✅محدوديتهاي عقل در مسير كمال1⃣ 🖌ابوالفضل ساجدی 🌹عقل را صدها توان، اما دو چندان كاستي 🔹محدودیت‌های انسان در مسير كمال و هدايت الهي به دو دسته (بينشي و گرايشي) قابل تقسيم است. ❓كاستي هاي بينشي: 🔸 هدايت انسان در گرو انسان شناسي و جهان شناسي جامع و درك نوع تاثير و تاثر ميان روح و بدن و نيز درون و برون انسان است. عقل به رغم توانايي‌هاي خود، در درك اين مسير كاستيهايي دارد: 🔹 عقل، وجود ساحت غير مادي انسان (روح) را اثبات مي كند اما از درك تفصيلي جزييات رابطه روح و بدن عاجز است. 🔸 عقل، وجود خدا و حيات پس از مرگ را اثبات مي كند اما از درك تفصيلي رابطه ميان رفتارهاي دنيوي ما با جهان آخرت بي اطلاع است. 🔹 به عبارت ديگر اصل وجود عالم غيب را عقل درك مي كند اما از نوع رابطه آن با عالم شهود اطلاع كافي ندارد. 🔸 بدين ترتيب، نقش عقل در مسير كمال و هدايت الهي، درك ضرورت حركت در اين راه و آگاهي اجمالي از برخي ابعاد آن است اما نسبت به جزييات تفصيلي مسير، دانش لازم را ندارد. 🔹 او مانند كسي است كه مي خواهد به قله دماوند برسد. چنين شخصي از دور هم مي تواند اين قله را ببيند و به سمت آن حركت كند اما اگر از كوهپيمايان ورزيده براي جزييات كوتاهترين و كم خطرترين مسير حركت به قله كمك نگيرد ممكن است وقت و نيروي زيادي را هم صرف كند اما به قله نرسد و چه بسا در ميانه راه، هلاك شود. 🔸 قرآن در بيان فلسفه نبوت، ناظر به نقش بینشی بی بدیل وحی مي فرمايد: وَ يعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ "به شما تعليم مي دهد آن‎چه را كه هرگز نميدانستيد." (بقره:151) #محدوديتهاي_عقل_در_مسير_كمال #فلسفه_دین Eitaa.com/Sajedi_ir/ فهرست مطالب كانال: Eitaa.com/sajedi_ir/672

✅محدوديتهاي عقل در مسير كمال2⃣ 🖌ابوالفضل ساجدی 🔸 ابداع یا جعل يك حکم يا نظريه، متفاوت از بيان ارزش و دليل عقلي آن است. به ديگر سخن، انشاء ابتدايي حكم، متفاوت است با درك عقلي حكمي كه از منبع ديگري بيان شده‎است، 🔹 براي مثال طراحي و ساختن يک بناي تاريخي و ماندگار غير از درک زيبايي، هماهنگي، و استحکام آن است. افراد فراواني توان دوم را دارند، اما از عهده ساختن آن بر نمي‎آيند. فقط معماري ماهر چنين تواني دارد. 🔸 عقل نيز در مواردي توان کشف حکمت احکام شرع را دارد، اما از جعل اوليه آن‎ها عاجز است. وضع قانون متقن، بسي سخت‎‎‎تر از کشف حکمت آن است. همان‎گونه که توليد نظريه سخت‎‎‎تر از فهم و تحليل آن نظريه ‎است. 🔹 بنابراين، اگرچه در مواردي عقل توانايي كشف حكمت احكام شرع را دارد، اما توان بيان ابتدايي آن‎ها را ندارد. ملاك‎هايي كه در احكام شرعي نهفته است، در موارد زيادي براي عقل قابل فهم است، اما عقل به تنهايي‎ نمي‎تواند خود احکام را كشف كند. ✅قرآن نیز در مورد محدودیت‌های شناختی بشر مي فرمايد: أَنزَلَ اللَّهُ عَلَيك الْكِتَب وَ الحْكْمَةَ وَ عَلَّمَك مَا لَمْ تَكُن تَعْلَمُ (نسا: 113) خدا كتاب و حكمت را بر تو نازل كرده و چيزهائى را به تو آموخته است كه نمى‎دانستى. #محدوديتهاي_عقل_در_مسير_كمال #فلسفه_دين Eitaa.com/Sajedi_ir/ فهرست مطالب كانال: Eitaa.com/sajedi_ir/672

✅محدوديتهاي عقل در مسير كمال3⃣ 🖌ابوالفضل ساجدی 🔸 يكي از كاستيهاي رايج عقلي، خلط ميان گزاره هاي عقلي محض و گزاره هاي عقلي-تجربي است. ✅زن و مرد، شخصیت حقیقی یکسان و شخصیت حقوقی متفاوت دارند و رتبه زن در خانواده بالاتر از مرد است 🔹 بخشي از داوريهاي به ظاهر عقلي، عقلي محض نيستند، و لذا بايد در اين موارد، از نگاه تک بعدي در داوري، پرهيز كرد. 🔸 منظور در اينجا، داوري‎هايي است در علوم انساني كه به ظاهر، عقلي محض اما در واقع مبتني بر مقدمات تجربي ديگري هستند و چون آدمي از آن مقدمات غافل يا فاقد آگاهي لازم است، به خطا‎ مي‎افتد. 🔹به یک نمونه (که بحث تفصیلی آن مجال دیگری می طلبد) اشاره‎ مي‎کنيم: گاهي تصوّر می شود که به حكم عقل، مرد و زن نبايد در حقوق اقتصادي اختلاف داشته باشند و بايد تساوي کامل برقرار باشد، چون هر دو انسان و آفريده شده از يك پدر و مادر هستند؛ در حالي‎که اين داوري خام است. ابتدا بايد منشأ حق را آشکار سازيم. داوری صحيح اين است كه اگر علل پيدايشِ حقوق اقتصادي، در دو نفر مساوي باشد، حقِّ آن‎ها نيز بايد مساوي باشد؛ امّا اگر آن ادله متفاوت باشند، در نتيجه معلول آن‎ها نيز مختلف خواهد بود. آيا علل پيدايش حقوق اقتصادي، در زن و مرد يكسان است؟ در اين‎جا عقل نمي‎تواند به تنهايي، قضاوت نمايد بلكه ابتدا بايد به كمك علوم تجربي، موارد اختلاف يا اشتراک زن ومرد را كشف كند و نقش آن‎ها را در جامعه، تشكيل خانواده، پيدايش و تربيت فرزند، ادامه‎ي نسل انسان و مسائل اجتماعي ناشي از آن، بيان كند تا عقل بتواند دريابد كه زن و مرد در چه اموري مساوي هستند. 🔸 در اسلام، بر اساس تفاوت در تواناييها، وظايف متفاوتي بر عهده زن و مرد در خانواده قرار داده شده و مكمل يكديگرند. تأمین و تدبیر امور اقتصادي با مرد و تدبیر امور فرهنگي تربيتي خانواده، غالبا با زن است و هر دو در پيشگاه خدا مسئولند. طبيعي است كه در این صورت، منابع مالي در اختيار مسئول اقتصادی است كه وي بخشي از آن را به امور فرهنگي خانواده اختصاص مي دهد. با اين تدبير، به رغم مساوي بودن شخصيت حقيقي زن و مرد، تفاوت شخصيت حقوقي آنها بر اساس تقسيم وظايف، مستلزم تفاوت در حقوق اقتصادي آنها مي شود. البته رتبه تربیتی بالاتر از اقتصادی است. زن به دلیل حضور بیشتر در کنار فررندان و نقش کلیدی در کودکی، تاثیرات تربیتی ماندگار و فزونتری دارد. #محدوديتهاي_عقل_در_مسير_كمال #فلسفه_دین #حقوق_زن و مرد #علوم_انسانی هشتک زیر را لمس کنید برای: #محدوديتهاي_علوم_تجربی_در_مسير_كمال Eitaa.com/Sajedi_ir/