هر صبح یک آیه: هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِيرٍ» و گروهی از مردم، بدون هیچ دانش و هیچ هدایت و کتاب روشنی بخشی، درباره خدا مجادله می‌کنند! (سوره مبارکه حج/ آیه ۸ ) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh تفسیر: در آیات بعد، نیز سخن از مجادله کنندگانى است که پیرامون مبدأ و معاد به جدال بى پایه و بى اساس مى پردازند. نخست مى گوید: گروهى از مردم، کسانى هستند که درباره خدا بدون هیچ علم و دانش و هدایت و کتاب روشنى به مجادله برمى خیزند (وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللّهِ بِغَیْرِ عِلْم وَ لا هُدىً وَ لا کِتاب مُنِیر). جمله وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللّهِ بِغَیْرِ عِلْم درست، همان تعبیرى است که در چند آیه قبل، گذشت و تکرار آن نشان مى دهد: جمله اول اشاره به گروهى است، و جمله دوم اشاره به گروهى دیگر. جمعى از مفسران، فرق این دو گروه را در این دانسته اند که آیه گذشته ناظر به حال پیروان گمراه و بى خبر است، در حالى که این آیه، ناظر به رهبران این گروه گمراه مى باشد. 🌺🌺🌺 جمله لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللّهِ نشان مى دهد برنامه این گروه، اضلال و گمراه ساختن دیگران است و قرینه روشنى بر این تفاوت، محسوب مى شود، همان گونه که جمله یَتْبَعُ کُلّ شیْطان مَرِید در آیات گذشته، که سخن از پیروى شیاطین مى گوید نیز، این معنى را روشن تر مى سازد. در این که فرق میان علم و هدى و کتاب منیر چیست؟ نیز مفسران بحث هائى دارند، آنچه نزدیک تر به نظر مى رسد این است که علم اشاره به استدلالات عقلى است، هدى به هدایت و راهنمائى رهبران الهى، و کتاب منیر اشاره به کتب آسمانى مى باشد. به تعبیر ساده تر، همان دلائل سه گانه معروف کتاب ، سنت و دلیل عقل را بازگو مى کند، و با توجه به این که اجماع نیز طبق تحقیقات دانشمندان، به سنت باز مى گردد، همه دلائل اربعه در این عبارت جمع است. بعضى از مفسران نیز احتمال داده اند: هدى اشاره به هدایت هاى معنوى است که در پرتو خودسازى، تقوا و تهذیب نفس براى انسان حاصل مى گردد (البته این معنى با آنچه در بالا گفتیم قابل جمع است). در حقیقت، بحث و جدال علمى در صورتى مى تواند ثمر بخش باشد که متکى به یکى از این دلائل گردد، دلیل عقل، یا کتاب، یا سنت. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۸ سوره‌ مبارکه حج)