•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_نحو #جلسه_صد_و_نهم ✅ موضوع: دلالت‌ معنایی فعل مضارع فعل مضارع بر حالت یا رویدادی در زمان حال و آینده دلالت می‌کند ولی از لحاظ معنا در شرایط خاصی، فقط بر حال یا فقط بر آینده و گاهی فقط بر گذشته دلالت دارد. 🔷دلالت معنایی فعل مضارع 1⃣ فعل مضارع مختص حال الف) لام ابتدا که به آن لام مزحلقه هم می‌گویند بر سر آن بیاید: مثال: اِنَّ الاُستاذَ لَیَشرَحُ الدَّرسَ. 🍃در این مثال، «لَیَشرَحُ» فعل مضارع همراه با لام ابتدا است که معنای حال در بر دارد. ب) هنگامی که با «لَیسَ» یا یکی از اخوات آن، منفی شده باشد: مثال: ما یَخدَعونَ اِلّا اَنفُسَهُم. ج) خبر افعالِ شروع قرار گیرد: مثال: شَرَعَ المُعَلِّمُ یَشرَحُ الدَّرس. 🍃در این مثال، فعل «یَشرَحُ» خبر برای فعل مقاربه (شَرَعَ) واقع شده و معنای آن بر حال دلالت دارد. د) قرینه ای در جمله باشد که معنای حال را بدهد؛ مانند اینکه مقترن به قرینه «الان» یا «الساعهَ» باشد: مثال: اَلطِّفلُ یَرکُضُ الانَ. 2⃣ فعل مضارع مختص آینده الف) هر گاه«سـَ» یا «سَوفَ» قبل از فعل مضارع بیاید: مثال: سَیَصلی ناراََ ذاتَ لَهَبِِ. ب) قبل از آن أدات نصب بیاید: مثال: اَن تَصوموا خَیرُُ لَکُم. ج) أدات شرط و جزا قبل از آن بیاید: مثال: اِن تَنصُروا اللهَ یَنصُرکُم. د) هر گاه به چیزی که حصولی مورد انتظار است إسناد داده شود: مثال: یَدخُلُ الشُّهَداءُ الجَنَّه. ه) پس از أدات توقع «قد» بیاید: مثال: قَد نَرَی تَقَلُّبَ وَجهِکَ فِی السَّماءِ. و) پس از طلب بیاید یا معنای طلب داشته باشد: مثال: یَرحَمُکُمُ الله ز) مقترن به نون تأکید باشد: مثال: آَتُساعِدَنَّ المُحتاجَ؟ 3⃣ فعل مضارع مختص گذشته الف: هر گاه دو حرف «لَم» و «لَمّا» بر سر آن بیاید: مثال ۱:لَم یَلِد وَ لم یُولَد. مثال ۲: اَم حَسِبتُم اَن تُترَکوا وَ لَمّا یَعلَمِ اللهُ ... ب) غالبا همراه با «لَو» شرطیه می‌آید: مثال: لَو یَنتَبِهونَ اِلی الدَّرس لَاستَفادوا. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅در آیه ۹۹ سوره مبارکه بقره: چون بر سر فعل مضارع ما نافیه آمده (ما یَکفُرُ) بر معنای حال دلالت دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (برمبنای کتب مبادی‌العربیة، موسوعه‌ النحو و الصرف و الأعراب ) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin