eitaa logo
رهنامه پژوهش
967 دنبال‌کننده
236 عکس
5 ویدیو
33 فایل
🔻 معاونت پژوهش حوزه های علمیه 🔻 مدیریت ترویج پژوهش ☘️رهنامه پژوهش، فصلنامه ای برای ترویج فرهنگ پژوهش، ارتقای مهارتهای پژوهشی و افزایش سواد پژوهش در میان طلاب جوان: www.rahnamehmag.ir ▫️ارتباط با سردبیر ✅ @sadramah ارسال پیامک 5000400030096
مشاهده در ایتا
دانلود
🛑 لزوم به نظر بنده، امروزه تخصص و حتی تمرکز، یک امر ضروری است. یعنی یک نفر مطالعات خود را در یک مبحث متمرکز کرده و این مطالعات را جمع بندی کند. یه این معنا است که یک فرد، مطالعات خود را در گرایشی از یک رشته خاص متمرکز کرده و با اطلاع کامل از منابع، اسناد، مبانی و نظریات مختلف در آن گرایش خاص، توانایی پاسخ گویی به مسائل جدید را داشته باشد. مثلا فردی بعد از گذراندن مقدمات کلی فقه و رسیدن به قدرت استنباط، مطالعات خود را در یکی از ابواب فقه مثل عبادات، نکاح، قصاص یا دیات متمرکز کرده و به مرحله تخصص برسد؛ یعنی توانایی حل مسائل جدید را بدست آورد. 🖌حجت الاسلام والمسلمین استاد ابوالقاسم علیدوست؛ 🖌خشت اول، شماره8، صفحه 10. 👉@rahnameh
🛑 لزوم 💠 با توجه به گستردگی مباحث فقه و اصول و نیازشان به بحث و مطالعه دقیق، نه تنها ، بلکه مطالعات در ابواب علوم نیز امری ضروری است. 💠 برای تخصص در علوم دیگر حوزه، مانند تفسیر و کلام، فرد باید علاوه بر ، از نیز آگاهی داشته باشد؛ چرا که اصول فقه، اصول فهم و اندیشه است و این دو علم، مقدمات علوم دیگر هستند. 🖌حجت الاسلام والمسلمین استاد ابوالقاسم علیدوست؛ 🖌خشت اول، شماره۸، صفحه۱۱. 👉@rahnameh
🛑 لزوم 💠 تکنولوژی با خود صدها سوال آورده است که در قدیم اصلا وجود نداشتند... 💠 با اینکه برای فقه زحمات زیادی کشیده شده، ولی از نظر علمی در فقه ما ده درصد کار شده است و این امر وظیفه ما را برای جبران این کمبود با استفاده از مطالعات متمرکز و تخصص های مختلف دو چندان می کند. 🖌حجت الاسلام والمسلمین استاد ابوالقاسم علیدوست؛ 🖌خشت اول، شماره۸، صفحه۱۲. 👉@rahnameh
🛑 تخصص گرایی 💠 بحث در حوزه، دیرینه ای بسیار روشن و تابناک دارد. از زمانی که هویت شیعی ما شکل گرفت، دانشمندان بزرگ و استوانه های علمی حوزه از جمله شیخ مفید (ره) و شیخ طوسی (ره) و علمای بعد، تاکید فراوانی بر ساخت یک در برابر دیگر مذاهب فقهی داشته اند. 💠 البته این تاکید به این معنا نبوده که وارد حوزه های دیگر مثل تفسیر نشوند؛ اما آن علومی که در آن زمان، هویت اسلامی و مذهبی ما را شکل می داد، غالبا در حوزه فقه و کلام متمرکز شده بود. 💠 فقهای گذشته با تمام وجود تلاش کردند و توانستند این هویت مستقله را با یک نگاه عمیق و ناظر به مکاتب فکری موجود سامان دهند. 💠 البته شروع و پایه گذاری این حرکت فکری و علمی از فقها نیست، بلکه از دوره امامان معصوم (ع) به ویژه امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بوده است. 💠 پس حوزه از همان ابتدا بر فهم عمیق و تاکید داشته و گرایش فقهی، گرایش غالب درحوزه ها بوده است. 🖌حجت الاسلام و المسلمین بهجت پور؛ معاون آموزش سابق حوزه های علمیه؛ 🗓 خشت اول، شماره7، صفحه18. 👇👇 @rahnameh
ما باید تمام ابعاد دانش های دینی را با در نظر گرفتن اولویت های زمانی و مکانی، استعدادها و ظرفیت ها مورد توجه قرار دهیم. زمانی لازم بود تا خود را ثابت کنیم، اما امروز هویت کلامی، مسئله است؛ امروز بازنگری در مباحث قرآن و استخراج از آن نیاز است؛ منطق فهم حدیث لازم است، امروز باید متخصص نهج البلاغه شناس وجود داشته باشد. ما باید به قدر کافی داشته باشیم تا بتوانیم از همه ابعاد دین دفاع کنیم. اما نکته دیگری که باید به آن پرداخت، این است که ما برای گسترش این رشته های تخصصی، باید بر سر سفره ای بنشینیم که به عنوان تخصص تثبیت شده ی حوزه است. این سفره، سفره است. در طول قرن های گذشته، ظرفیت های حوزه در محدوده فقه شکل گرفته است. هر رشته جدید باید ارتباط منطقی خودش را با حوزه فقه و مخصوصا با برقرار سازد و با مدل گیری از آنها گسترش یابد. رشته های مختلف علوم هم همینطور رشد کرده اند. 🖌حجت الاسلام و المسلمین بهجت پور؛ معاون آموزش سابق حوزه های علمیه؛ 🗓 خشت اول، شماره7، صفحه18. 👇👇 @rahnameh
