🔰 #فقه 💠 بررسی دلیل دوم از ادله عدم توریث اجازه در بیع فضولی فقهاء در مورد به ارث رسیدن اجازه، قائل به عدم توریث هستند و برای این نظر ادله‌ای بیان شده است: ✅دلیل دوم از مرحوم شیخ اعظم مرحوم شیخ اعظم در مقام طرح دلیل برای عدم تورّث اجازه، کلامی دارند که به دو نحو قابل تفسیر است: 🟢 تفسیر اول: ارتکاز عرف، اجازه را مانند سائر تصرفات می‌بیند و لذا اگر قائل شویم اجازه به ارث می‌رسد لازم می‌آید بگوییم سائر تصرفات مالک ـ مانند بیع و اجاره و صلح و هبه ـ نیز از میت به ورثه منتقل می‌شود که کلامی باطل است زیرا عرف، موضوع جواز بیع و اجاره و غیره را سلطه مالک بر مال می‌داند نه ارث، بنابراین موضوع اجازه برای مالک نیز سلطه مالک بر مال است. 🔵 تفسیر دوم: برفرض که اجازه حق باشد اما ادله دال بر ارث رسیدن حقوق، انصراف از حق الاجازه دارد زیرا اجازه اثری از آثار سلطنت مالک بر مالش است و به تبع مالکیت ورثه این اثر نیز برای ورثه وجود دارد و لذا جعل دوباره‌ی این اثر ـ به‌خاطر ارث ـ توسط شارع، کاری لغو است. تفسیر محقق اصفهانی از کلام مرحوم شیخ اعظم: اجازه حق نیست تا به ارث برده شود بلکه حکمی از احکام است. 🔷 مناقشه حضرت استاد: این تفسیر خلاف ظاهر کلام مرحوم شیخ اعظم است زیرا شیخ تعبیر به حق نبودن اجازه نکردند. 🔴 مناقشه محقق اصفهانی بر کلام مرحوم شیخ اعظم: 🔸اولا نفس اجازه، فعل مجیز است و نمی‌تواند اثر باشد بلکه جواز و نفوذ الاجازه اثری از آثار سلطنت است. 🔹ثانیا نفوذ الاجازه اثر سلطنت مالک نیست زیرا سلطنت مالک به معنای قدرت مالک بر بیع و هبه و امثال آن‌هاست و قدرت بدون جعل جواز بیع و هبه و اجازه توسط شارع، حاصل نمی‌شود و لذا سلطنت مالک متقوم به جواز اجازه و متاخر از آن است. در نتیجه بهتر است مرحوم شیخ این‌گونه تعبیر می‌کردند که اجازه اثری از آثار ملک است نه سلطنت مالک. 🔴مناقشه حضرت استاد: بین ملکیت و سلطنت ملازمه وجود ندارد و ممکن شخص مالک باشد اما سلطه بر مالش نداشته باشد ـ مانند مفلس ـ و لذا شارع همانطور که ملکیت را جعل کرده، توسط «الناس مسلطون علی اموالهم» سلطه تشریعیه را نیز جعل کرده و آن را موضوع برای احکام و آثاری قرار داده است مثل اینکه می‌گوید: شخصی که مسلط بر مال است و مفلس نیست تصرفاتی مانند بیع و اجازه را می‌تواند انجام دهد. ✅✅✅نظر حضرت استاد نسبت به دلیل دوم از ادله عدم توریث اجازه در بیع فضولی: شاید مراد شیخ اعظم از اینکه فرموده اجازه اثری از آثار سلطنت مالک است، سلطنت تشریعیه باشد. 📚 برگرفته از دروس خارج فقه استاد #شب‌زنده‌دار ( ۹ مهر ۱۴۰۲) #حضرت_آیت‌الله_شب‌زنده‌دار «دام ظله» #آثار #فقه 🔗 @book_feghahat