🔘 نظام آموزشی؛ چالش‌ها و راهکارها 📌 دکتر رضوان حکیم‌زاده در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 اگر بخواهیم بر اوضاع نظام آموزشی بعد از انقلاب تمرکز داشته باشیم، فکر می‌کنم نظام آموزش‌وپرورش در مقایسه با خیلی از سازمان‌ها و نهادها بیشتر به شتاب‌زدگی در تصمیم‌گیری و به تبع آن نگاه غیرتخصصی به مقولۀ تعلیم‌و‌تربیت دچار شد. 🔖 چرا این را می‌گویم، به‌خاطر اینکه اگر ما نگاه تخصصی داشته باشیم و تعلیم‌وتربیت را علم بدانیم، از همان ابتدا باید با نگاه تخصصی، متولیان و مدیران ارشد را انتخاب کنیم و به ثباتی قائل باشیم؛ چون فرایند تعلیم‌وتربیت در طولانی‌مدت جواب می‌دهد. مانند این نیست که در برنامه‌ای با زمان محدود مصوب شود که تعدادی راه، پل و... ساخته شود یا تعدادی مشخص از مناطق برق‌رسانی شود و... . 🔖 تربیت انسان مقولۀ بسیار پیچیده‌ای است. بنابراین اگر سازوکاری طراحی کردید و برنامه‌ای داشتید، باید به‌عنوان اولویت اول از تمام خِرد موجود جامعه برای طراحی این نظام استفاده شود. 🔖 اما به‌نظر می‌رسد تا این دهۀ اخیر که سند تحول بنیادین تدوین شد، ما برای آموزش‌و‌پرورش تراز نظام اسلامی حتی طرح و نقشه و برنامۀ مدونی نداشتیم. روی این فکر نشد که این کار هم مثل بسیاری از کارهای دیگر طرح و نقشه و برنامۀ دقیقی می‌خواهد که باید از همۀ ظرفیت‌های فکری و خِرد تربیتی موجود برای تهیۀ آن استفاده شود. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #رضوان_حکیم‌زاده 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 ماهیت انسان و وضع قوانین 📌 دکتر سیدعلی سیدی‌فرد در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در الگوی ارسطویی-ابن‌سینایی از تطورات انسانی، «حرکت و تغییر تدریجی ذاتی» دربارۀ انسان یا هر موجود دیگری بی‌معناست. انسان انسان است و شیر شیر است و درخت زیتون درخت زیتون. اما در مُدل صدرالمتالهین از حرکت و تغییر تدریجی انسانی، هرچند صحیح است که انسان کالبدی انسانی دارد، می‌تواند خیلی چیزهای دیگر باشد. او می‌تواند بیرون از چیزی بایستد که هست و ماهیت خود را خودش تعیین کند (فصل اخیرش را خود معین کند). 🔖 حال اگر کسی تلاش کند با این نگاه -نگاه صدرایی- انسان‌های جامعه و کنش‌های اجتماعی آن‌ها را بشناسد، احتمالاً تفسیر متفاوتی از قوانین (عام) و حتی قواعد (خاص) اجتماعی خواهد داشت؛ زیرا انسان خود به فصل اخیرش تعیّن می‌دهد، دسته‌ای از انسان‌ها به این شکل، خود را تعین دادند و دسته‌ای دیگر به شکل دیگری. لذا بعید است در پی قوانین عام جهان‌شمول برای همۀ انسان‌ها باشد و حداقل این است که تعداد این قوانین را خیلی کم می‌داند. 🔖پس اینکه ماهیت انسان را از پیش متعین بدانیم یا ندانیم، در اینکه قوانین عام یا خاص را دربارۀ انسان، به چه نحو تفسیر کنیم، مؤثر است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #سیدعلی_سیدی‌فرد 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 عوامل مؤثر در شکل‌گیری رفتار 📌 دکتر علی رضائیان در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖 دو دسته عامل در شکل‌گیری رفتار نقش دارند. یکی انگیزه‌ها نیازها (محرک‌های درونی) و دیگری اهداف (محرک‌های بیرونی). 🔖این‌ها روی هم اثر متقابل دارند و رفتار را هم شکل می‌دهند. یکی از عواملی که روی شدت انگیزه نیاز تأثیر می‌گذارد، غریزه و ذائقه است که عوامل بیرونی‌اند. عاملی دیگر هم روی شدت این‌ها اثر می‌گذارد و آن توقع و انتظار است. 🔖 توقع و انتظار چیست؟ جمع تجربیات گذشته است. اگر شما ده بار کاری را با موفقیت انجام داده باشید؛ چون جمع تجربیاتتان مثبت است، روی انگیزه‌تان اثر می‌گذارد و آن را شدید می‌کند. در‌نتیجه رفتار شما رفتاری فعال خواهد بود. مثلاً کاری را پیشنهاد می‌دهند، شما ده بار قبلاً آن را انجام داده‌اید و از عهده‌اش برآمده‌اید، برای بار یازدهم به شما پیشنهاد بدهند؛ چون جمعش مثبت است، انگیزه‌تان زیاد می‌شود و استقبال می‌کنید. ولی اگر جمع تجربیاتتان منفی بود، یعنی بارها شروع کردید اما نتوانستید به انجام برسانید، اگر الان به شما پیشنهاد بدهند، چون جمع تجریباتتان منفی است، این انگیزه کم می‌شود. بنابراین انفعالی رفتار می‌کنید. 🔖 پس اینکه شما رفتار انفعالی داشته باشید یا رفتار فعال داشته باشید، به عوامل مختلفی مثل محرک‌های بیرونی و عوامل درونی که توقع و انتظار است، بستگی دارد. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #علی_رضائیان 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 عوامل مؤثر در تغییر ذائقۀ زیبایی‌شناسی 📌 دکتر عبدالکریم خیامی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖همۀ تغییرات اجتماعی، فرهنگی و تغییرات ذائقه و سلیقۀ جامعۀ ایرانی را بر دوش پیام‌های بازرگانی بار نکنیم. 🔖 این جامعه در معرض حدود 300 شبکۀ ماهواره‌ای است که به مرور پیشرفت کردند و از منبع فرهنگی متفاوتی تغذیه می‌کنند. این جامعه سال‌هاست در معرض محصولات شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های اجتماعی اینترنت‌پایه است که مرزهای روشن فرهنگی ندارند و به‌‌صورت درهم‌تنیده و محلی و جهان وطن‌گرایی یا وطن جهان‌گرایی یا محلی‌جهانی را تجربه کردند. 🔖 این جامعه در معرض انواع و اقسام فروشگاه‌ها و ویترین‌ها و محصولات و لباس‌هایی بوده که در جهت تغییر ذائقۀ زیبایی‌شناسی و ذائقۀ مصرف فرهنگی بودند و می‌توانیم فراوان مثال بزنیم که این جامعه در معرض بسیاری از فیلم‌های سینمایی بوده که رسماً تقلیدی و نه اقتباسی، بلکه تقلیدی ناقص از تصویرسازی‌ها و قهرمان‌ها و سوپراستارهای غربی بوده و توانسته در رنگ و زیبایی و دکور و ویترین، سوژه‌های زیبایی‌شناسی ایرانی را تغییر دهند و پیام‌های بازرگانی هم این‌چنین هستند. 🔖 لذا من نه‌تنها این امر را تکذیب نمی‌کنم، بلکه اثر آگهی‌های بازرگانی را بر تغییر ذائقۀ زیبایی‌شناسی در معیت سایر مؤلفه‌های دیگر می‌بینم. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #عبدالکریم_خیامی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 چالش‌های سیاست‌گذاری در حوزۀ نفت 📌 حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 متأسفانه ما از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی دربارۀ نفت سیاست‌گذاری نکردیم. هر دولتی که آمد، متناسب با صادرات نفت و قیمت نفت تا جایی که می‌توانست از درآمد نفت در بودجۀ سالیانه استفاده می‌کرد. هر وقت که فشاری بود و صادرات یا قیمت نفت کاهش پیدا کرد، به کسری بودجۀ سنگینی دچار شدیم. هر وقت هم که درآمد نفت سرشار بود، وضعیت خوبی داشته‌ایم و تمام درآمد نفت مصرف شده است. 🔖 به‌نظرم سیاست ما از آغاز پیدایش نفت باید این می‌بود که این ثروت، ثروت ملی است. این ثروت ملی زیرزمینی باید استخراج شود و به ثروت ملی روی زمینی دربیاید. یعنی به سرمایه‌ها تبدیل شود؛ سرمایه‌های صنعتی، زیربنایی، زیرساختی، حتی سرمایۀ انسانی، توسعۀ بنادر، جزایر، راه‌ها، ریل‌ها و همین‌طور آنچه که اقتضای رشد و پیشرفت اقتصادی است و می‌بایست به‌صورت زیربناها و زیرساخت‌ها شکل بگیرد باید این‌ها را توسعه می‌دادیم. 🔖 ولی لزوماً این‌طور نشده است و این خسارتی است که به ثروت ملی ما وارد شده است. اگر این اتفاق افتاده بود که از آغاز پیدایش نفت، در بودجه از آن استفاده نمی‌کردند، بلکه به سرمایه تبدیل می‌شد، شک نکنیم جمهوری اسلامی می‌توانست یکی از ده کشور اول پیشرفتۀ اقتصادی جهان باشد. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #غلامرضا_مصباحی‌مقدم 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 سواد رسانه‌ای؛ دانشی سکولار 📌 حجت‌الاسلام‌ مصطفی طالبی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 ما در پخش هر محصولی، سه کار باید انجام دهیم؛ تولید، توزیع، مصرف. مثلاً ما در موضوع مواد مخدر ابتدا می‌رویم جلوی تولید را می‌گیرم، بعد می‌رویم جلوی توزیع را می‌گیرم و بعد هم می‌رویم جلوی مصرف را می‌گیرم. با این کار می‌توانیم پدیده‌ای را مدیریت کنیم. 🔖 حال فکر کنید در بقالی سر هر کوچه‌ای مواد مخدر بفروشند. بعد شما بروید به مدارس و به دانش‌آموزان بگویید مواد مخدر مصرف نکنید. آیا این منطقی است؟ رسانه هم همین‌طور است. شما اول باید بروید تولید را درست کنید و تولید سالم داشته باشید. 🔖 اما سواد رسانه‌ای به این مسئله نمی‌پردازد؛ به تولید کردن توسط خود کاربر می‌پردازد، ولی به اینکه محتوای رسانه‌ای سالم تولید شود نمی‌پردازد. اصلاً با رسانه کار ندارد و هدفش مصرف‌کننده است. برای مثال، اگر سواد رسانه‌ای مردم بالا برود، می‌توانید با این کار جلوی سرقت اطلاعات را بگیرید؟ می‌توانید جلوی داده‌کاوی اطلاعات را بگیرید که دشمن اطلاعات را نبرد داده کند و علیه مردمتان استفاده کند. شما با سواد رسانه‌ای می‌توانید جلوی خروج ارز را بگیرید که پهنای باند بین‌الملل دارد می‌گیرد. لذا سواد رسانه‌ای دانشی سکولار است، اصلاً کاری به دین، احکام، اخلاق، آداب اسلامی ندارد. اصلاً کاری به مبانی اسلامی ندارد. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #مصطفی_طالبی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 پیوستگی قانون با الزام و محدودیت 📌 دکتر سیدمحمدصالح هاشمی گلپایگانی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 مسئلۀ اصلی مردم نفاق و دوگانه عمل‌کردن است. مردم از اینکه بخواهند به آن‌ها اعمال قانونی بکنند و آقازاده‌ها و مرتبطین هر کاری دلشان خواست بکنند، از این ناراحتند. 🔖قانون یعنی الزام و محدودیت. اصلاً بحث مشروعیت نیست. بزرگ‌ترین مشکل ما این است که قانون خودمان را اجرا نمی‌کنیم. خارجی‌ها انگار قانونشان وحی منزل است. حتماً باید اجرا شود. 🔖اما اینجا قانون هست؛ ولی اجرا نمی‌شود. وقتی هم توسط خود دولت اجرا نمی‌شود، خیلی بدتر است و مردم هم اجرا نمی‌کنند. این رویکرد راجع‌به حجاب هم هست که مرتب دنبال این هستند مردم را ممنوع‌الخروج کنند. به نظر بنده بسیاری از افرادی که رفتند و برگشتند، خیلی پخته‌تر و منطقی‌تر با مسائل برخورد می‌کنند، حتی در مسئله پوشش و حجاب. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #سیدمحمدصالح_هاشمی_گلپایگانی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 تأملی در باب ایدۀ اصلاح در تغییرطلبی 📌 دکتر پرویز امینی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در میان رویکردهای موجود برای تغییرطلبی، ایدۀ اصلاح را برای پاسخ به تغییرطلبی از چند نظر مثبت می‌دانم. اول اینکه مطلوب است؛ برای اینکه به‌دنبال دگرگونی در ساختار سیاسی نیست و لذا همراهی ساختار سیاسی را هم دارد. دوم اینکه امکان‌پذیر است. تجربۀ ما در چهل سال نشان داده اگر بتوانیم مسیرهای اصلاحی را باز کرده و روی آن تمرکز کنیم، می‌توانیم تغییراتی را در این نقاط مختلف ایجاد کنیم. 🔖 سوم اینکه بیشترین وفاق در جامعه روی تغییرات رفرمیستی است (سنجش‌ها این مسئله را تأیید می‌کند). به‌نظرم بهترین مواجهه با نارضایتی و تغییرطلبی‌ها رفتن به‌سمت رفرم است. رفرم یا اصلاحات یعنی بخش زیادی از خواسته‌هایی که در جامعه وجود دارد با رفرم حل‌شدنی است. فقط باید مناسبات، سیاستگذاری‌ها و آن فکر درست شکل بگیرد. دامنۀ تغییرات در اصلاح لازم نیست کوچک باشد. 🔖 در جامعۀ ما تغییری که در قانون اساسی صورت گرفت، نوعی رفرم بود؛ اما ذیل ساختار صورت گرفت. چهارم رویکرد رفرمیستی موضع گشوده‌ای به انتخابات دارد و نهاد انتخابات و صندوق رأی را بهترین مسیر اصلاح و بهبود امور می‌داند. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #پرویز_امینی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 جای خالی سیاست‌گذاری در مسئلۀ تعلیم‌و‌تربیت 📌 دکتر رضوان حکیم‌زاده در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 به دلیل نداشتن درک و آگاهی کافی در سطح دولت‌ها، ما به‌صورت شفاف و روشن، جهت‌گیری یا مانیفست دولت‌های مختلف را دربارۀ آموزش‌وپرورش نداریم. 🔖 مثال آن در رابطه با برخی کشورها کاملاً مشخص است؛ برای مثال در دولت انگلیس، حزب کارگر یک رویکردی نسبت به نظام آموزشی دارد و حزب محافظه‌کار رویکردی دیگر، یا در آمریکا حزب جمهوری‌خواه و دموکرات برنامه‌های مشخص برگرفته از رویکرد کلان دربارۀ اقتصاد، بیمه و آموزش‌وپرورش دارند. 🔖 عجیب این است که دیدگاه کلی گروه‌ها و جریانات سیاسی ‌در ایران دربارۀ موضوعاتی مانند سیاست خارجی و اقتصاد مشخص است؛ اما در آموزش‌وپرورش به گونه‌ای است که مهم نبوده در سطح کلان دربارۀ مهم‌ترین موضوعی که می‌شود جزء وظایف هر دولت و حاکمیتی باشد؛ یعنی بحث تعلیم‌وتربیت، باید رویکرد خود را مشخص کرد. 🔖به همین دلیل است که در دولت‌های مختلف حتی درون دولت، وزرا دیدگاه‌های کاملاً متفاوتی از یکدیگر دارند و مسئلۀ تعلیم‌وتریبت جزء مسائل مهم برای اندیشیدن در هیچ‌کدام از دولت‌ها نبوده؛ به عبارت دیگر مسئله‌ای نبوده که راجع‌به آن تبیینی داشته باشند و دیدگاه‌هایشان را بیان کنند. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #رضوان_حکیم‌زاده 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 اهمیت مبانی نظری در جهت توسعۀ علم اجتماعی 📌 دکتر سیدعلی سیدی‌فرد در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در مقام توسعۀ علم اجتماعی، ناچار هستیم، چه بخواهیم و چه نخواهیم، مبانی نظری خودمان را مشخص کنیم. 