⭕️ جایگاه فقه در علوم حوزوی1: 💠فقه دو سطح کلی دارد: یکی #فقه_تخصصی یا تخصص در فقه است و دیگری فقه عمومی است که از دو نگاه قابل بحث است. 💠نگاه اول، فقه عمومی به عنوان پیش نیازی برای فقه تخصصی است؛ و نگاه دوم، فقه عمومی به عنوان پیش نیازی برای تخصص در سایر رشته ها است. 💠 برای تخصص در فقه، لازم است یک دوره فقه عمومی خوانده شود که حاصل آن رسیدن به ملکه #اجتهاد و استنباط است. 💠 این فقه عمومی، همین است که الان در حوزه خوانده می شود؛ منتها چون راه درستی برای آموزش طی نمی شود، این دوره طولانی شده است. 💠 ابتدا باید یک شیوه آموزشی جدید برای #نظام_آموزشی فقه تحصیل شود تا طلبه ها بتوانند در کمترین مدت، این دوره را پشت سر بگذارند و به ملکه اجتهاد دست یابند. به نظر من الان بیش از آنکه بر شناخت روش استنباط تکیه شود، بر بیان مسائل پرحجم و قیل و قال ها تکیه می شود؛ لذا بعد از 30 سال ملکه اجتهاد به دست می آید. #تخصص_گرایی #تخصصی #فقه #نظام_آموزشی #اجتهاد 🖌حجت الاسلام و المسلمین احمد مبلغی؛ 🗓 خشت اول، شماره8، صفحه13. 👇👇 @rahnameh

♦️🌿♦️استقبال کانال رهنامه از #یادداشت_مخاطبان 🔹به اطلاع همراهان فرهیخته کانال می رساند، کانال رهنامۀ پژوهش آمادگی دارد مطالب و نقطه نظرات مخاطبان خود، پیرامون فرهنگ و سواد پژوهش یا مهارتهای پژوهشی را ـ پس از تایید ادمین کانال ـ با نام نویسنده، منتشر سازد. 🔹سعی ما بر آن است با هم فکری شما، پژوهش را در حوزه های علمیه در جایگاه بایسته اش بنشانیم، مهارتهای پژوهشی طلاب جوان را ارتقا دهیم و پژوهش را به گفتمانی پایدار مبدل سازیم. 🔹منتظر دیدگاه ها، پیشنهادات و مطالب شما هستیم. ✅با احترام، کانال رهنامه پژوهش 👉@rahnameh

⭕️ جایگاه فقه در علوم حوزوی2: 💠 ... به نظر می رسد که برای ورود به #تخصص_گرایی های #غیرفقهی، گذراندن دوره عمومی فقه، لازم نیست؛ چرا که ورود در سایر رشته ها، مستلزم دستیابی به ملکه استنباط نیست. 💠 تخصص در #کلام یا تفسیر و مانند آن توقفی بر ملکه #اجتهاد_فقهی ندارد و تخصص در این رشته ها، یک دوره فقه عمومی دیگری را می طلبد که با #فقه_عمومی مورد نیاز برای فقه تخصصی، متفاوت است. مثلا دانستن کلیاتی از علم اصول که پیش شرط ورود در سایر دانش ها است، کافی به نظر می رسد و بیش از آن ضرورتی ندارد... 💠 برای #استنباط مسائل اخلاقی، کلامی و مانند آن گرفتار مباحث و قواعد اصولی شدن، هیچ نتیجه ای در بر ندارد. در مباحث کلامی باید از اصول عقلی دقیق و یا از اصول کلامی بهره برد؛ هر چند که آشنایی کلی با علم اصول لازم است. 💠 از جمله #حضرت_امام (ره) معتقد بودند که گاهی به کار بردن دانش #اصول برای استنباط مباحث کلامی، منجر به کفر و الحاد می شود و نباید از آنها بهره گرفت. حتی دیدگاه ایشان این بود که بهره گیری از قواعد اصولی در استنباط مباحث اخلاقی نیز انسان را به بیراهه می کشاند. 💠 اینکه بعضی می گویند: «اگر یک مفسر یا متکلم، مجتهد نباشد، در کار تفسیر یا کلام دچار اعوجاج و انحراف خواهد شد»، درست نیست... #فقه_عمومی #اصول #اجتهاد_فقهی #کلام #تخصص های #غیرفقهی حجت الاسلام والمسلمین استاد احمد مبلغی؛ خشت اول، شماره8، صفحه 15. @rahnameh

🔴تخصص گرایی ⭕️ جایگاه فقه در علوم حوزوی۳: 💠 تخصص در عرصه #فقه را می توان به چند معنا تبیین کرد. از آنجا که هر گزاره فقهی، یک موضوع و یک حکم دارد، ما می توانیم موضوع گزاره های فقهی را مبنا و ملاکی برای #تخصص قرار دهیم. 💠 در این زمینه می توان دو نگاه داشت: نگاه قدیم و نگاه جدید. 🛑 1. در نگاه قدیم، بر اساس ابوابی که وجود داشته، تخصص ها شکل می گرفته است؛ مثلا صلات، طهارت، حج، خمس، زکات. 🛑 2. در نگاه جدید، #موضوعات گزاره های فقهی، بر اساس دانش های جدید و امروزی دسته بندی می شوند؛ مثل فقه اقتصادی، فقه سیاسی، فقه جامعه شناختی. 💠 به نظر من، نگاه دوم صحیح تر است؛ چرا که تقسیم اول بر طرف کننده نیاز جامعه امروز نیست. 💠 موضوعات جدید از طریق دانش های روز تعیین می شوند؛ البته حکم آنها باید از منابع شرعی گرفته شود و دانش های امروزی را نباید در آن دخالت داد... #فقه #تخصص #تخصص_گرایی حجت الاسلام والمسلمین استاد احمد مبلغی؛ خشت اول، شماره۸، صفحه ۱۶. @rahnameh

🔴تخصص گرایی ⭕️ جایگاه فقه در علوم حوزوی۴: 💠 تخصص در #فقه را به شکل دیگری هم می توان مطرح کرد. بدین صورت که دانش های ناظر بر فقه را به عنوان #تخصص در نظر بگیریم؛ یعنی اصول فقه، فلسفه فقه و تاریخ فقه. 💠 البته تخصصی کردن هر کدام نیز امکان پذیر است. مثلا فلسفه فقه را می توان به چند تخصص روش شناسی فقه، قلمرو شناسی فقه، هدف شناسی فقه و منبع شناسی فقه تبدیل کرد؛ اما به دلیل اینکه فلسفه فقه، الان در ابتدای شکل گیری است و حجم کمی دارد، در حال حاضر، این تفکیک وجود ندارد. 💠 پس به طور کلی تخصص در فقه، یا درون فقهی است و پیرامون موضوعات فقهی قدیم و جدید شکل می گیرد و یا برون فقهی است یعنی اصول فقه، تاریخ فقه و فلسفه فقه... 💠 #دانش_های_تخصصی حوزه، همین فقه، تفسیر و کلام است؛ (البته بنده در مقام استقرا نیستم؛ مثلا فلسفه اسلامی و تربیت اسلامی را هم باید اضافه کرد.) اما علومی مثل روان شناسی، جزء تخصص های حوزوی تعریف نمی شوند. این علوم در ارتباط با تخصص های فقه یا تفسیر، جایگاه پیدا می کنند. به عنوان مثال، تفسیر جامعه شناختی می تواند به عنوان یک رشته تخصصی مطرح شود؛ به این صورت که تمام اصول و قواعد جامعه شناسی در آیات قرآن پیگیری شود و یک دیدگاه تازه ای عرضه شود. این همان تفسیر تخصصی است که در حوزه ی جامعه شناسی شکل گرفته است. #فقه #تخصص #دانش_های_تخصصی حجت الاسلام والمسلمین استاد احمد مبلغی؛ خشت اول، شماره۸، صفحه ۱۶. @rahnameh

🖌🖌 بسوی تخصص ⭕️ به نظر بنده کسی که در عرصه علوم دینی وارد می شود و دروس حوزه را شروع می کند 💠 1. قبل از هر چیز لازم است یک مشاوره خوب انجام دهد و آینده علمی خود را تحلیل و هدفش را شناسایی کند. 💠 2. دوره عمومی متناسب با آن هدف را بگذراند... 💠 3. بعد از آن باید یک سنجش صورت بگیرد. (اگر در نظام آموزشی حوزه، معیارهای سنجش مشخص شود، طلبه می تواند به راحتی مسیر علمی آینده خود را انتخاب کند وگرنه با مشکل روبرو خواهد شد.) 💠 4. سپس وارد تخصص شود... 💠 5. علاوه بر آموزش باید از پژوهش هم بهره بگیرد. آموزش بدون پژوهش، طلبه را به جایی نمی رساند و یا دیر می رساند... 📋 برداشتی از مصاحبه با حجت الاسلام والمسلمین استاد احمد مبلغی؛ خشت اول، شماره۸، صفحه ۱۶. @rahnameh

🛑 ضرورت تخصص گرایی(۱) 💠 بعضی مخالف #تخصص_گرایی هستند و دل نگرانی دارند. دلیل مخالفتشان این است که بین #ضرورت تخصص گرایی و #آسیب_شناسی آن خلط کرده اند و به خاطر آسیب های احتمالی معتقدند که تخصص گرایی وضعیت موجود را از بین می برد و ما را به وضعیت مطلوب هم نمی رساند! 💠 اما اگر از همین آقایان هم بپرسیم که آیا قبول دارید که در عصر ائمه (علیهم السلام) شاگردان آنها بر اساس استعدادهای خود و نیازهای جامعه، در جهتی خاص ممحّض می شدند یا نه؟ 💠 اکثرشان قبول دارند؛ چرا که بعضی از شاگرادان معصومین (ع) حافظه قوی داشتند و ضابط و ثقه بودند و تشویق می شدند که تلقی حدیث کنند. 💠 برخی که استعداد فقهی داشتند، رد فروع بر اصول می کردند و در مساجد به افتا می پرداختند. 💠 برخی در مجامع مختلف حضور یافته و با طرح مباحث کلامی از عقاید اسلامی دفاع می کردند... 💠 این افراد گرچه به نکته فوق اذعان دارند اما کمترین آسیب تخصصی شدن را بی سوادی و کم سوادی و فرار از مشکلات و ریاضت های علمی می دانند... (ادامه دارد) #تخصص_گرایی #ضرورت #آسیب_شناسی برگرفته از مصاحبه با حجت الاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ استاد حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 21. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh

⭕️ ضرورت تخصص گرایی(۲) 💠... مخالفان تخصصی شدن می گویند کمترین آسیبی که تخصصی شدن به ما وارد می کند، بی سوادی و کم سوادی و فرار از مشکلات و ریاضت های علمی است. 💠 چرا که هر کس ببیند رسیدن به دقایق کتاب های درسی موجود برای او سخت است، راهش را جدا می کند و می گوید من می خواهم تخصصی کار کنم! 💠 مثلا می گوید می خواهم در اخلاق یا تفسیر متخصص شوم و لذا دقت های عجیب و غریب «کفایه» به من چه ربطی دارد؟ 💠 این معضلی که می گویند، وقتی پیش می آید که راه کارها به درستی تعیین نشده باشند. 💠 چون وقتی بحث تخصصی شدن دروس مطرح می شود عده ای فکر می کنند که قرار است علومی که اندام های یک پیکر واحد هستند، کاملا از هم جدا شوند؛ اما در واقع منظور از #تخصص_گرایی این نیست. 💠 پس به طور کلی مخالفت این آقایان، به دو جهت است؛ 🔹 یک: آسیب ها؛ 🔹 دو: راه کارها؛ 💠 به همین دلیل اگر راه کارهای اصولی به درستی مشخص شود و تمهیدات لازم برای برخورد با آسیب ها نیز اندیشیده شود، به نظر می رسد که کسی با تخصص گرایی مخالف نیست. #تخصص_گرایی حجت الاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ استاد حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 21. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh

🔴 تخصص گرایی ⭕️ وظایف طلاب 🔶 اولین وظیفه طلاب در راستای #تخصص_گرایی این است که سعی کنند با 🔸 مطالعه و مذاکره نسبت به تک نگاره های #تخصصی در بخش تالیف و 🔸 انس با شخصیت های برجسته حوزه، استعداد و علاقه خود را کشف کنند. 💠 البته پس از آن، باید نیاز جامعه و مخاطبان خاص را هم به دست بیاوردند و در تصمیم گیری خود لحاظ کنند. 🔶 این از وظایف ثبوتی. ⬆️ 🔶 اما طلاب، وظایف اثباتی هم دارند. ⬇️ 💠 طلاب اگر حاضر می شوند در مقطع گذار از شکل سنتی به تخصصی شرکت کنند، باید صبر متانت داشته باشند و خطاهای اجتناب ناپذیر چنین آموزشی را قبول کنند. 💠 در دوره گذار کدام نظام آموزشی، هیچ آزمون و خطایی صورت نگرفته است؟ 💠 طلبه ای که می خواهد افتخار رسالت خط شکنی و شرکت در دوره های نخست دروس #تخصصی حوزه را داشته باشد، باید هزینه اش را هم بپردازد. 💠 به نظر من این مهم ترین رسالتی است که بر دوش طلاب است. 🔶 دومین وظیفه طلاب، جدی گرفتن دروس است. 💠 وقتی طلبه به بهانه زیاد بودن حجم درس ها، رشته تخصصی اش را جدی نمی گیرد، مدیران یک مرکز تخصصی چگونه می توانند مطمئن باشند که نیروی مناسب برای آن تخصص را تربیت کرده اند؟ 🔸 جدی گرفتن رشته تخصصی، وظیفه مهمی است که اثباتا بر عهده طلبه ها است. #تخصص_گرایی #تخصص حجت لاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ استاد حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 24. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh

🔴 تخصص گرایی 💠 بنده در وضعیت موجود و با توجه به موانعی که ثبوتا و اثباتا وجود دارد، برای دوستان روحانی که می خواهند کار #تخصصی کنند، حضور در مجامع آموزشی #دانشگاهی را صلاح نمی بینم؛ چرا که به نظرم فرایند و برایند آنها با هم تناسب ندارد و ممکن است آسیب های جنبی دیگری هم به دنبال داشته باشد. 💠 این دوستان بهتر است در یکی از مراکز تخصصی حوزوی درس بخوانند یا با استاد خصوصی کار کنند. 💠 اما اگر بخواهند بدون استاد خصوصی و بدون ورود در مراکز تخصصی، به طور شخصی کار کنند ممکن است راه خود را دور کنند و به نتیجه مطلوب هم نرسند. 💠 آفت انگیزه تحصیلی و تحقیقی، آسیب بزرگی است که علل مختلفی داشته است؛ از جمله اینکه افراد بدون شناسایی درست استعداد و علاقه خود و نیاز مخاطبان، به سمت یک رشته #تخصصی رفته و بدون داشتن استادان و متون آموزشی لازم و بدون نظم منطقی دروس، تلاش هایی کرده اند که به نتیجه نرسیده است و سبب ایجاد یاس و نامیدی و افت انگیزه تحصیلی و تحقیقی شده است. #تخصص_گرایی #تخصص #دانشگاهی حجت الاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ استاد حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 24. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh

🔴تخصص گرایی ⭕️آسیب های تخصص گرایی 💠 یکی از آسیب ها، شتاب زدگی است. 🔹 شتاب زدگی در تخصص گرایی، ممکن است ما را از برخی جهات فنی کار، غافل کند و امکان کارشناسی لازم و کافی را از ما بگیرد و ضریب آزمون و خطا بالا برود و مقداری از حوصله و متانت یادگیرندگان را هم پایین بیاورد. 💠 آسیب دیگر، نگاه غیرجامع است. 🔹 در تعریف رشته تخصصی و تعیین متون آموزشی تخصصی و ارتباط منطقی هر رشته با سایر علوم، باید همه زوایا را بررسی کنیم و نگاه جامع داشته باشیم؛ وگرنه دوباره کاری و تداخل رشته های تخصصی پیش می آید . 💠 آخرین نکته در بحث آسیب شناسی، توجه به این است که #تخصصی شدن در سازمان روحانیت مطرح شده، نه در دروس دانشگاهی یا یک مجمع علمی خنثی؛ یعنی اینجا یک وفاداری قبلی نسبت به آموزه های وحیانی وجود دارد که حالا به سراغ یک تخصص آمده تا در موضع انفعال قرار نگیرد. 🔹 به این ترتیب، جهت گیری #تخصص_گرایی باید به سویی باشد که بتواند از موضع وحی در آموزه های تخصصی دخالت کند، نه اینکه خنثی و خدای نکرده نگاه دین گریز پیدا کند. #تخصص_گرایی #تخصص حجت الاسلام و المسلمین محمود منتظری مقدم؛ مدرس حوزه و دانشگاه. خشت اول، شماره 8، صفحه 24. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh

🔴 تخصص گرایی ⭕️ضرورت تخصصی شدن 💠 اولین نکته قابل تامل این است که بحث #تخصصی شدن آموزش و یا پژوهش در حوزه را نمی توان از رسالت کلی حوزه تفکیک کرد. 💠 اصل #ضرورت_تخصصی شدن و یا نحوه سازماندهی آن، تابع ضرورت های حوزه و تکامل حوزه است. 💠 متناسب با تکامل حوزه، طبیعتا باید رسالت حوزه را در موضوع پژوهش، آموزش و تبلیغ پی جویی کرد. 💠 قسمت عمده از ضرورت های حوزه به مساله نیاز بشر به دین و جایگاه دین در زندگی بشر باز می گردد. 💠 اگر دین و ماموریت آن را حداقلی تعریف کنیم، حوزه های علیمه نیز ماموریت حداقلی خواهند داشت و طبیعتا دانش ها هم در همان حوزه حداقلی خواهند ماند. 💠 آموزش و پژوهش و سازماندهی آنها هم با همین مبنا انجام می شوند. 💠 اما اگر نقش دین به صورت حداکثری گرفته شد، متناسب با آن، رسالت های حوزه هم تغییر می کند. 💠 بنابراین نگاه های متفاوتی وجود دارد و ساز و کارهای ارائه شده هم متناسب با همان نگاه ها است. #تخصص_گرایی #تخصص آیت الله محمد مهدی میرباقری خشت اول، شماره 8، صفحه 26. 💡 رهنامه پژوهش👇👇 @rahnameh