💥
چالش اسلام و مدرنیته!
🔸...تا ۳۰ سال پیش، حتی متفکرانمان تصور میکردند که درگیری ما بین اسلام و مسیحیت است. با مراجعه به کتابهای شهید
#مطهری میبینیم که مسئلهٔ او مدرنیته به آن معنا نیست. او دغدغهٔ بعضی مسائل انسانشناختی را دارد.
مخالفت شهیدمطهری عموماً با تودهایها و ماتریالیستهاست. جاهایی هم اختلافات کلامی با مسیحیان را مطرح میکند. اما آیا مشکل امروز ما با مسیحیان است؟ خیر. سال ۸۰ که اسقف ارشد اتریش به دانشگاه ما آمده بود، جلسهٔ سخنرانی ترتیب داده و تعدادی از کلامیهای زبردست را آورده بودند که اگر بحث اسلام و مسیحیت پیشآمد، چنداستدلال قوی بگویند و طرف مقابل را بهسکوت وادارند. کاردینال اعظم شروع کرد به سخنرانی و گفت که مسئله آنها امروز، ما نیستیم؛ مسئلهٔ ما هم آنها نیستند. مسئلهٔ امروزِ ما و آنها مدرنیته است. مسیحیت زیرچرخهای سکولاریسم و مدرنیته در حال لهشدن است. نمیگذارند کسی سراغ دین بیاید. دین کج و معوجی دارند ارائه میکنند بهاسم مسیحیت که اصلاً نمیتوان فهمید چیست.
🔸مدرنیته حتی دین مسیحیت را متناسب با ارزشها و فهم دنیاگرانهٔ خود تغییر داده و از کاتولیسیسم، پروتستانتیسم و پیوریتانیسم بیرون کشیده است. پروتستانتیسم مسیحیت مدرنشده است که در قرن هفده ظهور کرد. پروتستانتیسم مذهبی اصیل نیست، هرچند مارتین لوتر که بهوجودآورندهٔ این مذهب است ظاهراً با اهداف مقدس یعنی زهد و پرهیز از اشرافیت و دوری از کلیسای فاسدشدهٔ قرن هفدهم پایهگذار آن شده ولی نهایتاً مسیحیانی که دینداری و ارزشهای نوپدید غرب را برگزیده بودند، پروتستان شدند. ماکس وبر کتاب بسیار مهمی دارد بهنام «اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری» که نشان میدهد این مذهب جدید لوتر بود که راه را برای سرمایهداری اروپایی باز کرد وگرنه مسیحیت سنتی اروپا بهخاطر گرایش به زهد و قناعت و دوری از دنیا پذیرای روح سرمایهسالارانه و کنّازانه و پولپرستانه بشر جدید غربی نبود.
🔸پوریتانیسم که صورت دنیازده مسیحیت است ماهیتی منطقی و ضدّ سنت دارد و بههمینلحاظ، نهتنها در برابررویکرد اروپای شرقی به سرمایهداری و انقلاب تکنولوژیک ممانعتی ندارد، بلکه با این اعتبار که در میان همهٔ فِرَقِ پروتستانها مقبول است و حیات دنیایی انسانها را عین تکلیف الهیشان میانگارد، بهآن مدد میرساند. چه اینگونه فرض کنیم که ظهور پروتستانتیسم-یا پوریتانیسم-ناشی از رویکرد غرب به تفکر منطقی، ضدّ سنت و علمزده است و چه آنگونه که وجود پروتستانتیسم را آمادهگر بسط حاکمیت سرمایهداری و توسعهٔ تکنولوژی بدانیم، مسلّم آن است که تمدن صنعتی، بهطور کامل، تنها در جامعهای بنیان میگیرد که در آن ممانعتهای سنتی و مذهبی در برابر روح سودانِگارانهٔ سرمایهداری و حاکمیت تکنیک و اخلاق ملازم با آن وجود نداشته باشد. در جامعهٔ آمریکا اکنون اقوامی چون «آمیش»ها - در پنسیلوانیا - وجود دارند که با اتکا به تفسیر خاصی که از مذهب کاتولیک دارند با تمدن جدید مخالفت میورزند و حتی ظاهر جامعهٔ خویش را از لحاظ معماری و شهرسازی و معیشت بهصورت قرون وسطا حفظ کردهاند. در پرواز آمریکا به کانادا این مقاومتها آنقدر جدی است که حتی در هواپیما، هنگام عبور از آسمان اوتاوا، سرو مشروبات الکلی قدغن میشود!
🔸برگردیم به این حرفی که کاردینال زد. ما امروز درگیری کلامی چندانی با مسیحیان نداریم.
ما با هم مسئلهٔ مشترکی داریم و آن مدرنیته است. آنها هم مثل ما ارزشهایی مثل خانواده و کرامت انسانی و پالایش روح و اخلاق اجتماعی پاکیزه برایشان مهم است و این ارزشها همه زیر چرخهای
سبک زندگی مدرن در حال لهشدن است.
📚از کتاب "
ماجرای فکر آوینی👉
#مدرنیته_و_تاثیرات_آن
🌼کشکول ناب حوزوی🔻
🌸
@kashkolenab