📇 خلاصه تفسیر آیه ۱۶ سوره مبارکه #ق 🎤: برگرفته از جلسات تفسیر ایت الله #جوادی_آملی(سایت اسراء) 🌺 ﴿وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ 🔸می‌فرماید: او که بیگانه نیست، خود ما هستیم، چون به خود ما بدرفتاری می‌کند و خودمان آسیب می‌بینیم، تعبیر به اسم بیگانه آورده که #نفس او، #نسبت به او #وسوسه می‌کند. پس انبیا و اولیای الهی از همان نفس #مُلهَمه به مراحل عالیه نفس #مطمئنّه منتقل می‌شوند، دیگران یا در حدّ #تسویل می‌مانند، یا اگر ﴿خَلَطُوا عَمَلاً صَالِحاً وَ آخَرَ سَیِّئاً﴾، با #لوّامه همراه هستند و اگر ـ معاذالله ـ اسیر شدند، تحت کنترل و فرمانروایی نفس #أماره به سوء هستند. پس اگر تعبیر غائبانه دارد برای آن است که انسان گاهی فریب مسوّله و مانند آن را می‌خورد: ﴿وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ﴾. 🔹ذات اقدس الهی برای تزکیه نفس، گذشته از تعلیم کتاب و حکمت، ما را به بدترین دشمن ما که در درون ما تعبیه شده است، آگاه کرده است. فرمود درون شما ابزار فراوانی است که راحت‌طلب هستند، ابزار خوبی هم هستند که شما از اینها بهره‌های علمی و عملی ببرید و اگر شما اینها را استخدام نکنید، اینها لجام‎گسیخته شما را به بَند می‌کشند. 🔸قرآن اگر به ما می‌گوید تقوا داشته باشید، این سفارش نیست، اگر می‌گوید متخلّق باشید این صِرف توصیه نیست، اوّل تعلیم کتاب و حکمت است، یک؛ بالاتر از آن روش تزکیه است، دوم؛ بعد سفارش به تقواست. فرمود در درون شما یک نیروی بسیار خوبی است اگر این نیرو را خوب هدایت کردید به نفع شماست وگرنه به زیان شماست. 🔹این نیرو، اوّل وسوسه می‌کنند که می‌خواهند با شما درگیر بشوند، تحت تدبیر شما نباشند؛ هم #وهم و #خیال می‌خواهند مستقل باشند به جای کتاب و حکمت، قصه و رمان و چیزهایی که نافع نیست بخوانند، علمی که «لَا یَضُرُّ مَنْ‏ جَهِلَهُ‏ وَ لَا یَنْفَعُ‏ مَنْ‏ عَلِمَهُ‏» یاد بگیرند، هم #شهوت و #غضب می‌خواهند از دست عقل عملی بیرون بیایند آزاد بشوند که در سوره مبارکه «قیامت» دارد که اینها هیچ مشکل علمی ندارند، ﴿بَلْ یُریدُ الْإِنْسانُ لِیَفْجُرَ أَمامَهُ﴾؛ این می‌خواهد جلویش باز باشد. شبهه‌ای در کار نیست، همه معارف را برای شما حلّ کردیم، این می‌خواهد جلویش باز باشد، چون می‌خواهد جلویش باز باشد و عقل هم اقال می‌کند، نه وهم و خیال را اجازه می‌دهد که هر چیزی را بخوانند و نه شهوت و غضب هر چه بخواهند انجام بدهند. 🔸 بعد از اینکه در جهاد درون، انسان شکست خورد، می‌شود: ﴿إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةُ بِالسُّوءِ﴾، این جنگ در اوایل امر با تسویل و با #نیرنگ شروع می‌شود. وقتی اسیر گرفت آن وقت عالماً عامداً انسان گناه می‌کند. گرچه بخشی از تسویل طبق راهنمایی‌های همان وهم و خیال که زیر مجموعه آن نفس اماره هستند یا شهوت و غضب که تحت امر نفس اماره هستند سامان می‌پذیرد. وقتی که اسیر گرفت، آن وقت امر می‌کند. @qurantehran