⭕️نفي #اجبار و #زور در قبول دين و عمل به احكام
🛑قسمت پنجم :
#منطق_قرآن کریم در نفی اکراه و #اجبار ، و #زور و فشار در دین و دینداری
🔸"منطق قرآن كريم در هدایت و تربیت انسان بر نفی #اکراه و اجبار ، و زور و فشار استوار است ؛ و این امری فطری و عقلایی است که تجربۀ بشری گواه صدق آن است .
♻خداى متعال از زبان حضرت نوح (ع) چنين مىآموزد:
(أَ نُلْزِمُكُمُوهَا وَ أَنْتُمْ لَهَا كَارِهُونَ ) هود / ۲۸
آيا ما شما را در حالى كه بدان #اكراه داريد، به آن #وادار كنيم؟
نوح (ع) خطاب به قوم خود مىفرمايد كه من حق ندارم شما را به آيين حق مجبور كنم، زيرا در دين خدا اجبار نيست.
👈به بیان مرحوم علّامۀ طباطبایی اين آيه از جمله آياتى است كه #اجبار و اكراه در دين را نفى مىكنند و بر اين حقيقت دلالت مىنمايد كه نفى اجبار و اكراه در دين، يكى از احكام دينى است كه در قديمىترين شريعتها يعنى شريعت نوح (ع) وجود داشته است و تا به امروز بىآنكه نسخى در آن راه يافته باشد به قوّت خود باقى است. ( نک : المیزان فی تفسیر القرآن ، ج ۱۰ ، ص ۲۰۷-۲۰)
♻راه تربيت انسان از خود او مىگذرد و نمىتوان كسى را با #اجبار و اكراه به سوى كمال برد و در منطق دين هيچگونه تجبّر و تسلّط در تربيت راه ندارد. خداى متعال خطاب به پيامبر اكرم (ص) چنين فرموده تا راه تربيت در منطق دين كاملاً روشن باشد:
🔸(فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ ) غاشیه / ۲۲-۲۱
پس تذكّر ده كه تو تنها تذكّر دهندهاى و بر آنان تسلّطى ندارى.
🔸(وَ مَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ ) ق / ۴۵
و تو به #زور وادارنده آنان نيستى.
👈در منطق دين، جايى براى قيموميت در تربيت و هدايت و راه بردن مردمان وجود ندارد و هنر تربيت همراه كردن و همگام كردن مردمان با ميل و خواست خودشان است و در غير اين صورت سختترين مانع فردى در تربيت ظهور مىنمايد و باب تربيت فطرى بسته مىشود. خداى متعال در اين باره خطاب به پيامبر اكرم (ص) چنين رهنمود داده است :
(وَ مَا جَعَلْنَاکَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا وَ مَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ ) انعام / ۱۰۷
و ما تو را بر ايشان نگهبان نكردهايم، و تو #وكيل آنان نيستى."
✍️ دكتر مصطفی دلشاد تهرانی
💫ادامه دارد
http://quranpuyan.com/yaf_postst5573_Hty-pymbr-hm-mjz-bh-jbr-mrdm-nyst---brrsy-jbr-w-lzm-dr-dyn-w-Hkwmt-slmy.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
⭕️نفي #اجبار و #زور در قبول دين و عمل به احكام
🛑قسمت ششم :
ناروابودن #فشار برمردم در سنت و گفتار پیامبر
در کرانه نبوت پیامبر گزاره هایی دیده میشود که کمتر مورد گفتگو بوده و درنتیجه مورد گفتمان هم بطور شایسته قرار نگرفته!
یکی از آن دسته موضوعات "ناروابودن فشار برمردم" است که در این مورد مطالب ذیل را ملاحظه فرمایید؛
✅ به عنوان یک #معلم مبعوث شدم ..
پیامبر رحمت به عنوان یک معلم مبعوث میشود . معلم کارش تعلیم است و تعلیم با قدرت نمایی ، زور و ریاست خواهی هیچ سنخیتی ندارد.
👈فرمود : «خداوند من را نفرستاده که بر خود #سختگیری نمایم و یا دیگران را در تنگنا قرار دهم، بلکه من را بعنوان یک #معلم_آسانگیر فرستاده است. / إِنَّ اللهَ لمْ یبعثنی معنّتاً ولا متعنّتاً ولکنْ بعثنی معلّماً میسّراً». (نهج الفصاحه ، ص ۴۰۲ از صحیح مسلم حدیث ۱۴۷۸)
✅ وظیفه؛ #رساندن_پیام است و نه بیشتر
↩️در چهار مورد قرآن تاکید نموده ؛
🔸«فَهَلْ عَلَى الرُّسُلِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِینُ»؛
پس آیا بر پیامبران جز رساندن پیام روشن و آشکار تکلیفی هست
(مائده / ۹۹ و نحل/ ۳۵ و نور / ۵۴ و عنکبوت ۱۸ )
👈و در سه مورد هم تاکید میکند اگر مردم شما را نپذیرفتند شما مسئولیتی نداری ؛
🔸"فإن توليتم فإنما على رسولنا البلاغ المبين".
(مائده / ۹۲ و نحل /۸۲ و تغابن /۱۲)
♦راز مطلب این است که علامه طباطبایی میگوید :
👈 وظیفه انبیاء این نیست که مردم را #تحت_فشار قرار دهند تا انان را بپذیرند .. رسالت انبیاء حاوی مجموعه قوانینی است که برای اصلاح جامعه است.(المیزان ج ۱۲ص۲۴۱)
✅ پیامبر رحمت و بیگانگی از زور و #اجبار به مردم
♦️اجبار و اکراه و #فشار_به_جامعه از حریم پیامبر و دین او بیگانه است . این مهم در آیات متعدد قرآن آمده ، مانند؛
🔹"وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّار: - ای پیامبر - تو بر مردم جبار و خودکامه نیستی." ( ق /۴۵)
🔹"لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ : تو بر مردم استیلا و سیطره نداری." (غاشیه/۲۲)
🔹وَمَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا ۖ وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ: تو را نگهبان و وکیل آنها تعیین نکرده ایم (انعام /۱۰۷)
👈امام علی (ع) پروش یافته آن پیامبر بزرگ خدا چنین مشی و مرام خود را نسبت به جامعه معرفی میکند : وَ لَيْسَ لِي أَنْ أَحْمِلَكُمْ عَلَى مَا تَكْرَهُون؛ مرا نشاید که شما را به کاری #وادار سازم که به آن تمایل ندارید.
📚(نهجالبلاغه، خ/۲۰۸)
با این تحلیل "اِعمال قدرت و حتی اقتدارطلبی" از حریم رسول الله دور است
✅قدرت داشتن دلیلِ #زورگوئی نیست
در صدر اسلام، تعدادی از مسلمانان به حضرت محمد ص گفتند: يا رسول الله! اگر كسانى را كه بر آنها قدرت داشتى، مجبور مىكردى مسلمان شوند، تعداد ما زياد مىشد و در مقابل دشمنان نيرومند مىشديم.
👈رسول الله در پاسخ آنها فرمودند: من نمىخواهم با بدعتى كه خداوند در مورد آن، دستورى به من نداده است، خداوند را ملاقات كنم و من كسى نيستم كه بخواهم در كارى كه به من مربوط نيست دخالت كنم.
💢سپس خداوند فرمود: « اگر پروردگارت مىخواست، تمام كسانى كه بر روى زمين زندگى مىكنند، همگى ايمان مىآوردند. آيا تو مىخواهى مردم را مجبور كنى تا مؤمن شوند؟ در حالى كه هيچكس ايمان نمىآورد مگر با اذن و اجازه خدا
وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعاً أَفَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ. وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ» (یونس / ۹۹ و۱۰۰)
🖋علامه طباطبائی مینویسد : "از شان و شخصیت پیامبر بدور است که مردم را #تحت_فشار قرار دهد تا انان ایمان آورند و 👈👈یا از #دستورات او تبعیت کنند .. ؛ لیس من شآن الرسول اجبار الناس و الجاوهم علی الایمان و الطاعه بل البلاغ المبین .. (المیزان ج۱۲ ص ۲۴۳)
🖌حجت الاسلام هادی سروش
💫ادامه دارد
http://quranpuyan.com/yaf_postst5573_Hty-pymbr-hm-mjz-bh-jbr-mrdm-nyst---brrsy-jbr-w-lzm-dr-dyn-w-Hkwmt-slmy.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
⭕️نفي #اجبار و #زور در قبول دين و عمل به احكام
🛑قسمت هشتم:
#تحميل_دين از مصاديق بي راهه رفتن از حق است
⭕️امام صادق: #عالمجبار نباشيد
🌴حضرت علي در خطبۀ 153 تعبیری دارد که انسان نباید کاری کند که دیگران را بر خود مسلط کند. « وَ لَا يُعِينُ عَلَى نَفْسِهِ الْغُوَاةَ . اما پرسش این است که چه هنگام این اتفاق رخ می دهد.
