eitaa logo
فصلنامه رهیافت اندیشه
659 دنبال‌کننده
648 عکس
8 ویدیو
10 فایل
🔖تحلیل و پاسخ‌یابی مسائل اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، حقوقی و... در چهارچوب اندیشه اسلامی 🔖گفت‌وگوهای چالشی با اساتید و صاحب‌نظران 🔖بهره‌گیری از یادداشت‌های مسئله‌محور پژوهشگران و نویسندگان ارتباط با ادمین: @admin_rahyaftandisheh تبادل: @rahyaft_t
مشاهده در ایتا
دانلود
🔘 عوامل مؤثر در تغییر ذائقۀ زیبایی‌شناسی 📌 دکتر عبدالکریم خیامی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖همۀ تغییرات اجتماعی، فرهنگی و تغییرات ذائقه و سلیقۀ جامعۀ ایرانی را بر دوش پیام‌های بازرگانی بار نکنیم. 🔖 این جامعه در معرض حدود 300 شبکۀ ماهواره‌ای است که به مرور پیشرفت کردند و از منبع فرهنگی متفاوتی تغذیه می‌کنند. این جامعه سال‌هاست در معرض محصولات شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های اجتماعی اینترنت‌پایه است که مرزهای روشن فرهنگی ندارند و به‌‌صورت درهم‌تنیده و محلی و جهان وطن‌گرایی یا وطن جهان‌گرایی یا محلی‌جهانی را تجربه کردند. 🔖 این جامعه در معرض انواع و اقسام فروشگاه‌ها و ویترین‌ها و محصولات و لباس‌هایی بوده که در جهت تغییر ذائقۀ زیبایی‌شناسی و ذائقۀ مصرف فرهنگی بودند و می‌توانیم فراوان مثال بزنیم که این جامعه در معرض بسیاری از فیلم‌های سینمایی بوده که رسماً تقلیدی و نه اقتباسی، بلکه تقلیدی ناقص از تصویرسازی‌ها و قهرمان‌ها و سوپراستارهای غربی بوده و توانسته در رنگ و زیبایی و دکور و ویترین، سوژه‌های زیبایی‌شناسی ایرانی را تغییر دهند و پیام‌های بازرگانی هم این‌چنین هستند. 🔖 لذا من نه‌تنها این امر را تکذیب نمی‌کنم، بلکه اثر آگهی‌های بازرگانی را بر تغییر ذائقۀ زیبایی‌شناسی در معیت سایر مؤلفه‌های دیگر می‌بینم. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 چالش‌های سیاست‌گذاری در حوزۀ نفت 📌 حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 متأسفانه ما از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی دربارۀ نفت سیاست‌گذاری نکردیم. هر دولتی که آمد، متناسب با صادرات نفت و قیمت نفت تا جایی که می‌توانست از درآمد نفت در بودجۀ سالیانه استفاده می‌کرد. هر وقت که فشاری بود و صادرات یا قیمت نفت کاهش پیدا کرد، به کسری بودجۀ سنگینی دچار شدیم. هر وقت هم که درآمد نفت سرشار بود، وضعیت خوبی داشته‌ایم و تمام درآمد نفت مصرف شده است. 🔖 به‌نظرم سیاست ما از آغاز پیدایش نفت باید این می‌بود که این ثروت، ثروت ملی است. این ثروت ملی زیرزمینی باید استخراج شود و به ثروت ملی روی زمینی دربیاید. یعنی به سرمایه‌ها تبدیل شود؛ سرمایه‌های صنعتی، زیربنایی، زیرساختی، حتی سرمایۀ انسانی، توسعۀ بنادر، جزایر، راه‌ها، ریل‌ها و همین‌طور آنچه که اقتضای رشد و پیشرفت اقتصادی است و می‌بایست به‌صورت زیربناها و زیرساخت‌ها شکل بگیرد باید این‌ها را توسعه می‌دادیم. 🔖 ولی لزوماً این‌طور نشده است و این خسارتی است که به ثروت ملی ما وارد شده است. اگر این اتفاق افتاده بود که از آغاز پیدایش نفت، در بودجه از آن استفاده نمی‌کردند، بلکه به سرمایه تبدیل می‌شد، شک نکنیم جمهوری اسلامی می‌توانست یکی از ده کشور اول پیشرفتۀ اقتصادی جهان باشد. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 سواد رسانه‌ای؛ دانشی سکولار 📌 حجت‌الاسلام‌ مصطفی طالبی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 ما در پخش هر محصولی، سه کار باید انجام دهیم؛ تولید، توزیع، مصرف. مثلاً ما در موضوع مواد مخدر ابتدا می‌رویم جلوی تولید را می‌گیرم، بعد می‌رویم جلوی توزیع را می‌گیرم و بعد هم می‌رویم جلوی مصرف را می‌گیرم. با این کار می‌توانیم پدیده‌ای را مدیریت کنیم. 🔖 حال فکر کنید در بقالی سر هر کوچه‌ای مواد مخدر بفروشند. بعد شما بروید به مدارس و به دانش‌آموزان بگویید مواد مخدر مصرف نکنید. آیا این منطقی است؟ رسانه هم همین‌طور است. شما اول باید بروید تولید را درست کنید و تولید سالم داشته باشید. 🔖 اما سواد رسانه‌ای به این مسئله نمی‌پردازد؛ به تولید کردن توسط خود کاربر می‌پردازد، ولی به اینکه محتوای رسانه‌ای سالم تولید شود نمی‌پردازد. اصلاً با رسانه کار ندارد و هدفش مصرف‌کننده است. برای مثال، اگر سواد رسانه‌ای مردم بالا برود، می‌توانید با این کار جلوی سرقت اطلاعات را بگیرید؟ می‌توانید جلوی داده‌کاوی اطلاعات را بگیرید که دشمن اطلاعات را نبرد داده کند و علیه مردمتان استفاده کند. شما با سواد رسانه‌ای می‌توانید جلوی خروج ارز را بگیرید که پهنای باند بین‌الملل دارد می‌گیرد. لذا سواد رسانه‌ای دانشی سکولار است، اصلاً کاری به دین، احکام، اخلاق، آداب اسلامی ندارد. اصلاً کاری به مبانی اسلامی ندارد. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 پیوستگی قانون با الزام و محدودیت 📌 دکتر سیدمحمدصالح هاشمی گلپایگانی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 مسئلۀ اصلی مردم نفاق و دوگانه عمل‌کردن است. مردم از اینکه بخواهند به آن‌ها اعمال قانونی بکنند و آقازاده‌ها و مرتبطین هر کاری دلشان خواست بکنند، از این ناراحتند. 🔖قانون یعنی الزام و محدودیت. اصلاً بحث مشروعیت نیست. بزرگ‌ترین مشکل ما این است که قانون خودمان را اجرا نمی‌کنیم. خارجی‌ها انگار قانونشان وحی منزل است. حتماً باید اجرا شود. 🔖اما اینجا قانون هست؛ ولی اجرا نمی‌شود. وقتی هم توسط خود دولت اجرا نمی‌شود، خیلی بدتر است و مردم هم اجرا نمی‌کنند. این رویکرد راجع‌به حجاب هم هست که مرتب دنبال این هستند مردم را ممنوع‌الخروج کنند. به نظر بنده بسیاری از افرادی که رفتند و برگشتند، خیلی پخته‌تر و منطقی‌تر با مسائل برخورد می‌کنند، حتی در مسئله پوشش و حجاب. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 تأملی در باب ایدۀ اصلاح در تغییرطلبی 📌 دکتر پرویز امینی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در میان رویکردهای موجود برای تغییرطلبی، ایدۀ اصلاح را برای پاسخ به تغییرطلبی از چند نظر مثبت می‌دانم. اول اینکه مطلوب است؛ برای اینکه به‌دنبال دگرگونی در ساختار سیاسی نیست و لذا همراهی ساختار سیاسی را هم دارد. دوم اینکه امکان‌پذیر است. تجربۀ ما در چهل سال نشان داده اگر بتوانیم مسیرهای اصلاحی را باز کرده و روی آن تمرکز کنیم، می‌توانیم تغییراتی را در این نقاط مختلف ایجاد کنیم. 🔖 سوم اینکه بیشترین وفاق در جامعه روی تغییرات رفرمیستی است (سنجش‌ها این مسئله را تأیید می‌کند). به‌نظرم بهترین مواجهه با نارضایتی و تغییرطلبی‌ها رفتن به‌سمت رفرم است. رفرم یا اصلاحات یعنی بخش زیادی از خواسته‌هایی که در جامعه وجود دارد با رفرم حل‌شدنی است. فقط باید مناسبات، سیاستگذاری‌ها و آن فکر درست شکل بگیرد. دامنۀ تغییرات در اصلاح لازم نیست کوچک باشد. 🔖 در جامعۀ ما تغییری که در قانون اساسی صورت گرفت، نوعی رفرم بود؛ اما ذیل ساختار صورت گرفت. چهارم رویکرد رفرمیستی موضع گشوده‌ای به انتخابات دارد و نهاد انتخابات و صندوق رأی را بهترین مسیر اصلاح و بهبود امور می‌داند. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 جای خالی سیاست‌گذاری در مسئلۀ تعلیم‌و‌تربیت 📌 دکتر رضوان حکیم‌زاده در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 به دلیل نداشتن درک و آگاهی کافی در سطح دولت‌ها، ما به‌صورت شفاف و روشن، جهت‌گیری یا مانیفست دولت‌های مختلف را دربارۀ آموزش‌وپرورش نداریم. 🔖 مثال آن در رابطه با برخی کشورها کاملاً مشخص است؛ برای مثال در دولت انگلیس، حزب کارگر یک رویکردی نسبت به نظام آموزشی دارد و حزب محافظه‌کار رویکردی دیگر، یا در آمریکا حزب جمهوری‌خواه و دموکرات برنامه‌های مشخص برگرفته از رویکرد کلان دربارۀ اقتصاد، بیمه و آموزش‌وپرورش دارند. 🔖 عجیب این است که دیدگاه کلی گروه‌ها و جریانات سیاسی ‌در ایران دربارۀ موضوعاتی مانند سیاست خارجی و اقتصاد مشخص است؛ اما در آموزش‌وپرورش به گونه‌ای است که مهم نبوده در سطح کلان دربارۀ مهم‌ترین موضوعی که می‌شود جزء وظایف هر دولت و حاکمیتی باشد؛ یعنی بحث تعلیم‌وتربیت، باید رویکرد خود را مشخص کرد. 🔖به همین دلیل است که در دولت‌های مختلف حتی درون دولت، وزرا دیدگاه‌های کاملاً متفاوتی از یکدیگر دارند و مسئلۀ تعلیم‌وتریبت جزء مسائل مهم برای اندیشیدن در هیچ‌کدام از دولت‌ها نبوده؛ به عبارت دیگر مسئله‌ای نبوده که راجع‌به آن تبیینی داشته باشند و دیدگاه‌هایشان را بیان کنند. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 اهمیت مبانی نظری در جهت توسعۀ علم اجتماعی 📌 دکتر سیدعلی سیدی‌فرد در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در مقام توسعۀ علم اجتماعی، ناچار هستیم، چه بخواهیم و چه نخواهیم، مبانی نظری خودمان را مشخص کنیم. 🔖 برخی گاه گلایه و شکایت می‌کنند که بحث‌های نظریِ صرف کافی نیست و اگر می‌خواهید علم اجتماعی تولید کنید، باید علمی تولید کنید که به درد مسائل جامعه بخورد و واقعاً مسائل جامعه را حل و فصل کند. مثلاً ممکن است در مردم بی‌اعتمادی عمومی به وجود آمده باشد و باید آن را حل و فصل کند. ممکن است در جامعه پرخاشگری و فقر و اعتیاد زیاد شده باشد. علم اجتماعی باید با این‌ها سروکار داشته باشد، نه اینکه صرفاً مبانی نظری را بررسی کند. 🔖 درست است که علم اجتماعی باید ناظر به مسئله باشد و علم اجتماعی که ناظر به مسئله نیست، علم نظری محض است و با مسائل کاری ندارد. ما ناچاریم که در مواجهه با مسائل، مبانی نظری خودمان را به‌صورت دقیق صورت‌بندی کرده باشیم. بنابراین ناگزیر هستیم دربارۀ انسان موضع‌گیری کنیم. 🔖 فرض کنید می‌خواهید پدیدۀ رأی‌دادن را بررسی کنید. در این مورد، رفتار چه کسی را مطالعه می‌کنید؟ رفتار انسان‌ها را. اگر موضعی در باب انسان، جامعه و بنیاد روابط اجتماعی، طبیعت و جهان نداشته باشید، احتمالاً در هر مورد خاص (نظیر تحلیل پدیدۀ رأی‌دادن) با دوگانه‌هایی مواجه می‌شوید که باید بدون تأمل قبلی آن را حل و فصل کنید. ما ناچاریم مبانی نظری خود را در مرتبۀ سؤال احراز کنیم و با دقت از آن‌ها صحبت کنیم. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 استراتژی‌های مهم در جهت تغییر رفتار 📌 دکتر علی رضائیان در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖 شما دو استراتژی برای تغییر رفتار چه در سطح فرد، گروه و سازمان دارید. 🔖یک استراتژی مشارکتی است؛ یعنی ما به افراد دانش می‌دهیم تا نگرش‌هایشان عوض شود و بعد رفتارشان یعنی رفتار فرد و رفتار گروه. البته این زمان‌بر بوده؛ ولیکن پایدار است. 🔖 یک استراتژی برعکس است؛ یعنی شما می‌توانید از قدرت زور و قدرت پست و مقام و البته اصل غافل‌گیری استفاده کنید. آدم‌ها نوعاً می‌پذیرند، ولی معنیش این نیست که نگرششان در‌این‌باره مثبت است. ممکن است با اکراه بپذیرند. پس شما رفتار گروه را عوض می‌کنید. بعد که رفتار گروه عوض شد، رفتار فرد هم عوض می‌شود. 🔖 پس ما با زور و اصل غافلگیری می‌توانیم رفتار گروه و رفتار فرد را عوض کنیم. اگر بتوانیم با دادن دانش، نگرش را عوض کنیم، آن تغییر رفتار پایدار می‌ماند؛ ولی تا زمانی که نگرششان عوض نشده، این تغییر ناپایدار است. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 قابلیت‌های آگهی‌های بازرگانی در کسب منافع مثبت 📌 دکتر عبدالکریم خیامی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖به‌نظرم صداوسیما باید الگوی درآمدزایی خود را تغییر دهد. ما نمی‌گوییم آگهی‌های بازرگانی را حذف کند، بلکه باید دقت کند که آگهی‌های بازرگانی آورده‌‎ها و منافعی هم دارد. 🔖 برای مثال آگهی‌های بازرگانی می‌توانند در خدمت رشد تولید ایرانی باشند. می‌توانند در خدمت رشد کار و سرمایۀ ایرانی باشند. می‌توانند در خدمت اطلاع‌رسانی باشند. 