💢 زمان پرداختن به فلسفه غرب
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
استاد عبدالرسول #عبودیت (شاگرد علامه #مصباح_یزدی و عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی):
🔸 تا انسان در فلسفه اسلامی اهل نظر نشده است، نباید سراغ #فلسفه_غرب برود که او را به #شکاکیت می‌کشاند.
وقتی اهل نظر شد، مطالب خوبشان را می‌گیرد و اشتباهاتشان را فرو می‌گذارد.
🔸 تا وقتی انسان صاحب‌نظر نشده است، ذهن او منفعل است، شکاکیت را قبول کرده، باور نمی‌کند که ممکن است فیلسوفان اسلامی هم #حقیقت را گفته باشند.
🔸 بسیاری از کسانی که ابتدا با فلسفه غرب شروع می‌کنند، در روح خود قبول می‌کنند که فلسفه اسلامی یاوه‌هایی است که فیلسوفان جزم گرا بافته‌اند و دیگر حاضر نیستند به آن دل بدهند و با آن کنار آیند
👈 با اینکه صاحبنظران درجه یک فلسفه #غرب چنین رویکردی به فلسفه اسلامی ندارند.
🔸 کار کردن در فلسفه غرب، برای کسی که هنوز قدرت تجزیه و تحلیل پیدا نکرده است، حتی همراه با نقد استاد، درست نیست.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🍃 فرازی از سیر مطالعاتی استاد عبودیت
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#فلسفه_غرب #فلسفه_اسلامی #استاد_عبودیت
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
کانال فلسفه دین اسلامی
@Islamic_Philosophy_of_Religion
🗨️یاداشت قبلی
#یادداشت معرفت‌شناسی ۲
🔰 امکان شناخت واقع
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹در دوره‌هایی از تاریخ تفکر، به‌ویژه در غرب دیدگاه‌های شکاکانه و نسبی‌گرایانه مطرح شده و احیاناً بر فضای عمومی نیز تأثیر گذاشته است.
🔸فلاسفه واقع‌گرا سعی می‌کردند در مقابل #شک‌گرایان پاسخ‌های مناسبی بدهند. #سقراط، #افلاطون، #ارسطو، #دکارت و ... به‌دنبال اثبات امکان معرفت به واقع بودند و تلاش‌های زیادی در این جهت نمودند.
🔹اما دوره اخیر شک‌گرایی که بیشتر به‌صورت #نسبی‌گرایی مطرح می‌شود و متأثر از فلسفه #هیوم و سپس #کانت است، توانسته فضای علمی و عمومی جوامع غربی را تحت تأثیر قرار دهد. شکاف عمیق عین و ذهن مسئله جدی فیلسوفان غربی گشته و اغلب آنها از دسترسی به واقعیت ناامید شده‌اند.
🔸روشن است چنین فضایی بر #معرفت_دینی هم تأثیر می‌گذارد. الهیدانان و فلاسفه دین مسیحی تلاش کردند از طرق مختلف دست‌کم باورهای دینی را از خطر نسبیت نجات دهند. نمونه بارز آنها #پلانتیگا است که با تأکید بر پایه بودن باورهای اصلی دینی تلاش می‌کند واقع‌نمایی آنها را نشان دهد، اما توفیق چندانی ندارد.
🔹در فضای اسلامی نیز تأثیرات نسبی‌گرایی از چند دهه قبل احساس شد و فیلسوفانی مانند #علامه_طباطبائی، #استاد_مطهری و #استاد_مصباح تلاش کردند معیاری برای معرفت‌ها در جهت واقع‌نمایی ارائه دهند.
🔸نظام معرفت‌شناسی علامه طباطبائی برگرفته از قدمای فلسفه اسلامی است. اما قدما درگیری اساسی با شکاکیت نداشتند و با ذاتی دانستن حکایت و مطابقت تصدیق با واقعیت اساساً مسئله #شکاف_عین_و_ذهن برایشان مطرح نشد.
🔹اما نظام #معرفت‌شناسی #علامه_مصباح_یزدی با توجه به اینکه دقیقاً در پاسخ به چالش #شکاکیت و #نسبیت مطرح شده، الگوی نوآورانه‌ای است که مشکل شکاکیت را حل می‌کند. در این نظام، علم حضوری ریشه دیگر معرفت‌هاست و به همین جهت می‌توان از دسترسی به واقع اطمینان پیدا کرد.
🌀در یادداشت‌های بعدی مباحث معرفت‌شناسی استاد مصباح به‌صورت خلاصه مطرح می‌گردد ...
🖋سیدمصطفی #میرباباپور ۱۴ آذر ۱۴۰۱
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#فلسفه_اسلامی #فلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #معرفت‌شناسی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📤کانال فلسفه دین اسلامی
🆔 @islamic_philosophy_of_religion
#یادداشت
#عقل_و_ایمان ۱
💠 دیدگاه‌ها در باب رابطه ایمان و معرفت
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
❓ایمان چه ارتباطی با معرفت‌های انسان دارد؟ آیا می‌توان گفت که #ایمان همان #معرفت به خداوند است؟ اگر نه، آیا انسان می‌تواند از طریق معرفت به ایمان دست یابد یا اینکه ایمان بدون معرفت ممکن و یا مطلوب نیست؟ اگر ایمان می‌تواند یا باید مسبوق به معرفت باشد، چه معرفتی برای ایمان زمینه‌سازی می‌کند؟
✅ در پاسخ به این مسائل دیدگاه‌های مختلفی از متفکران غربی و اسلامی مطرح شده است. برخی مانند #ملاصدرا حقیقت ایمان را مساوی با معرفت دانسته‌اند. برخی دیگر ایمان و معرفت را مغایر با هم تلقی کرده‌اند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🟧 در این میان برخی ایمان بدون دلیل را پذیرفتنی دانسته‌اند که اصطلاحاً به این نگاه #ایمانگرایی گفته می‌شود.
🔸در میان ایمان‌گرایان نیز برخی مانند #کرکگور ایمان را در تعارض با دلیل و معرفت می‌دیدند.
🔸برخی نیز مانند ویتگنشتاین و اخلافش ایمان را بی‌ارتباط با دلایل عام معرفتی می‌دانند.
🔸برخی نیز مانند #پلانتینگا و #آلستون اگر چه دلایل و براهین #اثبات_وجود_خدا را معتبر می‌دانند، ولی آنها را برای ایمان‌آوری ضروری نمی‌دانند. با توجه به اینکه در چنین دیدگاهی باور به وجود خدا یک باور پایه محسوب می‌شود، می‌توان این دیدگاه در غیر ایمان‌گرایان محسوب نمود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🟦 در مقابلِ ایمان‌گرایان، دیدگاه‌هایی مطرح شده است که ایمان را فقط در صورتی که مبتنی بر معرفت باشد، می‌پذیرند. برخی از اینها معتقدند ایمان باید از بیرون دین توجیه شود که اینها خود چند دسته‌اند؛
🔹برخی مانند #ابن‌سینا معتقدند توجیه کننده ایمان باید یک استدلال برهانی یا اصطلاحاً قیاسی باشد.
🔹گروهی دیگر مانند #سوئین‌برن معتقدند استدلال تجربی و استقرائی برای باور به خدا مفیدتر است.
🔹گروه دیگری مانند #پاسگال و #جیمز نیز به دلایل عمل‌گرایانه متمسک می‌شوند. این دیدگاه می‌تواند از انواع ایمانگرایی به حساب بیاید.
🔹برخی نیز مانند #کارل_بارت ایمان را فقط از طریق انکشاف الهی و به‌معنایی درون‌دینی توجیه‌پذیر می‌دانند. دیدگاه بارت را می‌توان از منظری دیگر نوعی ایمانگرایی محسوب نمود.
🔹اغلب متفکران اسلامی مانند #علامه_مصباح ایمان را غیر از معرفت می‌دانند، اما برای ایمان، حتما معرفت ضروری است، اما هر معرفت معتبری را برای ایمان کفایت می‌کند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🟥در میان کسانی که معتقدند ایمان باید مبتنی بر معرفت باشد، افرادی بر این گمان‌اند که چنین معرفتی وجود ندارد و در نتیجه #خداناباور هستند.
♦️در میان خداناباوران، برخی مانند #آنتونی_فلو دلیلی بر عدم وجود خدا ندارند، اما عدم دلیل بر وجود خدا را دلیلی بر عدم باور به خدا می‌دانند. (#الحاد_سلبی)
♦️عده‌ای دیگر مدعی‌اند بر عدم وجود خدا دلیل خوبی در اختیار دارند؛ مانند جی ال مکی که مسئله منطقی شر را مطرح می‌کند. (#الحاد_ایجابی)
♦️دسته‌ای دیگر نیز دلایل وجود یا عدم خدا را ناکافی می‌دانند و #لاادری‌گرایی یا #شکاکیت را برمی‌گزیند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#فلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #عقل_و_ایمان #عقل_و_دین #عقل‌گرایی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📬کانال فلسفه دین اسلامی
|ایـتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات | یوتیوپ |
🔰 #دیالکتیک_فلسفه_دین
👥 گفتگوهای سام و سید (۱)
💠 همه درست میگن؟
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸سام: شما دیندارا خیلی انحصارطلبید.
🔹سید: چطور؟
🔸سام: شما فکر می‌کنید فقط خودتون درست می‌فهمید و بقیه اشتباه می‌کنند.
🔹سید: خب مگر شما غیر از این فکر می‌کنید؟
🔸سام: معلومه که بله. از نظر ما هر کسی هر نظری داره و نظرش برای خودش درسته.
🔹سید: یعنی اعتقاد داری هرکسی هر نظری داره برای خودش درسته؟ واقعا اینو قبول داری؟ آیا به نظرت همین درسته؟
🔸سام: بله، غیر از این نمی‌تونه باشه. من نباید فکر کنم که فقط خودم درست می‌فهمم.
🔹سید: غیر از این نمی‌تونه باشه؟! فکر نمی‌کنی حرف خودت را نقض کردی؟
🔸سام: چطور؟
🔹سید: آخه من فکر می‌کنم فقط یک نظر میتونه درست باشه. الان دو تا دیدگاه داریم: دیدگاه تو که فکر می‌کنی همه نظرات درسته و دیدگاه من که فکر می‌کنم فقط یک نظر درسته. طبق حرف خودت که همه نظرات درسته باید نظر منو هم بپذیری. پس چرا ایراد میگیری و میگی شما انحصار طلب هستید.
🔸سام: خب اون فرق می‌کنه.
🔹سید: چه فرقی می‌کنه؟ یا باید بگی همه نظرات درسته، یا باید بپذیری که همه نظرات درست نیست. اگر گفتی همه نظرات درسته، پس این نظر ما دینداران که فقط یک نظر درسته هم باید درست بدونی. ولی اگر گفتی فقط یک نظر درسته و اون اینکه همه نظرات درسته، دچار تناقض شدی. بالاخره یک نظر درسته یا همه نظرات؟
🔸سام: 😐
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#ٰفلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #معرفت #معرفت‌شناسی #نسبیت #شکاکیت #معرفت_دینی #الحاد #آتئیسم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📬کانال فلسفه دین اسلامی
|ایـتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات | یوتیوپ |