نشر فضایل امیرالمؤمنین علی علیه السلام
🌹بِسْم اللهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحیم🌹 ✨🍂🍂 🔸 پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله وسلم) در مورد اهل بيت خود فرموده است: «انما مثل أهل بيتي فيكم كسفينة نوح، من ركبها نجا و من تخلّف عنها غرق» [۱] ؛ اهل بيت من در ميان شما همانند كشتي نوح اند كه هركس بر آن نشست از غرق شدن نجات يافت و هركس آن را رها كرد و از آن فاصله گرفت، غرق گرديد. وجه تشبيه اهل بيت (عليهم السلام) به كشتي نوح اين است كه مسلمانان بايد در اصول و فروع دين از علم و دانش اهل بيت، طلب هدايت كنند و گفتار و رفتار آنان را سرمشق زندگي قرار دهند، در غير اين صورت در طوفان اختلافات مذاهب غرق خواهند شد، و نجات نخواهند يافت. ابن حجر كه يكي از علماء مشهور سنيان است در توضيح اين حديث گفته است: «وجه تشبيه اهل بيت به كشتي نوح اين است كه هركس به پاس شكرگزاري خداوند كه اهل بيت را چنين شرافتي عطا كرده است، آنان را دوست داشته و گرامي بدارد، و به هدايت علماي اهل بيت تمسك جويد، از تاريكي مخالفت‌ها نجات خواهد يافت، و هركس از آنان تخلف كنند، در درياي كفران نعمت الهي غرق شده، و در ورطه‌هاي طغيان هلاك خواهد شد». [۲] . 🔹 علماي شيعه، با الهام گيري از كتاب و سنّت، براي عقل در معارف دين جايگاه برجسته و شايسته اي قايل شده اند. از يك سو، اصل حسن و قبح عقلي را پذيرفته و عدل الهي را بر پايه ي آن اثبات و تبيين كرده اند و از سوي ديگر، فقهاي اماميه عقل را در عرض كتاب و سنّت به عنوان يكي از منابع و مدارك احكام شرعي دانسته، قاعده ي ملازمه ي ميان حكم عقل و شرع را پذيرفت اند و اين، علاوه بر نقش ابزاري عقل در فهم كتاب و سنت است، كه قراين و اعتبارات عقلي مي‌تواند راهگشاي مفسّران و مجتهدان در تفسير قرآن كريم و استنباط احكام الهي از قرآن و سنّت باشد. تذكر اين نكته در اين جا لازم است كه آنچه به عنوان حجت الهي بر بشر در عرض وحي به شمار آمده است، مستقلات و يا ملازمات روشن عقلي است، و نه ظنون و احتمالات فكري كه از نوع قياس و استحسان است. بدين جهت، در مكتب اهل بيت (عليهم السلام)، و به پيروي از آن در فقه اماميه، عقل به عنوان راه استواري براي استنباط و احكام الهي به رسميت شناخته شده است، ولي از قياس و استحسان و مانند آنها كه پشتوانه اي جز ظن و گمان ندارد، به شدّت نهي گرديده است. حاصل آن كه عقل در موضوع دين شناسي و معرف ديني نقش‌هاي گوناگوني را ايفا مي‌كند: ۱ پايه‌هاي اوليه دين را اثبات مي‌كند، مانند اثبات وجود خدا و برخي از صفات الهي كه مبناي اثبات شريعت است، و اثبات ضرورت دين و شريعت و... ۲ در عرض وحي مي‌تواند پاره اي از احكام شريعت را به دست آورد. و به عنوان يكي از منابع و مدارك احكام شرعي به شمار آيد. (مستقلات و ملازمات عقليه). ۳ به عنوان ابزار فهم كتاب و سنّت نقش معرفتي مهمّي را ايفا مي‌كند. در اين جا عقل در طول وحي (كتاب و سنت) است نه درعرض آن، و چون نوري است كه وسيله ديدن اشياء است و خود چيزي به آنها نمي افزايد. اكنون كه با منابع معارف و احكام اسلام از نظر شيعه آشنا شديم پاسخ اصلي سؤال روشن است. زيرا شيعه و سنّي در منابع ياد شده (قران و سنت نبوي و روايات اهل بيت و عقل) در مواردي با هم اختلاف نظر دارند و اين اختلاف نظرها موجب اختلاف برخي عقائد و فتاوي شده است مثلا: ۱ در استفاده از قرآن مجيد رواياتي كه به سند مطمئن از اهل بيت (عليهم السلام) نقل شده باشد از نظر شيعه حجّت است در حالي كه علماء اهل تسنن به اين روايات توجهي ندارند و نيز رواياتي كه در كتابهاي اهل تسنن نقل شده و سند آن‌ها از نظر شيعه مورد اطمينان نيست به عقيده شيعه حجّت نيست با اينكه اهل تسنن به آنها عمل مي‌كنند و فتوي مي‌دهند. ۲ شيعه فقط سنّت نبوي و اهل بيت (عليهم السلام) را حجت مي‌داند و گفته‌ها و عمل اصحاب رسول خدا (صلي الله عليه وآله وسلم) را چون معصوم نيستند حجت نمي داند در صورتي كه اهل تسنن به گفته اصحاب هم استناد مي‌كنند. ۳ برخي از عالمان اهل تسنن مطالبي را در اعتقادات مطرح مي‌كنند كه با حكم عقل مخالف است و از اين رو شيعه آن را نمي پذيرد مانند اينكه مي‌گويند خداوند در دنيا و يا در آخرت با چشم ديده مي‌شود و اين مطلب را عقل نمي پذيرد زيرا با چشم ديده شدن مستلزم جسم بودن است و جسم بودن خدا به حكم عقل محال است. ---------- 📚منابع: [۱]: المستدرك علي الصحيحين: ۳: ۱۵۱ و ج ۲، ص ۳۴۳، جهت آگاهي از ديگر مصادر حديث سفينة از طريق عامّه و خاصّه به كتاب «غاية المرام» سيد هاشم بحراني: ۳: ۱۳ ۲۴ رجوع شود. [۲]: المراجعات، مراجعه ي شماره ي ۸؛ به نقل از الصواعق المحرقة، ص ۹۱، باب ۱۱، تفسير آيه ي هفتم. ❌کپی فقط با ذکر به نیت امام عج ❌ ⚜🔸💠🔸⚜ کانال نشر فضایل امیر المؤمنین علی علیه السلام 🔹⚡️🔸⚡️🔹 💫 @ya_amiralmomenin110 💫
47 مشاهده