هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️قرآن در مورد خشم و فرو بردن آن چه فرموده است؟
🔹#خشم و #غضب از خطرناكترين حالات انسان است كه اگر جلو آن رها شود، گاه به شكل يك نوع #جنون و ديوانگى و از دست دادن هر نوع كنترل بر اعصاب خودنمايى ميكند، و بسيارى از #تصميمهاى_خطرناك و جناياتى كه انسان يك عمر بايد كفاره و جريمه آن را بپردازد، در چنين حالتى انجام میشود. #خشم و #غضب همانند آتشى سوزان است كه گاه يك جرقّه آن، تدريجاً مبدل به دريايى از آتش میشود، و خانه ها و شهرهايى را در كام خود فرو مى برد.
🔹اگر تاريخ را ورق بزنيم و مشكلات عظيمى را كه در جوامع انسانى بر اثر آتش سوزان غضب و #خشم به وجود آمده بررسى كنيم، مشاهده میکنیم كه سرچشمه بسيارى از ضايعات، ناملايمات و حوادث دردناك، همين #خشم و غضب میباشد و خساراتى كه دامن افراد و خانواده ها و اجتماعات را گرفته از بيشترين خسارات است. #قرآن_کریم با اشاره به اوصاف گروهى از مؤمنان پاكدل و مشمول عنايات حق، بعد از ذكر ايمان و توكل بر خدا، میفرمايد: «آنها كسانى هستند كه از #گناهان_بزرگ و اعمال زشت اجتناب می‌ورزند، و هنگامى كه #خشمگين شوند [خشم خود را فرو مى برند و] عفو میکنند ». [ترجمه آيه۳۷ سوره شوری]
🔹به تعبير ديگر آنها هنگامى كه #آتش_غضب در درونشان شعله ور میشود، خود را #كنترل ميكنند و دست به انواع #گناه و جنايت آلوده نمیسازند. ذكر اين صفت بعد از مسأله اجتناب از گناهان بزرگ و اعمال زشت، شايد به اين جهت است كه سرچشمه بسيارى از #گناهان، حالت #غضب است كه #زمام_نفس را از دست عقل بيرون برده و آزادانه به هر سو مى تازد. جالب اينكه نمیفرمايد: آنها غضب نمیكنند، چرا كه #خشم و غضب به هنگام بروز ناملايمات سخت، برای هر انسانى طبيعى است،
🔹مهم آن است كه آنها بر #غضب_خويش مسلّطند و هرگز زير سلطه غضب قرار نمیگيرند، بخصوص اينكه وجود غضب در انسان هميشه جنبه منفى و ويرانگرى ندارد، گاه میشود كه بسيار سازنده است كه پرداختن به آن مجال دیگری می طلبد. همچنین در آيه ۱۳۴ سوره آل عمران، بعد از آنكه به #پرهيزكاران، وعده بهشت جاويدان را میدهد، آن هم بهشتی كه به اندازه آسمانها و زمين وسعت دارد، در بيان اوصاف آنها نخست مسأله انفاق را مطرح کرده و میفرماید: «اَلَّذينَ يُنْفِقُونَ فى السَّرّاءِ وَ الضَّرّاءِ؛ اين #پرهيزكاران كسانى هستند كه در وسعت و پريشانى #انفاق میكنند»، سپس مى افزايد: «وَ الْكاظِمينَ الْغَيظِ؛ و #خشم خود را فرو مى برند» و در نتيجه «وَالْعافِيْنَ عَنِ النّاسِ؛ از #خطاهاى_مردم میگذرند»، و در مجموع آنها #افرادى_نيكوكارند، «وَ اللّهُ يُحِبُّ الْمحسِنينَ؛ چرا كه خداوند #نيكوكاران را دوست دارد».
🔹جالب اينكه در آيه بعد از آن وعده آمرزش و مغفرت به آنها داده شده، كه اگر لغزشى براى آنها پيدا شود، و گناهى از آنها سر زند و به ياد خدا بيفتند و #استغفار كنند، خداوند آنها را مشمول عفو خود قرار میدهد. اشاره به اينكه همانگونه كه آنها ديگران را عفو ميكنند و از خطاهايشان میگذرند، #خداوند هم آنها را #عفو ميكند و از خطاهايشان ميگذرد. به هرحال از «كظم غيظ»، یعنی فرو بردن #خشم، در اين آيه بعنوان يكى از «صفات برجسته پرهيزكاران» یاد شده است.
🔹و در آیه دیگر، سخن از خشم و غضب يكى از پيامبران الهى، يعنى #يونس (ع) نسبت به امت خويش است. حضرت يونس (ع) از هدايت قوم خود نااميد و بر آنها خشمگين شد، اما خشمى كه در ظاهر مقدس بود، ولى در واقع از عجله و دستپاچگى نشأت میگرفت و به همين دليل خداوند به خاطر اين «ترك اولى» او را در تنگناى شديدى قرار داد و او از اين «ترك اولى» توبه كرد، میفرمايد: «و ذاالنُّون [يونس] را [به يادآور] در آن هنگام خشمگين [از ميان قوم خود] رفت، و چنين مى پنداشت كه ما بر او تنگ نخواهيم گرفت [اما هنگامى كه در كام نهنگ فرو رفت] در آن ظلمت هاى متراكم صدا زد خداوندا جز تو معبودى نيست، منزّهى تو، من از ستمكاران بودم». [ترجمه آيه ۸۷ سوره انبياء]
🔹سرانجام و بعد از تحمل سختیهاى فراوان، خداوند توبه او را پذيرفت و بى آنكه در شكم نهنگ هضم شود، او را بيرون فرستاد، با تنى بسيار رنجور، ضعيف و ناتوان. جايى كه چنين خشمى را [كه زياد هم بى دليل نبود] خداوند بر پيامبرانش نمى بخشد، چگونه شعله هاى خشمى را كه از كينه توزى، انتقام، حسد و خوى هاى زشت ديگر زبانه مى كشد خواهد بخشيد؟ بديهى است منظور از خشم در اينجا خشم بر قوم گنهكار است، و منظور از جمله «فَظَنَّ اَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ» در خود آیه، اين است كه او گمان میكرد، هجرتش از ميان آن قوم گنهكار كار بدى نيست كه در خور سرزنش و كيفر باشد، و منظور از اعتراف يونس (ع) به ظلم و ستم، همان ظلم و ستم بر خويشتن است كه گرفتار مجازات «ترك اولى» شد.
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر چ۱ج۳ص۳۷۷
منبع:وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#خشم
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آيا حضور در مجلسی که «غیبت» می شود هم حرام است؟
🔹همان گونه كه #غيبت از «گناهان کبیره» می باشد، شركت در #مجلس_غيبت و گوش دادن به سخنان غيبت كننده نيز از #گناهان_بزرگ محسوب مى شود، زیرا تمام مفاسد غيبت، از همكارى «غيبت كننده» و «مستمع»، آغاز می شود؛ در مقابل اگر كسى به «سخنان غيبت کننده» گوش نسپارد، علاوه بر آن كه در مسیر «نهى از منكر» گام برداشته، مانع تحقق #غيبت و افشای عيوب دیگران مى شود، در نتیجه مانعی در برابر هتك حرمت، ریختن آبروی دیگران و ديگر مفاسد اجتماعى می شود.
🔹بر اساس روايات اسلامى، #مستمع_غيبت، همكار غيبت كننده يا به تعبيری يكى از دو غيبت كننده محسوب می شود. رسول خدا (صلى الله عليه و آله) در حدیثی می فرمایند: «اَلْمُسْتَمِعُ اَحَدُ الْمُغْتابِيْنَ». [۱] همچنین امام على (عليه السلام) می فرمایند: «اَلسّامِعُ لِلْغَيْبَةِ اَحَدُ الْمُغْتابِينَ». [۲] امام علی (عليه السلام)، هنگامى كه مشاهده كردند شخصی نزد فرزندش امام حسن (عليه السلام) #غيبت مى كند، فرمودند: «يا بُنَىَّ نَزِّهْ سَمْعَكَ عَنْ مِثْلِ هذا فَاِنَّهُ نَظَرَ اِلى اَخْبَثِ ما فى وِعائِهِ فَاَفْرَغَهُ فى وِعائِكَ». [۳] (فرزندم! گوش خود را از اين گونه سخنان پاك دار، چرا كه او [غيبت كننده] كثيف ترين چيزى را كه در ظرف خود داشت انتخاب كرد و در ظرف تو ريخت).
