🛑 تخصص گرایی 💠 بحث #تخصص_گرایی در حوزه، دیرینه ای بسیار روشن و تابناک دارد. از زمانی که هویت شیعی ما شکل گرفت، دانشمندان بزرگ و استوانه های علمی حوزه از جمله شیخ مفید (ره) و شیخ طوسی (ره) و علمای بعد، تاکید فراوانی بر ساخت یک #هویت_فقهی در برابر دیگر مذاهب فقهی داشته اند. 💠 البته این تاکید به این معنا نبوده که وارد حوزه های دیگر مثل تفسیر نشوند؛ اما آن علومی که در آن زمان، هویت اسلامی و مذهبی ما را شکل می داد، غالبا در حوزه فقه و کلام متمرکز شده بود. 💠 فقهای گذشته با تمام وجود تلاش کردند و توانستند این هویت مستقله را با یک نگاه #تخصصی عمیق و ناظر به مکاتب فکری موجود سامان دهند. 💠 البته شروع و پایه گذاری این حرکت فکری و علمی از فقها نیست، بلکه از دوره امامان معصوم (ع) به ویژه امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بوده است. 💠 پس حوزه از همان ابتدا بر فهم عمیق و #تخصصی تاکید داشته و گرایش فقهی، گرایش غالب درحوزه ها بوده است. #تخصص_گرایی #هویت_فقهی #تخصصی 🖌حجت الاسلام و المسلمین بهجت پور؛ معاون آموزش سابق حوزه های علمیه؛ 🗓 خشت اول، شماره7، صفحه18. 👇👇 @rahnameh

ما باید تمام ابعاد دانش های دینی را با در نظر گرفتن اولویت های زمانی و مکانی، استعدادها و ظرفیت ها مورد توجه قرار دهیم. زمانی لازم بود تا #هویت_فقهی خود را ثابت کنیم، اما امروز هویت کلامی، مسئله است؛ امروز بازنگری در مباحث قرآن و استخراج از آن نیاز است؛ منطق فهم حدیث لازم است، امروز باید متخصص نهج البلاغه شناس وجود داشته باشد. ما باید به قدر کافی #متخصص داشته باشیم تا بتوانیم از همه ابعاد دین دفاع کنیم. اما نکته دیگری که باید به آن پرداخت، این است که ما برای گسترش این رشته های تخصصی، باید بر سر سفره ای بنشینیم که به عنوان تخصص تثبیت شده ی حوزه است. این سفره، سفره #فقه است. در طول قرن های گذشته، ظرفیت های #تخصصی حوزه در محدوده فقه شکل گرفته است. هر رشته جدید باید ارتباط منطقی خودش را با حوزه فقه و مخصوصا با #اصول_فقه برقرار سازد و با مدل گیری از آنها گسترش یابد. رشته های مختلف علوم هم همینطور رشد کرده اند. #تخصص_گرایی #هویت_فقهی #تخصصی #فقه #اصول_فقه 🖌حجت الاسلام و المسلمین بهجت پور؛ معاون آموزش سابق حوزه های علمیه؛ 🗓 خشت اول، شماره7، صفحه18. 👇👇 @rahnameh

⭕️ جایگاه فقه در علوم حوزوی1: 💠فقه دو سطح کلی دارد: یکی #فقه_تخصصی یا تخصص در فقه است و دیگری فقه عمومی است که از دو نگاه قابل بحث است. 💠نگاه اول، فقه عمومی به عنوان پیش نیازی برای فقه تخصصی است؛ و نگاه دوم، فقه عمومی به عنوان پیش نیازی برای تخصص در سایر رشته ها است. 💠 برای تخصص در فقه، لازم است یک دوره فقه عمومی خوانده شود که حاصل آن رسیدن به ملکه #اجتهاد و استنباط است. 💠 این فقه عمومی، همین است که الان در حوزه خوانده می شود؛ منتها چون راه درستی برای آموزش طی نمی شود، این دوره طولانی شده است. 💠 ابتدا باید یک شیوه آموزشی جدید برای #نظام_آموزشی فقه تحصیل شود تا طلبه ها بتوانند در کمترین مدت، این دوره را پشت سر بگذارند و به ملکه اجتهاد دست یابند. به نظر من الان بیش از آنکه بر شناخت روش استنباط تکیه شود، بر بیان مسائل پرحجم و قیل و قال ها تکیه می شود؛ لذا بعد از 30 سال ملکه اجتهاد به دست می آید. #تخصص_گرایی #تخصصی #فقه #نظام_آموزشی #اجتهاد 🖌حجت الاسلام و المسلمین احمد مبلغی؛ 🗓 خشت اول، شماره8، صفحه13. 👇👇 @rahnameh

