📝چکیده تقریرات درس 💠 ☑️ یادداشت شماره 2️⃣1️⃣ ⚪️ ◽️موطن تعقّل (3) 🔘این که عقل به توفیق نفس انسانی می‌تواند خود را تا ساحت بدن و عالم محسوسات بکشد و به تعقل در این موطن نیز مشغول شود، دریافت مهمی است. 🔘نتیجه این شده که صدرا در متن واقع می‌اندیشد. شاید این جمله عجیب باشد یا برخی نتوانند با آن ارتباط بگیرند که صدرا تفلسف را در متن واقع ـ بیرون از ذهن ـ انجام می‌دهد، ولی این جمله واقعی است و دارای آثار متفاوت ملموسی است. 🔘در فضای فکری مشاء این جا افتاده است که شما هنگام تفلسف مفاهیمی را در ذهن می‌پرورید و می‌سازید و به خارج نسبت می‌دهید. اشراق با باور داشتن رهیافتهای شهودی و حکمت واقعی دانستن مشهودات و افزودن ذوق به روش بحثی در کار فلسفی، حرکت خوبی به سمت عینی و متنی کردن تفلسف نموده است، ولی با «عقلی صرف» دانستن همۀ مفاهیم فلسفی عملاً تأملات فلسفی را کاملاً ذهنی شمرده است و طبیعتاً به آن تن داده است؛ یعنی هنگام «تفکر فلسفی» خود را در چمبرۀ ذهن ـ فضایی منفصل از واقعیّت ـ می‌دیده و همانجا اندیشه را سامان می بخشیده است. 🔘اما این دریافت صدرا و این دیدگاه معرفت‌شناختی یک حادثۀ بزرگ است. این مبنا درک ما را از فلسفه نیز جابجا می‌کند و توقع ما را از آن خیلی خیلی بیشتر می‌کند. یکی از ذهنیّتهایی که در بحث امتداد فلسفه به کمک ما می‌آید و تحلیلهای «فلسفۀ فلسفی» ما را دچار تحول می‌کند همین مبناست. این مبنا در روشهای تفلسف هم تأثیر می‌گذارد. یک نکتۀ مثبت در جهان علمی غربی این است که حرص و عطش کاربردی کردن رهیافت‌های بنیادی در آنجا خیلی زیاد است. به همین خاطر تا مبنای جدیدی دریافت می‌شود یا حتی یک مبنا تقریر نوتری پیدا می‌کند پس از چندی آثار آن را می‌توان در لایه‌های زیرین علم و دانش و فن‌آوری مشاهده نمود. 🔘ما مبانی مصرف نشدۀ فوق العاده فراوانی داریم. علت آن هم این است که ساحت «کاربرد» و «علوم کاربردی» از فلسفۀ خودمان تغذیه نمی‌کند، مطالبه و عطشی را متوجه این حوزۀ معرفتی نمی‌کند، اساساً آدرس این منطقۀ علمی را ندارد. انواع گسست‌ها در زندگی چندپارۀ علمی ما وجود دارد که مانع شکل‌گیری یک ارتباط مستمر و منسجم و درست بین بنیادهای نظری و ساحت‌های کاربردی می‌شود. 🔘به یک معنی می‌توان گفت کل فلسفۀ اسلامی امروز در صف کاربرد قرار دارد و ندارد. با این حساب شاید خیلی جای هیجان نشان دادن دربارۀ یک مبنای مهم مثل این مبنا نیست که چرا آثار خود را نشان نمی‌دهد. 🔘ما واقعاً به یک حال و هوای جدید، انسان‌های جدید و روال‌های متفاوتی احتیاج داریم که در آن با حرص شدید کاربردی و حرص نسبت به امتداد رهیافت‌های پژوهشی بنیادین ضمن آشنایی عمیق، سلیس و روان از تراث معرفتی حکمی‌مان، به سرعت و با جدیّت مشتق‌های کاربردی آن گرفته شود و خط تولید فعالی برای این امتدادها پدید بیاید. ادامه دارد ... 🔵 مقرر: 📌 موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac