📇 خلاصه تفسیر آیه ۱۶ سوره مبارکه #ق
🎤: برگرفته از جلسات تفسیر ایت الله #جوادی_آملی(سایت اسراء)
🌺 ﴿وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ
🔸میفرماید: او که بیگانه نیست، خود ما هستیم، چون به خود ما بدرفتاری میکند و خودمان آسیب میبینیم، تعبیر به اسم بیگانه آورده که #نفس او، #نسبت به او #وسوسه میکند. پس انبیا و اولیای الهی از همان نفس #مُلهَمه به مراحل عالیه نفس #مطمئنّه منتقل میشوند، دیگران یا در حدّ #تسویل میمانند، یا اگر ﴿خَلَطُوا عَمَلاً صَالِحاً وَ آخَرَ سَیِّئاً﴾، با #لوّامه همراه هستند و اگر ـ معاذالله ـ اسیر شدند، تحت کنترل و فرمانروایی نفس #أماره به سوء هستند. پس اگر تعبیر غائبانه دارد برای آن است که انسان گاهی فریب مسوّله و مانند آن را میخورد: ﴿وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ﴾.
🔹ذات اقدس الهی برای تزکیه نفس، گذشته از تعلیم کتاب و حکمت، ما را به بدترین دشمن ما که در درون ما تعبیه شده است، آگاه کرده است. فرمود درون شما ابزار فراوانی است که راحتطلب هستند، ابزار خوبی هم هستند که شما از اینها بهرههای علمی و عملی ببرید و اگر شما اینها را استخدام نکنید، اینها لجامگسیخته شما را به بَند میکشند.
🔸قرآن اگر به ما میگوید تقوا داشته باشید، این سفارش نیست، اگر میگوید متخلّق باشید این صِرف توصیه نیست، اوّل تعلیم کتاب و حکمت است، یک؛ بالاتر از آن روش تزکیه است، دوم؛ بعد سفارش به تقواست. فرمود در درون شما یک نیروی بسیار خوبی است اگر این نیرو را خوب هدایت کردید به نفع شماست وگرنه به زیان شماست.
🔹این نیرو، اوّل وسوسه میکنند که میخواهند با شما درگیر بشوند، تحت تدبیر شما نباشند؛ هم #وهم و #خیال میخواهند مستقل باشند به جای کتاب و حکمت، قصه و رمان و چیزهایی که نافع نیست بخوانند، علمی که «لَا یَضُرُّ مَنْ جَهِلَهُ وَ لَا یَنْفَعُ مَنْ عَلِمَهُ» یاد بگیرند، هم #شهوت و #غضب میخواهند از دست عقل عملی بیرون بیایند آزاد بشوند که در سوره مبارکه «قیامت» دارد که اینها هیچ مشکل علمی ندارند، ﴿بَلْ یُریدُ الْإِنْسانُ لِیَفْجُرَ أَمامَهُ﴾؛ این میخواهد جلویش باز باشد. شبههای در کار نیست، همه معارف را برای شما حلّ کردیم، این میخواهد جلویش باز باشد، چون میخواهد جلویش باز باشد و عقل هم اقال میکند، نه وهم و خیال را اجازه میدهد که هر چیزی را بخوانند و نه شهوت و غضب هر چه بخواهند انجام بدهند.
🔸 بعد از اینکه در جهاد درون، انسان شکست خورد، میشود: ﴿إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةُ بِالسُّوءِ﴾، این جنگ در اوایل امر با تسویل و با #نیرنگ شروع میشود. وقتی اسیر گرفت آن وقت عالماً عامداً انسان گناه میکند.
گرچه بخشی از تسویل طبق راهنماییهای همان وهم و خیال که زیر مجموعه آن نفس اماره هستند یا شهوت و غضب که تحت امر نفس اماره هستند سامان میپذیرد. وقتی که اسیر گرفت، آن وقت امر میکند.
