⁉آيا كشف حجاب، مجازات #شلاق دارد؟ قواعد تعیین مجازات و #تعزیرات برای جرایم در فقه چيست؟ 🛑قسمت سوم: ✳فلسفه #حجاب برای حفظ پاکدامنی در جامعه است، اینکه زنی به صرف معلوم شدن موی سرش، شلاق بخورد در هیچ کجای قرآن و روایات استنباط و استخراج نمی‌شود. اما به فرض که جرم‌انگاری هم شده باشد، باید نگاه کنیم که این نوع برخوردهای تهدیدآمیز با مسئله بی‌حجابی #تاثیر داشته است یا خیر؟ ❓ اگر در اسلام چنین مجازاتی برای حجاب نیامده مبنای قانونگذار چه بوده است؟ «ما در اسلام بحثی به نام « #تعزیرات» بدین معنا که اگر کسی واجبی را ترک کرد قاضی شرع حق دارد که حکم تعزیر صادر کند. این حکم‌ها را از باب اینکه بخواهند تعزیر کنند، صادر می‌کنند؛ در صورتی که از آن طرف فلسفه اسلام و روح احکام را نخوانده‌اند.» 🖋محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم ✅«طبیعتاً همواره در مقابل جرم، مجازات وجود دارد. در قرآن و روایات که در فقه منعکس شده‌اند، مجازات #شلاق نیز در نظر گرفته شده است. در قرآن مجازات شلاق برای عمل منافی با عفت در نظر گرفته شده، در روایات نیز برای برخی جرائم مانند شرب خمر، مجازات شلاق مورد تاکید قرار گرفته و تعداد آن نیز مشخص شده است. درباره شلاق در فقه، موضوع دیگری تحت عنوان «تعلیل» داریم که براساس آن، قاضی برحسب بررسی مقدار جرم و شرایط مجرم می‌تواند تعداد شلاق را مشخص کند.» «در فقه برای اثبات جرم و انشاء احکام‌شرعی مانند شلاق یا قصاص، مسیر بسیار سخت و جدی‌ای در نظر گرفته شده است. متاسفانه این موضوع ازطریق رسانه‌ها و مسندهای امور در جامعه مطرح نمی‌شود و به بدبینی به احکام کیفری اسلام منجر می‌شود. به‌عنوان مثال اگر کوچک‌ترین شبهه‌ای نسبت به تحقق جرم و انگیزه مجرم پیدا شد یا احتمالاتی که می‌توان در رابطه با یک جرم در نظر گرفت، قاضی حق اعمال مجازات شرعی را ندارد. از این قاعده فقهی به‌عنوان #قاعده_درء یاد می‌شود. ریشه این قاعده در روایتی از پیامبر است که فرموده‌اند: ««ادرءوا الحدود بالشبهات»، یعنی درصورت وجود #شبهه‌، آن حد ـ از فرد متهم ـ برداشته می‌شود.» 👈 قاضی باید در جایی مجازات را اعمال کند که هیچ‌گونه شبهه‌ای درباره آن نداشته باشد.» ⭕️ «قاعده فقهی دیگری که به آن توجه نمی‌شود،‌ #قاعده_تنفیر» است. براساس این قاعده نمی‌توان کاری کرد که باعث #نفرت_جامعه از دین شود. این قاعده مهمی در میان فقهاست. دراین‌زمینه بزرگانی مانند شیخ طوسی و شیخ صدوق نقل کرده‌اند که امیرالمومنین درباره برخی مجرمان حکم شرعی را انشاء و اعمال نکردند و 👈👈فرمودند، اگر در برخی از این موارد حکم شرعی را اعمال می‌کردم، چه‌بسا فرد بعد از اجرای حکم شرعی مثلاً شلاق، از مرزهای کشور اسلامی بیرون می‌رفت که خروج فردی از یک کشور اسلامی به‌نوعی باعث ایجاد بدبینی می‌شود. 👈بنابراین در اجرای احکام شرعی اگر #جرم برای قاضی به‌صورت قطعی ثابت شود و هیچ شبهه‌ای هم وجود نداشته باشد، باید قاعده تنفیر را در نظر بگیرد؛ یعنی بررسی کند که حکم صادره چه‌تاثیری بر جامعه خواهد گذاشت.» «زمانی بود که اگر دست سارق را قطع می‌کردند، نه‌تنها باعث نفرت جامعه نسبت به دین نمی‌شد، بلکه جامعه به مقابله با فساد‌، سرقت و اختلاس خوش‌بین می‌شد. در چنین شرایطی قاضی می‌تواند به‌راحتی حکم دهد. اما اگر اجرای احکام شرعی مانند شلاق باعث ایجاد نفرت در جامعه نسبت به دین شود، فقها می‌گویند که قاضی باید مصلحت‌اندیشی و دقت کافی را در حوزه ایراد و انشاء حکم داشته باشد. 👈👈بنابراین اگر جامعه نسبت به یک مجازات نگاهی منفی داشت، در فقه نمی‌گویند که الا و لابد باید چنین مجازاتی اعمال شود، بلکه دست قاضی را باز می‌گذارد که از مجازات دیگری برای تنبیه مجرم استفاده کند.» ✳ اگر #قاضی رأی به مجازاتی دهد که باعث تنفیر و وهن دین شود،‌ برخورد با قاضی در فقه چگونه است؟ ⭕️«وقتی اصل مبانی فقهی را بررسی و مشاهده می‌کنیم مجازات‌هایی مانند قصاص و قطع دست، مجازات‌هایی استثنایی هستند، قاعده تنفیر به کمک دین می‌آید تا جلوه دین در جامعه خراب نشود. وقتی در برخی جرائم که مجازات‌هایی واحد دارند، قاعده فقهی تنفیر مطرح است، 👈در مواردی که چند شیوه برای #مجازات یک #جرم قابل اجراست و قاضی مخیر است یکی را انتخاب کند، 👈مانند حبس، جریمه نقدی یا شلاق، اگر #مجازاتی_را_انتخاب کند که باعث وهن دین شود، قطعاً از #قاضی پذیرفته نیست. 👈 اما اگر #قاضی به نگاه روش‌مند دین توجه نکرد و از یکی از راهکارهای مقرر در قانون استفاده کرد، نمی‌گوییم قاضی خلاف کرده است، اما ایرادی که بر او وارد است اینکه، چرا راهکاری که منجر به #وهن_دین یا احکام فقهی شده را انتخاب کرده است. 🖋هادی سروش، استاد فقه و فلسفه حوزه علمیه @quranpuyan