🔴 تخصص گرایی ⭕️ وظایف طلاب 🔶 اولین وظیفه طلاب در راستای #تخصص_گرایی این است که سعی کنند با 🔸 مطالعه و مذاکره نسبت به تک نگاره های #تخصصی در بخش تالیف و 🔸 انس با شخصیت های برجسته حوزه، استعداد و علاقه خود را کشف کنند. 💠 البته پس از آن، باید نیاز جامعه و مخاطبان خاص را هم به دست بیاوردند و در تصمیم گیری خود لحاظ کنند. 🔶 این از وظایف ثبوتی. ⬆️ 🔶 اما طلاب، وظایف اثباتی هم دارند. ⬇️ 💠 طلاب اگر حاضر می شوند در مقطع گذار از شکل سنتی به تخصصی شرکت کنند، باید صبر متانت داشته باشند و خطاهای اجتناب ناپذیر چنین آموزشی را قبول کنند. 💠 در دوره گذار کدام نظام آموزشی، هیچ آزمون و خطایی صورت نگرفته است؟ 💠 طلبه ای که می خواهد افتخار رسالت خط شکنی و شرکت در دوره های نخست دروس #تخصصی حوزه را داشته باشد، باید هزینه اش را هم بپردازد. 💠 به نظر من این مهم ترین رسالتی است که بر دوش طلاب است. 🔶 دومین وظیفه طلاب، جدی گرفتن دروس است. 💠 وقتی طلبه به بهانه زیاد بودن حجم درس ها، رشته تخصصی اش را جدی نمی گیرد، مدیران یک مرکز تخصصی چگونه می توانند مطمئن باشند که نیروی مناسب برای آن تخصص را تربیت کرده اند؟ 🔸 جدی گرفتن رشته تخصصی، وظیفه مهمی است که اثباتا بر عهده طلبه ها است. #تخصص_گرایی #تخصص حجت لاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ استاد حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 24. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh

🔴 تخصص گرایی 💠 بنده در وضعیت موجود و با توجه به موانعی که ثبوتا و اثباتا وجود دارد، برای دوستان روحانی که می خواهند کار #تخصصی کنند، حضور در مجامع آموزشی #دانشگاهی را صلاح نمی بینم؛ چرا که به نظرم فرایند و برایند آنها با هم تناسب ندارد و ممکن است آسیب های جنبی دیگری هم به دنبال داشته باشد. 💠 این دوستان بهتر است در یکی از مراکز تخصصی حوزوی درس بخوانند یا با استاد خصوصی کار کنند. 💠 اما اگر بخواهند بدون استاد خصوصی و بدون ورود در مراکز تخصصی، به طور شخصی کار کنند ممکن است راه خود را دور کنند و به نتیجه مطلوب هم نرسند. 💠 آفت انگیزه تحصیلی و تحقیقی، آسیب بزرگی است که علل مختلفی داشته است؛ از جمله اینکه افراد بدون شناسایی درست استعداد و علاقه خود و نیاز مخاطبان، به سمت یک رشته #تخصصی رفته و بدون داشتن استادان و متون آموزشی لازم و بدون نظم منطقی دروس، تلاش هایی کرده اند که به نتیجه نرسیده است و سبب ایجاد یاس و نامیدی و افت انگیزه تحصیلی و تحقیقی شده است. #تخصص_گرایی #تخصص #دانشگاهی حجت الاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ استاد حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 24. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh

🔴تخصص گرایی ⭕️آسیب های تخصص گرایی 💠 یکی از آسیب ها، شتاب زدگی است. 🔹 شتاب زدگی در تخصص گرایی، ممکن است ما را از برخی جهات فنی کار، غافل کند و امکان کارشناسی لازم و کافی را از ما بگیرد و ضریب آزمون و خطا بالا برود و مقداری از حوصله و متانت یادگیرندگان را هم پایین بیاورد. 💠 آسیب دیگر، نگاه غیرجامع است. 🔹 در تعریف رشته تخصصی و تعیین متون آموزشی تخصصی و ارتباط منطقی هر رشته با سایر علوم، باید همه زوایا را بررسی کنیم و نگاه جامع داشته باشیم؛ وگرنه دوباره کاری و تداخل رشته های تخصصی پیش می آید . 💠 آخرین نکته در بحث آسیب شناسی، توجه به این است که #تخصصی شدن در سازمان روحانیت مطرح شده، نه در دروس دانشگاهی یا یک مجمع علمی خنثی؛ یعنی اینجا یک وفاداری قبلی نسبت به آموزه های وحیانی وجود دارد که حالا به سراغ یک تخصص آمده تا در موضع انفعال قرار نگیرد. 🔹 به این ترتیب، جهت گیری #تخصص_گرایی باید به سویی باشد که بتواند از موضع وحی در آموزه های تخصصی دخالت کند، نه اینکه خنثی و خدای نکرده نگاه دین گریز پیدا کند. #تخصص_گرایی #تخصص حجت الاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ مدرس حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 24. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh

🔴 تخصص گرایی ⭕️ضرورت تخصصی شدن 💠 اولین نکته قابل تامل این است که بحث #تخصصی شدن آموزش و یا پژوهش در حوزه را نمی توان از رسالت کلی حوزه تفکیک کرد. 💠 اصل #ضرورت_تخصصی شدن و یا نحوه سازماندهی آن، تابع ضرورت های حوزه و تکامل حوزه است. 💠 متناسب با تکامل حوزه، طبیعتا باید رسالت حوزه را در موضوع پژوهش، آموزش و تبلیغ پی جویی کرد. 💠 قسمت عمده از ضرورت های حوزه به مساله نیاز بشر به دین و جایگاه دین در زندگی بشر باز می گردد. 💠 اگر دین و ماموریت آن را حداقلی تعریف کنیم، حوزه های علیمه نیز ماموریت حداقلی خواهند داشت و طبیعتا دانش ها هم در همان حوزه حداقلی خواهند ماند. 💠 آموزش و پژوهش و سازماندهی آنها هم با همین مبنا انجام می شوند. 💠 اما اگر نقش دین به صورت حداکثری گرفته شد، متناسب با آن، رسالت های حوزه هم تغییر می کند. 💠 بنابراین نگاه های متفاوتی وجود دارد و ساز و کارهای ارائه شده هم متناسب با همان نگاه ها است. #تخصص_گرایی #تخصص آیت الله محمد مهدی میرباقری خشت اول، شماره 8، صفحه 26. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh

🔴 تخصص گرایی 💠 در صورت اثبات ضرورت #تخصص_گرایی، باید برای آن سازمان و برنامه متناسب با یک رویکرد دورنگر تولید بشود، نه اینکه برنامه ریزی فقط متناسب با امور روزمره باشد. 💠 باید به دنبال برنامه ریزی برای تکامل رسالت حوزه باشیم و در مسیر این برنامه ریزی، باید #تخصصی شدن انجام بگیرد و سازماندهی شود. 💠 بنابراین نگاه روزمره ای که به افق های آینده حوزه توجهی ندارد، نباید در کارهای ما حاکم باشد؛ بلکه برنامه ریزی باید ناظر به ایجاد یک سازماندهی جامع و متناسب با پژوهش های حوزه با نگاه به افق های فرارو باشد. 💠 همچنین سازماندهی باید متناسب با محتوا باشد؛ به عنوان مثال سازماندهی تخصص در حوزه پژوهش های دانشگاهی، برای حوزه پژوهش های دینی پاسخگو نیست. 💠 بنابراین محتوا، سازمان و برنامه سه مولفه اصلی در این موضوع هستند. 💠 بنابراین منظور ما این است که 🔹 اولا دامنه رسالت حوزه، سرپرستی فرهنگِ مذهبِ جامعه، اعم از فرهنگ بنیادین، تخصصی و عمومی است و تخصصی شدن در این دامنه وسیع، موضوع نظر است. 🔹 ثانیا اگر تخصصی شدن بخواهد به شکل مطلوب اتفاق بیفتد، نیاز به سازماندهی پژوهش و آموزش دارد؛ یعنی ایجاد سازمانی که بتواند مجموعه تحقیقات را به صورت یک نظام، مورد مطالعه و دقت قرار دهد و بین آنها نسبت برقرار کند. ایجاد این نوع سازمان، منجر به بهینه سازی نظام تخصص خواهد شد. #تخصص_گرایی #تخصص آیت الله محمد مهدی میرباقری خشت اول، شماره 8، صفحه 26. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh

⭕️ تخصص گرایی 💠 طرح تجزیه تقلید از مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری یا سید محمدعلی فشارکی نقل شده، یعنی مطرح شده که ما دو تا مرجع تقلید داشته باشیم؛ یکی در باب عبادات باشد، یکی در باب معاملات. 💠 چون ما وقتی مکاسب شیخ را کنار طهارت شیخ بگذاریم، می بینیم نحوه تحقیق در این مسائل بسیار با هم تفاوت دارد. 💠 بنا براین اگر گفتیم حتی فقه هم تخصصی شود، یک مفهوم جدیدی نیست؛ بلکه دایره #تخصص، ریزتر و دقیق تر می شود. 💠 بنا براین جا دارد در علوم اسلامی هم چنین کاری بشود؛ یعنی ما آنقدر امکانات داشته باشیم و زمینه های تحقیق فراوان باشد که رشته های #تخصصی متعدد شکل بگیرد. 💠 مثلا مسائل #حکومتی اسلام از ولایت فقیه تا قضا و امر به معروف و نهی از منکر و احکام جزایی و حکومتی، همه قابلیت تخصصی دارند. مردم هم در این مسائل، از مرجعی تقلید کنند که عمرش را روی این مسائل گذاشته است. #تخصص #تخصصی #حکومتی آیت الله العظمی مصباح یزدی خشت اول، شماره 7، صفحه 33. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh

🔴 تخصص گرایی ⭕️ تردید در عصر علامگی 💠 اصلا عصری به نام علامگی نبوده است. 💠 دو یا سه نفر مثل شیخ طوسی و علامه حلی استثناء بوده اند. همین! 💠 شهید ثانی (ره) حدود 35جلد کتاب دارد که اکثر آنها فقهی است. 💠 محقق نائینی (ره) با این عظمت، فقط در فقه و اصول تبحر دارد. 💠 نمونه دیگر، آقا سید ابوالحسن اصفهانی (ره) است که فقط در فقه مهارت دارد. 💠 آیت الله بروجردی (ره) نیز در سه رشته صاحب نظر بوده است: فقه، اصول و رجال؛ آن هم با نظریات نو و بدیع. 💠 اگر مساله #تخصصی شدن جدی گرفته نشود، دیگر نباید منتظر پیشرفت و رشد علوم بود. 💠 اگر هنوز به این امید هستیم که یک نفر هم متکلم بشود، هم فیلسوف و هم فقیه، دیگر نمی توان امیدی به رشد این علوم داشت؛ زیرا این فرد، تنها می تواند به همان مسائلی بپردازد که دیگران به آن پرداخته اند. #تخصص_گرایی #تخصص 🖋حجت الاسلام و المسلمین مختاری 📝خشت اول، شماره 7، صفحه 43 @rahnameh رهنامه پژوهش

🔵 تخصص گرایی 🔴 لزوم تخصص گرایی 💠 رشته های #تخصصی حوزه محدود شده و همه در فقه هضم شده اند. چون فقه، دامنه وسیعی یافته، بهتر است تخصصی بشود تا به مسائل پرداخته نشده، پرداخته شود. 💠 چه لزومی دارد که مردم در همه مسائل از یک نفر تقلید کنند؟ بهتر است که قسمت های تخصصی در فقه قرار دهند؛ یعنی هر دسته ای بعد از آنکه یک دوره فقه عمومی را دیدند و اطلاع پیدا کردند، تخصص خود را در یک قسمت معیّن قرار دهند و مردم هم در همان قسمت تخصصی از آنها تقلید کنند. مثلا بعضی رشته تخصصی خود را عبادات قرار دهند و بعضی معاملات و بعضی احکام، همان طوری که در طب، این کار شده و رشته های تخصصی پیش آمده است. 💠 احتیاج به تقسیم کار در فقه و به وجود آمدن رشته های تخصصی در فقاهت، از صد سال پیش به این طرف، ضرورت پیدا کرده ... زیرا تقسیم کار درعلوم، هم معلول تکامل علوم است و هم علت آن؛ یعنی علوم تدریجا رشد می کنند تا به حدی می رسند که تحقیق در همه مسائل آن از عهده یک نفر بر نمی آید؛ ناچار باید تقسیم بشود و رشته های تخصصی پیدا شود... با پیدایش رشته های تخصصی و تقسیم کار و تمرکز فکر در مسائل مخصوص، آن رشته تخصصی پیشرفت بیشتری پیدا می کند. 💠 اگر شورای علمی در فقاهت پیدا شود و اصل تبادل نظر، به طور کامل، جامه عمل بپوشد، گذشته از ترقّی و تکاملی که در فقه پیدا می شود، بسیاری از اختلاف فتواها از بین می رود. 🖋 شهید آیت الله مطهری (ره) 📝 خشت اول، شماره 7، صفحه 116 @rahnameh رهنامه پژوهش