🔹حتّى در روايات آمده، «شنونده غيبت» بايد به دفاع از برادران مسلمانش برخيزد، و از طريق حمل به صحّت، مدافع او باشد. پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله) در این رابطه می فرمایند: «مَنْ اُغْتِيْبَ عِنْدَهُ اَخُوُهُ الْمُسْلِمُ فَاسْتَطاعَ نَصْرَهُ فَلَمْ يَنْصُرْهُ خَذَلَهُ اللّهُ فِى الدُّنْيا وَ الاْخِرَةِ». [۴] (كسى كه #غيبت برادر مسلمانش نزد او شود و توانايى بر يارى او داشته باشد و ياريش نكند، خداوند او را در دنيا و آخرت مخذول مى كند).
🔹آن حضرت در حديث ديگرى می فرمایند: «اذا وُقِّعَ فى رَجُل وَ اَنْتَ فى مَلأ فَكُنْ لِلرَّجُلِ ناصِراً وَ وَ لِلْقَومِ زاجِراً وَ قُمْ عَنْهُمْ». [۵] (هنگامى كه #عيب‌جويى و #غيبت كسى را در ميان جمع مى كنند و تو در آنجا حضور دارى، او را يارى كن و حاضران را #نهى‌ازمنكر کرده و از آن مجلس [گناه] برخيز). همچنین آن حضرت می فرمایند: «اَلسّاكتُ شريكُ المُغْتاب» [۶] (سكوت كننده شريك غيبت كننده است).
🔹پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله) در حديث ديگرى فرمودند: «اَلا وَ مَنْ تَطَوَّلَ عَلى اَخِيْهِ فى غَيْبَة سَمِعَها فِيهِ فى مَجْلِس فَرَدَّها عَنْهُ رَدَّ اللّهُ عَنْهُ اَلْفَ باب مِنَ الشَّرِ فِى الدُّنيا وَ الاْخِرَةِ، فَاِنْ هُوَ لَمْ يَرُدَّها وَ هُوَ قادِرٌ عَلى رَدِّها كانَ عَلَيْهِ كَوِزْرِ مَنْ اِغْتابَهُ سَبْعينَ مَرَّةً». [۷] (كسى كه بر برادر مسلمانش منّت بگذارد و در برابر #غيبتى كه از او در مجلسى شنيده دفاع كند، خداوند هزار در از شرّ و بدى را در دنيا و آخرت از او باز مى گرداند، و اگر دفاع نكند در حالى كه قادر بر دفاع است هفتاد برابر گناه غيبت كننده بر او خواهد بود). ممكن است اين روايت ناظر به مواردى باشد كه شخص مستمع، انسان صاحب نفوذ و با شخصيتى است، بر خلاف غيبت كننده، روشن است سكوت چنين شخصى در برابر هتك حرمت انسان مسلمان، آثار زيانبار تری از كلام غيبت كننده دارد.
پی نوشت‌ها؛
[۱] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ ۲، ج ۷۲، ص ۲۲۶. [۲] همان. [۳] همان، ص ۲۵۹. [۴] همان، ج ۷۴، ص ۵۸. [۵] ميزان الحكمة، ری شهری، محمد، دار الحديث، ۱۴۱۶ق، چ ۱، ج ۷، ص ۴۲۶. [۶] مجموعة ورّام، ابن ورام بن أبي فراس، مكتبة فقيه، قم، ۱۴۱۰ق، چ ۱، ج ۱، ص ۱۱۹. [۷] الأمالی، ابن بابويه، كتابچى، تهران، ۱۳۷۶ش، چ ۶، ص ۴۳۰
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسة الامام على بن ابى طالب(علیه السلام)، قم، ۱۳۷۷ش، چ ۱، ج ۳، ص ۱۱۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#غيبت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد