♦️متنِ بی‌مالک و اعجاز . 🔹برای آیات قرآن کریم، به نسبت فهم مردم کنونی و مردم صدر اسلام، حداقل چهار حالت می‌توان طرح نمود: 1ـ «معنا، مفهوم و مدلول آیات قرآن در زمان ابلاغ به مخاطب صدر اسلام، روشن بوده است؛ امّا به دلیل گذشتِ زمان و تحولات زبانی، بسیاری یا تمامی آیات قرآن، مجمل و گنگ گشته‌اند.» شاهد درستی این حالت، فربه شدن کتاب‌های تفسیری در طول قرون اولیه به بعد است (البته اگر گفته نشود که بسیاری از متون متقدم به دست ما نرسیده است، و در زمان صدر اسلام نیز همین فربهی تفاسیر بر آیات قرآن وجود داشته است). . 🔹2ـ «هم در زمان ابلاغ آیات قرآن و هم در دوره‌های پس از آن، معنا، مفهوم و مدلول بسیاری یا تمامی آیات قرآن کریم، مجمل و گنگ بوده است.» قبول این حالت، مستلزم «مهمل» بودن ابلاغ آیات قرآن است، چرا که از سوی پیامبر(ص) یا خداوند متعال، متنی به مردم ارائه شده است که، نه در گذشته و نه در آینده، فهمیده نگشته است؛ پس این نزول یا ابلاغ چه فایده‌ای داشته است؟ . 🔹3ـ «معنا، مفهوم و مدلول آیات قرآن کریم، هم در زمان ابلاغ اولیه آیات و هم بعد از آن، بسیار روشن بوده و روشن می‌باشد.» گزینش این حالت برای قرآن، دو وضعیت تصوری را پیش‌روی ما قرار می‌دهد: یک. هم مردم صدر اسلام و هم مردم دوره‌های متأخر، «معنا، مفهوم و مدلول» واحد و مشترک از آیات قرآن فهمیده‌اند. دو. متن قرآن، متنی «انتزاعی» است؛ بنابراین، مردم صدر اسلام، معانی و مفاهیم مورد نیاز خود در آن دوره را از قرآن برداشت و استفاده ‌نموده‌اند، و مردم دوره‌های بعد و اکنون نیز، معانی و مفاهیم مورد نیاز خود را برداشت و استفاده می‌نمایند. فرض اول، نمی‌تواند صحیح باشد؛ چون تفاسیر متنوع و مختلفی از قرآن وجود داشته و دارد. فرض دوم نیز، یک اشکال اساسی دارد؛ و آن این که، معیار «تفسیرِ انتزاعی» چیست؟ و مردم به عنوان عمل کننده به فرامین الهی، چگونه بدانند کدام تفسیرِ اندیشمندان اسلامی از قرآن کریم، مراد و مقصود خداوند متعال بوده است؟ . 🔹4ـ «معنا، مفهوم و مدلول بیشتر یا برخی از آیات قرآن کریم در دوران صدر اسلام و نیز قرون متقدم، مجمل و گنگ بوده است؛ امّا اکنون به دلیل پیشرفت بشر و شناخت بهتر جهان توسط انسان‌ها، معنا و مفهوم و مدلول برخی یا بسیاری از آیات قرآن، روشن و آشکار شده‌اند.» این حالت، همین وضعیتی می‌باشد که در دورۀ معاصر، علاقمندان زیادی یافته است، و از آن به «اعجاز علمی قرآن» یاد می‌شود؛ و هر روز، افرادی به تشخیص خود، برخی از آیات قرآن را مطابق علم روز، «تبیینِ اعجازی» می‌نمایند. . ♦️نکته تطبیقِ اعجازی برای آیات قرآن کریم، وقتی می‌تواند ارزشمند باشد که در زمانِ خلقِ متن، «خالقِ متن» به آن اراده نموده باشد؛ نه این که انسان‌ها به سلایق شخصی خود، «معنا، مفهوم و مدلول»ی را به متن قرآن «بار» نمایند؛ که اساساً پیامبر(ص) یا خداوند متعال، این معانی، مفاهیم و مدولول‌ها را اراده نکرده‌اند و روحشان نیز از آن‌ها بی‌اطلاع است. به نظر می‌رسد که هر چه به جلو می‌رویم و کشفیات جدیدی توسط اندیشمندان علوم تجربی مطرح می‌شود، به همین نسبت، میزان آیات اعجازگونه قرآن کریم به دلیل «کلی بودن و مجمل بودن آیات» افزایش می‌یابد؛ به گونه‌ای که در دوره‌های جدید، بسیار محتمل است که رویکرد «فربه‌سازی تفاسیر آیات قرآن کریم» به موضوع اعجاز قرآن تغییر مسیر دهد. 👇👇 @Taammolate_talabegi