#مشایخ_ثلاثه 🔰 مراد از « مشایخ ثلاثة » چه کسانی هستند؟ 💠 استاد آیت الله محمدحسن ربانی 1️⃣ اگر در کتب روایی و فقهی گفته شود که این حدیث را « مشایخ ثلاثة » روایت کرده‌اند، مراد صاحبان کتب اربعه است: 🔸 شیخ کلینی 🔹 شیخ صدوق 🔸 شیخ طوسی 2️⃣ اگر در کتب فقهی گفته شود که این فتوا را « مشایخ ثلاثة » داده‌اند، مراد این اشخاص است: 🔸 شیخ مفید 🔹 سید مرتضی 🔸 شیخ طوسی 3️⃣ اگر بگویند « مشایخ ثلاثة » فلان راوی را توثیق کرده‌اند، مراد این سه تن است: 🔸 شیخ طوسی 🔹 مرحوم نجاشی 🔸 مرحوم کشی 4️⃣ در کتب رجال و فقه هم گاهی گفته می‌شود « مشایخ ثلاثة » از فلان راوی روایت کرده‌اند و نقل مشایخ ثلاثة از او موجب وثاقت راوی می‌شود. در این صورت مراد این سه تن است: 🔸 محمد بن ابی عمیر 🔹 احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی 🔸 صفوان بن یحیی 📚 ربانی، محمدحسن، کافی شناسی: ص۵و۶. •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

💥تفاوت سه اصطلاح #اصل، #تصنیف و #کتاب 🎤#آیت‌الله_شبیری_زنجانی خارج اصول 1395/11/19 •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

📌 مراجعه به امامان معصوم برای اعتبار سنجی حدیث در شیعه #شیعیان گاهی در استفاده آثار علمی #صحابه تردید داشتند، برای رفع #تحیر درباره محتوا از امام #معصوم پرسش می کردند. به عنوان نمونه، داودبن قاسم جعفری می گوید: کتاب یوم و لیله #یونس را بر امام حسن #عسکری(ع) عرضه کردم. امام فرمود: «تصنیف چه کسی است؟ گفتم: یونس بن عبدالرحمان. امام فرمود: مطالب این #کتاب، دین من و پدرانم است و تمامی محتوای آن به حق است.» بُورَق بُوشَجانی نیز کتاب یوم و لیله را بر امام عسکری(ع) عرضه کرد و امام خطاب به وی نیز فرمود: «محتوای این کتاب صحیح و به آن عمل کنید.» 📚شیخ طوسی، اختیار معرفه الرجال، ج2، ص780؛ ج2، ص818. •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

💠 توثیقات علامه و ابن داود: 🔹 مرحوم آیت الله #خویی تنها شهادت‌های علامه نسبت به معاصرینشان را پذیرفته‌ است و شهادت‌های ایشان نسبت به اصحاب امامان را محتمل الحس و الحدس نمی‌داند و نمی‌پذیرد. (معجم رجال الحدیث 1: 42) 🔸 اما به نظر می‌رسد سخن آیت الله خویی صحيح نیست، زیرا علامه شاگرد ابن طاووس بوده (طبقات أعلام الشیعة 5: 52) و کتب اصحاب و منابع در عصر ابن طاووس فراوان و با اندکی تفاوت مانند دوران شیخ طوسی بوده است. به طور مثال کتابخانه ابن طاووس آنقدر بزرگ بوده است که بعضی از مستشرقین در مورد آن، کتاب نوشته‌ است. («کتابخانه‌ی ابن طاووس و احوال و آثار او» نوشته‌ی «اتان گلبرگ») 🔹 همچنین ایشان دارای کتابی به نام «سعد السعود» است که گلچین کتاب‌های متعدد است، در حالی‌که بسیاری از آن کتاب‌ها در حال حاضر موجود نیست. #علامه به این کتابخانه و کتاب‌ها دسترسی داشته‌ است. علامه در کتاب «خلاصة الاقوال» از کتاب رجال کبیر خود با عنوان «كشف المقال في معرفة الرجال» نام می‌برد (خلاصة الأقوال 2) اما اکنون از این کتاب اثری وجود ندارد. 🔸 #ابن_داود نیز از معاصرین علامه است و بارها در کتاب خویش مطلبی را از رجال شیخ طوسی نقل می‌کند و می‌گوید کتاب او به خط خودش نزد من می‌باشد. (رجال ابن داود 76؛ 196؛ 211 و...) بنابراین علامه و ابن داود در زمانی می‌زیستند که شهادت‌هایشان با شیخ طوسی تفاوتی نمی‌کرده است و محتمل الحس و الحدس به شمار می‌آید. •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

. جایگاه و اهمیت سفینة البحار نزد آیت الله خویی حجت الاسلام مهدی محدث زاده (نوه حاج شیخ عباس قمی) میگوید: اولین کسی که #آیت_الله_خویی به ایشان اجازه اجتهاد داد، مرحوم #آیت‌الله_میرزا_علی_فلسفی بوده اند، و در بیان داستانی از اهمیت کتاب #سفینة_البحار گفت: میرزا علی آقا فلسفی نقل می کند که خدمت آیت الله خویی بودیم و به ایشان گفتم اگر ظالمی بخواهد شما را زندانی کند و در آن هنگام از کتابخانه خودتان فقط بتوانید یک کتاب را بردارید، شما کدام کتاب را بر می دارید؟ ایشان گفتند که سفینة البحار را بر می دارم، چون در آن همه چیز هست.   •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

ا ﷽ ا ☘کُتُب اَربعه (یا اصول اربعه) :  چهار کتاب حدیثی است که شیعیان آنها را معتبرترین منابع حدیثی خود می‌دانند. کتب اربعه عبارت‌اند از: الکافی، مَن لایَحضُرُه الفقیه، تهذیب الاحکام و الاِستِبصار. کتاب کافی نوشته کُلِینی و من لایحضره الفقیه تألیف شیخ صدوق است. تهذیب الاحکام و استبصار را هم شیخ طوسی نگاشته است. نخستین بار شهید ثانی در یک اجازه روایت از اصطلاح کتب اربعه برای اشاره به این چهار کتاب استفاده کرد. پس از آن این اصطلاح در متون فقهی به کار رفت و به تدریج رواج یافت. 🔹اعتبار کتب اربعه: برخی از علماء شیعه همه احادیث کتب اربعه را معتبر می‌دانند؛ اما برخی‌ دیگر، آن دسته از احادیث آنها را می‌پذیرند که یا مُتواتِر یا دارای سند معتبری باشد. 🔸الکافی: کافی را ابوجعفر کلینی (درگذشت ۳۲۹ق) در زمان غیبت صغری نوشته است. کتاب شامل حدود ۱۶۰۰۰ حدیث است و سه بخش کلی دارد: اصول، فروع و روضه. اصول کافی احادیث عقیدتی را دربر می‌گیرد، فروع کافی به روایات فقهی می‌پردازد، روضه کافی هم شامل مجموعه‌ای از احادیث متفرقه است. 🔸من لایحضره الفقیه : این کتاب نوشته شیخ صدوق (درگذشت ۳۸۱ق) است. حدود ۶۰۰۰ حدیث را شامل می‌شود که موضوع آنها مباحث فقهی و احکام عملی است. شیخ صدوق در این کتاب، احادیثی را آورده که صحیح می‌دانسته و خود بر اساس آنها فتوا می‌داده است. 🔸تهذیب الاَحکام: تهذیب الاحکام نوشته شیخ طوسی (درگذشت ۴۶۰ق) است. این کتاب ۳۹۳ بخش و ۱۳۵۹۰ حدیث دارد و موضوع آن فقه است. شیخ طوسی این کتاب را در شرح و توضیح المقنعه اثر شیخ مفید و به دستور وی نگاشته است. 🔸الاستبصار : شیخ طوسی این کتاب را پس از تهذیب الاحکام و به تقاضای برخی از شاگردانش نوشته است. او در این کتاب تنها روایات متعارض در مباحث گوناگون فقهی را جمع کرده است. به این جهت، کتاب شامل همه مباحث فقهی نیست. ☘ #کتب_اربعه و مولفان آنها در یک نگاه: 🔸#الکافی:(#کافی ) 🔹#محمد_بن_یعقوب #کلینی 🔸#من_لایحضره_الفقیه : 🔹#محمد_بن_حسین #صدوق 🔸#تهذیب_الاَحکام: 🔹#محمد_بن_حسن #طوسی 🔸#الاستبصار : 🔹#محمد_بن_حسن #طوسی #کتب_اربعه #حدیث_شناسی #سند_شناسی #کتاب_شناسی •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

💢 مسعده رَبَعيّ؟ یا عبديّ؟ آیا نجاشی اشتباه کرده؟ مرحوم نجاشی نوشته است «مسعدة بن زیاد العبدي، مسعدة بن صدقة الربَعي» اما در روایات عکس این است! ربعی در رجال، عبدی در روایات است و عبدی، ربعی است. لذا تستری گفته نجاشی دچار اشتباه شده «وَهَم النجاشي» (قاموس‌ الرجال، ج۱۰ ص۵٤) 🔸در مورد مطلب به این واضحی نمی‌شود گفت نجاشی روایات را ندیده است. نجاشی واقعاً مرد ملاّیی است، چه در بخش‌های رجالی و چه در بخش‌های فهرستی. چطور شده است نجاشی چنین اشتباهی را مرتکب شود! یک جای کار گیر دارد. ما اشتباه کرده‌ایم؟ یا نجاشی؟ 🔶 جواب: اولاً فهارس اصحاب بر اساس روایات نوشته نشده است، نجاشی در فهرستی که در اختیارش بوده آنطور بوده است و ایشان همانطور نقل کرده است. بعد هم احتمال دارد در فهرست شیخ و نجاشی هر دو روی نسخۀ عبدالله بن جعفر حمیری رفته‌اند شاید منشأ اشکال، آن آقایان باشند نه نجاشی. ثانیاً در کتاب انساب سمعانی نسبت عبدی را به عبدالقیس می‌نویسد. شیخ طوسی به جای عبدی نوشته است عبسی. هیچ کس عبسی را ندارد صحیحش این است که این‌ها هر دو یکی هستند چون عبدی نسبت است به عبدالقیس از عشایر معروف بصره بودند. اهل بصره بوده است. عبدالقیس به ربیعة بن نزار برمی‌گردد بعضی وقت‌ها به این‌ها عبدی می‌گفتند به اعتبار عبدالقیس و گاهی رَبَعی می‌گفتند به اعتبار ربیعة بن نزار. عبسی هم در کلام شیخ در رجال درست نیست عبقسی باید باشد در اسماء مرکب می‌شود به یک جزئش نسبت داد یا به هر دو جزئش؛ عبشهی عبدالشمس، عبقسی، منسوب به عبدقیس است. در احادیث ما هر دو آمده است مسعدة بن زیاد و مسعدة بن صدقه هر دو از یک عشیره‌اند. نسب هر دو به یکی برمی‌گردد طبق قواعد هم عبدی می‌گفتند هم عبقسی هم ربعی 🔗 درس خارج فقه استاد مددی حفظه‌الله #مسعده #مسعدة #مسعدة_بن_صدقة •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

ا ﷽ ا ☘آشنایی با خاندان آل اعین ( زراره بن اعین و خاندان او ) چهره‌های مشهور آل اعین:        اَعْیَن‌ بن‌ سُنْسُن شیبانی        زُراره‌ بن‌ اعین شَیبانی        حُمْران بن‌ اعین         بُکَیر ‌بن‌ اعین         ابوغالب زراری #زراره_بن_اعین یکی از راویان معروف شیعه و جزو #اصحاب_اجماع می باشد. خاندان او بسیار معروف و مشهور می باشند که به" آل اعین" معروف هستند. 🔹آل اعین، خاندان شیعی مذهب در کوفه هستند. این خاندان از زمان امام سجاد (علیه‌السلام) تا غیبت کبرا همراه اهل بیت (علیهم‌السلام) بوده اند. أعین به معنای گشاده چشم است و پدر زراره بن أعین بن سنسن غلامی رومی بود كه مردی از قبیله بنی‌شیبان او را در شهر حلب خریداری و پس از آموختن قرآن و معالم دین وی را آزاد كرد. فرزندان أعین همگی از دانشمندان بزرگ شیعه هستند. نام زرارهً درخشنده‌تر و پرآوازه‌تر از فرزندان دیگر اعین است. چهره‌های مشهور آل اعین: 🔸۱/#اَعْیَن‌_بن‌_سُنْسُن شیبانی اعین یعنی گشاده چشم. پدر وی سنسن یا سنبس، راهبی مسیحی در یکی از بلاد روم بود. خود او را که به بردگی گرفتار شده بود، مردی از بنی شیبان کوفه در شهر حلب خریداری کرد و به کوفه آورد. او سپس مسلمان شد و خواجه وی به تربیت اخلاقی و آموزش علمی‌اش همت گماشت. او و خاندانش به «کوفی شیبانی» شهرت یافتند. 🔸۲/ #زُراره‌_بن‌_اعین شَیبانی زُراره‌بن‌اعین شَیبانی(د ۱۵۰ق/۷۶۷م)، محدّث، فقیه، متکلّم، ادیب و نویسنده امامی. او از مشهور‌ترین راویان شیعی و از برجسته‌ترین شاگردان امام صادق (علیه‌السلام) است، او در علم کلام، جدل و استدلال بسیار توانا بود و غالباً در مقام بحث بر مخالفان خود چیره می‌شد، از این‌رو بسیار مورد توجه امام صادق (علیه‌السلام) و شیعیان بود. او از شاگردان امام محمّد باقر (علیه‌السلام) (۵۷-۱۱۴ق/۶۷۶-۷۳۲م) بوده و از او روایات بسیاری نقل کرده است. نقش زراره در گسترش و احیای معارف اهل بیت تا آنجاست که امام صادق (علیه‌السلام) گفت: خدای زراره را بیامرزد، که اگر وی و همگنان او نبودند، سخنان پدرم از میان رفته بود   در حدیث دیگر، امام صادق (علیه‌السلام) آشکارا او را از بهشتیان دانسته است.   باز از آن امام روایت شده است که گفت: ۴ تن نزد من محبوب‌ترند: #بُرَید_بن‌_معاویة بَجَلی، #محمد_بن_مسلم #ابوبصیر و زراره   زراره ۷ فرزند با نام‌های: رومی، یحیی، عبدالله، حسن، حسین، محمد و عُبید دارد که از راویان شیعی و غالباً از شاگردان امام صادق (علیه‌السلام) و امام کاظم (علیه‌السلام) بوده‌اند و از آنان روایت کرده‌اند. در این میان عبید از اعتبار و شهرت بیشتری برخوردار است، چنانکه او را «موثَّق» شمرده‌اند. 🔸۳/ #حُمْران_بن‌اعین حُمْران (ابوحمزه) بن‌اعین، فقیه، محدّث، نحوی، ادیب و لغت‌دان بود. او از شاگردان امام باقر (علیه‌السلام) و امام صادق (علیه‌السلام) بوده و از آن دو روایات بسیاری نقل کرده است و کسان بسیاری از او روایت کرده‌اند.  رجال‌شناسان شیعی عموماً او را موثّق و مورد اعتماد دانسته‌اند  حمران دارای فرزندانی چند بوده است با نام‌های: عقبه، حمزه و محمد. اینان از اصحاب امام باقر (علیه‌السلام) و امام صادق (علیه‌السلام) و از راویان موثق بوده‌اند و از آن دو روایات بسیار نقل کرده‌اند. 🔸۴/ #بُکَیر_بن‌اعین بُکَیر (ابوجَهْم) ‌بن‌ اعین، فقیه و محدّث بود. او از راویان موثَّق و از یاران امام پنجم و امام ششم به شمار آمده و روایات بسیاری از آن دو نقل کرده است، بکیر پیش از وفات امام صادق (علیه‌السلام) درگذشته است. وی ۶ پسر داشته که عبارتند از عمر، جهم، زید، عبدالله، عبدالحمید و عبدالاعلی. افراد یاد شده از عالمان و محدبثان، و از اصحاب امام صادق (علیه‌السلام) به شمار آمده‌اند. 🔸۵/#ابوغالب_زراری احمد بن‌ محمد، معروف به ابوغالب زراری (۲۸۵-۳۶۸ق/۸۹۸-۹۷۸م)، فقیه ، محدّث، متکلم، ادیب و شاعر بود. او از عالمان و محدّثان بنام آل اعین و آخرین فرد مشهورِ این خاندان است. وی در کوفه‌ زاده شد. او پس از فراگیری علوم ابتدایی، دانش‌های مختلف را در سطوح عالی نزد عالمان بنام روزگارش آموخت و از تربیت اخلاقی و معنوی آنان بهره برد. #رجال #آل_اعین •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

سند مبارک راویان صحیفه سجادیه به صورت شجره #رجال #صحیفه_سجادیه •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

بانوانی که در جوار حرم حضرت معصومه علیها السلام آرامیده آمد زینب دختر امام جواد(ع) ام محمد دختر امام جواد(ع) میمونه دختر امام جواد(ع) ام اسحاق کنیز محمد بن موسی مبرقع ام محمد دختر موسی مبرقع ام حبیب، کنیز حضرت معصومه(س) سه تن از آنها دختران امام جواد علیه السلام است و یک نفر از آنها دختر حضرت موسی مبرقع و دو نفر دیگر کنیز حضرت معصومه و محمد بن موسی مبرقع •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

✳️ سوال از سند یک روایتِ «نذر عبدالمطلب» و پاسخ آیت الله سید احمد #مددی (حفظه الله) ❓ ما رأي سماحتکم في سند هذه الروایة؟ في عیون اخبار الرضا: حدثنا احمد بن الحسین القطان قال اخبرنا احمد بن محمد بن سعید الکوفي قال حدثنا علي بن الحسن بن علي بن فضال عن ابیه قال سألت ابا الحسن علي بن موسی الرضا (ع) عن معنی قول النبي(ص) انا ابن الذبیحین ، قال: یعني اسماعیل بن ابراهیم الخلیل (علیه السلام) و عبد الله بن عبدالمطلب . فإن عبدالمطلب کان تعلق بحلقة باب الکعبة و دعا الله ان یرزقه عشرین بنین و نذر لله عزوجل ان یذبح واحد مهنم متی اجاب الله دعوته فلما بلغوا عشرة ، قال قد وفی الله لي فلأوفین لله عزوجل فأدخل ولده الکعبة واسهم بینهم فخرج سهم عبدالله ابي رسول الله (صلی الله علیه و آله) وکان احب ولده الیه ثم أجالها ثانیة فخرج سهم عبدالله ثم أجالها ثالثة فخرج سهم عبدالله فأخذه وحبسه وعزم علی ذبحه... الی نهایة الروایة. ✅ بسمه تعالی السند فیه اشکال معروف، والروایة من نسخة شاذة رواها القمیون عن ابن فضال (الأب) عن الرضا علیه السلام، و هي غیر صحیحة. •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

ا ﷽ ا 🔹#فطحیه یا افطحیه: 🔸 فرقه‏ ای از شیعه است که امامت را پس از امام صادق‏ علیه السلام، را حق فرزند بزرگتر او (عبدالله افطح) می‏ دانند . 🔸افطح در لغت به کسی اطلاق می‏شود که دارای سر و یا پاهای پهن باشد، از آن جا که عبدالله افطح دارای سر یا پا های پهن بود، وی را افطح و پیروانش را افطحیه یا فطحیه می‏نامند. 🔸#عبدالله_افطح هفتاد روز پس از مرگ پدرش بدون فرزند از دنیا رفت. 🔸فطحیه تا اواخر قرن سوم هجری در میان شیعیان وجود داشتند. فرقه فطحیّه به دلايل متعدّد بقا نيافت و پس از مدّتى از ميان رفت. 🔸کسانی که منتسب و مشهور به فطحیه هستند : 1. #عبدالله_بن_بکیر:  وی از بزرگان و اصحاب امام صادق علیه السلام است که به تصریح شیخ طوسی؛ فطحی مسلک، اما ثقه و مورد اعتماد است. 2. #عمار_بن_موسی_ساباطی: او از اصحاب و راویان امام صادق علیه السلام و یکی دیگر از فطحیان است که بنابر نقل شیخ طوسی؛ کتاب بزرگی دارد که مورد اعتماد می‌باشد. 3. #اسحاق_بن_عمار_ساباطی:  نجاشی؛ اسم او را اسحاق بن عمار بن حیان صیرفی نامیده و شیخ اصحاب ائمه دانسته است. اما شیخ طوسی؛ وی را اسحاق بن عمار ساباطی نامیده و تأکید کرده او فطحی اما مورد اعتماد است. 4. #علی_بن_اسباط:  کشی به نقل از استادش؛ عیاشی، علی بن اسباط را جزء فطحیه دانسته است. 5. #یونس بن یعقوب:  وی از اصحاب امام صادق علیه السلام و ثقه و مورد اعتماد است.  6. #معاویة_بن_حکیم :  او یکی از ثقات و اصحاب جلیل القدر امام رضا علیه السلام است. تنها نقلی که ادعا دارد وی فطحی بود، نقل کشی از استادش؛ عیاشی است. بعید به نظر می‌رسد که چنین شخصی با چنین درجه‌ای از اعتبار نزد امام رضا علیه السلام در چنین مسئله‌ای مشکل اعتقادی داشته باشد. 7. #علی_بن_حدید بن حکیم:  در رجال کشی به نقل از نصر بن صباح، وی را فطحی نامیده است. 8. حسن بن علی #ابن_فضال : وی یکی از بزرگان اصحاب ائمه علیهم السلام است. البته آنچه مشهور است آن است که حسن بن علی بن فضال در آخر عمر از این عقیده بازگشت. 9. احمد بن الحسن بن علی #ابن_فضال: وی فرزند حسن بن علی بن فضال است که به او نیز نسبت فطحی داده‌اند. شیخ طوسی درباره او می‌گوید: «با آنکه گفته شده احمد فطحی است اما او ثقه است». 10.‌برادران احمد بن الحسن بن علی #ابن_فضال : نه تنها احمد فرزند حسن بن علی بن فضال از جمله فطحیان بود، بلکه دیگر پسران حسن بن علی بن فضال نیز فطحی شدند که از جمله آنان علی بن حسن بن علی بن فضال است. •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

➖علامهٔ مجلسی رَحِمَه‌ الله در مقدمه کتاب شریف بحارالأنوار مینویسد ؛ 🛑كتاب مشارق الأنوار و كتاب الألفين للحافظ رجب البرسیّ ، و لا أعتمد على ما يتفرّد بنقله ، لاشتمال كتابيْهِ على ما يُوهِم الخَبْط والخَلْط و الإرتفاع. و إنّما أخرجنا منهما ما يوافق الأخبارَ المأخوذةَ من الاُصول المعتبرة. 🔰کتاب مشارق الأنوار و کتاب الألفین تألیف حافظ رجب بُرسی است. من بر احادیثی که تنها او روایت کرده باشد اعتماد نميكنم ، چون آن دو کتاب در بردارنده مطالب بی اساس و مُشَوّش و بی اعتبار و غُلوّآمیز است. من فقط از آن دو کتاب ، احادیثی را که موافق أحادیث کتب معتبرة می‌باشد ، نقل می‌کنم. 📚:بحارالأنوار ١ / ١٠. ✍️برخی مبلّغین ، روایاتی که فقط غلات یا متمایلین به آنان نقل کرده‌‌اند را منتشر می‌کنند و هنگام مطالبه سند و مدرک ، به کتب آنان ارجاع می‌دهند. صِرف ارجاع دادن ، سبب مستند بودن نمی‌شود ، زیرا وقتی طالب سند می‌گوید سندش کجاست؟ مقصودش این است که آیا می‌توانیم به روایت اعتماد کنیم یا خير؟ آیا در کتب معتبر آمده؟ صِرف نام کتاب به چه کار می‌آید ، اعتبارسنجی مهم است. •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🔸خاطرات آيت الله سید احمدمددی موسوي از تدوین کتاب جامع الاحادیث شیعه در دوره آیت الله بروجردی 🔸نظر استاد پیرامون کتاب وسائل الشیعه •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

✅ معرفی برخی معاجم حدیثی شاخص 🔺[سفینه البحار] / شیخ عباس قمی رحمة الله علیه این کتاب گرانقدر کلید رمز معجم موضوعی و فهرست رئوس مطالب و موضوعات کتاب عظیم بحارالانوار است. محدث قمی دریافته بود که بسیاری از مطالب بحارالانوار در مورد و باب مناسب خود نیامده است ازاین روی تصمیم می گیرد که با تالیف این مجموعه، پژوهندگان را در رسیدن به مقصود یاری رساند. خود ایشان، چنین می گوید: «من از آغاز جوانی در جستجوی دانش حدیث، حریص بودم و در میوه چینی از شاخسار آن دلباخته. بدین سان برخی از کتابهای روائی را مطالعه کردم و در بسیاری از آثار آن تامل نمودم واز بوستان آن میوه های رسیده ای چیدم بالاخره از میان کتابهای بسیار، بحار چالانوار را برگزیدم ...». مرحوم محدث قمی، برای سامان دادن به این اثر گرانقدر 35 سال تلاش کرده است و دو بار مجموعه [بحارالانوار] را بدقت مطالعه و بررسی کرده که یک مرتبه آن را هفت سال تمام شب و روز مشغول بوده است. سفینه در دو جلد همراه مقدمه ای پیرامون شناسائی مجامع حدیثی [بحارالانوار] (سفینه البحار) شرح حال محدث قمی و گزارشی از آثار وی بقلم آقای سیداحمد روضاتی بارها چاپ شده است. 🔺مستدرک سفینه البحار/ علی نمازی شاهرودی این اثر مجموعه [سفینه] را بردارد با مزایا و ویژگیهای دیگر، لذا مولف، آن را مستدرک السفینه، یا [ السفینه الکامله] نامیده است. مطالب کتاب عظیم [الغدیر] نیز دراین کتاب فهرست شده است. 🔺[ التطبیق بین السفینه والبحار]/ سیدجوادمصطفوی مولف دراین کتاب کوشیده است تا فهرستی در برگیرنده آنچه در [سفینه البحار] است بر اساس بحارالانوار قدیم و جدید گردآورد. 🔺[معجم الفاظ احادیث الشیعه]/ مرکز تحقیقات دفتر تبلیغات اسلامی. این مجموعه مفصل ترین معجمی است که نگارش می یابد. این[ معجم] از ویژگیهای خاصی برخورداراست که عبارت است از: 1- در روایات اقوال معصومین علیهم السلام، به طور کامل و سوال سائلان نیز تا آنجا که در تبیین بیان امام نقش داشته باشد فیش شده است. 2- فعلها و تقریرهائی فیش شده است که برای مراجعه فقیهان محدثان محققان ادبیان و. .. مفید باشد. 3- دراین[ معجم] آیات تفکیک شده و در جلد مستقلی همراه با تعیین موضوع دقیق هر کدام در مجلدات بحارالانوار خواهد آمد. که این خوداز ویژگیهای برجسته این معجم است. بااین کار تمامی آیاتی که در بحارالانوار بوسیله گفتار معصومین تفسیر شده است یکجا گرد می آید. 4-اَعلام اماکن واشعار نیز تفکیک شده اند که سودمندی آن روشن است. 🔺[میزان الحکمه]/محمدمحمدی ری شهری مجموعه ایست قرآنی و روایی دارای 4260 موضوع و 22730 روایت از منابع شیعه و سنی. [میزان الحکمه] را می توان به [سفینه البحار] مانند کرد. یعنی همچنانکه خود مجموعه ای قرآنی روایی و گاه تفسیری است فهرستی است موضوعی بر مجموعه های حدیثی بویژه [بحارالانوار] و [کنزالعمّال]. شیوه تنظیم[میزان الحکمه] بدینگونه بوده است: 1- موضوعات براساس هیئت واژه ها و حروف الفباء تنظیم شده و بدینسان کتاب با [ ایثار] آغاز می شود و با[ یقین] پایان می پذیرد. 2- عنوان موضوع می آید و پس از آن جایگاه روایات این موضوع در[بحارالانوار] [ کنزالعمال] و[ وسائل الشیعه] و... نشان داده می شود. •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

✅ معرفی برخی معاجم حدیثی شاخص 🔺[مفتاح الکتب الاربعه]/سیدمحمود موسوی دهسرخی اصفهانی این معجم کلید شایسته و سودمندی است برای یافتن احادیث کتب اربعه شیعه. مولف سالیان درازی برای سامان دادن به آن رنج کشیده است و اولین جلد آن را به سال 1386 در نجف منتشر کرده است. دراین [معجم] برای یافتن حدیث سه شیوه بکار گرفته شده است: 1-از طریق واژه های اول و دوم و سوم حدیث بدون توجه به ماده آن کلمه. 2-از طریق موضوع در موضوع بندی محتوی روایات. 3-از طریق آخرین راوی روایات یعنی شخصی که روایت را بدون واسطه ازامام علیه السلام نقل کرده است. 🔺[معجم المفهرس کتب اربعه شیعه]/ موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی 🔺[ المعجم المفهرس لالفاظ اصول الکافی]/ الیاس کلانتری فهرستی است واژه ای، براصول کافی براساس چاپهای متعدد آن. این کتاب از دو قسمت تشکیل شده است. در قسمت اول متن روایات آمده است که در صورت طولانی بودن به چند بخش تقسیم می شود که اگر کسی اول روایت یااول یکی ازاین بخشها را به یاد داشته باشد می تواند روایت را با مراجعه به همین قسمت به دست آورد. در بخش دوم تمام کلمات احادیث آمده است جز کلماتی که آمدن آنها سودمند نبوده است. 🔺[ الهادی الی اصول الکافی]/ سیدجوادمصطفوی راهنمای واژه ای اصول کافی و برخی از شرحهای آن از جمله شرح ملا صالح مازندرانی ملاصدرا و چاپهای مختلف اصول کافی می باشد. 🔺[ الخزانة اللغویة الموسعة والدلیل اللغوی للکتب الابعة]/ روءوف جمال الدین مجموعه ایست گرانقدر وارزشمند که موضوع اصلی آن[ غریب الحدیث] است و تحقیق در واژه های[ کتب اربعه]. اما با توضیحی که خواهیم داد روشن می شود که معجم واژه کار آمد و سودمندی است در دست یافتن به روایات [کتب اربعه]. مولف در آغاز واژه حدیث را می آورد. و پس از آن ماده اصلی آن را. آنگاه ریشه کلمه می آید و غالبا براساس [مقاییس اللغه]، و بالاخره با تکیه بر منابع لغوی وادبی دیگر اصل اشتقاق معانی حقیقی و مجازی کلمه فروق لغوی اضداد لغوی ثلاثی یا رباعی مجرد یا مزید فیه صحیح یا معتل بودن کلمه تبیین و بررسی می شود و متن حدیث نیز با حفظ سنداگر خیلی طولانی نباشد با مشخص ساختن جایگاه آن در ماخذ می آید. مولف در سامان دادن به این کتاب به بیش از 110 کتاب لغت مراجعه کرده است. 🔺[مفتاح الوسائل]/سیدجوادمصطفوی 🔺[المعجم المفهرس لالفاظ وسائل الشیعه]/سیدحسن طبیبی فهرستی است واژه ای برای دستیابی به احادیث [وسائل الشیعه]. •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🔺معجم ها و فرهنگهای قرآنی: 1.المُرشدالی آیات القرآن الکریم/ [محمد فارس برکات] فرهنگی واژه ای براساس لغات قرآن کریم که از راه مصدر هر لغتی به آیه مورد نظر می توان رسید. این کتاب در دو جلد ضخیم در. 1245 صفحه در دمشق منتشر شده است. 2.المعجم المُفهرس لالفاظ القرآن الکریم/ [ محمد فواد عبدالباقی] کتابی است بسیار مشهور واثری است فنی و جالب و سودمند. 3. معجم الفاظ القرآن الکریم/ گروهی از محققان و مفسران مصری هدف اصلی از وضع و تدوین این کتاب، لغتنامه ای است برای قرآن، ولی عملا، اثر بسیار ارزشمندی است در یابیدن آیات مورد نظر. 4.فهارس القرآن/ دکتر محمد رامیار 5. الجامع لمواضیع آیات القرآن الکریم/ [محمد فارس برکات] 6. تفصیل الایات القرآن الکریم [ ژول لابوم] این کتاب موضوعات قرآن را به هیجده باب تقسیم بندی کرده و آیات مربوط به هر موضوعی را در ذیل فرعی از آن باب گرد آورده است. [لابوم] عربی نمی دانست و برای کار موضوع بندی از ترجمه فرانسوی قرآن کمک جسته است وازاین روی دارای اشتباهات زیادی است بااینهمه تلاش وی بجای خود خالی ازارزش و فایده نیست. 7. طبقات آیات /[خلیل صبری] 8.المرشد للاقتباس من قرآن الکریم/[محمداحمد مرجان] 9. دلیل مباحث القرآن المجید/ [محمد عربی عزوزی] 🔺معجم ها و فرهنگهای نهج البلاغه: 1.الکاشف عن الفاظ نهج البلاغه فی شروحه/ [سید جواد مصطفوی] 2.المعج الفهرس لالفاظ نهج البلاغه/ [سیدمحمد کاظم محمدی - محمد دشتی] 3.الدلیل علی موضوعات نهج البلاغه/ [علی انصاریان] 4.الهادی الی موضوعات نهج البلاغه [آیه الله مشکینی]. 5. تصنیف نهج البلاغه /[لبیب بیضون]. 6. فهارس نهج البلاغه /[صبحی صالح]. 7. فهرست موضوعی نهج البلاغه/ [محمد جعفرامامی محمدرضا آشتیانی]. 8.فرهنگ نهج البلاغه /[ عبدالمجید معادیخواه]. •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

معنی استضعاف در روایات دربارۀ دسته‌ای از مردم که نه مؤمنند و هدایت‌یافته، و نه کافرند و اهل عناد، در اخبار معتبر چند ملاک آمده است: 1. ایشان توان یافتن راهی برای ایمان ندارند: عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَمِيلٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ قَالَ: الْمُسْتَضْعَفُونَ الَّذِينَ لا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً وَ لا يَهْتَدُونَ سَبِيلًا. قَالَ لَا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً إِلَى الْإِيمَانِ وَ لَا يَكْفُرُونَ الصِّبْيَانُ وَ أَشْبَاهُ عُقُولِ الصِّبْيَانِ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ (الکافي، ج2، ص404). از امام باقر عليه السّلام: مستضعفان كسانى‌اند كه قدرتی ندارند و راه بجائى نبرند. آنها كسانى‌اند كه نه راهى به سوى ايمان دارند و نه كفر می‌ورزند، مانند كودكان و اشخاصى كه از نظر عقلی شبیه کودکانند؛ زنان و مردانی که عقلشان مانند کودکان ضعیف و ناتوان است (قدرت تشخیص حق و باطل ندارند). 2. نرسیدن حجت به شخص و معرفت نداشتن به اختلاف (حق و باطل) در مجموعه اخباری، هرکس معرفت به اختلاف داشته باشد، مستضعف نیست، و از جزئیات آن بر می‌آید اتمام حجت شرط است. بنا بر این معلوم نیست از معرفت به اختلاف، صرف اطلاع اجمالی از وجود اختلاف باشد: عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَنْصُورٍ الْخُزَاعِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ مُوسَى ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الضُّعَفَاءِ فَكَتَبَ إِلَيَّ الضَّعِيفُ مَنْ لَمْ تُرْفَعْ إِلَيْهِ حُجَّةٌ وَ لَمْ يَعْرِفِ الِاخْتِلَافَ فَإِذَا عَرَفَ الِاخْتِلَافَ فَلَيْسَ بِمُسْتَضْعَفٍ. عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع‏ مَنْ عَرَفَ اخْتِلَافَ النَّاسِ فَلَيْسَ بِمُسْتَضْعَفٍ. عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي الْمَغْرَاءِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ عَرَفَ اخْتِلَافَ النَّاسِ فَلَيْسَ بِمُسْتَضْعَفٍ (الكافي، ج‏2، ص406-407، ح11 و 10 و 7؛ مشابه: المحاسن، ج‏1، ص278). لَا يَقَعُ‏ اسْمُ‏ الِاسْتِضْعَافِ عَلَى مَنْ بَلَغَتْهُ الْحُجَّةُ فَسَمِعَتْهَا أُذُنُهُ وَ وَعَاهَا قَلْبُه‏ (نهج البلاغة، ص280). اخبار دیگری نیز این معنا را تأیید می‌کند: مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جُنْدَبٍ عَنْ سُفْيَانَ بْنِ السِّمْطِ الْبَجَلِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع مَا تَقُولُ فِي الْمُسْتَضْعَفِينَ فَقَالَ لِي شَبِيهاً بِالْفَزِعِ فَتَرَكْتُمْ أَحَداً يَكُونُ مُسْتَضْعَفاً وَ أَيْنَ الْمُسْتَضْعَفُونَ فَوَ اللَّهِ لَقَدْ مَشَى بِأَمْرِكُمْ هَذَا الْعَوَاتِقُ إِلَى الْعَوَاتِقِ فِي خُدُورِهِنَّ وَ تُحَدِّثُ بِهِ السَّقَّايَاتُ فِي طَرِيقِ الْمَدِينَةِ (الكافي، ج‏2، ص404). سفیان بن سمط گويد: به امام صادق عليه السّلام عرض كردم: چه مى‌گوئید دربارۀ مستضعفين‌؟ حضرت در پاسخِ من با چهره‌ای مضطرب فرمودند: مگر گذاشتید کسی مستضعف باشد؟ كجايند مستضعفان؟ بخدا سوگند كه عقيدۀ شما را دوشيزه‌ها در پشت پرده بهم مى‌رسانند و همۀ زنانِ سَقا در راه مدينه پيرامون مذهب شما باهم گفتگو مى‌كنند. علامه مجلسی رحمه الله ذیل این روایت می‌نویسد: اضطرابِ امام علیه السلام نشانه غضب و خشم ایشان بر کسانی است که ترکِ تقیه کرده و احادیث شیعه را برای نااهلان و عوام فاش می‌کنند! تا جایی که همه مردم از اسرار و جزئیات شیعه باخبر گشتند، حتی دختران و کنیزانِ خانه نشینی که از پسِ پرده‌ها خارج نمی‌شدند و زنانی که در راه مدينه سقایی می‌کردند و اهل جستجو و تفحص نبودند، بر اسرار شیعه آگاه شدند؛ حاصل آنکه این افشای احادیث، بر ضرر اهل بیت علیهم السلام و شیعه است؛ زیرا بخاطرِ سنگین بودن برخی از معارف، مردم آن را نمی‌پذیرند و انکار می‌کنند، لذا از استضعاف خارج شده و بواسطهٔ انکار و تضعیفشان، بحالت دشمنیِ با اهل بیت علیهم السلام در می‌آیند (مرآة العقول، ج11، ص209). •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

❇️ مقاطع تکامل فقاهت شیعه در طول تاریخ 🔺 فقاهت، در دوره‌هاى متعدّدى تکامل پیدا کرده است. 🔺 من تصوّرم این است که زمانِ «شیخ»، یک مقطع است و زمان «علاّمه»، مقطع دیگرى است. 🔺 «علّامه» مى‌گوییم، «محقّق» نمى‌گوییم؛ در حالى که قاعدتاً اینها یکى هستند؛ براى این‌که بحث استدلالى در بساط «علاّمه» زیادتر است و انسان بیشتر مى‌تواند بفهمد که با مسأله چگونه برخورد مى‌کرده است؛ ولى در مورد «محقّق» به این روشنى نمى‌شود فهمید. 🔺 بعد، یک دوره‌ى تقریباً ۲۵۰ ساله مى‌گذرد. زمان «محقّق کرکى» باز یک مقطع دیگر است و به طور واضح انسان مى‌فهمد که کیفیت استنباط «محقّق کرکى» با کیفیت استنباط «علاّمه» فرق دارد. همان فقاهت است؛ ولى کامل شده است. 🔺 بعد به مقطع بعدى مى‌رسد که مقطع تلامذه‌ى «وحید بهبهانى» است که آن، شکوفایى فقاهت اصولى است. 🔺صاحبِ«ریاض» و صاحبِ «قوانین» و «شیخ جعفر» و «سید بحرالعلوم» و ... در این مقطع هستند. 🔺بعد به زمان «شیخ انصارى» و صاحبِ «جواهر» مى‌رسد که البته این مقطع و تحول در شیوه‌ى فقاهت، در کار «شیخ» نسبت به کار صاحب «جواهر»، بیشتر آشکار است. 🔺 هر چند کار صاحب «جواهر» هم کار نو و جدیدى است؛ اما بعد از «شیخ انصارى» - به گمان قاصر این حقیر - اگر بخواهیم از مقطعى اسم بیاوریم و بگوییم که تحّولى در فقاهت انجام شده است، آن مقطع، مقطعِ مرحوم «آیةاللَّه بروجردى» است که یک مقطع و باب جدیدى است که آن بزرگوار در کار فقاهت باز کرد. بیانات در دیدار جمعی از نخبگان حوزوی-74/09/13 •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری https://eitaa.com/rejal_shobeiri

💢بحثی در باب حدیث عنوان بصری ✔️استاد سید محمدجواد شبیری زنجانی 🔹دربارۀ عنوان بصری این نکته را باید در نظر داشت که اینکه می‌گویم عنوان بصری مشهور است، مشهور در لسان متأخرین است، والا در مصادر اصلی حدیثی و رجالی ما اصلا وجود خارجی ندارد. عنوان بصری روایت معروفی است که اولین بار در مشکات الأنوار سبط شیخ طبرسی (نوۀ مرحوم صاحب مجمع البیان) یعنی مرحوم شیخ علی ابن حسن وارد شده و پس از آن هم مرحوم شهید ثانی در منیة المرید از خط شهید اول و امثال اینها نقل نموده است و در منابع نیامده است. حتی دیدم که برخی گفته‌اند این حدیث در منابع اهل سنت نقل شده است؛ در حالی که حتی در منابع اهل سنت هم تا جایی که من مراجعه کردم چنین حدیثی وجود ندارد. حال اینکه از کجا چنین حدیثی آمده است؛ خصوصاً که شیوه‌های تعبیرش هم اصلا با شیوه‌های تعبیر روایات اهل بیت سازگار نیست. 🔸به نظرم چنین متونی را باید بالکل کنار گذاشت. خدا رحمت کند مرحوم آسید علی قاضی را که معروف بود که محور کارهای ایشان روایت عنوان بصری بوده است. این روش‌ها‌، روش‌های نادرستی است و اگر می‌خواهیم به روایات اعتماد کرده و محور ریاضات‌مان را روایات قرار دهیم باید به روایاتی اعتماد کنیم که اصل داشته باشد و نه روایاتی که در مصادر حدیثی ما وارد نشده است. 🔹اشکال: مضامین این روایت مضامین عالی است. پاسخ: الفاظش که اصلا با روایات اهل بیت متناسب نیست. البته برخی تعابیرش با روایت‌های مصباح الشریعة تطبیق می‌کند ولی مصباح الشریعة هم بنابر تحقیق از امام صادق(ع) نیست. آقای بروجردی در جلسه‌ای گفته بودند «العبودیة جوهرة کنهها الربوبیة» منبع ندارد. کسی در پاسخ ایشان گفته بود منبعش مصباح الشریعة است. آقای بروجردی فرموده بودند شما چگونه مصباح الشریعة را حدیث می‌دانید؟ در حالی که این کتاب برای شقیق بلخی است. درس خارج اصول، 11 اردیبهشت 1396 •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری https://eitaa.com/rejal_shobeiri 🆔 https://t.me/rejal_shobeiri 🆔http://eitaa.com/shobeiri 🆔https://t.me/shobeiri

🔴 #نمودار 🔴 🔸موضوع نمودار : درختواره طرق به زیارت جامعه کبیره 🔸رنگی •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

💠 اوصاف و القاب مشترک لقب «الطیّار» در برخی روایات وصف حمزة الطیّار آمده و در برخی از روایات به عنوان وصف برای فرزندش محمّد ذکر شده است. در مورد محمّد، هم «ابن الطیّار» تعبیر می‌شود و هم «الطیّار». در اصل این وصف از پدر بوده است ولی بعضی اوصاف که وصف پدر است، به نام خانوادگی تبدیل می‌شده است، نظیر نجاشی. از نجاشی صاحب کتاب فهرست، در منابع عامّه با نام «ابن النجاشی» یاد می‌شود، از آن جهت که نجاشی در اصل، جدّ این خانواده بوده است. والی اهواز هم عبداللّه نجاشی بوده که در مورد او نیز گاهی به «عبداللّه بن النجاشی» تعبیر می‌شود. صاحب فهرست، از آن جهت که جدّش نجاشی است، از او با نام «ابن النجاشی» یاد می‌شود و از آن جهت که تبدیل به نام خانوادگی شده، با نام خود نجاشی نیز یاد می‌شود. مثال دیگر «ابن ندیم» معروف است. شیخ طوسی از او با تعبیر «ابن ندیم» یاد می‌کند، ولی ظاهر تعبیرات دیگران آن است که ندیم، وصف خود محمّد بن اسحاق است. در اصل، این وصف برای اسحاق بوده است و به فرزندش نیز اطلاق می‌شده است. 🔺درس خارج فقه استاد حاج سیّد محمّد جواد شبیری زنجانی (کتاب الزکاة)، تاریخ: ۳ مهر ۱۴۰۲. •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri