در اين شرايط اجتماعي، چگونه #بي_تفاوت نباشيم؟
🛑قسمت هشتم:
❓آيا آيه 9 سوره حجرات، بر اين شرايط قابل انطباق است؟
✅ در روزهاي قبل بيان شد كه طبق ايه 9 سوره حجرات، اولين وظيفهي نيروهاي خارج از منازعه، رفع خصومت و ايجاد #صلح بين طرفين درگيري (حاكمان و معترضان خياباني) است.
برخي از مخاطبان گرامي، در خصوص كاربرد اين ايه سئوالاتي را مطرح كردند
«وَ إِنْ طائِفَتانِ مِنَ الْمُؤْمِنینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَینَهُما فَإِنْ بَغَتْ إِحْداهُما عَلَی الْأُخْری فَقاتِلُوا الَّتی تَبْغی حَتَّی تَفیءَ إِلی أَمْرِ اللهِ فَإِنْ فاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَینَهُما بِالْعَدْلِ وَ أَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ الْمُقْسِطینَ»
❓2⃣ آیه میفرماید وَإِن طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ، پس مخاطب اینجا مومنین هستند. خوب اگر یکی از دو طرف این نبرد، علنا و آشکارا با هر آنچه که مربوط به ایمان است مخالفت کند – ولو اینکه بر فرض بگوید که از اهل ایمان است-، مثلا: کشف حجاب کند، ناسزا بگوید و... آیا مخاطب این آیه قرار میگیرد؟
❓3⃣ ايه راجع به درگيري بين مومنان است كه در مرحله بالاتري از مسلمان قرار دارند نه همه مسلمانان.
♦ پاسخ:
مفسران باين سئوال مشابه كه "با اینکه قتال بین دو گروه مسلمان بخوبی و نيز فعل بغي نشان از آن دارد که دست کم یکی از آن دو گروه ظالم و متجاوزند چرا از تعبیر #مومنین برای این دو گروه استفاده کرد، جوابهاي زير را ارايه كرده اند:
🔸الف. گرچه اقتضای ایمان، دوری از نزاع و برخورد میان مؤمنان است، امّا مؤمنان، معصوم نیستند كه خطایی از آنها سرنزند و چه بسا گفتن جملهای یا انجام كاری، موجب بروز درگیری میان آنان گردد. (تفسیر نور، ج9، ص176)
🔸ب. برخی از متکلمان این تعبیر را شاهدی آوردهاند که برخلاف نظر خوارج، کسی که مرتکب #گناه_کبیره شود لزوما از جماعت مومنان خارج نیست و صرف انجام گناه کبیره انسان را #کافر نمیکند. (مفاتیح الغیب، ج28، ص105 )
🔸ج. کاربرد این تعبیر بخصوص اینکه در ادامه از «بغی» و ستم یکی بر دیگری سخن گفت بخوبی نشان میدهد که مقصودش این نیست که آنان همچنان بر ایمان ماندهاند و فاسق نشدهاند (مجمع البیان، ج9، ص200).
در واقع، این کاربرد در اینجا بخوبی نشان میدهد که این گونه نیست که هرجا در قرآن کریم از تعبیر #مومن استفاده شده باشد لزوما رده بالاتری از مسلمانان (که در آیه ۱۴ همین سوره بدان اشاره خواهد شد) مد نظر بوده است. بلکه
👈 قرآن کریم بعد از شکلگیری جامعه اسلامی در موارد متعددی به هر عضو این جامعه نیز کلمه «مومن» را اطلاق کرده است ویا از تعبیر «الذین آمنوا» برای اشاره به آنان استفاده کرده است؛ ولو اینکه آن اشخاص بعدا مرتکب «بغی: ستم» (مانند همین آیه) باشند یا فسق."
🖊استادسوزنچي
همچنين حضرت علي ع در ابتداي جنگ جمل با اينكه سپاه مقابل مرتكب قتل افراد بيگناه و ارعاب و ...شده بودند، و لزوما مومن (به معناي برتر از مسلمان) هم نبودند ، دستور به قرايت همين ايه دادند:
"سپاهیان در [شروع] جنگ شتاب میکردند ولی امیرالمؤمنین (ع) آنان را [از اینکار] نهی کرد و [خطاب به خداوند] عرضه داشت: «خداوندا! من با بیمدادن [دشمنانم] راه هرگونه عذری را بر ایشان بستم؛ تو نیز گواه من در برابر آنان باش». آنگاه قرآن را برگرفته و از کسی خواست که این آیه را برای آنان بخواند: «وَ إِنْ طائِفَتانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَینَهُما...».
↩️مسلم مجاشعی گفت: من آمادهام.آنگاه قرآن را به دست گرفت و فرمود: كيست كه آيه وَ إِنْ طائِفَتانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ... را براى مردم بخواند؟
شخصى به نام مسلم مجاشعى گفت: من اين آيه را با صداى بلند مىخوانم. اما آنان بر او حمله كردند و به شهادت رساندند.
حضرت على عليه السلام بعد از شهادت او دستور حمله داد.
. بحار، ج 32، ص 175.
📚تفسير نور
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