⭕️ جایگاه فقه در علوم حوزوی1: 💠فقه دو سطح کلی دارد: یکی یا تخصص در فقه است و دیگری فقه عمومی است که از دو نگاه قابل بحث است. 💠نگاه اول، فقه عمومی به عنوان پیش نیازی برای فقه تخصصی است؛ و نگاه دوم، فقه عمومی به عنوان پیش نیازی برای تخصص در سایر رشته ها است. 💠 برای تخصص در فقه، لازم است یک دوره فقه عمومی خوانده شود که حاصل آن رسیدن به ملکه و استنباط است. 💠 این فقه عمومی، همین است که الان در حوزه خوانده می شود؛ منتها چون راه درستی برای آموزش طی نمی شود، این دوره طولانی شده است. 💠 ابتدا باید یک شیوه آموزشی جدید برای فقه تحصیل شود تا طلبه ها بتوانند در کمترین مدت، این دوره را پشت سر بگذارند و به ملکه اجتهاد دست یابند. به نظر من الان بیش از آنکه بر شناخت روش استنباط تکیه شود، بر بیان مسائل پرحجم و قیل و قال ها تکیه می شود؛ لذا بعد از 30 سال ملکه اجتهاد به دست می آید. 🖌حجت الاسلام و المسلمین احمد مبلغی؛ 🗓 خشت اول، شماره8، صفحه13. 👇👇 @rahnameh
⭕️ جایگاه فقه در علوم حوزوی2: 💠 ... به نظر می رسد که برای ورود به های ، گذراندن دوره عمومی فقه، لازم نیست؛ چرا که ورود در سایر رشته ها، مستلزم دستیابی به ملکه استنباط نیست. 💠 تخصص در یا تفسیر و مانند آن توقفی بر ملکه ندارد و تخصص در این رشته ها، یک دوره فقه عمومی دیگری را می طلبد که با مورد نیاز برای فقه تخصصی، متفاوت است. مثلا دانستن کلیاتی از علم اصول که پیش شرط ورود در سایر دانش ها است، کافی به نظر می رسد و بیش از آن ضرورتی ندارد... 💠 برای مسائل اخلاقی، کلامی و مانند آن گرفتار مباحث و قواعد اصولی شدن، هیچ نتیجه ای در بر ندارد. در مباحث کلامی باید از اصول عقلی دقیق و یا از اصول کلامی بهره برد؛ هر چند که آشنایی کلی با علم اصول لازم است. 💠 از جمله (ره) معتقد بودند که گاهی به کار بردن دانش برای استنباط مباحث کلامی، منجر به کفر و الحاد می شود و نباید از آنها بهره گرفت. حتی دیدگاه ایشان این بود که بهره گیری از قواعد اصولی در استنباط مباحث اخلاقی نیز انسان را به بیراهه می کشاند. 💠 اینکه بعضی می گویند: «اگر یک مفسر یا متکلم، مجتهد نباشد، در کار تفسیر یا کلام دچار اعوجاج و انحراف خواهد شد»، درست نیست... های حجت الاسلام والمسلمین استاد احمد مبلغی؛ خشت اول، شماره8، صفحه 15. @rahnameh
🔴تخصص گرایی ⭕️ جایگاه فقه در علوم حوزوی۳: 💠 تخصص در عرصه را می توان به چند معنا تبیین کرد. از آنجا که هر گزاره فقهی، یک موضوع و یک حکم دارد، ما می توانیم موضوع گزاره های فقهی را مبنا و ملاکی برای قرار دهیم. 💠 در این زمینه می توان دو نگاه داشت: نگاه قدیم و نگاه جدید. 🛑 1. در نگاه قدیم، بر اساس ابوابی که وجود داشته، تخصص ها شکل می گرفته است؛ مثلا صلات، طهارت، حج، خمس، زکات. 🛑 2. در نگاه جدید، گزاره های فقهی، بر اساس دانش های جدید و امروزی دسته بندی می شوند؛ مثل فقه اقتصادی، فقه سیاسی، فقه جامعه شناختی. 💠 به نظر من، نگاه دوم صحیح تر است؛ چرا که تقسیم اول بر طرف کننده نیاز جامعه امروز نیست. 💠 موضوعات جدید از طریق دانش های روز تعیین می شوند؛ البته حکم آنها باید از منابع شرعی گرفته شود و دانش های امروزی را نباید در آن دخالت داد... حجت الاسلام والمسلمین استاد احمد مبلغی؛ خشت اول، شماره۸، صفحه ۱۶. @rahnameh
