یادآوری🕯🕯🕯
قالب شعری
مثنوی:
شعری است با بیتهای مُصَرَّع که هر بیت قافیهای مستقل دارد. خاص ایرانیان و فارسیزبانان است. مثنوی، مناسبترین قالب برای بیان داستانها و مطالب طولانی است؛ زیرا قافیهی هر بیت، مستقل است و شاعر میتواند پس از چند بیت، از قافیهی قبلی نیز استفاده کند.
کلیله و دمنهی منظوم رودکی و آفریننامهی ابوشکور بلخی، از اولین مثنویهای شعر فارسی است.
از نظر محتوا، مثنویها به چهار دسته تقسیم شدهاند:
۱ - حماسی و تاریخی؛ مانند: شاهنامهی فردوسی و اسکندرنامهی نظامی گنجوی.
۲ - اخلاقی و تعلیمی؛ مانند: بوستان سعدی و گلشن راز محمود شبستری.
۳ - عاشقانه و بزمی؛ مانند: خسرو و شیرین نظامی و وِیس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی.
۴- عارفانه؛ مانند: مثنوی مولوی، حدیقه الحقیقهی سنایی و منطق الطیر عطار.
پروین اعتصامی، حمیدی شیرازی و شهریار از مثنویگویان معاصرند.
اینک بخشی از آغاز مثنوی مولوی:
بشنو این نی چون شکایت می کند
از جداییها حکایت میکند
کز نیستان تا مرا ببریدهاند
در نَفیرم مرد و زن نالیدهاند
سینه خواهم شَرحه شرحه از فراق
تا بگویم شرح درد اشتیاق
هر کسی کاو دور ماند از اصل خویش
باز جوید روزگار وصل خویش...
نیستان: نیزار. منظور عالم حقیقت و عالم وحدت است
نی: انسان جداشده از عالم بالا
نفیر: بانگ بلند نی، فریاد.
شرحه شرحه : پاره پاره.
آرایههای ادبی، ص ۴۳ - ۴۶ و گزیدهی متون ادب فارسی، ص ۸۴.
#قالبهای_شعری
#مثنوی
#اطلاعات_ادبی
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast