🔸«این حوزه قرار بود ناظر بر سیاست باشد، نه متصدی سیاست و موفقیت‌هایی نیز کسب کرد، اما از آنجا که این شرط عمل نشد، دچار آسیب شدیم.»
این قسمتی از بیانات آیت‌الله محقق داماد در نشست صد سالگی حوزه علمیه قم است.
💡اما آنچه به نظر می‌رسد:
✍ حوزه و روحانیت را که نمی‌توان از سیاست جدا کرد؛ همانگونه که سیره پیامبر(ص) و امیرمؤمنان(ع) صرفا نظارت بر سیاست نبود!
شکل‌گیری حوزه قم در آن مقطع، اقدامی بسیار هوشمندانه و موفق بود و سیره امام خمینی(ره) هم حرکتی در امتداد روش حاج شیخ و آیت‌الله بروجردی، و متناسب با مقتضیات زمان به‌شمار می‌آید.
اما به باور من مشکل امروز روحانیت، تمرکز حوزه در قم است! وقتی روند حوزه قم در طول چند دهه به خالی شدن #حوزه_تهران به عنوان #حوزه_عاصمه انجامید، حوزه و روحانیت به وضع فعلی دچار شد.
راه حل در کنار کشیدن حوزه از عرصه سیاست نیست که این برخلاف سیره معصومین(ع) است، بلکه راه حل (با حفظ عظمت و بلندای حوزه قم) در احیاء و به اوج رساندن دوباره حوزه‌ی پایتخت است تا مناسباتش با بدنه مردم مجددا شکل بگیرد؛ تا کارکردش در عرصه حکمرانی و پیوندش با دانشگاه، بازار و ... ترمیم شود و گرنه تمرکز حوزه در قم، به انزوای بیشتر حوزه از بدنه اجتماع می‌انجامد.
چرا فکر می‌کنیم دلیل محبوبیت بیشتر روحانیت در گذشته عدم تصدی‌گری سیاسی بوده؟ چرا به این نمی‌اندیشیم که در چند قرن گذشته، هرجا دارالخلافه و پایتخت بود، تمرکز حوزه و روحانیت در آن بیشتر می‌شد و در این سالهای اخیر همه چیز برعکس شده؟ چرا به سیره آیت‌الله بروجردی و حاج شیخ عبدالکریم حائری نمی‌نگریم که مجتهدینی توانمند را به تهران می‌فرستادند تا با استقرار در محله‌های مختلف پایتخت، مستقیما در پیوند با مردم به ترویج دین بپردازند؟ چند مسجد در گوشه‌گوشه تهران نام ببریم که بانی یا نخستین امام آن مجتهدی از فرستادگان این دو مرجع بزرگ بوده است تا در کنار مردم و با آنها زندگی کنند و حجت زندگی‌شان باشند؟ چقدر از شاگردان حضرت امام در مساجد و حسینیه‌های تهران پخش شدند تا مردم را از ظلمات طاغوت نجات دهند؟
روزگاری که حوزه تهران در فقه و حکمت در نقطه اوج قرار داشت، هم در عرصه حکمرانی فعال بود، هم علما ملجأ و پناه مردم هر محله بودند، هم گردانه اقتصاد بازار بر مدار دیانت و انصاف می‌چرخید، هم اینقدر بار بر دوش دستگاه قضا نبود.
امروز به یک حاج شیخ عبدالکریم دیگری نیاز هست تا با همه وزانت علمی و معنوی خود، با هجرت به تهران، پرچم احیاگری حوزه و روحانیت را در عاصمه شیعه بلند کند.
#حمید_سبحانی_صدر
🕌 @tarikh_hawzah_tehran