🔖 برخی گاه گلایه و شکایت می‌کنند که بحث‌های نظریِ صرف کافی نیست و اگر می‌خواهید علم اجتماعی تولید کنید، باید علمی تولید کنید که به درد مسائل جامعه بخورد و واقعاً مسائل جامعه را حل و فصل کند. مثلاً ممکن است در مردم بی‌اعتمادی عمومی به وجود آمده باشد و باید آن را حل و فصل کند. ممکن است در جامعه پرخاشگری و فقر و اعتیاد زیاد شده باشد. علم اجتماعی باید با این‌ها سروکار داشته باشد، نه اینکه صرفاً مبانی نظری را بررسی کند. 🔖 درست است که علم اجتماعی باید ناظر به مسئله باشد و علم اجتماعی که ناظر به مسئله نیست، علم نظری محض است و با مسائل کاری ندارد. ما ناچاریم که در مواجهه با مسائل، مبانی نظری خودمان را به‌صورت دقیق صورت‌بندی کرده باشیم. بنابراین ناگزیر هستیم دربارۀ انسان موضع‌گیری کنیم. 🔖 فرض کنید می‌خواهید پدیدۀ رأی‌دادن را بررسی کنید. در این مورد، رفتار چه کسی را مطالعه می‌کنید؟ رفتار انسان‌ها را. اگر موضعی در باب انسان، جامعه و بنیاد روابط اجتماعی، طبیعت و جهان نداشته باشید، احتمالاً در هر مورد خاص (نظیر تحلیل پدیدۀ رأی‌دادن) با دوگانه‌هایی مواجه می‌شوید که باید بدون تأمل قبلی آن را حل و فصل کنید. ما ناچاریم مبانی نظری خود را در مرتبۀ سؤال احراز کنیم و با دقت از آن‌ها صحبت کنیم. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #سیدعلی_سیدی‌فرد 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 استراتژی‌های مهم در جهت تغییر رفتار 📌 دکتر علی رضائیان در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖 شما دو استراتژی برای تغییر رفتار چه در سطح فرد، گروه و سازمان دارید. 🔖یک استراتژی مشارکتی است؛ یعنی ما به افراد دانش می‌دهیم تا نگرش‌هایشان عوض شود و بعد رفتارشان یعنی رفتار فرد و رفتار گروه. البته این زمان‌بر بوده؛ ولیکن پایدار است. 🔖 یک استراتژی برعکس است؛ یعنی شما می‌توانید از قدرت زور و قدرت پست و مقام و البته اصل غافل‌گیری استفاده کنید. آدم‌ها نوعاً می‌پذیرند، ولی معنیش این نیست که نگرششان در‌این‌باره مثبت است. ممکن است با اکراه بپذیرند. پس شما رفتار گروه را عوض می‌کنید. بعد که رفتار گروه عوض شد، رفتار فرد هم عوض می‌شود. 🔖 پس ما با زور و اصل غافلگیری می‌توانیم رفتار گروه و رفتار فرد را عوض کنیم. اگر بتوانیم با دادن دانش، نگرش را عوض کنیم، آن تغییر رفتار پایدار می‌ماند؛ ولی تا زمانی که نگرششان عوض نشده، این تغییر ناپایدار است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #علی_رضائیان 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 قابلیت‌های آگهی‌های بازرگانی در کسب منافع مثبت 📌 دکتر عبدالکریم خیامی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖به‌نظرم صداوسیما باید الگوی درآمدزایی خود را تغییر دهد. ما نمی‌گوییم آگهی‌های بازرگانی را حذف کند، بلکه باید دقت کند که آگهی‌های بازرگانی آورده‌‎ها و منافعی هم دارد. 🔖 برای مثال آگهی‌های بازرگانی می‌توانند در خدمت رشد تولید ایرانی باشند. می‌توانند در خدمت رشد کار و سرمایۀ ایرانی باشند. می‌توانند در خدمت اطلاع‌رسانی باشند. 🔖 ما می‌توانیم آگهی‌های بازرگانی را در خدمت عدالت در توزیع اطلاعات اقتصادی قرار دهیم. حتی اگر آگهی‌های بازرگانی درست مدیریت شوند، می‌توانند در ارتقای فرهنگ و سبک زندگی اصیل و مؤمنانۀ ایرانی و اسلامی و همبستگی ملی کمک کنند. 🔖مثلاً شما می‌خواهید محصولی غذایی را تبلیغ کنید. برای این کار پذیرایی و آشپزخانه‌ای که طراحی می‌شود و اشیایی که آنجا جانمایی می‌شود و در‌اختیار شماست، می‌تواند معماری و میزانسن ایرانی داشته باشد یا نداشته باشد؟ ممکن است موضوع تبلیغ شما مادۀ غذایی و لوازم خانگی باشد؛ اما آن را می‌توان در بافت وسیع‌تری تبلیغ کرد. می‌توان بسیاری از ویژگی‌های اسلامی ایرانی را در آن طراحی کرد. این‌ها به اراده و فهم رسانه‌ای نیاز دارد و ما متأسفانه در این زمینه به‌خوبی تمرین نکرده‌ایم. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #عبدالکریم_خیامی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 نفت و گاز؛ منابعی برای حال و آینده 📌 حجت‌الاسلام‌ و المسلمین دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَالارضَ وَضَعَها لِلاَنَام» زمین را خداوند برای انسان‌ها آفریده است. انسان‌ها که فقط این نسل نیستند، همۀ نسل‌ها هستند. اگر بنا باشد منابع تجدیدناپذیر که طی میلیاردها سال شکل گرفته توسط یک نسل و دو نسل استخراج شود و از بین برود، مگر جایگزین می‌شود که مجدداً بخواهد شکل بگیرد؟ 🔖 پس یا باید به‌صورت طبیعی برای نسل‌های آینده نگه داریم یا کاری کنیم که نسل‌های آینده از آن سرمایه‌گذاری‌ها بتوانند استفاده کنند و حق آن‌هاست. اینکه گفته شود منابع نفت و گاز از منابع ملی است، عیبی ندارد؛ ولی نباید فهم غلطی از آن صورت گیرد. 