🌱سی روز، #سی_آیه 🌸تفسیر سوره مزمل🌸 فرمود: ﴿إِنَّا سَنُلْقی‏ عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقیلاً﴾، ما مهم‌ترین کار را می‌خواهیم در این منطقه انجام بدهیم. کسانی که وحشی و حیوان هستند، می‌خواهیم اینها را انسان کنیم. کسانی که انسان هستند؛ ولی نه شنوا هستند، نه بینا هستند، نه گویا هستند: ﴿صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لاَ یَرْجِعُونَ﴾ ﴿صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لاَ یَعْقِلُونَ﴾که زندگی اینها بر اساس جاهلیّتِ جُهلاست، اینها را می‌خواهیم به عقلانیت دربیاوریم و متمدّن بکنیم. برنامه‌هایی که بتواند این امور را تأمین کند، قول ثقیل است: ﴿إِنَّا سَنُلْقی‏ عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقیلاً﴾. ❌تو هم اگر بخواهی اینها را درک کنی و تحمل کنی، #سحَر می‌خواهد و #نماز_شب. بخواهی پیاده کنی، #صبر و #بردباری و *توکل. آن بخش اول گذشت که «هاهنا امورٌ اربعة»؛ اما در این #ذکر فرمود به یاد پروردگارت باش، آن که تو را به اینجا رساند به یاد او باش: ﴿وَ اذْکُرِ اسْمَ رَبِّکَ﴾! این ربّ تو ربّ مشرق و مغرب است. این ربّ تو بی‌مانند و بی‌شریک است، بی‌عدیل است، ﴿لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ﴾. نه تنها به یاد او باش، بلکه او را وکیل بگیر. وقتی او را وکیل گرفتی، صابر و بردبار باش، برای اینکه بسیاری از کارهای تو را وکیل انجام می‌دهد. این ﴿فَذَرْنی‏ وَ مَنْ یُکَذِّبُ﴾؛ یعنی بگذار من تنها مسئله را حل می‌کنم. گاهی ذات أقدس الهی بدون اینکه انسان بفهمد، حل می کند. یک وقت انسان می‌فهمد، ناله می‌کند، دعا می‌کند، یک مرحله است. یک وقت اصلاً با خبر نبود، فرمود من تنها مسئله را حل می‌کنم. این‌طور نیست که اگر کسی ـ خدای ناکرده ـ بخواهد به حرم دین اهانت کند، من رهایش کنم. تو ای پیغمبر یک وقت اقدام می‌کنی، در مرحله صبر دعا می‌کنی، ناله می‌کنی، دعوت می‌کنی، تبلیغ می‌کنی، اینها یک سلسله کارهاست. یک سلسله کارهایی است که اصلاً تو خبر نداری، من خودم تنها مسئله را حل می‌کنم. خیلی از موارد است که اصلاً وجود مبارک حضرت نخواست تا دعا کند، این برای همه ما هم هست، این می‌شود قول ثقیل. نکته1⃣: زمخشری می‌گوید دعا هست، نماز هست، صلوات هست، مناجات هست، اینها هست و «دراسة علمٍ»، آن که دارد درس می‌خواند او به یاد خداست. ببینید درس حوزه نزد آنها این‌طور بود؛ مثل نماز بود؛ مثل دعا بود؛ مثل مناجات بود؛ مثل ذکر بود. گفت ذکر خدا وقتی اسم می‌شمارد: ﴿وَ اذْکُرِ اسْمَ رَبِّکَ﴾، این دعاها، این نمازها، این مناجات‌ها، اینها ذکر نام خداست و «دراسة علمٍ». اگر فرشته‌ها قبل از اینکه طلبه‌ها بیایند می‌آیند بال‌ها را پهن می‌کنند: «إِنَّ الْمَلَائِکَةَ لَتَضَعُ أَجْنِحَتَهَا لِطَالِبِ الْعِلْمِ»، این درس‌ها و این بحث‌ها یقیناً یاد خداست. نکته 2⃣: ذات أقدس الهی می‌فرماید به یاد پروردگارتان باشید. یک مقدار بحث‌های عاطفی، اوایل نرم، بعد به صورت دقیق‌تر. در آنجا که اوایل نرم است، در آیه دویست سوره مبارکه «بقره» این است که چون معمولاً وقتی که در مراسم حج از مکه آمدند عرفات توقف کردند و وقوف عرفات را کردند و غروب عرفات از عرفات به مشعر آمدند و شب را مشعر ماندند بعد آمدند منا، آن برنامه‌های منا را انجام دادند، این بیتوته‌هایی که شب در منا داشتند، به یاد مفاخرشان بودند. در چنین فضایی این آیه ۲۰۰ سوره مبارکه «بقره» نازل شد که فرمود: ﴿فَإِذا قَضَیْتُمْ مَناسِکَکُمْ فَاذْکُرُوا اللَّهَ کَذِکْرِکُمْ آباءَکُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِکْراً﴾، همان‌طوری که جمع می‌شوید قصه‌ها و اذکار قبایل و تاریخ را می‌گویید، به یاد خدا باشید؛ مثل آنها، بلکه بهتر از آنها. این یک مرحله است: ﴿فَاذْکُرُوا اللَّهَ کَذِکْرِکُمْ آباءَکُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِکْراً﴾. از این مرحله که گذشتند در پایان سوره مبارکه «اعراف»؛ یعنی آیه ۲۰۵ این است: ﴿وَ اذْکُرْ رَبَّکَ فی‏ نَفْسِکَ تَضَرُّعاً وَ خیفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ وَ لا تَکُنْ مِنَ الْغافِلینَ﴾، صبح تا شب به نام خدا، به یاد خدا، غفلت نکن، در درونِ درونت کسی هم نفهمد. این یک مرحله با آن مرحله‌ای که آیه دویست سوره مبارکه «بقره» است، فرق می‌کند. آن دارد: ﴿فَاذْکُرُوا اللَّهَ کَذِکْرِکُمْ آباءَکُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِکْراً﴾؛ اما اینجا دارد: ﴿وَ اذْکُرْ رَبَّکَ فی‏ نَفْسِکَ﴾، با ناله، با تضرّع، با زاری، در درونت این را صبح و شام و غافل هم نباش. حالا این خدای سبحان که ذکر را این‌طور مطرح می‌کند، می‌فرماید: ﴿وَ اذْکُرِ اسْمَ﴾، کسی که ربّ توست، این یک؛ ربّ تو هم همان ﴿رَبِّ الْمَشارِقِ وَ الْمَغارِب﴾‏ است. همه در تحت ربوبیت او هستیم. #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی ▪️ادامه دارد... @qurantehran