📇 تفسیر سوره مبارکه #قلم - آیه ۱۵-۱۶
📚 مفسر: دکتر رضایی اصفهانی (تفسیر مهر)
قرآن كريم در آيات هشتم تا شانزدهم سوره ى قلم با اشاره به صفات زشت مخالفان اسلام و تكذيب گرى و تهمت آنان نسبت به قرآن، به پيامبر صلى الله عليه و آله در مورد تسامح در برابر آنان هشدار مى دهد و مى فرمايد:
🌺 إِذا تُتْلى عَلَيْهِ آياتُنا قالَ أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ* سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ
🔶شأن نزول:
حكايت كرده اند كه گروهى از رؤساى مشركان مكه، پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله را به پيروى از آيين نياكان و شرك دعوت كردند و وليد بن مغيره اموال عظيمى به پيامبر صلى الله عليه و آله پيشنهاد كرد و سوگند ياد كرد كه اگر از آيين خود دست بردارد آن اموال را به او خواهد داد، ولى آيات فوق فرود آمد و پيامبر صلى الله عليه و آله را از پيروى آنان منع كرد.
🔸 مخالفان نسبت به قرآن واكنش منفى و تهمت آميز دارند؛ آنان قرآن را افسانه هاى پيشينيان معرفى مى كنند، در حالى كه برخى حقايق عالى قرآن در هيچ كتابى پيش از آن نيامده است و قرآن برخى خرافات و افسانه هاى پيشينيان را نيز ردّ و شكل صحيح آن را بيان مى كند.
🔹علاوه بر آن، اين تهمت مخالفان قرآن نوعى مغالطه است؛ زيرا تمام آنچه پيشينيان حكايت كرداند منفى نيست؛ برخى حقايق وحيانى در دوره هاى مختلف تاريخ بشر نازل و حكايت شده است.
🔸مخالفان اسلام به عذاب خوار كننده و رسواگر دچار مى شوند. قرآن كريم در مورد آنان تعبيرى سرزنش آميز به كار برده است و آنان را به فيلى تشبيه كرده كه داراى خرطوم است و بر بينى اش داغ ننگ نهاده شده است.
آرى؛ كسانى كه اين صفات زشت را دارند از حوزه ى انسانيت خارج شده و همچون حيوانى پست هستند و بايد داغ عذاب را بچشند.
@qurantehran
📇 تفسیر سوره مبارکه #قلم - آیه ۴۲-۴۵
📚 مفسر: دکتر رضایی اصفهانی (تفسیر مهر)
🌺 يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ ساقٍ وَ يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلا يَسْتَطِيعُونَ* خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَ قَدْ كانُوا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ* فَذَرْنِي وَ مَنْ يُكَذِّبُ بِهذَا الْحَدِيثِ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لا يَعْلَمُونَ* وَ أُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ
🔸 «ساق» به معناى قسمت پايين پاى انسان است. در ميان عربها معمول است كه وقتى مى خواهند كار مشكلى انجام دهند دامن به كمر مى زنند و ساق پاها را برهنه مى، كنند و «برهنه شدن ساقها» كنايه از شدّت هراس و وخامت اوضاع در رستاخيز است.
🔹 برخى مفسران نيز برآنند كه «ساق» به معناى اصل و اساس چيزى است (مثل ساقه ى درخت)؛ از اين رو اين تعبير اشاره به آن است كه در رستاخيز اصل هر چيزى آشكار مى شود.
🔸 خلافكاران در دنيا به سجده و عبادت پروردگار فراخوانده مى شدند اما با اين كه بدنى سالم داشتند، در برابر حق سجده نمى كردند. همين روحيه ى استكبارى آنان در آخرت تجسّم مى يابد، به طورى كه توان سجده كردن نخواهند داشت.
🔹 در برخى احاديث آمده است كه در قيامت حجاب از نور الهى برداشته مى شود و مؤمنان به خاطر عظمت آن به سجده مى افتند، ولى پشت منافقان خشك مى شود و قدرت سجده ندارند
🔸 اين آيات از طرفى به مخالفان قرآن هشدار مى دهند كه كارشان با خداست و از طرف ديگر به پيامبر صلى الله عليه و آله دلدارى مى دهند كه كارى به كار مخالفان نداشته باشد و آنها را به خدا واگذار كند، تا كيفر آنها را بدهد.
اين نوعى قوّت قلب دادن به پيامبر صلى الله عليه و آله و مؤمنان در برابر توطئه هاى دشمنان است.
🔹 در اين آيات از قانون «استدراج و املاء» سخن گفته شده است؛ يعنى خدا برخى از گناهكاران را به حال خود وا مى گذارد تا به سركشى و تجاوز ادامه دهند و حتى به آنها نعمت مى بخشد تا بيشتر در غرور و غفلت فرو روند و گناهان بيشترى بكنند و مستحق عذاب شديدترى گردند.
🔸 انسانهاى گناهكار سه حالت دارند:
الف) برخى از آنان متوجه گناه خود مى شوند و توبه مى كنند.
ب) برخى با تازيانه ى بلاهاى الهى بيدار مى شوند.
ج) برخى گناهكاران لجوج كه شايستگى اين امور را ندارند، به حال خود رها مى شوند و به جاى بلا به آنان #نعمت داده مى شود و اين همان قانون #استدراج و #املاء است.
🔹آرى؛ خدا نخست با رحمت خويش با گناهكاران برخورد مى كند و باب توبه را باز مى گذارد اما اگر آنان لجاجت كردند مقدمات عذاب شديدتر آنان را آماده مى سازد.
@qurantehran