✅ مشخصات یک #استدلال_فقهی صحیح از منظر آیت الله هاشمی #شاهرودی (بخش ۵) ▫️موضوع‌شناسی دقیق 🔹نکته پنجم که به نظر ما این نکته هم مهم است در این که استدلال فقهی دقیق‌تر بشود و خطایی در آن موجود نباشد، فهم #موضوعات مربوط به فقه و مسائل فقه است؛ چه موضوعات قدیم و چه موضوعات جدید و مستحدثه؛ زیرا که فهم دقیق و علمی این موضوعات خیلی مهم است‌‌؛ مثلاً نسبت به #موضوعات_قدیمی باید گفت عناوین مختلفی در ابواب فقهی در فقه ما مطرح شده است که در مورد بعضی از این موضوعات دقت کافی نشده است، البته در برخی هم تحقیقاتی شده است‌؛ مثل تحقق اوقات صلات و قبله و اوزان و مقادیر ولی در خیلی از آن موضوعات تحقیقات کاملی صورت نگرفته است؛ مثلاً در مورد این موضوع که خوردن حیوانات دریایی که فلس دارند جایز است تحقیق نشده که این فلس چیست؟ امروزه ۴ نوع فلس کشف شده است که برخی از آن‌ها با چشم مسلح دیده می‌شود و برخی هم استخوانی هستند سؤال این‌جاست که آیا تمام این‌ها فلس محسوب می‌شود یا نه؟ مثال دیگر انواع طیور محرم است که باید صفیف آن‌ها بیش از دفیف‌شان باشد و یا موضوع استحاله که به چه چیزی انجام می‌گیرد، آیا این مواد شیمیایی که به اجزا میته می‌زنند و آن‌ها را به چیز دیگری تبدیل می‌کنند، مصداق استحاله است یا خیر و یا مثلاً الکل و انواع مصنوعی آن‌ها مانند آنچه که متخذ از خمر هست، می‌باشند تا نجس باشد؟ و آیا حکم خمر را دارند؟ و این‌ها و صدها موضوع دیگر فقهی گرچه موضوعات احکام هستند ولی تحقیق در آنها برای فقیه مهم است؛ چون گاهی اوقات مشخص‌کردن آن‌ها مربوط به فقیه می‌شود؛ چون در شبهه مفهومیه مؤثر است و شبهه و اختلاف و شک در حدود مفهومی آن‌ها است. 🔹پس اولاً خیلی از موضوعات در شبهه مفهومیه مؤثر می‌باشند که تشخیص آن‌ها وظیفه فقیه است؛ نه مقلّد و ثانیاً این که برخی از این موضوعات کلی و دقیق هستند؛ مثل اوزان مقادیر که مکلف قادر نیست آن موضوع را بشناسد ولذا در فقه امروز موضوع شناسی مفهومی و مصداقی هر دو لازم و ضروری است. 🔹این مطلب در نوع دوم از موضوعات یعنی #موضوعات_جدیدالحدوث نیازمند به تحقیق بیشتری است‌؛ مثلاً مرگ مغزی - حیات نباتی - آیا مرگ است یا خیر؟ که با دستگاه حیات نباتی بدن انسان را تا مدت‌ها نگه می‌دارند و در مسائل مستحدثه علم طب این قبیل موضوعات مستحدثه زیاد وجود دارد که این موضوعات نیازمند بررسی و تحقیق است؛ مثلاً در باب معاملات، عقود و معاملات جدید زیادی وجود دارد که باید تشخیص داد مندرج تحت کدام معامله است و آیا صحیح است یا باطل، مثلاً این‌که این بانک‌ها چه عقودی را انجام می‌دهند و ماهیت انواع معاملات عدیده‌ای که انجام می‌دهند صحیح است یا خیر و دارای چه احکامی است و همچنین حقیقت پول اعتباری - اسکناس - چیست که فهم حقیقت این موارد لازم است و تا این موضوعات در فقه شناخته نشود نمی‌توان حکم آن را استنباط کرد و تمام این موارد را می‌توان تحت عنوان موضوع‌شناسی جمع کنیم‌؛ چه موضوعات مستحدثه و چه حدود و مصادیق موضوعات قدیمه که الی ماشاءالله این موضوعات زیاد هستند. http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahroudi/feqh/92/930206/ 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad