👉https://eitaa.com/rooz_fiq/1074 👉https://eitaa.com/rooz_fiq/1092 👉https://eitaa.com/rooz_fiq/1123 سابقا این سه یادداشت در مورد ملاک آموزشی بودن یا مطالعه ای بودن یک کتاب نوشته شده. انشالله امروز بخش پایانی را با موضوع ویژگی کتاب آموزشی خواهم نوشت. @rooz_fiq

اولین همایش مسابقات علمی حل مسئله ی فقهی ⭐️آیدی مسئول مسابقات حجت‌الاسلام حسین نصیری: @Hasanjanammm ⭐️ لوکیشن محل برگزاری همایش: nshn.ir/9b7bs-t62x7OHq 📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3 @rooz_fiq

بحمدلله تعالی اخیرا همایش ها و جلساتی با عنوان «حل مسئله» در حوزه علمیه برگزار می شود. این عنوان مزایای خوبی دارد و بیشتر از عناوین مشابه، ناظر به میدان است. از اساتید این همایش، توفیق درک محضر استاد فرحانی و استاد رفیعی را داشته ام. استاد فرحانی که کالشمس فی رابعه النهار نیاز به معرفی ندارن و نظرات ایشان در روش حل مسئله، قابل توجه و مهم و راهگشاست. استاد رفیعی علوی نیز استاد بسیار خوش فکر، خوش بیان، پرانگیزه و از نخبگان حوزه هستند و مطالب مهمی در موضوع رابطه فتوا و قانون برای گفتن دارن. ان شالله کسانی که می تونن حتما شرکت و استفاده کنند. @rooz_fiq

🌴#معرفی_کتاب: مصباح الهدی @rooz_fiq

📚این کتاب آموزشی است یا مطالعاتی؟ (بخش چهارم) ▫️در بخش های قبل بیان شد که چون نمی شود، برای یادگیری همه کتب در کلاس درس شرکت کرد، بدیهی است که برخی از کتب آموزشی هستند و برخی دیگر، مطالعاتی. ▫️همچنین بیان شد که در مسیر اجتهاد آنچه مهم است، یادگیری علومی است که بوسیله آنها بتوان قوه اجتهاد را بدست آورد. لذا هیچ کتابی موضوعیت ندارد، بلکه تمام کتب و بلکه تمام نظام آموزشی و تحصیلی، مقدمه برای یادگیری آن علوم هستند. ▫️بر اساس دو مقدمه فوق می توان چنین بیان کرد که یادگیری کامل و همه جانبه یک علم دو بخش کلی دارد: بخش آموزشی و بخش پژوهشی. ▫️منظور از بخش آموزشی این است که در ابتدای هر علم باید آن علم را به وسیله کتاب و استاد و سایر ابزارهای آموزشی فراگرفت. در این مرحله شخص محصّل باید مفاهیم، گزاره ها، ساختار، استدلال ها، روش و تا حدودی تاریخچه را بداند. در این مرحله لازم است کتابی که انتخاب می شود و استاد علم به گونه ای باشند که موارد مذکور را به محصل تعلیم دهند. ▫️پس از این مرحله، شخص محصّل علم و مفاهیم و گزاره های آن علم را می شناسد و می تواند به کتب آن علم مراجعه و سایر مکاتب و نظرات را مطالعه و جمع بندی کند، تا اینکه در آن علم به تخصص برسد. ▫️بر اساس این توضیح چند نکته قابل توجه است: ➖در مرحله آموزشی، فقط باید به همان مقداری که بیان شد اکتفا شود و ادامه دادن آن، سبب اتلاف وقت می شود. به عنوان مثال مرحله آموزشی علم اصول با تحصیل الموجز و اصول الفقه به پایان می رسد و محصل این علم پس از تحصیل این دو کتاب، نیازی به اینکه سایر کتب اصول را نیز در کلاس شرکت کند، ندارد. چرا که به عنوان مثال، شخصی که این دو کتاب را خوانده باشد و خواندن متن عربی را بداند، نیازی ندارد که برای یادگیری رسائل و کفایه در کلاس شرکت کند، بلکه همانطور که آثار آیت الله خوئی و محقق اصفهانی و امام و .... را با مراجعه و مطالعه یاد می گیرد، کتاب رسائل و مکاسب را نیز می تواند خودش مطالعه کند. ➖نکته بسیار مهم در مرحله پژوهشی این است که شخص محصل نباید به صرف مطالعه و انبار کردن اطلاعات اکتفا کند، بلکه باید بتواند اطلاعات خود را ساماندهی کند تا اینکه به دیدگاه مختار دست یابد. روش اصلی در این مرحله به کار بردن قواعد علم منطق و سیر کردن بر اساس آن است. و از آنجایی که این عمل، یک مهارت است و باید به صورت عملی بدست آید، بهتر است که مدتی زیر نظر استادی انجام شود تا توانایی این کار را بدست آورد. ➖متاسفانه در حال حاضر در سطوح مختلف تحصیلی در حوزه، عمدتا به سبک آموزشی سیر می شود و از ابتدا تا درس خارج و همچنین سطوح تخصصی، محصلین در کلاس درس حاضر می شوند و و بیشتر وقت آنها صرف حضور در کلاس می شود و خود کمتر وارد میدان مطالعه و فکر می شوند. و همینطور که سابقا بیان شد، تماشاچی هستند. ➖این نگاه به مرحله آموزشی و پژوهشی مدت زمان تحصیل را بسیار کاهش می یابد و به جای آن لازم است که بمحصلین به مطالعه و فکر و جمع بندی روی آورند و می توان امید بیشتری به رسیدن به مرحله تولید علم داشت. ➖در این دیدگاه تاکید بر این است که در مرحله اول از آموزش یک علم، حتما باید علم را نزد یک استاد و با یک کتاب آموزشی تحصیل کرد و مفاهیم و ساختار و ادله و ... را از استاد تلقی کرد. بر همین اساس اگر محصل علم فقه، مثلا کتاب لمعه (به عنوان یک کتاب مقدماتی برای آموزش مفاهیم و ساختار علم فقه) را به خوبی فرانگرفته باشد، با ورود به کتابی مثل مکاسب نمی تواند به خوبی علم فقه را نحصیل کند. ➖این نگاه می تواند پایه طرح ریزی یک نظام آموزشی قرار گیرد و بر اساس آن یک نظام را طراحی کرد. البته مواردی همچون چیستی مقدمات اجتهاد؟ روش صحیح تحصیل؟ راهکارهای فکر کردن و جمع بندی؟ روش صحیح تدریس؟ و ... به آن ضمیمه شود. ✍️محسن ابراهیمی 02.03.31 🙏ممنون میشم نظرتون را بفرمایید👇👇 ⬅️ناشناس: daigo.ir/pm/nZvxb ⬅️شناسا: @ebrahimi845 🌀فقه‌روز👇 https://eitaa.com/joinchat/1156972562C995b2572a2

#المیزان متن خوانی تفسیر المیزان جلسه نود و چهارم جلد1/سوره بقره/ ادامه آیات ۴۷ و ۴۸/ ادامه شفاعت/ اشکال سوم و چهارم و بیان فائده شفاعت پنجشنبه 02.04.01 🌀فقه روز👇 https://eitaa.com/joinchat/1156972562C995b2572a2

🌴متی ترانا و نراک؟؟؟؟؟ #انتظار @rooz_fiq

🎥بیانات استاد آیت‌الله #شب‌_زنده‌_دار درباره‌ی ابعاد #فقاهت_امام_خمینی‌ (ره) 📌دوره‌ی #مکتب_شناسی_فقهی امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب ۱۴۰۲/۳/۱۴ 📲لینک آپارات: aparat.com/v/XUo7n 🌀فقه روز👇 https://eitaa.com/joinchat/1156972562C995b2572a2

#دانش_صرف_ابراهیمی کتاب دانش صرف جلسه سیزدهم قواعد تخفیف همزه ص 118 تا 129 جمعه 02.03.02 🌀فقه روز👇 https://eitaa.com/joinchat/1156972562C995b2572a2

#المیزان متن خوانی تفسیر المیزان جلسه نود و پنجم جلد1/سوره بقره/ ادامه آیات ۴۷ و ۴۸/ ادامه شفاعت/ اشکال پنجم تا هفتم جمعه 02.04.02 🌀فقه روز👇 https://eitaa.com/joinchat/1156972562C995b2572a2

عرض سلام و احترام خدمت دوستان ارجمند در این صوت 👆👆 توضیحی مختصر پیرامون وجوه امتیاز تفسیر المیزان نسبت به سایر تفاسیر و اینکه چرا لازم است این تفسیر را بخوانیم، بیان شده است. ✅لینک صوت👇👇👇👇👇 https://eitaa.com/rooz_fiq/913 @rooz_fiq

👆👆👆👆 👇👇👇👇

🎙بیانات استاد محترم حجت‌الاسلام و المسلمین سید احسان #رفیعی_علوی در همایش علمی حل مسئله 📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3 ❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید

🎙بیانات کامل استاد محترم حجت الاسلام والمسلمین #علی_فرحانی در همایش علمی حل مسئله 📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3 ❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید

⁉️چه کسی مجتهد است؟؟؟؟ 👈پیشنهادی برای اعطای رسمی مدرک اجتهاد به جای سطح‌سازی های بی پایان ➖از ترکیب عناصری همچون خاتمیت، لزوم دین، غیبت، تفاوت اعصار، منابع نقلی و .... عنصری به نام «اجتهاد» به وجود می آید که لازم است در هر عصری مجتهدین زنده ای باشند که مطابق با خصوصیات زمان و مکان، دین را از منابع، استنباط کنند. از آنجایی که این امر تخصصی است و هر کسی توان مجتهد شدن را ندارد، لازم است که افرادی در جامعه این وظیفه را به نحو واجب کفایی متقبل شوند. ➖اما سوال این است که چه کسی مجتهد است؟ من به عنوان یک شخص مسلمان، یا به عنوان کسی که نیاز دارم نظر اسلام را بدانم، چگونه تشخیص بدهم که چه کسی اسلام شناس است؟ ➖هر چند درک قوه اجتهاد امری شخصی است و مجتهد، خودش این توانایی را در خود احساس می کند، اما چون کشف این توانمندی برای دیگران نیز موضوعیت دارد، باید دیگران با نشانه هایی بتوانند آن را کشف کنند. ➖قاعدتا همانند هر کدام از مسئولیت های اجتماعی، نهادی متکفل این مسئله باید باشد. آن نهاد در جامعه امروزین ما «حوزه علمیه» است. همانند اینکه پزشکی که امری تخصصی است و در هر عصری باید پزشکانی وجود داشته باشند و همه نمی توانند پزشک شوند، نهادی در جامعه وجود دارد که به افرادی مجوز طباطبت می دهد. ⁉️اما حوزه علمیه چگونه این وظیفه را انجام می دهد؟ 🔹حوزه یک نظام سنتی دارد که در آن نظام یک طلبه پس از طی کردن مقدمات و سطوح عالی، وارد در درس خارج می شود. هدف از ورود در درس خارج، این بوده که شخص پس از مدتی به درجه اجتهاد نائل شود. در این نظام، تشخیص این توانمندی را استاد درس خارج انجام می داد. او پس از مدتی که با شاگرد خود ارتباط علمی می داشت، تشخیص می داد که او توانایی اجتهاد را دارد و لذا حکمی را به نام «اجازه اجتهاد» صادر می کرد. آن اجازه به معنای پایان مسیر تحصیل و تحقیق نبوده است و لذا معروف است که در درس آخوند خراسانی، تعداد کثیری از مجتهدین شرکت داشته اند. یکی از فوائد این اجازه، هنگام بازگشت آن شخص به محل زندگی خود بوده است که به پشتوانه آن اجازه به امورات دینی اهالی آن منطقه رسیدگی می کرده است. همچنین اجتهاد در این نظام به معنای قوه استنباط بوده است، ولو اینکه این شخص در بسیاری از امور استنباط نکرده است و مختار شرعی ندارد اما توانایی این کار را در همه ابعاد اسلامی داراست. 🔹نظام دیگری که در حوزه جریان دارد و البته هنوز تکمیل نشده، نظام سطوح تخصصی است. در این نظام طلبه پس از طی کردن مقدمات و یا پس از سطح2 یا پس از سطح3 (سطح 2 و 3 یک بخش سیر عمومی و یک سیر تخصصی دارد)، وارد در یکی از تخصص ها می شود و در آن رشته تحصیل می کند. البته مسئله درس خارج در این نظام هم وجود دارد، ولی غالبا ناظر به تخصص مربوطه و یا تکمیل سطح است. این سطح تا کنون تا سطح5 امتداد یافته، هر چند که با ملاکی که تا سطح5 ایجاد شده است، سطح6 و 7 و بعد از آن هم ممکن است. ➖در این مقال ناظر به محاسن و معایب هر کدام از این دو نظام نیستیم. بلکه سوالی که وجود دارد این است که سرنوشت مسئله اجتهاد چه می شود؟ در نظام سنتی، دیگر اساتید به شاگردان خود اجازه اجتهاد نمی دهند و در نظام جدید هم، تبیینی برای نسبت بین سطوح و اجتهاد انجام نشده است. ➖اما از آنجایی که نظام رسمی حوزه (چه سنتی و چه جدید) برنامه ای برای تعیین مجتهدین ندارد و از طرفی اجتهاد لازمه فقه شیعه است، اجتهادها به حمل شایع و با ملاک هایی دیگر به افراد اعطا می شود. گاهی این عنوان، توسط شاگردان اعطا می شود؟ گاهی توسط دوستداران و مریدان و گاهی با ملاک های دیگر. ➖نکته دیگر اینکه وقتی ملاکی برای اجتهاد وجود ندارد، ملاکی برای تعیین مرجع تقلید که در واقع او هم باید یک مجتهد باشد، وجود نخواهد داشت. چون در نگاه شیعه، هر مجتهد، بالقوه یک مرجع تقلید است که اگر اقبال عمومی پیدا کند، بالفعل می شود. ✅با توجه به توضیحات فوق به نظر می رسد که بر اساس سیر عقلایی‎‌ای که در مسائل مختلف اجتماعی وجود دارد، حوزه علمیه می تواند با شرایطی (که می توان این شرایط را مشخص کرد) به افرادی که واجد شرایط هستند، به طور رسمی اعطای مجوز «اجتهاد» کند و نسبت این مجوز را با سایر سطوح در نظام جدید را مشخص کند. البته نسبت به تخصصی بودن مدرک اجتهاد یا عمومی بودن آن می توان تامل کرد. اما به نظر می رسد که اجتهاد تخصصی قابل دفاع تر است. ▫️می توان برای این مدرک، سختگیرانه ترین شرایط را قرار داد. مثلا تدریس درس خارج، تایید چند نفر از علماء، انتشار مقاله و کتاب، صاحب نظریه ثبت شده بودن و ..... اما باید برای بی نظمی فعلی فکری کرد. ➖امکان اشتباه در این امور هم نباید مانع از اجرای این مسئله باشد. چرا که در چنین مواردی در اجتماع اشتباه هم پیش می آید. همانند پزشکی. اما این موارد احتمالی و نادر اصل نظام را خراب نمی کند. ✍️محسن ابراهیمی 02.04.04 🙏ممنون میشم شما هم نظرتون رو بفرمایید👇👇 ⬅️ناشناس: daigo.ir/pm/nZvxb ⬅️شناسا: @ebrahimi845 🌀فقه‌روز👇 https://eitaa.com/joinchat/1156972562C995b2572a2

