📝 #یادداشت
♦️ دلالت‌های پنهان هستی‌شناختی #فاطمه_سلام_الله_علیها به مثابه کوثر
📍عبدالله صلواتی،دانشیار دانشگاه شهید رجایی
🔸درباره شخصیت‌های مهم مذهب روایت‌های متفاوتی می‌توان داشت و از مناظر رنگارنگ می‌توان به این شخصیت‌ها نگاه کرد؛ همانند مناظر #قرآنی، #حدیثی، #کلامی، #فلسفی، #عرفانی، #اجتماعی، و #روانشناسی. گاهی هم می‌توان از دلالت‌های پنهان هستی‌شناختی آیات و روایات درباره این شخصیت‌ها سخن گفت.
🔸در تفاسیر روایی که از منظر تطبیق سخن گفته‌اند و سعی کرده‌اند مثال بارز یا اتم آیه را در یک شخصیت نشان دهند مباحث قرآنی گوناگونی را بر حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها تطبیق داده‌اند. یکی از آنها کوثر خواندن #حضرت_زهرا_سلام_الله_علیهاست، دیگری #لیلهالقدر خواندن ایشان است و همین‌طور است در فقره آیات تطهیر و مباهله.
در این یادداشت سعی دارم درباره کوثر بودن ایشان گفت‌وگو کنم.
🔷#فخر_رازی در تفسیر کبیرش و #علامه_طباطبایی در #المیزان و دیگر مفسران، معانی گوناگون از کوثر را بیان کرده‌اند که برخی از آنها عبارتند از:
1) فرزندان رسول خدا(ص) که از نسل #فاطمه(س) هستند، 2) خیر کثیر، 3) علم و حکمت، 4) فضایل فراوان، 5) خُلق نیکو، 6) توحید، 7) مقام محمود، 8) نهری در بهشت، 9) حوض مختص رسول خدا(ص) در بهشت یا در محشر، 10) اصحاب و پیروان #پیامبر_اکرم(ص) تا روز قیامت، 11) علماى امت #رسول_الله(ص)، 12) سوره کوثر و 13) تمامی نعمت‌هایی که به پیامبر اکرم(ص) داده شد.
🔸همه آنچه بیان شد در حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها قابل جمع است. ایشان خیر کثیر است چون در یک معنا، مراد از کوثر نسل ایشان هستند و نسل‌شان خیر کثیر هستند. از سوی دیگر، حضرت فاطمه(س) انسان کامل است و صاحب علم لدنی و علم نیز خیر کثیر است. افزون برآن مطابق روایتی ایشان لیلهالقدر است و لیلهالقدر صاحب اسرار است و نمادی برای مقام محمود و #توحید. همچنین، ایشان صاحب خُلق نیکو و فضایل فراوان است. بنابراین ایشان می‌توانند همان نهر در #بهشت باشند و حوض، که هر دو تجلی فضایل این حقیقت ناب هستند. افزون بر آن، #حضرت_صدیقه_طاهره(س) از پیروان راستین رسول خداست و از علمای والای امت. و از آنجا که ایشان #انسان کامل است و انسان کامل صورت عینی قرآن (به تعبیر #علامه_حسن_زاده_آملی) پس می‌توان #حضرت_زهرا(س) را صورت عینی سوره قدر دانست و در پایان او را عصاره همه نعمت‌هایی دانست که خدا به #پیامبر_اکرم(ص) ارزانی داشت.
🔷اگر درصدد باشیم که دلالت‌های پنهان #هستی_شناسی #فاطمه(س) به‌مثابه کوثر را آشکار کنیم باید بگوییم، کوثر نحوه‌ای از بودن است با این ویژگی‌ها :
1️⃣ به لحاظ وجودی و کمالات وجودی انسانی کامل است.
2️⃣ به حسب حقیقتش مکمل دیگر موجودات امکانی به‌ویژه وجود آدمی است.
3️⃣ به اعتبار ویژگی دوم، کانون خیر‌و‌برکت و زندگی است باذن‌الله.
4️⃣جاودان است.
5️⃣ پویا و جاری است.
🔸ویژگی نخست برآمده از آن است که در #فلسفه می‌گوییم معطی شیء فاقد شیء نیست؛ کوثری که می‌بخشد و کانون خوبی‌ها و کمال است نمی‌تواند فاقد کمال باشد.
ویژگی دوم از تحلیل وجودی کوثر به‌دست می‌آید. زیرا کوثر یعنی منشأ خیرات و در فلسفه خیر همان وجود است. پس کوثر باذن‌الله از وسایط «فیض» و «وجود» و «جود» است. بر همین اساس لیلهالقدر است و #انسان کامل.
ویژگی سوم با گسترش معنای کوثر به‌دست آمده است. معنای کوثر عبارت است از خیر کثیر که در دل این خیر کثیر، برکت و زندگی هم هست.
ویژگی چهارم براساس دو معنای کوثر (یعنی تداوم ذریه حضرت زهرا(س) و معنای نهری در بهشت) ارائه شده است.
ویژگی پنجم براساس روایتی ارائه شده است که در آن آمده: کوثر نهری از بهشت است.
🔸پس از این بحث، ذیلا ابیاتی را نیز به کلمه تام حق، عصمت کبری و ام‌ابیها حضرت فاطمه‌زهرا سلام‌الله‌علیها تقدیم می‌کنم :
لیلهالقدر خدا در دو سرا / تکیه‌گاه ما در شهر خدا / آفتاب حُسن شیران بلا / کوثر رحمت به وقت سَعد ما
سِر مکنون ولی در نام مهر / راز مطلوب جلی در جام خیر / گهر بیتای تو برتر ز اَلْف / مطلع ذکر علی در کام سِر
جنت ذات تو را معرفت ناب تو را / حجت تام تو را آدم کامل تو را / قلب و احسان و جامع قرآن تو را / مطلع انوار تو را عصمت کبرا تو را
📌 #کانال_فکرت:
💠https://eitaa.com/fekrat_net