مناسبات زبانشناسی با علم اصول 29 آبان ۱۴۰۲ محفل فقاهت - نشست چهارم با حضور استاد معزز حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا قائمی‌نیا #اصول_فقه #زبان‌_شناسی @hekmatebaleghe https://t.me/nabardb خلاصه بخشی از صوت خواهد آمد.

مناسبات زبان شناسی با اصول فقه استاد قائمی نیا اصل صوت خلاصه : زبان شناسی علم اصول و علوم دیگری را متحول می کند و به گفته ی برخی مادر علوم انسانی است. بحثی بسیار بنیادی است. موطن اصلی آن در قدیم حوزه ها بوده اند. عربها در زبان شناسی (اللسانیات) زیاد کار کرده اند ولی عمقی ندارند. در زبان شناسی زبان طبیعی (فارسی یا عربی یا...) را بصورت کلی(قواعد مشترک در تمام زبانها) مورد بررسی قرار میدهد به روش علمی. در قرن 20 به اسقلال و بلوغ رسیده است. قبل از آن زبان شناسی تاریخی بوده است که مخصوصا مستشرقان استفاده می کردند. در زبان شناسی دست کم به سه حوزه پرداخته میشود: 1. شاخه ها : صورت ، معنا ، کاربرد و... که حدود 15 شاخه را ذکر کرده اند. 2. مطالعات بینا رشته ای : مثلا ارتباط زبان با جامعه یا زبان با مغز یا زبان با روان 3. مکاتب بزرگ : عمدتا 3 مکتب هست. دو شاخه برای مطالعات دینی خیلی اهمیت دارد : 1. معنی شناسی (با توجه به قواعد نظام زبان = مراد استعمالی اصول ما) 2. کاربرد شناسی (تداولیات در عربی : در مقام تکلم و با توجه به گوینده خاص = مراد جدی اصول ما) 3. فرهنگی (فرهنگ خودش را در زبان چگونه نشان میدهد. زبان آینه فرهنگ) . اهمیت این شاخه کمتره. زبان شناسی بدیل اصول نیست و ایندو می توانند هم را تکمیل کنند. مهمترین دستاورد اصولیین بحث ظهور است. چه تاثیری زبان شناسی در اصول ما می تواند داشته باشد: 1.نظریات زبان شناختی ما را تغییر دهد. زبان شناسی ما (بعد آخوند) فلسفی است که در زبان شناسی مورد نقد است. زبان شناسی اعم از متون دینی است و فقط به زبان کار دارد، هرچند در غرب پیوندش را با متون دینی حفظ کرده است 2. تاثیر مدلی : میتواند طرحواره بدهد تا شما مشابه سازی کنید. (تغییر ساختار میدهد) حتی برای جمع روایات فرمول جمع عرفی جدیدی به شما میدهد. عام بر خاص حمل نمیشود در شاخه فرهنگی. ۳.نظریات اصولی را دقیقتر کند. در کتاب موافقت معنایی دنبال این بودم. فقهای ما معناشناسان بزرگی بوده اند و طبق معناشناسی شون به این نتایج رسیده اند. من الان دارم تاثیرات آنرا در فقه جمع آوری کنم. مبانی معرفت شناختی آیت الله خوئی را برخی استخراج کرده اند اما به بحث های جدید وارد نبوده اند. معناشناسی علامه (علم الدلاله) را انجام داده اند. خلاصه تا دقیقه 35 انجام شد و ناقص ماند.. #زبان‌_شناسی #اصول_فقه

🎧 کاربرد زبان‌شناسی در فهم قرآن استاد قائمی_نیا 🔹پیش گفتار : - معرفی استاد و آثارشان و... 🔸 بیانات استاد : - سیر علمی استاد: مطول و.. - آرزوی استاد برای کتب ادبیات عرب - مطالعه نشانه شناسی - کتاب بیولوژی نص ثمره ۵ سال استاد - ورود به حوزه زبان شناسی - استفاده های معناشناختی درس خارج - کارهایی که در فقه باید انجام شود - معناشناختی در تمامی مطالعات اسلامی تاثیر گذار است - در نظر دارم تحلیل فرهنگی از معناشناسی قرآن - کتاب دین و مدل های فرهنگی - سه حوزه زبان شناسی: شاخه ها، جریان های زبان شناسی ،مطالعات بینارشته ای - همه ی مطالب آنها قابل پذیرش نیست ادامه ی خلاصه در پیام بعدی. https://eitaa.com/elmi_noororreza/335 صوت مشابه #زبان‌_شناسی شناختی #معنا_شناسی