🔰اصالت حق از منظر حکمت اسلامی 🔹در حكمت الهى، اصالت در هستى با حقّ است، با خير است، با حسن و كمال و زيبايى است؛ باطلها، شرور، نقصها و زشتيها در نهايت امر و در تحليل نهايى به نيستيها منتهى مى ‏شوند نه به هستيها. شرّ از آن ‏جهت كه هست شرّ نيست، بلكه از آن ‏جهت كه منشأ نيستى در شى‏ء ديگرى مى‏ شود شرّ است. شرور ضرورتهايى هستند كه لازمه هستى خيرها و حقها و به صورت يك سلسله لوازم ذاتى لا ينفك مى‏ باشند كه اصالت ندارند و در مقام مقايسه با حقها و خيرها به منزله «نمود» هايى در مقابل «بود» ها هستند كه اگر آن «بود» ها بخواهند باشند اين «نمود» ها هم قهراً بايد باشند. 🔹مسأله اصلى مسأله پيدايش ماهيّت است كه به تبع وجود پديد مى ‏آيد. هستى مطلق، خير محض است كه هيچ شرّ و نقص و زشتى در آن راه ندارد. در اين مرتبه از هستى كه مرتبه ذات حقّ است، نه ماهيّت در كار است و نه نيستى. امّا مخلوقات الهى كه از او وجود يافته‏ اند ضعف وجودى دارند؛ چرا كه لازمه فعل بودن يك فعل، تأخير از فاعل است و جز خدا كه فاعل على الاطلاق است، همه مخلوقات فعل او محسوب مى ‏شوند و لذا ضعف و نقص دارند. لازمه فعل بودن، ماهيّت داشتن است و همين طور فعل فعل يك درجه از او نازل‏تر است. به اين ترتيب نيستى در عين اينكه اصالت ندارد در هستى راه پيدا مى‏ كند تا مى ‏رسيم به عالم طبيعت يا ناسوت كه از نظر حكماى الهى ضعيف‏ترين و ناقص‏ترين عوالم وجود است. در اينجا نشانه‏هاى ضعف وجود كه به يك اعتبار نشانه‏هاى ماهيّت و نيستى است، بيشتر پديدار مى‏شود. پس شرّ و باطل در عين حال كه اصالت ندارد و از سنخ وجود نيست، از لوازم لا ينفكّ درجات پايين هستى است. 🔹به اين ترتيب، نظام هستى را اگر از آن‏ جهت كه هستى است نظر كنيم، باطل و ماهيّت و نيستى در آن راه ندارد. از بالا كه نگاه كنيم نور است، امّا از پايين كه نگاه كنيم سايه مى‏ بينيم. سايه يك جسم لازمه جسم است كه در عين اينكه اصالت ندارد (و هر چه هست نور است) امّا به واسطه آن جسم براى ذهن ما نمود پيدا مى‏ كند. سايه چيزى نيست جز نبودن نور در يك محدوده و بودن نور در اطراف آن. 🔹حكمت الهى همه چيز را در «بسم اللّه الرّحمن الرّحيم» خلاصه مى‏ كند، مى‏ گويد «ظهر الوجود بسم اللّه الرّحمن الرّحيم» يعنى هستى به نام اللّه رحمان و رحيم به ظهور مى‏ رسد؛ و از يك ديد خيلى عالى، عالم جز اللّه و رحمانيّت اللّه و رحيميّت اللّه چيز ديگرى نيست. تصوّر اين معنا مشكل است امّا خيلى عالى و لطيف است و اگر انسان اين نكته را درك كرد بسيارى از مسائل براى او حل مى ‏شود. در اين بينش، عالم دو چهره دارد: چهره ازاويى و چهره به سوى اويى. چهره ازاويى رحمانيّت خداست و چهره به سوى اويى رحيميّت خدا. ساير اسماء الهى اسمهاى تبعى هستند، درجه دوم و سوم ‏اند. خداوند، جبّار و منتقم هم هست، امّا اصالت از رحمانيّت و رحيميّت خداست. صفات ديگر در واقع از اين اسماء ناشى مى ‏شوند. حتّى قهر هم از لطف ناشى مى ‏شود؛ آن اصالتى كه لطف دارد، قهر ندارد. ديد توحيدى نمى ‏تواند غير از اين باشد، ديد واقعى فلسفى هم همين است و هستى ‏شناسى واقعى غير از اين نيست. 📚مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (نبرد حق و باطل) ج‏3، ص: 412 @rooz_fiq

متن بسیار زیبا و عمیقی است. البته نیاز به مقداری مقدمات فلسفی، خصوصا اصالت وجود و جایگاه ماهیت دارد. و همینطور که شهید (ره) فرموده اند: تصوّر اين معنا مشكل است امّا خيلى عالى و لطيف است و اگر انسان اين نكته را درك كرد بسيارى از مسائل براى او حل مى ‏شود.

اجتهاد و وظیفه مجتهد در عصر حاضر اجتهاد از مهمترین اهداف طلبگی است. لذا مهم است که دیدگاه ما به اجتهاد و شاخصه ها و وظیفه های آن خصوصا در عصر حاضر، صحیح باشد. از جهت آموزشی، این وظیفه بر عهده علم اصول است که دیدگاه صحیح به اجتهاد را به ما بدهد. اما نوعا این دیدگاه با صرف تحصیل علم اصول ایجاد نمی شود. از بهترین آثاری که می تواند در کنار علم اصول، این جایگاه و اهداف آن را در ذهن ما به خوبی تثبیت کند، آثار شهید مطهری در این موضوع است. ایشان هم در مورد خود اجتهاد به عنوان مستقیم بیانات و مکتوبات ارزشمندی دارند و هم ایشان این وظیفه را در برخی آثار خود، پیاده سازی کرده اند و به نوعی به صورت غیر مستقیم، اجتهاد را معنا کرده اند. در ادامه فهرست آثار مستقیم و غیر مستقیم ایشان در مورد اجتهاد را ذکر می کنم و پیشنهاد می کنم که حتما پس از خواندن اصول پایه 4 و یا حتی قبل از آن، این آثار را خصوصا آثار مستقیم را بخوانید. آثار مستقیم: 1- اصل اجتهاد در اسلام (کتاب ده گفتار) 2- الهامی از شیخ الطائفه 3- ختم نبوت 4- خاتمیت 5- اسلام و مقتضیات زمان 6- خدمات آیت الله بروجردی 7- حق عقل در اجتهاد 8- اصول فقه و فقه (در ضمن کلیات علوم اسلامی) آثار غیر مستقیم: -مسئله حجاب و پاسخ های استاد -زن و مسائل قضایی و سیاسی - نظام حقوق زن در اسلام -نظام اقتصادی اسلام -بیمه و بانک @rooz_fiq