🛑 ضرورت تخصص گرایی(۱) 💠 بعضی مخالف هستند و دل نگرانی دارند. دلیل مخالفتشان این است که بین تخصص گرایی و آن خلط کرده اند و به خاطر آسیب های احتمالی معتقدند که تخصص گرایی وضعیت موجود را از بین می برد و ما را به وضعیت مطلوب هم نمی رساند! 💠 اما اگر از همین آقایان هم بپرسیم که آیا قبول دارید که در عصر ائمه (علیهم السلام) شاگردان آنها بر اساس استعدادهای خود و نیازهای جامعه، در جهتی خاص ممحّض می شدند یا نه؟ 💠 اکثرشان قبول دارند؛ چرا که بعضی از شاگرادان معصومین (ع) حافظه قوی داشتند و ضابط و ثقه بودند و تشویق می شدند که تلقی حدیث کنند. 💠 برخی که استعداد فقهی داشتند، رد فروع بر اصول می کردند و در مساجد به افتا می پرداختند. 💠 برخی در مجامع مختلف حضور یافته و با طرح مباحث کلامی از عقاید اسلامی دفاع می کردند... 💠 این افراد گرچه به نکته فوق اذعان دارند اما کمترین آسیب تخصصی شدن را بی سوادی و کم سوادی و فرار از مشکلات و ریاضت های علمی می دانند... (ادامه دارد) برگرفته از مصاحبه با حجت الاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ استاد حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 21. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh
⭕️ ضرورت تخصص گرایی(۲) 💠... مخالفان تخصصی شدن می گویند کمترین آسیبی که تخصصی شدن به ما وارد می کند، بی سوادی و کم سوادی و فرار از مشکلات و ریاضت های علمی است. 💠 چرا که هر کس ببیند رسیدن به دقایق کتاب های درسی موجود برای او سخت است، راهش را جدا می کند و می گوید من می خواهم تخصصی کار کنم! 💠 مثلا می گوید می خواهم در اخلاق یا تفسیر متخصص شوم و لذا دقت های عجیب و غریب «کفایه» به من چه ربطی دارد؟ 💠 این معضلی که می گویند، وقتی پیش می آید که راه کارها به درستی تعیین نشده باشند. 💠 چون وقتی بحث تخصصی شدن دروس مطرح می شود عده ای فکر می کنند که قرار است علومی که اندام های یک پیکر واحد هستند، کاملا از هم جدا شوند؛ اما در واقع منظور از این نیست. 💠 پس به طور کلی مخالفت این آقایان، به دو جهت است؛ 🔹 یک: آسیب ها؛ 🔹 دو: راه کارها؛ 💠 به همین دلیل اگر راه کارهای اصولی به درستی مشخص شود و تمهیدات لازم برای برخورد با آسیب ها نیز اندیشیده شود، به نظر می رسد که کسی با تخصص گرایی مخالف نیست. حجت الاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ استاد حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 21. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh
🔴 تخصص گرایی ⭕️ وظایف طلاب 🔶 اولین وظیفه طلاب در راستای این است که سعی کنند با 🔸 مطالعه و مذاکره نسبت به تک نگاره های در بخش تالیف و 🔸 انس با شخصیت های برجسته حوزه، استعداد و علاقه خود را کشف کنند. 💠 البته پس از آن، باید نیاز جامعه و مخاطبان خاص را هم به دست بیاوردند و در تصمیم گیری خود لحاظ کنند. 🔶 این از وظایف ثبوتی. ⬆️ 🔶 اما طلاب، وظایف اثباتی هم دارند. ⬇️ 💠 طلاب اگر حاضر می شوند در مقطع گذار از شکل سنتی به تخصصی شرکت کنند، باید صبر متانت داشته باشند و خطاهای اجتناب ناپذیر چنین آموزشی را قبول کنند. 💠 در دوره گذار کدام نظام آموزشی، هیچ آزمون و خطایی صورت نگرفته است؟ 💠 طلبه ای که می خواهد افتخار رسالت خط شکنی و شرکت در دوره های نخست دروس حوزه را داشته باشد، باید هزینه اش را هم بپردازد. 💠 به نظر من این مهم ترین رسالتی است که بر دوش طلاب است. 🔶 دومین وظیفه طلاب، جدی گرفتن دروس است. 💠 وقتی طلبه به بهانه زیاد بودن حجم درس ها، رشته تخصصی اش را جدی نمی گیرد، مدیران یک مرکز تخصصی چگونه می توانند مطمئن باشند که نیروی مناسب برای آن تخصص را تربیت کرده اند؟ 🔸 جدی گرفتن رشته تخصصی، وظیفه مهمی است که اثباتا بر عهده طلبه ها است. حجت لاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ استاد حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 24. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh
🔴 تخصص گرایی 💠 بنده در وضعیت موجود و با توجه به موانعی که ثبوتا و اثباتا وجود دارد، برای دوستان روحانی که می خواهند کار کنند، حضور در مجامع آموزشی را صلاح نمی بینم؛ چرا که به نظرم فرایند و برایند آنها با هم تناسب ندارد و ممکن است آسیب های جنبی دیگری هم به دنبال داشته باشد. 💠 این دوستان بهتر است در یکی از مراکز تخصصی حوزوی درس بخوانند یا با استاد خصوصی کار کنند. 💠 اما اگر بخواهند بدون استاد خصوصی و بدون ورود در مراکز تخصصی، به طور شخصی کار کنند ممکن است راه خود را دور کنند و به نتیجه مطلوب هم نرسند. 💠 آفت انگیزه تحصیلی و تحقیقی، آسیب بزرگی است که علل مختلفی داشته است؛ از جمله اینکه افراد بدون شناسایی درست استعداد و علاقه خود و نیاز مخاطبان، به سمت یک رشته رفته و بدون داشتن استادان و متون آموزشی لازم و بدون نظم منطقی دروس، تلاش هایی کرده اند که به نتیجه نرسیده است و سبب ایجاد یاس و نامیدی و افت انگیزه تحصیلی و تحقیقی شده است. حجت الاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ استاد حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 24. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh
🔴تخصص گرایی ⭕️آسیب های تخصص گرایی 💠 یکی از آسیب ها، شتاب زدگی است. 🔹 شتاب زدگی در تخصص گرایی، ممکن است ما را از برخی جهات فنی کار، غافل کند و امکان کارشناسی لازم و کافی را از ما بگیرد و ضریب آزمون و خطا بالا برود و مقداری از حوصله و متانت یادگیرندگان را هم پایین بیاورد. 💠 آسیب دیگر، نگاه غیرجامع است. 🔹 در تعریف رشته تخصصی و تعیین متون آموزشی تخصصی و ارتباط منطقی هر رشته با سایر علوم، باید همه زوایا را بررسی کنیم و نگاه جامع داشته باشیم؛ وگرنه دوباره کاری و تداخل رشته های تخصصی پیش می آید . 💠 آخرین نکته در بحث آسیب شناسی، توجه به این است که شدن در سازمان روحانیت مطرح شده، نه در دروس دانشگاهی یا یک مجمع علمی خنثی؛ یعنی اینجا یک وفاداری قبلی نسبت به آموزه های وحیانی وجود دارد که حالا به سراغ یک تخصص آمده تا در موضع انفعال قرار نگیرد. 🔹 به این ترتیب، جهت گیری باید به سویی باشد که بتواند از موضع وحی در آموزه های تخصصی دخالت کند، نه اینکه خنثی و خدای نکرده نگاه دین گریز پیدا کند. حجت الاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ مدرس حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 24. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh
🔴 تخصص گرایی ⭕️ضرورت تخصصی شدن 💠 اولین نکته قابل تامل این است که بحث شدن آموزش و یا پژوهش در حوزه را نمی توان از رسالت کلی حوزه تفکیک کرد. 💠 اصل شدن و یا نحوه سازماندهی آن، تابع ضرورت های حوزه و تکامل حوزه است. 💠 متناسب با تکامل حوزه، طبیعتا باید رسالت حوزه را در موضوع پژوهش، آموزش و تبلیغ پی جویی کرد. 💠 قسمت عمده از ضرورت های حوزه به مساله نیاز بشر به دین و جایگاه دین در زندگی بشر باز می گردد. 💠 اگر دین و ماموریت آن را حداقلی تعریف کنیم، حوزه های علیمه نیز ماموریت حداقلی خواهند داشت و طبیعتا دانش ها هم در همان حوزه حداقلی خواهند ماند. 💠 آموزش و پژوهش و سازماندهی آنها هم با همین مبنا انجام می شوند. 💠 اما اگر نقش دین به صورت حداکثری گرفته شد، متناسب با آن، رسالت های حوزه هم تغییر می کند. 💠 بنابراین نگاه های متفاوتی وجود دارد و ساز و کارهای ارائه شده هم متناسب با همان نگاه ها است. آیت الله محمد مهدی میرباقری خشت اول، شماره 8، صفحه 26. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh
🔴 تخصص گرایی 💠 در صورت اثبات ضرورت ، باید برای آن سازمان و برنامه متناسب با یک رویکرد دورنگر تولید بشود، نه اینکه برنامه ریزی فقط متناسب با امور روزمره باشد. 💠 باید به دنبال برنامه ریزی برای تکامل رسالت حوزه باشیم و در مسیر این برنامه ریزی، باید شدن انجام بگیرد و سازماندهی شود. 💠 بنابراین نگاه روزمره ای که به افق های آینده حوزه توجهی ندارد، نباید در کارهای ما حاکم باشد؛ بلکه برنامه ریزی باید ناظر به ایجاد یک سازماندهی جامع و متناسب با پژوهش های حوزه با نگاه به افق های فرارو باشد. 💠 همچنین سازماندهی باید متناسب با محتوا باشد؛ به عنوان مثال سازماندهی تخصص در حوزه پژوهش های دانشگاهی، برای حوزه پژوهش های دینی پاسخگو نیست. 💠 بنابراین محتوا، سازمان و برنامه سه مولفه اصلی در این موضوع هستند. 💠 بنابراین منظور ما این است که 🔹 اولا دامنه رسالت حوزه، سرپرستی فرهنگِ مذهبِ جامعه، اعم از فرهنگ بنیادین، تخصصی و عمومی است و تخصصی شدن در این دامنه وسیع، موضوع نظر است. 🔹 ثانیا اگر تخصصی شدن بخواهد به شکل مطلوب اتفاق بیفتد، نیاز به سازماندهی پژوهش و آموزش دارد؛ یعنی ایجاد سازمانی که بتواند مجموعه تحقیقات را به صورت یک نظام، مورد مطالعه و دقت قرار دهد و بین آنها نسبت برقرار کند. ایجاد این نوع سازمان، منجر به بهینه سازی نظام تخصص خواهد شد. آیت الله محمد مهدی میرباقری خشت اول، شماره 8، صفحه 26. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh
◀️ حوزه تخصص گرا 💠 ما در این قرن های اخیر، عملا با یک روبرو بوده ایم و اکر بحث های تخصص گرایی در حوزه مطرح است، بحث تکثّر تخصص است. یعنی حداقل در این چند قرن اخیر، حوزه های دینی عمدتا بر حوزه فقاهت تمرکز داشته اند. 💠 شاید بتوان سه دوره تاریخی را برای حوزه ها تصور کرد: 🔸 دوره اول: ؛ 🔸 دوره دوم: با نگاه تاکید بر حوزه فقاهت؛ 🔸 دوره سوم که بحث تنوع و تکثر در آن مطرح است. 💠 با توجه به این مقدمه، بحث تخصص گرایی یا جامع گرایی در فضای آموزشی، یک حیطه بحث است؛ یعنی اینکه ما تا چه حد به فضای آموزش، نگاه جامع گرایانه و تا چه حد نگاه تخصص گرایانه داشته باشیم. سیدعباس صالحی امیری؛ خشت اول، شماره7، صفحه23. @rahnameh
🔴تخصص گرایی ⭕️آسیب های تخصص گرایی 💠برخی به اشکال می‌گیرند و با عنوان آسیب یاد می‌کنند که جریان تخصص گرایی ممکن است به مباحث میان رشته ای بی توجه یا کم توجه باشد؛ در نتیجه، مشکل ارتباط دانشی خواهیم داشت. 💠 این آسیب، کم و بیش در دانش های غربی به وجود آمد و راه حلی که خود آنها طی کردند، تاسیس دانش های میان رشته ای بود تا مشکل حلقه های ارتباطی دانش را حل کنند یا حداقل کاهش دهند. 💠 الآن گرایش هایی که به مباحث میان رشته ای غرب می‌پردازند به نوعی به حوزه های ارتباطی دانش ها توجه دارند. 💠 بنابراین برای جلوگیری از این آسیب، باید دانش های میان رشته ای مناسب به خوبی تعریف شوند. سیدعباس صالحی امیری؛ خشت اول، شماره۷، صفحه۲۷. @rahnameh
🔴تخصص گرایی ⭕️آسیب های تخصص گرایی 💠 آسیب دومی که برای کل جریان مطرح می‌شود، همان آسیب شکل‌گیری شخصیت ها های تک بعدی است. 💠 حتی پُست مدرن ها در حوزه تمدن جدید و غرب، به تخصص گرایی با همین اشکال حمله می‌کنند. 💠 راه حلی که برای این بحث در تمدن جدید دنبال می‌شود، طرح ایام فراغت است که در آن سرک کشیدن به حوزه‌های دیگر دانش ها مطرح می‌شود. 💠 هر چند تاکید می شود که کسی نمی تواند بر همه دانش ها در حد تسلط، آشنایی کامل داشته باشد، اما بالاخره با سرک کشیدن در ایام فراغت، از این فضای تک ‌بعدی تا حدودی فاصله می‌گیرد. 💠 به نظر می آید که اگر ایام فراغت به خوبی تعریف شود، مشکل شخصیت های تک بعدی و تک نگر تا حدودی کاهش پیدا می‌کند. 💠 ما می‌توانیم ایام فراغت را در سیستم آموزشی و اجرایی خودمان طوری تعریف کنیم که قبل از گرفتار شدن به آن عارضه، درباره آن فکر کرده باشیم. سیدعباس صالحی امیری؛ خشت اول، شماره۷، صفحه۲۷. @rahnameh
