🗨️یاداشت قبلی معرفت‌شناسی ۲ 🔰 امکان شناخت واقع ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹در دوره‌هایی از تاریخ تفکر، به‌ویژه در غرب دیدگاه‌های شکاکانه و نسبی‌گرایانه مطرح شده و احیاناً بر فضای عمومی نیز تأثیر گذاشته است. 🔸فلاسفه واقع‌گرا سعی می‌کردند در مقابل پاسخ‌های مناسبی بدهند. ، ، ، و ... به‌دنبال اثبات امکان معرفت به واقع بودند و تلاش‌های زیادی در این جهت نمودند. 🔹اما دوره اخیر شک‌گرایی که بیشتر به‌صورت مطرح می‌شود و متأثر از فلسفه و سپس است، توانسته فضای علمی و عمومی جوامع غربی را تحت تأثیر قرار دهد. شکاف عمیق عین و ذهن مسئله جدی فیلسوفان غربی گشته و اغلب آنها از دسترسی به واقعیت ناامید شده‌اند. 🔸روشن است چنین فضایی بر هم تأثیر می‌گذارد. الهیدانان و فلاسفه دین مسیحی تلاش کردند از طرق مختلف دست‌کم باورهای دینی را از خطر نسبیت نجات دهند. نمونه بارز آنها است که با تأکید بر پایه بودن باورهای اصلی دینی تلاش می‌کند واقع‌نمایی آنها را نشان دهد، اما توفیق چندانی ندارد. 🔹در فضای اسلامی نیز تأثیرات نسبی‌گرایی از چند دهه قبل احساس شد و فیلسوفانی مانند ، و تلاش کردند معیاری برای معرفت‌ها در جهت واقع‌نمایی ارائه دهند. 🔸نظام معرفت‌شناسی علامه طباطبائی برگرفته از قدمای فلسفه اسلامی است. اما قدما درگیری اساسی با شکاکیت نداشتند و با ذاتی دانستن حکایت و مطابقت تصدیق با واقعیت اساساً مسئله برایشان مطرح نشد. 🔹اما نظام با توجه به اینکه دقیقاً در پاسخ به چالش و مطرح شده، الگوی نوآورانه‌ای است که مشکل شکاکیت را حل می‌کند. در این نظام، علم حضوری ریشه دیگر معرفت‌هاست و به همین جهت می‌توان از دسترسی به واقع اطمینان پیدا کرد. 🌀در یادداشت‌های بعدی مباحث معرفت‌شناسی استاد مصباح به‌صورت خلاصه مطرح می‌گردد ... 🖋سیدمصطفی ۱۴ آذر ۱۴۰۱ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 📤کانال فلسفه دین اسلامی 🆔 @islamic_philosophy_of_religion