم ايشان را مرور ميكنيم:
"به طور کلی فقیه برای اینکه اندیشه آزاد فقهی داشته باشد باید تکلیف خود را با چند قید و بند روشن کند، اگر بتواند از این قید و بندها عبور کند، مشکل آزاد اندیشی حل می شود:
♦قید و بند اول، جنبه درون فقهی دارد و عمدتا مشکل در #پایبندی_به_آرای_مشهور_فقهاست، مرحوم موسوی اردبیلی این مشکل را برای خودش حل کرده بود، ایشان در یک مکتبی پرورش یافته بود، مخصوصا تلمذ در نزد مرحوم آیت الله العظمی خویی این جرأت و جسارت را به ایشان داده بود که در استنباط های فقهی بتواند در آرای مشهور مناقشه کند یا از مرز مشهورات بگذرد و فکر و استنباط خود را آزاد کند، ايشان در روش فقهی خود این امر را اعمال کرده بود؛
این جمله را به عنوان نمونه از ایشان نقل می کنم «ما بنده خدا هستیم، اما بنده فقها و علما نیستیم. »👉
🟢 آيت الله موسوياردبيلي: قواعدی که ریشه در کتاب و سنت ندارد میتواند مورد مناقشه باشد، هر چند نزد علما پذیرفته شده و مشهور باشد، ما بنده علما نيستيم
🔻🔻 آیت الله موسوی اردبیلی در بحث معاملات می گویند: «قواعدی که ریشه در کتاب و سنت ندارد میتواند مورد مناقشه باشد،
هر چند نزد علما پذیرفته شده و #مشهور باشد،
ما برده و تسلیم کسی نیستیم،
احترام و تجلیل علما سر جای خودش
ولی رای و نظر آنها مانع اجتهاد ما نیست.»
♦بند دومی که مانع #آزاد_اندیشی است ، بند “#عوامفریبی” بود، یکی از مشکلاتی که در کار عالم دینی وجود دارد، این است که با ذائقه عوام چه باید کرد، آنچه که آنها نمی پسندند، نمی خواهند و نمی پذیرند را می توان ابراز کرد یا خیر؟
⭕ #شهید_مطهری مقاله ای در این موضوع دارند تحت عنوان مشکل اساسی در سازمان روحانیت؛ ایشان این تحلیل را در آنجا به کار بردند که بسیار مهم است ،آن تعبیر این است که
“ #حکومت_عوام” دست و پای روحانیت را بسته است؛ مطهری نمی گوید که رژیم شاه دست و پای ما را بسته است، بلکه دلیل دیگری وجود دارد و به تعبیر ایشان عوام زدگی مانند یک میکروب سازمان روحانیت را فلج کرده است
♦بند سوم، “ #قدرت” است؛ حتما این مطلب را زیاد شنیدید و خواندید که در مقایسه ای که مرحوم مطهری میان روحانیت شیعه و سنی دارند، می فرمایند که یک گرفتاری ما داریم و یک گرفتاری علمای اهل سنت، گرفتاری ما این است که علمای ما گرفتار عوام هستند، عوام زده اند و چون پول از دست عوام می گیرند باید ملاحظه آنها را بکنند؛ اما علمای اهل سنت چنین ارتباطی با مردم ندارند، راحت می توانند نظرات خود را ابراز کنند
ولی آنها هم مشکل #حکومت ها را دارند به دلیل اینکه حقوق بگیر و مامور حکومت هستند باید ملاحظه کنند که حکومت و قدرت چه خواستها و چه اقتضائاتی دارد.
❌البته روشن است که اگر این دو مشکل یعنی “ #عوام_زدگی” و “قدرت زدگی” با هم تلفیق شود به دلیل عوام گرایی در حکومت ، مشکلات و مفاسد مضاعفی اتفاق می افتد. "
💻برگرفته از سايت شفقنا
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