🔖 ما می‌توانیم آگهی‌های بازرگانی را در خدمت عدالت در توزیع اطلاعات اقتصادی قرار دهیم. حتی اگر آگهی‌های بازرگانی درست مدیریت شوند، می‌توانند در ارتقای فرهنگ و سبک زندگی اصیل و مؤمنانۀ ایرانی و اسلامی و همبستگی ملی کمک کنند. 🔖مثلاً شما می‌خواهید محصولی غذایی را تبلیغ کنید. برای این کار پذیرایی و آشپزخانه‌ای که طراحی می‌شود و اشیایی که آنجا جانمایی می‌شود و در‌اختیار شماست، می‌تواند معماری و میزانسن ایرانی داشته باشد یا نداشته باشد؟ ممکن است موضوع تبلیغ شما مادۀ غذایی و لوازم خانگی باشد؛ اما آن را می‌توان در بافت وسیع‌تری تبلیغ کرد. می‌توان بسیاری از ویژگی‌های اسلامی ایرانی را در آن طراحی کرد. این‌ها به اراده و فهم رسانه‌ای نیاز دارد و ما متأسفانه در این زمینه به‌خوبی تمرین نکرده‌ایم. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 نفت و گاز؛ منابعی برای حال و آینده 📌 حجت‌الاسلام‌ و المسلمین دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَالارضَ وَضَعَها لِلاَنَام» زمین را خداوند برای انسان‌ها آفریده است. انسان‌ها که فقط این نسل نیستند، همۀ نسل‌ها هستند. اگر بنا باشد منابع تجدیدناپذیر که طی میلیاردها سال شکل گرفته توسط یک نسل و دو نسل استخراج شود و از بین برود، مگر جایگزین می‌شود که مجدداً بخواهد شکل بگیرد؟ 🔖 پس یا باید به‌صورت طبیعی برای نسل‌های آینده نگه داریم یا کاری کنیم که نسل‌های آینده از آن سرمایه‌گذاری‌ها بتوانند استفاده کنند و حق آن‌هاست. اینکه گفته شود منابع نفت و گاز از منابع ملی است، عیبی ندارد؛ ولی نباید فهم غلطی از آن صورت گیرد. 🔖 اگر بخواهیم با ادبیات فقهی صحبت کنیم، باید بگوییم نفت و گاز هم از انفال است و انفال دراختیار حاکمیت است. حاکمیت هم باید نگاه بلندمدت و بین نسلی داشته باشد و عدالت بین نسلی را در استفاده از منابع مدنظر قرار بدهد. بنابراین منطق درستی ندارد که کسی بخواهد بگوید منابع نفت و گاز مال همین نسل است. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 فرایند تشکیل نهاد در دولت اسلامی 📌 دکتر میثم یاوری در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 مقام معظم رهبری برای نهاد سه ویژگی قائل هستند؛ ابتدا مبتنی‌بر نیاز واقعی صحنه و میدان شکل گرفته باشد، دوم، با نیازهای جدید خودش را انطباق دهد و انطباق‌پذیر باشد و سوم ساختارها و فرایندهایش انعطاف‌پذیر باشد. 🔖وقتی شاکلۀ دولت اسلامی به این سمت رفت، باید نهادهایی شکل بگیرد و تحولاتی در این ساختارها ایجاد شود که این‌ها از حالت سازمان‌های بروکراتیک به یک‌سری نهادها تبدیل شوند با این ویژگی‌هایی که بیان شد. 🔖 حال آیا امکان دارد که این اتفاق بیفتد؟ بله. باید بشود و ما رشحاتی از آن را در مقاطعی دیدیم. مثل دفاع مقدس، جهاد سازندگی اولیه، نهضت سواد‌آموزی اولیه. ما باید این ساختار را درست پایه‌گذاری کنیم و از آن صیانت کنیم که به‌صورت نهاد باقی بماند و بعد کاملاً مردمی کار خود را ادامه دهد.‌ 🌐 @rahyaft_andisheh