11 ‏ 6 2 مطلقه و نسبى 2 ✳️ اين دو آيه و اصل بنيادى در تفسير و برداشت و شناخت قرآن كريم است كه بر اساس آن هيچ نازيبائى در جهان نيست، هر چه آفريده و مخلوق خداست زيباست. اگر يك جا خطاست و جاى ديگر صواب، اين خطا و صواب نسبى است، يعنى شيئى را كه نسبت به شى‏ء ديگرى مى‏سنجيم مى‏بينيم خطاست. اگر جائى غضب است و جائى عفو، به خاطر سنجش اين شى‏ء به آن شى‏ء است كه به غضب و انتقام معلوم مى‏شود. ولى آن رهبرى جامع كه مى‏گويد اين جا عفو كن زيرا جاى پاداش است و آن جا انتقام بگير چون جاى كيفر است، اين جا جاى بهشت است و آن جا جاى جهنم، آن‏ رهبرى رحمت مطلقه است، ولى آن جهان بينى محدود است كه اين خطاها و غضب‏هاى نسبى را مى‏بيند و مى‏گويد اين جا غضب و آن جا عفو است. در حالى كه دستور در جهان بينى كلّى است كه مى‏گويد: يك جا رگ بزن، يك جا مرهم بنه، چه جراح هم رگزن است و هم مرهم گذار. اگر كار جراحى را در هنگام بريدن ببينيم مى‏گوئيم اين قساوت و درد است، ولى اگر هنگام مالش و مرهم نهادن ببينيم مى‏گوئيم عاطفه و رقت است، ولى طب مى‏گويد هر دو بايد باشد. اگر از ديد طب ببينيم هر دو بجاست، ولى اگر از موضعى ببينيم كه بيمار در آن حال مى‏نالد مى‏گوئيم اين جا جاى درد است و نابجاست و هنگام درمان يافتن و مرهم نهادن را گوارا مى‏دانيم. پس اگر آن رحمت مطلقه را ببينيم، مى‏گوئيم آفرين بر نظر پاك و بلند آن رهبرى كه اين رحمت خطا پوش را داده است، رحمت مطلقه‏اى كه خطا و صواب نسبى را پوشانده است. پير ما گفت خطا بر قلم صنع نرفت آفرين بر نظر پاك خطا پوشش باد (حافظ شيرازى) بر قلم صنع هيچ خط اشتباهى نيست، از صنع اللَّه همه زيبا آفريده شده است. وقتى بخواهيم بر اساس عدل خداوندى جهان را ببينيم در آن صورت هم جهنم را مى‏بينيم و هم بهشت را؛ زيرا اگر جهنمى نبود ظالم و طاغوت كيفر نمى‏ديد، پس در اين عالم، جهنم در جاى خود زيباست. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏ 8 ، ص: 68 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2