@qurantehran
🌱سی روز، #سی_آیه
🌸تفسیر سوره مزمل🌸
☘گفتیم که سوره مبارکه «مزمل» که در مکه نازل شد هم حقیقت قرآن و دین را تبیین میکند هم جریان سیاست و مسائل نظامی اسلام را با بیگانهها تبیین میکند و هم عظمت این دو کار را تشریح میکند و هم راهکار پیروزی در این دو امر را تشریح میکند.
➖ «فهاهنا امورٌ اربعة»:
#اوّل اینکه دین ثقیل است؛ ثقیل فرهنگی است و یک جان کَندن میخواهد که آدم این را درک کند که دین چه میگوید.
#دوم اینکه راهکارش چیست؟ چطور و چه وقت میشود که این را بفهمد؟
#سوم اینکه همه کمر بربستند که این چراغ را خاموش کنند.
#چهارم این است که راهکار مبارزه چیست و علامت پیروزی چیست و چطور میشود که آدم موفق شود؟
این امور چهارگانه که عناصر محوری این چند آیهای که خوانده شد به خوبی یکی بعد از دیگری تبیین میکند؛ اما آن عظمت علمی، فرمود مثل حوزه و دانشگاه نیست که یک سلسله مسائل و مفهوم را ما بخواهیم به شما بگوییم. این یک ارتباط با #غیب میخواهد، این یک خلأ از بیگانه و مَلأ آشنا میخواهد که سرتاپای درون را مِهر و لطف الهی پُر کند و چیزی غیر از نام حق و یاد حق نباشد تا آدم با او رابطه پیدا کند و حرف او را بفهمد؛ یعنی پا روی وهم و خیال بگذارد، مبادا تخیّلات دخالت کنند، این در بخش نظری. در بخش عملی #شهوت و #غضب دو رهزن هستند باید پا روی این دو امر بگذارد، اینها را خفه کند. وهم و خیال که در بخشهای فرهنگی و علمی و ذهنی رهزن هستند باید پا روی اینها بگذارد، اینها را خفه کند؛ بشود عدل محض. وقتی عدل محض شد، از همه خواستهها منقطع بشود «إلا الله»، چرا؟ برای اینکه میخواهد با او رابطه پیدا کند، حرف او را بفهمد، پیام او را درک کند. بعد از اینکه این کارها را کرد؛ یعنی دشمن درونی را رام کرد و #سحَر برخاست و با او مناجات کرد، فرمود: ﴿إِنَّ لَکَ فِی النَّهارِ سَبْحاً طَویلا﴾، اشتغالات طولانی در روز، اشتغال شناور است، این ماهیها در دریا سابح هستند، انسان یا ناطق است یا صاهل است یا خائر است یا ناهق است یا سابح، ماهی «حیوانٌ سابح» شناور است. فرمود روز روز شناوری، در دریای اشتغالات است. روز که نمیشود انسان معارف را از خدا دریافت کند. ﴿إِنَّ لَکَ فِی النَّهارِ سَبْحاً طَویلا﴾، سحَر برخیز و با #قرآن مأنوس باش! ﴿قُمِ اللَّیْلَ إِلاَّ قَلیلاً﴾، این نکته که شما تمام این نماز را، صدها بار بررسی کنید، غیر از قرآن چیزی دیگر از آن درنمیآید. نماز یک قرآن مجسّم است. این را بخوان تا آماده شوی، آن معارف را درک کنی!
🔻پس آن قول ثقیل را با این راهکارها میشود فهمید. این برای مسائل علمی و فرهنگی و شهود و دریافت وحی. حالا میخواهی پیاده کنی با دست خالی میخواهی پیاده کنی، همه هم دشمن تو هستند، دشمن خونریز! چه کار باید بکنی؟ این قول ثقیل است. این ثقل که تنها مسئله علمی نیست که تو رسول هستی، یک وقت است که میگوییم چیزی است که کسی «بینه و بین الله» مطالبی را دریافت کرد، آن مربوط به خود است. یک مطالب علمی دریافت کرد؛ اما باید پیاده کند. وقتی بخواهد پیاده کند، یک کار سنگینی است؛ مسئله جهاد است، کشتن است، مبارزه است، خونریزی هست، اینها را چه کار کند. این امر سوم است. راهکار تحمّل این هم شبیه راهکار تحمّل آن امر اول، درمانش با همان #اطاعت است و #نماز است و #تبتّل است و #انقطاع است و #اذکار. آنجا که فرمود بلند شو، نماز شب بخوان! برای اینکه دریابی. اینجا که میگوید: ﴿وَ اذْکُرِ اسْمَ رَبِّکَ﴾، به نام او باش! ﴿تَبَتَّلْ إِلَیْهِ تَبْتیلاً﴾، ﴿وَ اصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ﴾، اینها برای اینکه مسائل سیاسی و نظامی را پیاده کند. این کار آسانی نیست! مسئله جنگ است و کشتن است و خونریزی است با دست خالی..
#آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی
🔹ادامه دارد...
@qurantehran
🔹 #مناجات_شعبانیه دعای اهل وصال و اهل فراق
🔸 ادامه شرح فراز چهارم
🔸و در جای دیگر نیز می فرماید: تمام این رزق های مادی و معنوی #در_دست_قدرت_حق_تعالی_است، و انسان چون سر سفره آماده و بی منت حق تعالی نشسته است و از رزق مادی و معنویش بهره می برد حیات دنیویش استمرار پیدا می کند و اگر حق تعالی بنده اش را از این رزقش محروم کند چه کسی می تواند رزق انسان را تامین کند؟ از همین رو امام در اولین بند از الهی نامه اش می فرماید: «اِلهی اِنْ حَرَمْتَنی فَمَنْ ذَا الَّذی یَرْزُقُنی:معبود من! اگر تو محرومم کنی، کیست که روزیَم دهد؟
نکته 2⃣؛ عزت، آبرومندی و شوکت و نیز ذلت و خواری به حکم آیه ۲۶ سوره مبارکه آل عمران :قُلِ اللّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُوءْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ.
⬅️ بگو! بار خدایا ای پادشاهِ مُلکِ هستی، تو #هر_که_را_که_خواهی مُلک و سلطنت عطا می کنی و #از_هر_که_خواهی، سلطنت را می گیری، و هر که را خواهی عزت دهی و هر که را خواهی خوار می کنی. تمامِ خیر، تنها به دستِ توست! به درستی که تو بر هر چیزی توانایی.
🔸در دست قدر ت الهی است که زمینه شوکت، قدرت، عزت برای بنده فراهم می گردد، عزتی که خدا به بنده اش بدهد #هیچکس و #هیچ_قدرتی نمی تواند ان را از بنده بگیرد، وهمچنین ذلت، خواری و ازچشم همه افتادن بنده نیز به ید و قدرت حضرت باریتعالی است، از همین رو امام العارفین در این فراز می فرماید:
❓وَ اِنْ خَذَلْتَنی فَمَنْ ذَا الَّذی یَنْصُرُنی؟ و اگر تو خوارم نمایی چه کسی یاریم خواهد کرد؟
نکته 3⃣؛ #غضب در مناجات امام العارفین به معنای تغییر نفسانی نیست که به انسان نسبت داده می شود بلکه غضب الهی به معنای #عقاب_و_عذاب است، یعنی اگر بنده خدا گرفتار معصیت شد و آلوده به گناه گردید، خداوند وی را از رحمت واسعه اش محروم می کند و با عذابش وی را به سختی مجازات می نماید.
👈 دلیل براین معنا که غضب به معنای تغییرنفسانی در حق تعالی نیست، علاوه براینکه از نظر عقلی این معنا برای خدا محال خواهد بود، روایتی است که عَمْروبن عُبَیْد به امام باقر علیه السلام عرض کرد: فدایت شوم، معنیِ غضب در آیه: «و مَنْ یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبی فَقَدْ هَوی :» چیست؟
🌸 امام علیه السلام فرمود: #غضب، همان عقاب و عذاب خداست و ادامه داد: هرکس پندارد که خداوند از حالی به حالی در می آید، او را همانند مخلوقاتش قرار داده وصفت آفریده ها را برای او آورده است. همانا خداوند را چیزی تحریک نمی کند تا او را تغییر دهد: (توحیدصدوق، ص ۱۶۴)
🍃همچنین از امام صادق علیه السلام روایت شده: «رضای خداوند، همان ثواب او و غضب او، همان عقاب و عذاب اوست؛ بدون آنکه چیزی در او نفوذ کند تا اینکه موجب هیجان او گشته و او را ازحالی به حالِ دیگر تغییر دهد.
(توحید صدوق،ص۱۶۵)
✅ و اگر خشم و غضب الهی تبدیل به سخط شود یعنی به قهری که دیگر قابل آشتی پذیر نیست! غضب بسیار سخت خواهد بود و همه پل های پشت سر خراب خواهد شد! از همین رو امام علیه السلام در این فراز از مناجات شعبانیه خطاب به حق تعالی می فرماید من به تو پناه می برم از آن لحظه ای که #غضبت به #سخط یعنی قهر آشتی ناپذیرتبدیل شود:
❗️اِلهی اَعُوذُ بِکَ مِنْ غَضَبِکَ وَ حُلُولِ سَخَطِکَ: معبود من! از غضب تو و فرود آمدن خشم تو به تو پناه می برم.
http://eitaa.com/qurantehran
ادامه دارد...
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💠 #دعای روز نهم ماه مبارک رمضان
🔹اللهُمَّ اجعَل لی فیهِ نَصیباً مِن رَحمَتِک الواسِعَهِ واهدِنی فیهِ لِبَراهینِک السّاطِعَهِ وخُذِبِنا صِیتی الی مَرضاتِک الجامِعَهِ بِمَحَبَّتِک یا امَلَ المُشتاقِینَ.
🔸خدایا! مرا نصیبی کامل از رحمت واسعۀ خود عطا فرما و به ادله و براهین روشن خود، هدایت فرما و اختیار مرا در دست گیر و به سوی خشنودیت که جامع هر نعمت است، سوق ده. به حق دوستی و محبتت، ای آرزوی مشتاقان!
🔰پیامهای دعا
1⃣ درخواست بهرهمندی از رحمت واسعۀ الهی
2⃣ راهنمایی به سوی براهین و ادلۀ روشن الهی
3⃣ سوق به سمت موجبات خشنودی خداوند
4⃣ دوستی و محبت خداوند نسبت به بندگان
🔰خداوند متعال دارای دو رحمت است؛
✅ رحمتی عام و مطلق که فراگیر است و شامل همۀ موجودات، اعم از مؤمن و کافر و بد و خوب میشود. «وَ رَحْمَتی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ؛ رحمتم همهچيز را فراگرفته است»، .اعراف،آیۀ ۱۵۶
«رَبَّنَا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَّحْمَةً وَ عِلْماً؛پروردگارا! رحمت و علم تو، همه چیز را فراگرفته است.» غافر، آیۀ ۷.
در برابر این رحمت بیكران، چیزی به نام #غضب و سخط نیست.
✅ رحمت خاص: اين نوع از رحمت، در برابر غضب خاص قرار دارد و مخصوص اهل ايمان و نيکوکاران است که شامل کافران و منافقان نمیشود. «إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِينَ؛ رحمت خدا به نيکوکاران، نزديک است» اعراف،آیۀ ۵۶.
«وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيم؛ و برای مؤمنان، همواره مهربان بوده است.» احزاب، آیۀ ۴۳
#شرح_دعای_هر_روز_ماه_رمضان
https://eitaa.com/qurantehran
#مناجات_تائبین
🔷 يَا مُجِيبَ الْمُضْطَرّ!ِ يَا كَاشِفَ الضُّرِّ! يَا عَظِيمَ الْبِرِّ! يَا عَلِيما بِمَا فِي السِّرِّ! يَا جَمِيلَ السِّتْرِ! اسْتَشْفَعْتُ بِجُودِكَ وَ كَرَمِكَ إِلَيْكَ
🔹اي اجابت کنندهي بيچاره! اي برطرف کنندهي گرفتاري! اي احسان کنندهي بزرگ! اي آگاه اسرار! اي پرده پوش نيکو! جود و کرمت را نزد تو شفيع قرار دادم.
💠 در هر امري بايد از خدا خواست تا اسبابش را آنطور که مطلوب است فراهم کند. در اين مسير انسان بايد ارتباط خود را با خداي متعال قوي کرده و همواره زبان تقاضا داشته باشد. به همين جهت پس از احساس و اظهار اضطرار و درک واقعي گرفتاري خود و اين که خداوند تنها اجابت کنندهي اضطرار و برطرف کنندهي گرفتاريها است، براي ادامهي تقاضا در اين فراز نيز با وسيله قرار دادن صفت جود الهي، عرضه ميداريم:
❇️ «اسْتَشْفَعْتُ بِجُودِكَ.»
↩️ جودت را نزد تو شفيع قرار دادم.
✳️ انسان بايد با تقاضاي صفت « #جود_الهي» از تنگناها خارج شود؛ زيرا #بخل و #غضب شخص را در تنگنا قرار ميدهد. اين دو صفت با هم ملازم هستند به اين معنا که کسي که غضب ميکند لازمهاش اين است که بخل ميورزد و از طرف مقابل که مورد غضب او واقع شده است رفع رحمت ميکند. اما در مقام #حلم چنين نيست و کسي که حلم را از خود نسبت به ديگري ظهور ميدهد رحمت و نعمت را از او منع نميکند. بنابراين در اين فراز خواسته شده است که انسان جود الهي را براي رسيدن به رحمت حق تعالي شفيع قرار دهد.
🔶 انسان به واسطهي انجام گناه، درب جود الهي را به روي خود ميبندد و توبه، موجب گشايش مجدد جود خاص خداوند بر انسان است.
☑️ جود الهي مراتبي دارد:
👌مرتبهي اول: با ايجاد موجودات و از جمله وجود انسان ظهور ميکند؛
👌مرتبه دوم: با ارسال رسولان و انزال کتب تحقق مييابد؛
👌مرتبهي سوم: با التزام عملي به کتب آسماني و تبعيت از رسولان الهي حاصل ميشود.
❇️ خداوند آثار کماليهاي براي انسان عنايت ميفرمايد که محدوديتي ندارند. در اين فراز، با ذکر اين مناجات دستيابي به چنين آثاري را درخواست ميکنيم.
📚 #کتاب_بازگشت_به_سوی_او (استاد تحریری)
#الّلهُـمَّعَجِّــلْلِوَلِیِّکَـــالْفَـــرَج
https://eitaa.com/qurantehran
ادامه👇👇
✳ هدف خدا رسیدن مردم به رحمت است اما...
💠 يا مَنْ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَهُ؛ اى كسى كه رحمتش بر غضب او پيشى گرفته است.
✍ از اين عبارت مىتوان دريافت كه هدف خداى متعال در اصل بر اين تعلق گرفته كه مردم به #رحمت خدا و خير و كمال برسند، اما براى تحقق اين هدف، در مواردى نيز به ناچار بايد #غضب الهى جلوهگر شود. سرِّ اين مسأله نيز [ این است که] از يك سو خير و #كمال انسانى بايد با تلاش و فعاليت #اختيارى و آزادانه خود انسان حاصل آيد، و لازمهی دستيابى به كمال انسانى اين است كه انسان #مختار باشد. اما از سوى ديگر، انسان مختار گاهى نيز از اختيار خود سوءاستفاده مىكند، و سوءاستفاده از اختيار، غضب الهى را در پى خواهد داشت.
👤 #آیت_الله_مصباح_یزدی
📚 #جنگ_و_جهاد_در_قرآن
📖 ص ۳۴
#الّلهُـمَّعَجِّــلْلِوَلِیِّکَـــالْفَـــرَج
https://eitaa.com/qurantehran