🎧 کاربرد زبان‌شناسی در فهم قرآن استاد قائمی_نیا 🔹پیش گفتار : - معرفی استاد و آثارشان و... 🔸 بیانات استاد : - سیر علمی استاد: مطول و.. - آرزوی استاد برای کتب ادبیات عرب - مطالعه نشانه شناسی - کتاب بیولوژی نص ثمره ۵ سال استاد - ورود به حوزه زبان شناسی - استفاده های معناشناختی درس خارج - کارهایی که در فقه باید انجام شود - معناشناختی در تمامی مطالعات اسلامی تاثیر گذار است - در نظر دارم تحلیل فرهنگی از معناشناسی قرآن - کتاب دین و مدل های فرهنگی - سه حوزه زبان شناسی: شاخه ها، جریان های زبان شناسی ،مطالعات بینارشته ای - همه ی مطالب آنها قابل پذیرش نیست 🔸علوم شناختی : عصبشناسی ، روانشناسی، زبان شناسی شناختی، فلسفه ذهن ، هوش مصنوعی. برخی ۲ دانش افزودند : علوم کامپیوتر، انسان شناسی شناختی همه به تحلیل ذهن و فرآیندهای مغزی از زاویه خاصی می پردازند. - معناشناسی شناختی یک شاخه از زبان شناسی شناختی است:از این بحث می کند که اطلاعات زبانی را چگونه پردازش کنیم و ارتباطات پردازش های زبانی با موقعیت های زبان و ذهن چیست . - سه ضلعی ای که داریم: ۱.موقعیتی که جملات نشان می دهند (یا مدلول جملات). چون بیشتر جملات ناظر به عالم خارج اند، این رامیگیم عالم خارج ۲.پردازش های زبانی درون جمله ۳.ذهن 🔹ادعای معناشناسی: - تقریر اجمالی : معنای یک جمله همان مفهوم سازی است نه موقعیت(با مفهومی که در اصول می خوانید خلط نشود) - تقریر دوم: زبان ، اولا و بالذات ذهن گوینده را نشان میدهد، ثانیا وبالعرض خارج را 🔸رابطه ی زبان و ذهن و خارج (در غرب): ویتگنشتاین: زبان آینه جهان خارج است ، بعد بازی های زبانی را مطرح کرد. زبان شناسی به دومی نزدیک شد. 🔹نظرهای استاد در حوزه قرآن: ما در معناشناسی قرآن با تحلیل پردازشهای قرآن سروکار داریم :یعنی برای یافتن معنای قرآن باید نحوه پردازش های قرآن را بیابیم. مثال رحمت : گاهی به صورت ظرف ، گاهی به صورت منبع نورانی... اصالت تعبیر قرآنی (به تعبیر مقرر به ظهور کلام دست نزنین) : در "ان المتقین فی مقام امین" نگین مراد مامون است. تقدیر معنایی خلاف اصل است ( با تقدیر لفظی ادبا مشکلی نداریم): در واسال القریه نگین اهل قریه مراده. در کتاب موافقت معنایی به دنبال این بودم که با مباحث معناشناسی ، روایات را به آیات برگردانم. اتخذوا هذا القرآن مهجورا به معنای اینکه قرآن نمی خوانند یا ترتیب اثر نمی دهند نیست، روایات می فرمایند عدل قرآن (امیرالمومنین) را ترک کردند. اصالت تعابیر هم اینرا میگوید. (اتخذوا هذا القرآن مهجورا فرق دارد با هجروا هذا القرآن) ما نمیتوانیم بدون معناشناسی مقبول روایت به معناشناسی مقبول آیات دست یابیم. روایات و آیات را بنده یک سیستم جامع می بینم. 🔸 پاسخ به سوالات از دقیقه ۴۵ : نکاتی از پاسخ های استاد: متون ادبی ما یک میراث ارزنده و دارای نکات زیادی است. برخی تحلیل ها را در خصائص ابن جنی پیدا کردم. زبان شناسی مادر علوم انسانی است . کسیکه ادبیات را خوب کار کند، تا اجتهاد راحت میرود. فلسفه ارسطو را غربی ها بهتر از ما نقل می کنند. ارسطو خداپرست نیست، ارسطو که افتاد دست ابن سینا، مسلمان شد. این علوم هم باید مسلمان شود. [مقرر : فلاسفه ی مطرح یونان، حدود ۱۰ قرن قبل از اسلام زندگی میکردند و طی این مدت طولاتی، فلسفه ی آنها الحادی شد و به مسلمانان رسید ] خلط استعاره ادبی با استعاره مفهومی نشود. علوم سنتی هم خیلی مطلب دارد. از نظر زبان شناسی از نظریه ارواح معانی نمیشود دفاع کرد. زبان شناسان نظریه ی طبیعی را می گویند: واضع بشری است که عقلش محدوده .توسعه های بعدی معنا، برپایه ی قاعده ی تشابه خانوادگی (ویتگنشتاین) است. نظریه ی روح معنا طبق این است که واضح از اول میتواند آینده ی معنا را پیش بینی کند و به ذات معنا (اشتراک معنا) دسترسی دارد. دو جلسه در این زمینه داشتیم. مثال مهم :کلیدی ترین استعاره مفهومی در باب توحید قرآن، کلمه وجه است.... مباحث معناشناسی فلسفه و عرفان را تغییر میدهد ، بنده روی اینها کار میکنم و در عرفان به نتیجه رسیدم و چند نشست داشتیم. سنت تفکر اسلامی سنت متن محور است و قرآن محوریت دارد. سیستم جمع عرفی را برهم میزند. برداشتهای فقهی تغییر میکند. عملا باب فهم روایات مسدود شده(بحث فقه را بگذاریم کنار) ، مباحث زبانی میتواند اینرا برطرف کند(:این یک پروژه است). علم رجال ملاک دهم است و قرآن ملاک اول ماست منتها ما سیستم ارجاعی نداریم که با کمک معناشناسی می شود. در معناشناسی بنده ۷۰۰ آیه را تحلیل کردم و دو تفسیر را اصل قرار دادم : المیزان و تفسیر التحریر و التنویر (کشاف به روز رسانی شده). مباحث معناشناسی میتواند همگام با ادبیات خوانده شود و ما با زمینه ی ادبی مون راحت می فهمیم. اصل صوت 👇 https://eitaa.com/elmi_noororreza/335 خلاصه صوت مشابه #زبان‌_شناسی شناختی #معنا_شناسی شناختی

مقالة «ضرورت کاربست زبان‌شناسی شناختی در فهم قرآن و دستاوردهای آن» در پاسخ به برخی انتقادات به کاربست زبان‌شناسی شناختی در حوزة مطالعات قرآنی به رشته تحریر درآمده است. 🔹مهم‌ترین نقدهای وارد بر دکتر سعیدی روشن که در این مقاله آمده عبارتند از: 1. خلط تجربه‌گرایی منبعی با تجربه‌گرایی تعبیری 2. عدم توجه به تقریرهای مختلف از بدن‌مندی 3. عدم توجه به دیدگاه‌های مختلف در فلسفة ذهن و امکان قرائت غیرفیزیکالیستی از بدن‌مندی 4. خلط استعاره مفهومی با استعاره ادبی و مجاز عقلی 5. یکی دانستن زبان‌شناسی شناختی با نظریة استعاره مفهومی و با نظریة بدن‌مندی 6. برخورد کلیشه‌ای و غیرعلمی با مسألة معنا 7. عدم دقت در دستاوردهای تحلیل شناختی 🔸مقاله مغالطات متعددی را در بردارد که نگارنده به تناسب آنها را بیان کرده است. نگارنده امید دارد که مراکز علمی در ایران با پرهیز از هر گونه شتابزدگی و با روحیة علمی نقدها را عیاری گیرد. . مجله ذهن پاييز ١٣٩٧ / شمارة ٧٥ / عليرضا قائمي‌نيا @hekmatebaleghe #معرفی_مقاله #زبان‌_شناسی شناختی

میز علوم شناختی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدّنی برگزار می‌کند: سلسله‌نشست‌های شناخت‌پژوهی دوره اوّل: استعاره 📚 بازخوانی کتاب «مقدّمه‌ای بر شناخت‌پژوهی استعاره؛ قطره در نهان‌خانه صدف» 🔹نشست ششم      استعاره و ادبیّات 🎤 ارائه‌دهنده      محمّدرضا شادمانی      (دکتری علوم شناختی، زبان‌شناسی) 🗓 سه‌شنبه ۳ بهمن‌ماه ۱۴٠۲ 🕗 ساعت ۱۶ إلی ۱۸ 🔸شرکت در این رویداد برای عموم علاقه‌مندان، به هر دو صورت حضوری و آنلاین و پس از هماهنگی با ادمین، آزاد و رایگان است. جهت ثبت نام و اطّلاعات بیش‌تر، به ادمین پیام دهید: @shokoofaCog https://eitaa.com/cognitiveScience/909 #معرفی_دوره #زبان‌_شناسی شتاختی

میز علوم شناختی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدّنی برگزار می‌کند: سلسله‌نشست‌های شناخت‌پژوهی دوره اوّل: استعاره 📚 بازخوانی کتاب «مقدّمه‌ای بر شناخت‌پژوهی استعاره؛ قطره در نهان‌خانه صدف» 🔹نشست ششم      استعاره و ادبیّات 🎤 ارائه‌دهنده      محمّدرضا شادمانی      (دکتری علوم شناختی، زبان‌شناسی) 🗓 سه‌شنبه ۳ بهمن‌ماه ۱۴٠۲ 🕗 ساعت ۱۶ إلی ۱۸ 🔸شرکت در این رویداد برای عموم علاقه‌مندان، به هر دو صورت حضوری و آنلاین و پس از هماهنگی با ادمین، آزاد و رایگان است. 📥 جهت ثبت نام و اطّلاعات بیش‌تر، به ادمین پیام دهید: @shokoofaCog https://eitaa.com/cognitiveScience #معرفی_نشست #زبان‌_شناسی شناختی

ابعاد زبان : بهره گرفتن از دانش‌های متفاوت زبانی و فرهنگی در تحلیل زبان قرآن از این جهت ضرورت دارد که زبان پدیده‌ای دارای ابعاد بسیار پیچیده است. 🔺زبان بُعد وضعی و قراردادی دارد؛ پدیده‌ای است که با قرارداد و وضع بشر ارتباط دارد. اما در ادامه تابع قوانین تکامل اجتماعی است و به صورت‌های مختلف تکامل می‌یابد. از این رو، زبان پدیده‌ای وضعی-تکاملی است. 🔺همچنین، زبان بُعد فرهنگی دارد و با مقولات فرهنگی ارتباط می‌یابد. زبان یک قوم نشان‌گر فرهنگ آن قوم است. و نیز، زبان بُعد شناختی دارد؛ بدین معنا که زبان آیینة پردازش‌ها و فرایندهای ذهنی است. زبان بُعد عصب‌شناختی دارد؛ زبان با فرایندهای عصب‌شناختی ارتباط دارد. زبان بُعد روان‌شناختی هم دارد و آیینة حالات روانی کاربر هم هست. 🔺اینها تنها نمونه‌های اندکی از ابعاد زبان هستند. زبان پیچیده‌ترین پدیده در جهان انسان است و پیچیدگی‌های وجود انسان در پیچیدگی‌های زبان او انعکاس یافته‌اند. https://eitaa.com/hekmatebaleghe/330 #زبان‌_شناسی

https://www.aparat.com/v/iF1x3 ویدیوی فوق نشست علمی اصول و زبانشناسی شناختی است که در مدرسه عالی انوار طاها در تاریخ 10 بهمن1402 برگزار گردید. خلاصه این نشست به شرح ذیل است: ✅ مباحث زبانی در علم‌اصول در جهت تأسیس کاربردشناسی خاص کشف مراد جدی شارع مطرح شده است. اصولیین برای تکمیل مباحث لغوی و ادبی کاربردشناسی خاصی را تأسیس کردند. ✅ علم اصول یک برنامه پژوهشی روشی است که در مباحث الفاظ به دنبال تعیین روش کشف مراد جدی شارع بوده است. ✅ اگر به جای مباحث #الفاظ در علم اصول، مباحث #معناشناسی قرار می‌گرفت با علم اصول متفاوتی رو به رو بودیم. ✅ در معناشناسی شناختی تفکیک میان معناشناسی و کاربردشناسی نفی می‌شود. ✅ معناشناسی شناختی می‌تواند در مباحث مفهوم و نیز در نحوه جمع روایات تأثیر داشته باشد. @hekmatebaleghe #زبان‌_شناسی شناختی #معنا_شناسی #اصول_فقه چنانچه خلاصه نویسی فرمودین، استفاده میکنیم.

جغرافیای دانش های زبانی مصطفی ملکیان #زبان‌_شناسی