#گزارش_جلسه 🔵وحدت و بساطت وجود از منظر علامه طباطبایی و آیت الله مصباح یزدی بر اساس کتاب در آستانه حکمت 🔹در جلسه 15آذر در این موضوع توضیحاتی بیان شد که در ادامه خلاصه آنها ذکر می شود: ▫️بر اساس عباراتی از کتب حضرت آیت الله مصباح همچون تعلیقه شماره 18 و 29 از کتاب تعلیقه بر نهایه الحکمه و همچنین درس 28 و 29 از کتاب آموزش فلسفه چنین جمع بندی ای از دیدگاه ایشان به نظر می رسد: 🔸ایشان پس از اینکه برهان بر اصالت الوجود را اقامه می کنند، در واقع چنین معتقد می شوند که ما در خارج موجودات متکثری داریم که هر موجودی، وجودش اصیل و ماهیتش اعتباری است. لذا آنچه در خارج موجود است، #وجودات متکثر است. 🔸بر اساس این دیدگاه، ایشان پس از بیان و بررسی اقوال مختلف در معنای وحدت و همچنین مناقشه در استدلالی که علامه برای وحدت وجود اقامه کرده است، چنین نتیجه می گیرند که هر وجودی از آن وجودات متکثر، خودش واحد است، اما وحدتی برای کل عالم تصویر نمی شود. 🔸همچنین در تبیین نسبت بین وجودات متکثر، معتقدند که وجوداتی که رابطه علیت بین آنها برقرار است، سلسله ای از علل و معالیل را تشکیل می دهند که هر معلولی نسبت به علت خود ربط است اما وجوداتی که در یک مرتبه هستند و علیتی بین آنها برقرار نیست، متبائن از هم هستند. 🔸به طور خلاصه می توان بیان کرد که در بین اقوال موجود در این مسئله، قول ایشان بسیار شبیه به قول مشائین است که معتقد به وجودات متبائن به تمام ذات هستند. 🔸همچنین چون ایشان وجود واحدی را در خارج تصویر نمی کنند در تفسیر جمله «الوجود بسیط» می فرمایند که مراد این است که هر وجودی از موجودات متکثر خارجی، بما انه وجود عینی، بسیط است. ▫️اما بر اساس تبیینی که استاد علی فرحانی از دیدگاه علامه طباطبایی بیان می کنند و شرح آن در کتاب «در آستانه حکمت» آمده است: ♦️پس از اصالت وجود، ماهیت که علت تکثر موجودات در خارج بود، پوچ و باطل می شود و صحنه خارج را فقط وجود پر می کند. و از آنجایی که در خارج چیزی به جز وجود نیست، آنگاه در واقع ملاک کثرت وجودات ازبین می رود و آنچه در خارج موجود است، وجود واحدی به وحدت شخصی است. ♦️همچنین آن وجود واحد، بسیط است. چون لازمه ترکب، تفاوت اجزاء است و در خارج چون چیزی به جز وجود نیست، ترکب نیز بی معناست. ♦️اما از آنجایی که کثرت نیز بدیهی است، بر اساس تشکیک معتقد می شویم که همان وجود واحد بسیط در خودش کثرات را به نحو وجودربطی دارد و برا این اساس توحید ناب قرآنی، حاصل می شود. ♦️در نتیجه به تقریر استاد فرحانی بر اساس نگاه علامه طباطبایی از اصالت وجود، وحدت و بساطت از لوازم اصالت وجود است و اثبات آن نیاز به حد وسط مستقلی ندارد. ✍️محسن ابراهیمی 00/09/16 #فلسفه #یادداشت @almorsalaat