🔘 ماهیت سیاست‌های کلی نظام، فرامین رهبری است 📌دکتر حمید بالایی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 درمورد نهاد سیاست‌های کلی نظام در قانون اساسی یک بحث حقوقی وجود دارد که ماهیت این نهادها چیست و ماهیت فرامین حضرت آقا در قالب سیاست‌های کلی نظام در قانون اساسی شامل چه‌چیزهایی می‌شود. 🔖 ما در قانون اساسی کشورهای مدرن، چیزی به‌عنوان سیاست‌های کلی آن نظام‌ها در فضای قانون اساسی که دارند، نمی‌بینیم. البته یک ادبیات رایجی در حوزۀ علوم سیاسی به‌عنوان سیاست‌های راهبردی مطرح است و به‌نوعی سیاست‌های لیبرال دموکراسی در حوزۀ اقتصاد، سیاست خارجه، نظام دیپلماسی و... همیشه یک سیاست راهبردی واحد بوده است. 🔖 اما ما در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، این سیاست‌گذاری را به یک نهاد حقوقی با حدودوثغور مشخص و با یک الزام‌آوری تبدیل کردیم. به عبارت دیگر بنده ماهیت سیاست‌های کلی را به فرامین رهبری، تفسیر می‌کنم و فرامین رهبری هم دارای اعتبار درجۀ اولی از حیث اعتبار در قوانین و در سلسله‌مراتب قوانین است. #ماهنامه #رویش_اندیشه #حمید_بالایی 🌐 @rouyesh_andisheh

🔘سیاست‌گذاری؛ شأن راهبری کلان فرد و جامعه 📌دکتر حمید بالایی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 ما در حوزۀ فقه و حقوق، سیاست‌گذاری را به‌عنوان آن اهداف عالیه‌ای که تشریع یا تقنین به‌دنبال تحقق آن‌ها است، تلقی می‌کنیم. یعنی به‌نوعی سیاست‌گذاری را شأن راهبری کلان فرد و جامعه می‌دانیم و آنچه که در مرتبۀ تشریع یا تقنین محقق می‌شود، تحقق آن سیاست‌های کلان است. 🔖 عموماً سیاست‌گذاری‌ها ثابت هستند و در فقه اسلامی سیاست‌ها از مبانی اسلامی نشئت می‌گیرند؛ چراکه ما اعتقاد داریم انسان کمال و هستی مشخصی دارد و غایت مشخصی را در هستی دنبال می‌کند. لذا سیاست‌گذاری‌ها، سیاست‌گذاری کلان و ثابت است و برای تحقق آن سیاست‌گذاری‌ها ممکن است احکام تشریعی ما متناسب با اقتضائات زمان و مکان، احکامی بشود که دچار تبدل شده است. 🔖 لذا سیاست‌گذاری در فقه را می‌توان حوزۀ مطالعۀ مقاصد شریعت یا مقاصد شارع مقدس قلمداد کرد. #ماهنامه #رویش_اندیشه #حمید_بالایی 🌐 @rouyesh_andisheh

🔘 رجوع به مبانی اسلامی؛ رکن مهم در سیاست‌گذاری 📌دکتر حمید بالایی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 سیاست‌گذاری، امروزه در دنیا بسیار موردتوجه قرار گرفته و هرچقدر کشورها در مقام سیاست‌گذاری قوی‌تر عمل کنند، دستگاه‌های متولی پیاده‌سازی آن نهادها در مقام اجرا و هماهنگ‌سازی، راحت‌تر می‌توانند اقدامات خود را انجام دهند. 🔖 در کشور ما هم باید برای سیاست‌گذاری به مبانی رجوع شود. اگر مبانی، مبانی اسلامی است و با رویکرد فقه نظام به این مبانی بپردازیم، آن زمان می‌توانیم الگوهای جامعی از حوزه‌های سیاست‌گذاری در بخش‌های مختلف کشور برای اداره و ایجاد کارآمدی نظام اسلامی در پاسخ به نیاز مردم ایجاد کنیم. 🔖 متولیان امر که به‌نظر من مجمع تشخیص مصلحت نظام بیشتر در این زمینه نقش اساسی دارد، باید بتوانند مبتنی با این فرآیندی که بیان شد، به طراحی و پیاده‌سازی و نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی نظام انسجام بیشتری بدهند. #ماهنامه #رویش_اندیشه #حمید_بالایی 🌐 @rouyesh_andisheh

🔘 ویژگی‌های لازم برای کنشگران عرصۀ سیاست‌گذاری نظام 📌دکتر حمید بالایی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 وقتی سیاست‌گذاری با پسوند اسلامی گفته می‌شود، اول از همه احاطه و اشراف به قوانین اسلامی و روش استنباط احکام اسلامی با رویکرد فقه اجتهادی و فقه نظام باید باشد و این به‌نظر من جزء ویژگی‌های جدی و کمی مغفول در فرآیندهای کارشناسی امروز سیاست‌های کلی نظام است. 🔖 در مقام دوم آن چیزی که به‌نظر من باید در افراد دخیل در تهیۀ پیش‌نویس‌های سیاست‌گذاران یک کشور وجود داشته باشد، اشراف به الگوهای مطلوب‌بخشی حکمرانی در حوزه‌های مختلف است؛ یعنی مثلاً در حوزه‌های مختلف اقتصاد، سیاست و همچنین حوزه‌های علم و فناوری باید اشرافی وجود داشته باشد که با این اشراف، امکان طراحی الگوی مطلوب آن حوزه مبتنی بر مبانی اسلامی فراهم شود. 🔖 ویژگی سوم اشراف بر وضع موجود این حوزه‌های بخشی است. اینکه شما از چه وضع موجودی می‌خواهید به‌سمت وضع مطلوب حرکت کنید و چه گزاره‌های سیاست‌گذارانه‌ای را باید اتخاذ کنید که وضع موجود را به‌سمت وضع مطلوب حرکت دهید. 🔖 ویژگی چهارم این است که باید با یک رویکرد مسئله‌شناسانه و نگاه مسئله‌محور بتوان وضع موجود را بر مطلوب تطبیق داد و از تطبیق این‌ها به شکاف راهبردی که بین وضع موجود و مطلوب است دست پیدا کرد. 🔖 این چهار ویژگی اصلی است که هر کنشگری در عرصۀ سیاست‌گذاری نظام در کشور باید آن را دارا باشد. #ماهنامه #رویش_اندیشه #حمید_بالایی 🌐 @rouyesh_andisheh

🔘 خاستگاه فقه نظام؛ پاسخ به کارآمدی و ادارۀ زندگی اجتماعی مبتنی بر مبانی دینی 📌دکتر حمید بالایی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 برای بازکردن بحث در باب فقه نظام و فقه مسائل اجتماعی باید به تراث فقهی و سیر تطور آن اشاره کنیم. 🔖 در فقه تشیع و بعد از غیبت کبرا، فقهای متقدم ما اعتقادی نداشتند که باید به‌دنبال تشکیل حکومت بروند، بلکه نگاه آن‌ها چنین بود که امام معصوم‌علیه‌السلام برمی‌گردد و از غیبت خارج می‌شود و لذا تشکیل حکومت برعهدۀ ایشان است. مبتنی بر همین رویکرد، فقه هم به همین مناسبت بیشتر در حوزۀ فقه فردی، توسعه و بسط پیدا کرده است. 🔖 اما از متأخرین فقها و از زمانی که تقریباً برای فقها منجّز می‌شود که در دوران غیبت کبرا، برخی احکام اسلامی که امکان تعطیل‌شدن ندارد و جنبۀ اجتماعی دارد باید پیاده‌سازی شود، نظریه‌های مبتنی بر ولایت فقیه از معصوم توسط فقیهان کم‌کم رشد و توسعه پیدا می‌کند. 🔖 حال در یک لایه، مبانی فقه نظام و در یک لایه، کارکرد حاکم و در یک لایه، مشروعیت حاکم و در لایۀ بعدی که به‌عنوان نیاز روز انقلاب اسلامی به آن پرداخته می‌شود، این بحث وجود دارد که فقیهی که به‌نیابت از معصوم حکومتی را اداره می‌کند، در حوزۀ ادارات نظام‌های مختلف اجتماعی چه‌چیزهایی را باید طراحی کند و مسائل جامعه را مبتنی بر چه رویکردهایی پاسخ می‌دهد. در واقع خاستگاه فقه نظام پاسخ به کارآمدی و ادارۀ زندگی اجتماعی مبتنی بر مبانی دینی است. #ماهنامه #رویش_اندیشه #حمید_بالایی 🌐 @rouyesh_andisheh