۲. علوم انسانی، مبتنی بر پنج نظام هستند: نظام فلسفی، نظام انسان‌شناسی، نظام ارزش‌شناسی، نظام مکتبی، نظام روش‌شناسی
۳. در نظام فلسفی، رویکرد «حکمت خودی» اتخاذ می‌شود.
۴. فلسفه‌های مضاف از فلسفه عام استخراج شوند.
۵. پیش‌فرض‌های علم‌شناختی، معرفت‌شناختی و دین‌شناختی، در نظام فلسفی تبیین شوند.
۶. در نظام انسان‌شناسی، انسان عام و انسان خاص[۳] توصیف شوند.
۷. نظام مکتبی، اصول حاکم بر زندگی فردی و اجتماعی است که از آن به مکتب اقتصادی، مکتب سیاسی، مکتب اجتماعی تعبیر می‌شود.[۴]
۱۳
توجیه‌های استفاده شده در نظریه (مثال‌ها و شواهد صدق به‌کاررفته در نظریه)
بررسی مبادی معرفتی ۱۲ نظریه در علوم انسانی و کشف تاثیر تغییر نوع نگاه به مبادی در خروجی نظری
مانند تابع مصرف فریدمن، ساختاریابی گیدنز، نظریه انقلاب فوکو
۱۴
لوازم منطقی نظریه (دلالت‌های التزامی و مباشر نظریه)
استفاده از اجتهاد دینی برای استخراج شاخص‌های سنجش انسان موجود، از دین
استفاده از روش‌های تجربی برای اجرای عملیات سنجش و تحلیل آن
استفاده از اجتهاد برای استخراج شاخص‌های انسان مطلوب و نظام ارزشی
استفاده از اجتهاد و تجربه برای تعریف عملیاتی تغییر انسان موجود به مطلوب (علومی مانند فقه، اخلاق، عرفان، روان‌شناسی)
۱۵
نتایج معرفتی نظریه (چه تاثیری در چه فضای علمی ایجاد می‌کند؟)
۱. تلاش برای تولید فلسفه‌های مضاف بالخصوص فلسفه مضاف به امور
۲. تلاش برای تولید انسان‌شناسی‌های خاص و ارزش‌شناسی‌های خاص
۳. تلاش برای تولید شااخص‌های انسان مطلوب
۴. تلاش برای تولید چگونگی تغییر از موجود به مطلوب
۵. علومی را می‌خواهیم که ربط ملک و ملکوت را برقرار کنند.
۶. رویکرد غرب‌گزینی انتقادی
۱۶
آثار نظریه (آثار عینی که نظریه می‌تواند ایجاد کند یا ایجاد کرده است)
تولید مبانی فلسفه علوم انسانی اسلامی
۱۷
رقباء نظریه (افکار و نظریاتی که همگرا با این نظریه نیستند و مخالف محسوب می‌شوند)
همه نظریاتی که امکان تولید علم دینی را قبول ندارند.
همه نظریاتی که امکان تولید علم دینی را در همه علوم قبول دارند و تعریف علم دینی را الگوی یکسان برای همه علوم می‌دانند.
همه نظریاتی که روش تولید علم دینی را فقط منحصر در استخراج نقلی می‌دانند.
۱۸
روش گسترش نظریه (آیا صاحب‌نظریه، خودانتقادی داشته است یا اشاره به شیوه تکمیل و بازسازی نظریه کرده است؟)
نیاز نظریه به تکمیل از جهت فرآیند استخراج و تولیدمدل عملیاتی
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث:
منطق نظریه پردازی ، تولید علم ، علم دینی ، تحول در علوم انسانی، الگوی پیشرفت و توسعه ، تمدن اسلامی
(۱) از دانیل لیتل به نقل مهدی زاده، سید محمد، (۱۳۸۹)؛ نظریه‌های رسانه: اندیشه های رایج و دیدگاه های انتقادی، تهران: نشر همشهری، چاپ اول۱۳۸۹.
(۲) برخی فرآیندهای پیشنهادی اندیشمندان علوم انسانی برای نظریه‌پردازی:
(این مدل‌ها از مقاله روش‌شناسی عمومی، جناب آقای دکتر حسن دانایی‌فرد نقل شده‌اند و مقصود از کلمه مولف در تصویر آخر، ایشان می‌باشد.)
برچسب #الگوی پیشرفت و توسعه #تحول در علوم انسانی، #تمدن اسلامی #تولید علم #علم دینی #منطق نظریه پردازی #نظریه پردازی
دانشنامه, روش شناسی
روش سنجش و آزمون نظریه ها
دانشنامه, روش شناسی
روش تفکر شبکه ای