🔴تخصص گرایی ⭕️راه حل 💠 راه حل دیگر این که روی راه‌های هویت گرایی فرعی فکر شود تا بتواند در کنار هویت خورده فرهنگی، هویت جمعی را شکل بدهد. 💠 چطور می‌شود وجوه اشتراک جدی تری ایجاد کرد که این مجموعه در این گریز از مرکز، از هم نپاشد؟ 💠 به نظر من مشکل ترین و اساسی ترین آسیب به ، همین است که حوزه، هویت واحدش را از دست بدهد؛ لذا باید نسبت به این آسیب، تاملات بیشتری صورت بگیرد. سیدعباس صالحی امیری؛ خشت اول، شماره۷، صفحه۲۷. @rahnameh
🔴تخصص گرایی ⭕️ضرورت تخصص گرایی 💠 احساس میشود در علوم دینی هم لازم است. 💠 مخصوصا با گسترشی که مسائل مختلف دینی پیدا می کند و سوالات جدیدی که مطرح می شود و دقت های خاصی که علما انجام می دهند، دیگر یک عمر 20 یا 30 ساله تحصیل، کافی نیست تا یک نفر در همه رشته های علوم دینی کار کند. ⭕️پیشینه تخصص گرایی 💠 این در فقه هم پیشینه ای دارد. چرا که روش تحقیق کسی که در مسائل اجتماعی و کار می کند با کسی که در صوم و صلات تحقیق می کند، تفاوت دارد؛ مثلا معلوم نیست در صوم و صلات اتفاق بیفتد که کسی به سیره عقلا یا قواعد عقلایی تمسک بجوید، چون آنجا تعبد محض است و باید از متن روایات و آیات، استفاده شود. 💠 اما در مکاسب و مسائل اجتماعی، غیر از اینکه یک سری احکام امضایی داریم، بنای عقلایی داریم، سیره عقلایی داریم، عرف هم داریم. 💠 لذا پیشنهاد می شود که هر کدام در زمینه خاصی کار کنند. آیت الله العظمی مصباح یزدی خشت اول، شماره 7، صفحه 33. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh
⭕️ تخصص گرایی 💠 ارتباط علوم با همدیگر منطقی است. فرض کنید کسی که می خواهد فیزیکدان شود، نمی تواند فقط فیزیک بخواند و ریاضیات یا شیمی نخواند، چون بعضی مسائل فیزیک و محاسباتش با ریاضیات و شیمی ارتباط دارد. 💠 منظور از این نیست که شخص از ابتدا یک رشته ای را در نظر بگیرد و از سایر رشته ها صرف نظر بکند. 💠 مسلما یک دوره هایی را باید به عنوان جامع بگذراند. اگر کسی بخواهد فقیه شود و تخصص در فقه پیدا کند، باید ادبیات را بخواند، باید یک آشنایی با مسائل کلامی و اعتقادی داشته باشد. نمی شود اینها را از هم تفکیک کرد. 💠 مسلما باید یک جامعیتی از ابتدا داشته باشیم و پس از یک مقطع خاصی، به سراغ تخصص برویم. آنهایی که طرفدار در علوم دینی هستند، مرادشان همین است. آیت الله العظمی مصباح یزدی خشت اول، شماره 7، صفحه 33. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh
🔴 تخصص گرایی ⭕️ آفت های تخصص گرایی 💠 گاهی ها آنقدر ریز می شود که ارتباطش با سایر قسمت ها فراموش می شود. 💠 در علوم جدید طوری شده که تخصص های ریز، ارتباط خود را با سایر علوم و گرایش ها از دست داده و مشکلاتی ایجاد شده است، لذا به فکر افتاده اند تا رشته های بین بخشی را زیاد کنند و توصیه کنند. 💠 آنهایی که رشته های خاصی را می خوانند، در رشته های مربوط هم، کم و بیش کار کنند. 💠 ، آفات و کمبودها و مشکلاتی دارد که با رشته های بین بخشی هم به طور کامل حل نمی شود. 💠 ممکن است در علوم دینی هم چنین مساله ای وجود داشته باشد؛ مثلا اگر کسی فقط در فقه متخصص شود و به تفسیر یا ادبیات کاری نداشته باشد، به راحتی ممکن است مشکل پیدا کند و در استنباطش از آیه و روایت، اشتباه کند. مرحوم آیت الله مصباح یزدی (ره) خشت اول، شماره ۷، صفحه ۳۳ @rahnameh رهنامه پژوهش
🔴 تخصص گرایی ⭕️ آفت های تخصص گرایی (حجاب حاجز بین رشته ها) ... اگر کسی فقط در فقه متخصص شود و به تفسیر یا ادبیات کاری نداشته باشد، به راحتی ممکن است مشکل پیدا کند و در استنباطش از آیه و روایت، اشتباه کند. 💠 به این خاطر توصیه می شود آنقدر حجاب حاجزی بین رشته ها ایجاد نکنند که دیگر به آنها سر نزنند و باعث شود که یک نوع بیگانگی بین رشته های علمی پیدا شود. 💠 ولی از آن طرف هم نباید از ترس اینکه چنین اتفاقاتی بیفتد، از دست بکشیم؛ چون اگر تخصص نباشد، علوم پیشرفت نمی کند. # بنابراین ما از یک طرف، از تخصص بی نیاز نیستیم؛ ولی نباید از سایر رشته ها هم غافل شویم و طوری که ارتباط یک تخصص با سایر رشته ها و مقدمات و ابزارها قطع شود. 💠 پس معنای یک تخصص مطلوب این است که ثقل کار را در یک بخش قرار دهیم، اما سایر بخش ها را فراموش نکنیم. مرحوم آیت الله مصباح یزدی (ره) خشت اول، شماره ۷، صفحه ۳۴ @rahnameh رهنامه پژوهش
🔴 تخصص گرایی ⭕️ ضرورت تخصص گرایی 💠 ایجاد ، یک نیاز واقعی است؛ مثلا رساله های عملیه بزرگانی که 30 یا 40 سال در فقه کار کرده اند، در بسیاری از موارد، عبارات « فیه تامل، فیه تردید، لایخلو من قوه، لایخلو من اشکال و...» دارد، چون آن فقیه فرصت پیدا نکرده تا تحقیق کند. 💠 اگر فرصت پیدا می کرد، بسیاری از این تامل ها و اشکال ها لااقل از دید خودش حل می شد. 💠 اگر اینها تخصصی می شد، کسی که 30 سال وقتش را صرف همه فقه بکند با کسی که 30 سال فقط صرف عبادات کند، قطعا تحقیقش متفاوت است؛ لذا به تعمیق علم کمک می کند. 💠 الان مسائل مستحدثه ای پیدا شده که خیلی احتیاج به تحقیق دارد . بنابراین ما نیاز داریم به تخصص ها و اگر اشکالی پیش بیاید، باید راه حل اشکال را پیدا کنیم. 💠 ترس از اینکه تخصص ها آنقدر گسترش پیدا کند که آدم غرق شود و ارتباطش قطع شود، به نظرم یک مقدار ذهن گرایی است. مرحوم آیت الله مصباح یزدی (ره) خشت اول، شماره ۷، صفحه ۳۵ @rahnameh رهنامه پژوهش
🔴 تخصص گرایی ⭕️ ضرورت تخصص گرایی ⭕️چرا باید به رشته های تخصصی پرداخت؟ 1⃣ طلبه ای که فقه و اصول، منطق و فلسفه و کلام خوانده و اینها را بلد است، وقتی می خواهد با مردم تماس داشته باشد و داشته های خود را به آنها منتقل کند، باید زبان و فرهنگ مشترکی داشته باشد تا بوسیله آن با دیگران ارتباط برقرار کند. 💠 گاهی احساس میکردم جوان های تحصیل کرده، سوالاتی دارند که حتی صورت مساله اش برای ما روشن نیست، چه رسد به جواب آن. 💠 گاهی آشنایی با علوم غیرحوزوی در مقام اثبات، انتقال و تعامل با دیگران لازم می شود. 2⃣ در سایه پیشرفت علوم، مسائل مستحدثه ای پیش می آید که برای پیدا کردن پاسخ آنها از منابع فقهی، لازم است نسبت به آن علوم آشنایی داشته باشیم تا اصل اشکال را درک کنیم و بتوانیم به آن پاسخ بدهیم. 💠 تصور صحیح از موضوعات مستحدثه، متوقف بر آشنایی با آنها است. برداشتی از مصاحبه با آیت الله مصباح یزدی (ره) خشت اول، شماره ۷، صفحه ۳۶ @rahnameh رهنامه پژوهش
🔴 تخصص گرایی ⭕️ ضرورت تخصص گرایی ⭕️چرا باید به رشته های تخصصی پرداخت؟ 3⃣ ما یک سلسله مباحثی داریم که در علوم اسلامی یک جور پاسخ داده می شود و در محافل علمی دنیا جور دیگری. 💠 ما نیاز داریم اثبات کنیم که نظر اسلام درست است و در آن نظرها خطا وجود دارد و سخن اسلام بر آنها ترجیح دارد و اگر این کار را نکنیم، تدریجا ایمان جوانانمان ضعیف می شود و می گویند یک روز اسلام این را گفته برای اینکه علم نمی توانست حل کند، اما حالا می شود از راه علم حل کرد؛ مثلا حقوق زن، حقوق بشر، ارتداد و مسائلی از این قبیل، الان در دنیا مطرح است. 💠 ما اگر بخواهیم درست نظریه اسلام را تبیین کنیم، باید نظر آنها را بفهمیم و دلایلشان را بررسی کنیم تا بتوانیم یک بحث تطبیفی انجام دهیم. 💠 بحث مقارن و تطبیقی، بدون اطلاع کافی از علوم جدید میسر نمی شود. 💠 نمی توان گفت نظر آنها کفریات است و بیخود گفته اند. 💠 شبهه شده است که احکام اسلام تاریخ مند است و متعلق به هزار سال پیش بوده و حالا باید چیزهای دیگری جایگزین آن شود. 💠 پس انگیزه سوم برای آشنایی با علوم غیردینی، انجام بحث تطبیقی و اثبات برتری نظریات اسلام است. آیت الله مصباح یزدی (ره) خشت اول، شماره ۷، صفحه ۳۶ @rahnameh رهنامه پژوهش
🔴تخصص گرایی ⭕️لزوم تخصص گرایی 💠 به دلیل همین مشکل بودن صاحب نظر شدن در چند علم، عمده علمای ما تنها در یک یا دو رشته علمی آثار جاودان داشته اند. 💠 یک نمونه از این عالمان صاحب نظر، محقق حلی، معروف به محقق اول و دایی علامه حلی است. 💠 ایشان از بزرگان فقه و صاحب کتاب شریف «شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام» است. 💠 شرایع الاسلام را می توان معروف ترین کتاب فقهی شیعه نامید، چرا که علما بیشترین توجه را به آن داشته اند و شرح ها و حاشیه های فراوانی بر آن نگاشته اند. 💠 می بینید که هر چند موضوعی به نام مطرح نبوده، ولی محقق حلی، تخصصش را به فقه اختصاص داده و به جای اینکه عمر خود را پخش کند و به چند علم بپردازد و سرانجام نیز کار فوق العاده ای انجام نداده باشد، بر فقه تمرکز نموده و اثری همچون شرایع الاسلام را ارائه داده است که در اوج است. 🖋حجت الاسلام و المسلمین مختاری 📝خشت اول، شماره 7، صفحه 40 @rahnameh رهنامه پژوهش
🔴تخصص گرایی ⭕️ضروت های تخصص گرایی 💠 گستردگی علوم: 🔹 وضعیت امروز علم و گستردگی آن نسبت به زمان شیخ طوسی و علامه حلی، اصلا قابل مقایسه نیست؛ بلکه با صد سال پیش هم قابل قیاس نیست. 💠 موضوع شناسی: 🔹مطلب مهم دیگری که ضرورت را جدی تر می سازد، شناخت موضوع در مباحث فقهی است. 🔹 البته مطالعه در رشته های تخصصی برای شناسایی موضوعات مسائل فقهی، امر جدیدی نیست. 🔹 نکته مهم این است که فقهای ما در گذشته به سراغ آموختن آن دسته از علوم و ها می رفتند که در خدمت دانش فقه باشد. 🔹 به عبارت دیگر برای اینکه مسائل فقهی را درست بفهمند، سراغ علومی چون نجوم، هیئت و ریاضیات می رفتند، نه برای اینکه منجم یا ریاضی دان شوند. 🔹 علامه حلی در بخش ارث کتاب قواعد، مسائلی را مطرح نموده است که اگر کسی بر حدی از مباحث ریاضی مسلط نباشد، از درک آن عاجز خواهد بود. 🖋حجت الاسلام و المسلمین مختاری 📝خشت اول، شماره 7، صفحه 40 @rahnameh رهنامه پژوهش
🔴 تخصص گرایی ⭕️ تردید در عصر علامگی 💠 اصلا عصری به نام علامگی نبوده است. 💠 دو یا سه نفر مثل شیخ طوسی و علامه حلی استثناء بوده اند. همین! 💠 شهید ثانی (ره) حدود 35جلد کتاب دارد که اکثر آنها فقهی است. 💠 محقق نائینی (ره) با این عظمت، فقط در فقه و اصول تبحر دارد. 💠 نمونه دیگر، آقا سید ابوالحسن اصفهانی (ره) است که فقط در فقه مهارت دارد. 💠 آیت الله بروجردی (ره) نیز در سه رشته صاحب نظر بوده است: فقه، اصول و رجال؛ آن هم با نظریات نو و بدیع. 💠 اگر مساله شدن جدی گرفته نشود، دیگر نباید منتظر پیشرفت و رشد علوم بود. 💠 اگر هنوز به این امید هستیم که یک نفر هم متکلم بشود، هم فیلسوف و هم فقیه، دیگر نمی توان امیدی به رشد این علوم داشت؛ زیرا این فرد، تنها می تواند به همان مسائلی بپردازد که دیگران به آن پرداخته اند. 🖋حجت الاسلام و المسلمین مختاری 📝خشت اول، شماره 7، صفحه 43 @rahnameh رهنامه پژوهش
🔵 تخصص گرایی 🔴 حوزه / دانشگاه / اجتهاد 💠 مساله اصلی این است که رشته های علوم انسانی و علوم تجربی دانشگاه ها سیستم و الگوی آموزشی و نظریه های علمی خود را از غرب می گیرد و این نظریه ها هم عمدتا در حاشیه یک فلسفه و جهان بینی خاصی شکل گرفته اند. 💠 آن قسمت هایی که مدیریت جامعه را بر عهده دارد، با فلسفه های غربی ارتباط دارد و از طرفی ارتباط فلسفه دینی ما در صد سال اخیر با علوم کاربردی قطع شده است. 💠 نهاد حوزوی، دستش از عمل کوتاه است و نهاد دانشگاهی ما که در عمل مستغرق است، دستش از فرهنگ و مبانی نظری اسلام کوتاه است. 💠 برقراری ارتباط اینها با همدیگر، منوط به فهمیدن هر دو طرف و کار کردن مجتهدانه است ... 🖋 آیت الله فیاضی 📝 خشت اول، شماره 7، صفحه 56 @rahnameh رهنامه پژوهش