🔖 اگر بخواهیم با ادبیات فقهی صحبت کنیم، باید بگوییم نفت و گاز هم از انفال است و انفال دراختیار حاکمیت است. حاکمیت هم باید نگاه بلندمدت و بین نسلی داشته باشد و عدالت بین نسلی را در استفاده از منابع مدنظر قرار بدهد. بنابراین منطق درستی ندارد که کسی بخواهد بگوید منابع نفت و گاز مال همین نسل است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #غلامرضا_مصباحی‌مقدم 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 فرایند تشکیل نهاد در دولت اسلامی 📌 دکتر میثم یاوری در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 مقام معظم رهبری برای نهاد سه ویژگی قائل هستند؛ ابتدا مبتنی‌بر نیاز واقعی صحنه و میدان شکل گرفته باشد، دوم، با نیازهای جدید خودش را انطباق دهد و انطباق‌پذیر باشد و سوم ساختارها و فرایندهایش انعطاف‌پذیر باشد. 🔖وقتی شاکلۀ دولت اسلامی به این سمت رفت، باید نهادهایی شکل بگیرد و تحولاتی در این ساختارها ایجاد شود که این‌ها از حالت سازمان‌های بروکراتیک به یک‌سری نهادها تبدیل شوند با این ویژگی‌هایی که بیان شد. 🔖 حال آیا امکان دارد که این اتفاق بیفتد؟ بله. باید بشود و ما رشحاتی از آن را در مقاطعی دیدیم. مثل دفاع مقدس، جهاد سازندگی اولیه، نهضت سواد‌آموزی اولیه. ما باید این ساختار را درست پایه‌گذاری کنیم و از آن صیانت کنیم که به‌صورت نهاد باقی بماند و بعد کاملاً مردمی کار خود را ادامه دهد.‌ #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #میثم_یاوری 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 ضرورت تشکیلات منسجم برای انتخاب افراد شایسته 📌 دکتر کمیل خجسته در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 ما هنوز تشکیلات منسجم به‌روزی نداریم. هنوز انتخاب‌گزینی‌هایمان مبتنی‌بر الگوهای سنتی است. یعنی هر‌کس چند نفر از اطرافیان خود را معرفی می‌کند. چون شایسته‌ها دنبال این نیستند که خود را معرفی کنند، لذا دیده نمی‌شوند. حال شایسته‌ها را باید چگونه پیدا کنیم؟ 🔖به‌نظرم شایسته‌ها در اکوسیستمی به‌وجود می‌آیند. شما اگر اکوسیستم خلق کنید، افراد را می‌توانید در فضای خودتان ببینید. مثلاً در آمریکا تقسیم‌بندی حزبی را ببینید؛ دموکرات و جمهوری‌خواه. این‌ها در اکوسیستمی زیست می‌کنند. به‌نظرم مشخص است که ایلان ماسک توییتر را خریده که جمهوری‌خواهان در انتخابات دفعۀ بعد شکست نخورند. کما اینکه توییتر در شکست ترامپ نقش داشت. از‌این‌رو پشت‌سر ایلان ماسک جمهوری‌خواهان هستند. کما اینکه پشت‌سر زاکربرگ دموکرات‌ها قرار دارند. 🔖پس ۱. ما اکوسیستم نداریم. ۲. ما فاقد گروه‌ها، پژوهشگاه‌ها، اندیشکده‌ها و... هستیم که برای جریان سیاسی، تولید فکر و راه‌حل کنند. ما باید زنجیره‌ای را بسازیم، ضمن اینکه این زنجیره اکوسیستم هم می‌سازد. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #کمیل_خجسته 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 چالش‌های پیش روی زنان سرپرست خانوار 📌 دکتر لیلاسادات زعفرانچی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 وقتی دربارۀ توانمندسازی زنان سرپرست خانوار صحبت می‌کنیم، همۀ اذهان به‌شدت می‌رود به‌سمت توانمندسازی اقتصادی. درحالی که خیلی از این افراد به‌دنبال گرفتن مشاوره‌های فرهنگی مددکاری‌اند. 🔖 مثلاً زن سرپرست خانواری می‌خواهد برای کنکور بچه‌اش تصمیم بگیرد. او تنهاست و به مشورت این‌چنینی احتیاج دارد. آن نهادی که دنبال توانمندسازی زن سرپرست خانوار است، باید به این ریزموضوعات توجه کند که این‌ها همه دنبال گرفتن ماهانۀ حداقل حمایتی نیستند؛ بعضاً جاهایی گیر می‌کنند که ممکن است سیاست‌گذار اصلاً به آن فکر نکند. 🔖 مثلاً یکی از مواردی که ما با آن روبه‌رو بودیم، این بود که زن سرپرست خانوار چون می‌خواست شغل خویش‌فرمایی راه‌اندازی کند، به‌دنبال تسهیلات بانکی بود. شما وقتی مراجعه می‌کنید به بانک، از شما وثیقه می‌خواهد. این زن سرپرست خانواری که می‌خواهد 10میلیون تومان وام برای مثلاً ایجاد شغل کوچکی بگیرد، باید برای آوردن وثیقه دو ضامن معرفی ‌کند. کافی است به استان‌های کشور سفری کنید و ببینید این افراد برای گرفتن وام 10میلیونی، 20میلیونی، حتی 50میلیونی، چقدر باید به دیگران رو بیندازند تا برای این‌ها ضمانت بگذارند. حال چه کسانی می‌آیند ضمانت بگذارند؟ چرا باید برای زن سرپرست خانوار ضمانت بگذارند؟ پس این نشان می‌دهد که ما در کنار بحث‌های تسهیلات اعطایی وارد بحران فرهنگی می‌شویم. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #لیلاسادات_زعفرانچی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 درنگی در باب مفهوم دوقطبی‌سازی 📌 دکتر سیدمحمدصالح هاشمی گلپایگانی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 اگر معنای مصطلح دو قطبی مدنظر باشد، جامعۀ ما پر از دوقطبی است. انتخابات، دو قطبی رأی‌دهندگان و رأی‌نداده‌ها درست می‌کند. در رأی‌دهندگان باز چند قطبی می‌سازد. شعار الله‌اکبر روی پشت‌بام دوقطبی شعار موافق و مخالف درست می‌کند. 🔖 در بی‌برنامگی و بی‌قانونی مسئلۀ حجاب هم نه فقط دوقطبی مذموم، بلکه شلختگی داریم. اکثر مردم در وسط این میدان تماشاچی مسئلۀ عفاف و حجاب هستند. شما ببینید شعار آن طرف شعار واحد زن، زندگی، آزادی بود. شعار این طرف چه بود؟ شعار واحدی نداشت. فقط به‌صورت کلی می‌گوییم باحجاب و بی‌حجاب. 🔖 دوقطبی واقعی یعنی اولاً مرزهای جبهۀ صلاح و فساد و گناه و ثواب را مشخص کنیم، ثانیاً از قطب حق، برویم قطب باطل را مصادره و جذب کنیم. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #سیدمحمدصالح_هاشمی_گلپایگانی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 معضلات سیاست‌گذاری در گسترش مدارس غیردولتی 📌 دکتر رضوان حکیم‌زاده در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 سیاست‌های غلط و مدل مدیریتی بسیار آشفته که تعارض منافع را نادیده گرفته بود، باعث شد کارشناس منطقۀ آموزش‌وپرورش، مدیر منطقه، معاون وزیر و وزیر به‌نوعی جزو صاحبان مدرسۀ غیردولتی شوند و وقتی منافع مدارس خصوصی با کسانی که اصحاب قدرت هستند، در‌هم‌تنیده می‌شود، دیگر نمی‌توان این را جمع کرد. 🔖 من باعنوان کسی که از نزدیک در جریان بودم و سال‌ها عضو حقوقی شورای نظارت بر مدارس غیردولتی بودم، می‌توانم بگویم که گروه‌های ذی‌نفع در این موضوع توافق نانوشته‌ای دارند؛ همه از آن حمایت می‌کنند، از طرق مختلف و با عناوین فریبنده به‌دنبال گسترش آن هستند و به آسیب‌های بسیار جدی که به کارکردهای آموزش‌وپرورش از جهت انسجام اجتماعی وارد می‌شود و نیز به گسترش نابرابری از طریق نظام آموزشی توجهی ندارند. 🔖 این تنوع و تولید آموزش طبقاتی، فاصله‌گرفتن کامل از شعارهای انقلاب اسلامی است. من در جلسات مختلفی اعلام کرده‌ام بسیاری از آشفتگی‌ها و مسائل هویتی که امروز در جامعه می‌بینید و گریبانگیر ماست، به این بازمی‌گردد که ما به اشتباه فکر کردیم اگر عدۀ کمی را به‌صورت گلخانه‌ای جدا کنیم و تربیتشان کنیم، کفایت می‌کند؛ درحالی که از 85‌درصد دانش‌آموزان در مدارس دولتی که بدنۀ اصلی جامعه هستند، غفلت کرده‌ایم.‌ #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #رضوان_حکیم‌زاده 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 قوام بسیاری از علوم به روش است 📌 دکتر سیدعلی سیدی‌فرد در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 بحث روش خیلی مهم است. البته محتوای علم از «تجربه» و «مبانی نظری» می‌آید. اما این مبانی نظری و این محتوا را چطور می‌توانیم به‌دست بیاوریم و با چه روشی می‌توانیم آن را کشف کنیم؟ این نکتۀ مهمی است. 🔖 روش اساساً مسئلۀ مهمی است. قوام بسیاری از علوم به روش است. البته منظور من در اینجا این نیست که روش حتماً باید به شیوۀ علوم طبیعی و ریاضیاتی باشد؛ اما اگر علمی اساساً فاقد هرگونه روشی باشد، خودش را از حوزۀ بین‌الاذهانی دور کرده و از علم‌بودن فرار می‌کند. 🔖منظور از علم در اینجا رشتۀ علمی (discipline) است. ممکن است شخص به هر دلیلی علومی داشته باشد. مثلاً ممکن است به او الهام شود و از این طریق حقایقی را کشف کند. اما او نمی‌تواند این الهام و کشف درونی را بدون ساختن روشی مشخص، به «رشته‌ای علمی» تبدیل کند تا دیگران هم بتوانند از آن استفاده کنند. بنابراین اگر ما می‌خواهیم علم به مثابه دیسیپلینی داشته باشیم، ناچاریم روش داشته باشیم. رشتۀ علمی بدون روش نامعقول است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #سیدعلی_سیدی‌فرد 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 تطورات آگهی بازرگانی، قبل و بعد از انقلاب 📌 دکتر عبدالکریم خیامی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در سال‌های اول پس از انقلاب، اساساً آگهی بازرگانی تلویزیونی نداشتیم و به‌طور کلی حذف شد. این حذف در دهۀ 60 با دلایل متعددی رخ می‌داد؛ چون آگهی‌های تلویزیونی و رادیویی قبل از انقلاب، معمولاً با برخی مؤلفه‌های فرهنگی نامطلوب همراه بود. 🔖 آگهی‌هایی که این دو ویژگی را داشتند؛ یعنی ویژگی‌های ضدفرهنگی و آگهی‌هایی که در نسبت با سرمایه‌داری درباری بودند، بسیار زیاد بود. لذا پس از انقلاب کل این آگهی‌ها حذف شد. اما در دهۀ هفتاد مجدد به این شیوۀ جدید آگهی بازرگانی روی آوردیم که این دو ویژگی را نداشت یا اینکه خیلی کمتر داشت. 🔖 برای مثال سوء‌استفاده از جذابیت‌های جنسی زنان با گذشته قابل قیاس نیست و فاصلۀ زیادی دارد و رعایت چهارچوب پوشش زنان و مردان خیلی بیشتر از گذشته است و حدود شرعی آن رعایت می‌شود. تبلیغ کالاها و خدماتی که در آن نوعی پول‌شویی و قاچاق بوده، خیلی کمتر از قبل بوده و اگر هم بعضاً صورت گرفته، آگاهانه نبوده و به محض مطلع‌شدن، سریعاً از پخش آن‌ها جلوگیری شده است. 🔖 اما اگر بگوییم آیا این آگهی‌های بازرگانی فعلی در خدمت زندگی اصیل ایرانی بوده، پاسخ منفی است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #عبدالکریم_خیامی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 اقتضائات سیاست‌گذاری در حوزۀ نفت 📌 حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 یک وقتی حضرت آقا فرمودند که ای کاش ما می‌توانستیم برای مدتی درب چاه‌های نفتمان را ببندیم. این آرمان و آرزو، آرزوی خیلی خوبی است؛ منتها تعبیر ای کاش ایشان هم نشان می‌دهد که وضعیت ما اکنون اقتضا نمی‌کند. 🔖 بخواهیم یا نخواهیم، بودجۀ سالانه‌مان را باید ببندیم. یک‌سوم بودجۀ ما به نفت متکی است. اگر بنا باشد نفت خام را نفروشیم، این یک‌سوم را چگونه باید جایگزین کنیم؟ اگر مردم که از نظر اقتصادی تحت فشار هستند و احساس می‌کنند درآمدشان هزینه‌های زندگی‌شان را پوشش نمی‌دهد و بناست که ریاضت‌کشانه بگوییم یک‌سوم از درآمدمان را هم می‌خواهیم دریافت نکنیم و نفتمان را به چین نفروشیم، فشار مضاعفی روی عامۀ مردم می‌آید و این برخلاف مصالح ملی ماست. 🔖 یعنی همان مصالح ملی اقتضا می‌کند که ما امروز نفتمان را به چین بفروشیم. یا مثلاً گازمان را به عراق و ترکیه صادر کنیم. البته با عراق و ترکیه مشکلی نداریم و مراودات‌مان بسیار مناسب است. چین هم قدرتی است که مقابل آمریکا از جهاتی ایستاده؛ ولی این‌طور نیست که منافع ملی ما را مبنا قرار دهد. 🔖 بنابراین اگر بخواهیم سیاست بلندمدت‌مان را درنظر بگیریم، همین است که تمام نفت‌مان را به فراورده‌ها تبدیل کنیم و به هیچ‌جا صادر نکنیم. این حرف درستی است؛ اما در کوتاه‌مدت نمی‌توانیم چنین فکری کنیم. هرچه سریع‌تر باید وابستگی‌مان را به نفت کاهش دهیم. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #غلامرضا_مصباحی‌مقدم 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 حاکمیت ارادۀ مردم و امکان تحقق آن 📌 دکتر میثم یاوری در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖تلقی ما از مردم‌سالاری باید اصلاح شود. اصلاً چه چیزی بود که حضرت امام برای ما آورد و حضرت آقا رویش تأکید دارند و دارند گام‌به‌گام پیش می‌برند؟ اصلاً جمهوری اسلامی مطلوب چیست؟ این است که عده‌ای آدم متدین بنشینند در دستگاه‌ها و کار مردم را راه بیندازند و مردم هم کاری نکنند و جمهوری اسلامی همۀ کارها را انجام دهد؟ 🔖یا دستگاه‌ها در عین اینکه همۀ سرمایه‌های کشور در‌اختیارشان است، وظیفه‌شان را انجام ندهند و مردم بگویند این‌ها که کار انجام نمی‌دهند، پس مردمی شود و خودمان کار را انجام دهیم. معتقدم جمهوری اسلامی ایران این‌قدر متخصص دارد که از عهدۀ این اتفاق برآید که هرج‌و‌مرج ایجاد نشود. 🔖 در دستگاه‌های ما این‌قدر توان تخصصی هست که اگر میدان بزرگی برای مشارکت مردمی ایجاد شود، بتوانند تنظیم‌گری درست خودشان را انجام بدهند. بالأخره ممکن است نقص‌هایی داشته باشیم؛ ولی به مرور زمان می‌شود رشد کرد. 🔖 معتقدم اگر ما همچنان مردمی‌‎سازی و مردم‌سالاری را دموکراسی و حتی دموکراسی اسلامی ترجمه کنیم، به انحراف رفته‌ایم. داستان حاکمیت ارادۀ مردم خیلی فراتر است؛ یعنی ساختارها را اساسی شخم می‌زند و اساساً بنیان‌برافکن است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #میثم_یاوری 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 ضرورت ایجاد الگوی دقیق و منضبط در حوزۀ زنان سرپرست خانوار 📌 دکتر لیلاسادات زعفرانچی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 دربارۀ اینکه اکثر زنان سرپرست خانوار وارد بخش خدمات می‌شوند، آماری ندارم؛ ولی می‌توان پیش‌بینی کرد که این‌ها وارد حوزۀ کارهای خانگی یا کارهای خرد شده‌اند. علتش هم همان است که الگوی زن‌سرپرستیِ خانوار دهۀ قبل ایجاب می‌کرد که شما با میانگین بالایی از زنان سرپرست خانوار دارای سن بالا و تحصیلات کم و احیاناً توانمندی جزئی اقتصادی روبه‌رو باشید. در اینجا ماحصل توانمندی این گروه در این است که مثلاً توانسته چرخ خیاطی تهیه کند یا محصولات خانگی تولید کند و در همان حد هم از او انتظار می‌رفت. 🔖 حال در الگوی جدیدی که دنبالش هستیم، یکی از پایه‌های توانمندسازی این است که بستر آموزش بعدی هم فراهم شود؛ یعنی بستر توانمندسازی اقتصادی‌ خانم سرپرست خانواری که در سن جوانی سرپرست شده و احیاناً تحصیلات کم هم دارد، شاید از مسیر توانمندسازی اطلاعاتی و آگاهی رقم بخورد که بتواند کسب مهارت مناسب‌تری را تجربه کند. 🔖 متأسفانه در گروه‌های درآمدی پایین، خانم‌هایی که شاغل هستند؛ عمدتاً در کارهای خُرد و سبک‌های خانگی هستند و بیشتر وارد فضای بازار کار غیررسمی می‌شوند و خطر هم همین‌جاست. شما وقتی وارد فضای بازار کار غیررسمی می‌شوید، هم قوانین کار به‌خوبی اعمال نمی‌شود و هم رصد به‌خوبی اعمال نمی‌شود. این است که هم امنیت شغلی‌شان مخدوش است و هم کرامتشان احیاناً خوب حفظ نشود. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #لیلاسادات_زعفرانچی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 حرکت از عرف به سمت معروف 📌 دکتر سیدمحمدصالح هاشمی گلپایگانی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 یکی از شرایط امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر این است که ما باید از عرف به‌سمت معروف حرکت کنیم و امر‌و‌نهی را شروع کنیم. حدود 80‌درصد مردم می‌گویند بی‌حیای و بی‌عفتی و بدپوششی بد است؛ اما منظورشان از بدحجابی هنجارشکن‌های شدید است؛ یعنی خود بدحجاب می‌گوید بدحجابی بد است؛ ولی حجاب خودش را مناسب می‌داند. 🔖 ما هم در طرح جامع حجاب و عفاف می‌گوییم از همین عرف مردم باید شروع کنید. در هر شهر و محله هم عرف‌ها مختلف است؛ مثلاً در شهرستان گنبد سلطانیۀ زنجان، غیرچادری نداریم. تورهای گردشگری که به آنجا می‌روند، فرهنگ را خراب می‌کنند. باید به نسبت عرف همراه هر منطقه ناهنجاری‌های همانجا را با پشتوانۀ مردم اصلاح کرد. بعد سرمایۀ اصلی را در فرهنگ‌سازی، صرف کنیم؛ چون اصل کار ما فرهنگ‌سازی است؛ اما شروعش با اجراست. 🔖 در مسائل مالی هم مبالغ جریمه‌ها را برای همان فرهنگ‌سازی باید استفاده کرد. به چه کسی بدهیم؟ به تشکل‌های مردمی که طرح و برنامۀ فرهنگی دارند، به شورای فرهنگی همان منطقه و محله. آن تشکل مردمی می‌گوید من با فلان مقدار پول، در عرض 8 ماه وضعیت حجاب این منطقه را ارتقا می‌دهم. پول را بدهیم تا بتواند کار کند. لذا این طرح به بودجۀ دولت وابسته نیست. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #سیدمحمدصالح_هاشمی_گلپایگانی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 چالش‌های آموزش‌و‌پرورش در وظایف غیرمرتبط 📌 دکتر رضوان حکیم‌زاده در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 از منظر درون‌سازمانی باید بگویم آموزش‌وپرورش یک دستگاه بسیار عریض و طویلی است. بسیاری از وظایف و مأموریت‌هایی که به آموزش‌وپرورش داده شده، اصلاً ربطی به آموزش‌وپرورش ندارد و کار تخصصی سایر دستگاه‌ها و سازمان‌هاست. 🔖 برای مثال نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس. مگر قرار است آموزش‌وپرورش مدرسه‌سازی کند؟ ساختمان‌سازی کند؟ پیمانکار استخدام کند؟ کشورهایی که در این امر موفق هستند، این کار را به شهرداری واگذار کرده‌اند. این یکی از وظایف شهرداری‌ها و جزو خدمات شهری است. اما در نبود تقسیم‌کار دقیق، شهرداری‌هایمان به‌جای اینکه اول درآمدهای شهری را خرج بازسازی و بهسازی مدارس کنند، تابلو مغازه‌ها را درست می‌کنند و پیاده‌رو درست می‌کنند. درست در منطقه‌ای که ساختمان مدارسش به بهسازی نیاز دارد و حتی امنیت جانی دانش‌آموزان در خطر است، آموزش‌وپرورش ما پیمانکار استخدام می‌کند و مدرسه می‌سازد. 🔖 من با یکسری از خیرین صحبت می‌کردم، نظرشان این بود اگر به ما اجازه بدهند مدرسه را خودمان بسازیم، با هزینۀ کمتری انجام می‌شود. این‌ها جزو کارهایی است که می‌شود برون‌سپاری کرد. چرا آموزش‌وپرورش باید درگیر این مسئله شود؟ چرا دغدغۀ مدیر مدرسه به جای اینکه دغدغۀ آموزشی، تربیتی و راهبری باشد، باید دغدغۀ پول آب و برق و ایزوگام پشت بام مدسه و... داشته باشد؟ #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #رضوان_حکیم‌زاده 🌐 @rahyaft_andisheh