🔹حضرت تعبیر می کند که با بیراهه رفتن از #مسیر_حق « بِتَعَسُّفٍ فِي حَقٍّ» این اتفاق رخ می دهد.
↩️(وَ لاَ یُعِینُ عَلَى نَفْسِهِ الْغُواةَ بِتَعَسُّف فِی حَقٍّ، أَوْ تَحْرِیف فِی نُطْق، أَوْ تَخَوُّف مِنْ صِدْق). انسان با دور شدن از حق با کج رفتاری، کج سلیقگی و ندیدن آینده مقهور دیگران می شود. گرچه سخن امام کلی است اما به دو گونه کلام ایشان تفسیر شده است.
🖊 ابن میثم از علمای نیمه دوم قرن هفتم هجری شمسی، احتمال می دهد که این جمله به معنای کوتاهی در عمل به حق و یا بیان آن باشد. ( ابن میثم، شرح نهج البلاغه، 3 / 242 )
↩️ دومین تفسیر نیز توسط ابن میثم و ابن ابی الحدید بیان شده است.
به نظر ابن میثم، یکی از مصادیق بی راهه رفتن از حق، #تحمیل دین و اجرای شریعت بر مردم است. وی بیان می کند که دینداری در میان مردم دارای درجاتی است برخی حد بالاتری از دینداری دارند و برخی کمتر. اما 👈کسانی که تقید بیشتری دارند حق ندارند که دیگران را به اجرای آن حدود #وادار کنند. زیرا ورود به حریم خصوصی دیگران و یا دقت در جزئیات رفتاری مردم و ایراد گرفتن به آنان و تحمیل یک نوع رفتاری که تصور می کنند درست است موجب #نفرت و بیزاری مردم از تحمیل کننده می شود و نتیجۀ آن دشمنی و اعلام بیزاری است. 📚( ابن میثم، شرح نهج البلاغه، 3 / 242 )
🖊ابن ابی الحدید از علمای نیمه اول قرن هفتم شمسی در ذیل سخن امام می گوید بی راهه رفتن در حق این است که انسان اعتقاد درستی دارد اما می خواهد با #اجبار و زور دیگران را به پیروی از آن و عمل به آن وادارد. مدارا با مردم حتی در مواردی که انسان تصور می کند سخن و راهش درست است و دیگران بر خطا هستند، ترجیح دارد( ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، 9 / 159)
🔹 امام صادق در یک روایت معتبر می فرماید «لا تکونوا علماء #جبارین فیذهب باطلم بحقکم» یعنی « مبادا که از #عالمان_زورگو باشید زیرا در این صورت رفتار غلط تحمیلی تان باعث می شود که به سخنان درستتان نیز اعتنایی نشود»
🔹 با توجه به فرمایش امیرالمومنین و تفسیر ریشه دار اسلامی در سخنان امام صادق ،بايد از انواع اجبارهایی که به نام دین صورت می گیرد، اجتناب کرد. تجربۀ ناموفق گذشته و نتایجی که امام صادق و علمای دینی در قرن ها پیش بیان کرده اند خود گواهی بر صدق این ادعاست.
🖌محمدرضا یوسفی عضو مجمع محققين و مدرسين حوزه علميه قم
http://quranpuyan.com/yaf_postst5573_Hty-pymbr-hm-mjz-bh-jbr-mrdm-nyst---brrsy-jbr-w-lzm-dr-dyn-w-Hkwmt-slmy.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