📔 #کتاب « #شرح_گلشن_راز »
قسمت 2
🔴 کتاب «مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز» اثر شمس‌الدین محمد بن یحیى بن على گیلانى مشهور به شیخ محمد #لاهیجی و متخلص به «اسیری» عارف و شاعر قرن نهم (متولد حدود ۸۳۳ ق) ایرانی (لاهیجان) است.
وی علاوه بر عرفان در علوم فقه و حدیث و تفسیر تبحر داشت و چنانکه در این اثر مفصّل او، مفاتیح الاعجاز، مى‌نماید، از کلام و حکمت نیز بهرة کامل داشت. لاهیجی همیشه جامة سیاه برتن داشت و او دلیل سیاه‌پوشى خود را در جواب پرسش شاه اسماعیل صفوی، نشان واقعة کربلا و استمرار عزای عاشورا برشمرد و این حاکى از پسندِ مذهبى و معتقدات شیعى اوست. وی شخصی متشرع و متعادل و از ادعاهای متداول صوفیه به دور بود. عرفانِ لاهیجی متأثر از عرفانِ نظری ابن عربى است. البته چنانکه در آثار او مشهود است، دانش و بینش عرفانى و ذوق ادبى او ترکیبى است از معرفت مولوی‌وار و عشق و رندی حافظانه و نظریة وحدت وجود و مظهریت اسمائى ابن عربى. (دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج ۸، اسیری لاهیجی، نجیب مایل هروی)
مفاتیح الاعجاز، مشهورترین اثر لاهیجی در قلمرو معارف عرفانی و معروف‌ترین شرح در میان شروح بر گلشن راز شیخ محمود شبستری است. شرح لاهیجى خود اثرى مستقل و مبنایى به شمار مى آید. لاهیجى در این تصنیف ارزشمند، مباحث گسترده اى از عرفان نظرى و عملى را به میان کشیده است که همگى مغتنم و سود بخش است. گرایش هاى شیعى و هماهنگی افق اندیشه هاى لاهیجى به آفاق تشیع، بر قدر و بهاى آن افزوده است. لاهیجى در این اثر، بر خلاف اکثر مؤلّفان متون عرفانى، در توصیف انسان کامل، تنها به بیان مفهوم اکتفا نکرده، بلکه جاى جاى کتابش را به نام حضرت موعود(عج)، متبرک مى کند. این شرح در حقیقت دانشنامه‌ای است از مطالب و موضوعات اساسی عرفان نظری، با استشهاد به آیات و احادیث و روایات مستند و اشعار و اقوال بزرگان اهل معرفت و مشتمل بر نکته‌های برخاسته از تجربه‌ها و دریافتهای عرفانى شارح. این شرح در طول قرنها، همواره مورد توجه و مراجعة علاقمندان قرار داشته و در عصر صفویه به قلم علامه محمد دهدار با عنوان «ایجاز مفاتیح الاعجاز» تلخیص شده است. این کتاب با عنوان «جام دلنواز» به ترکى نیز ترجمه شده است. متن کامل آن بارها منتشر شده و نسخه‌ای نسبتاً معتبر از آن به کوشش دکتر محمدرضا برزگر و عفت کرباسى، در تهران ۱۳۷۱ ش انتشار یافته است.
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife