✅محدوديتهاي علوم تجربی در مسير كمال1⃣
🖌ابوالفضل ساجدی
🔸موضوع شناخت و داوري این علوم، امور مادي و محسوس است؛ در نتيجه، اين ابزار توان روشن ساختن بُعد مادي انسان را تا حد زيادي دارد؛ اما براي داوري نسبت به بُعد روحاني انسان ناتوان است.
🔸علوم تجربي، نسبت به مسائلي كه از حوزه علوم تجربى فراتر باشد، ساكت است، نه آن را رد و نه اثبات مىكند. اگر كسى با اتكا به علوم تجربي، دعاوي فوق تجربي را رد كرد، بسان كسي است كه با چشمی که راهی به دیدن پشت ديوار ندارد، وجود هر موجودي را در آنجا انكار كند.
🔸با وجود تنگناي مادي دانش تجربي، اين علوم صلاحيت كافي براي تدوين طرح كمالبخش و هدايتگر آدمي را ندارد؛ زيرا انسان تركيبي از دو بعد را داراست، و برنامه ي هدايتي وي، بايد ناظر به هر دو، و ارتباط آنها با يكديگر باشد.
(دلایل عقلی و تجربی دو ساحتی بودن انسان، قبلا در کانال، طرح شده است.)
#محدوديتهاي_علوم_تجربی_در_مسير_كمال
#فلسفه_دین
Eitaa.com/Sajedi_ir/
فهرست مطالب كانال:
Eitaa.com/sajedi_ir/672
✅محدوديتهاي علوم تجربي در مسير كمال2️⃣
🖌ابوالفضل ساجدی
🔸به دليل محدوديت اين علوم به نگاه مادي (كه قبلا بيان شد)، داوريهاي علوم تجربي در عرصه ي امور مادي بشر را نيز نميتوان در تمام موارد پذيرفت و اجرا کرد:
🔹زيرا دو بُعدي بودن انسان و ارتباط روح و جسم وي، اقتضا ميكند كه نتايج علوم تجربي تا آنجا تبعيت شود، كه به بُعد اخلاقي و روحاني وي آسيب نرساند؛ اما در صورت وجود خطر آسيب، پيروي از آن نابخردانهاست.
🔹براي مثال، اگر گفته شود، پوشش حجاب براي زنان در حضور نامحرم، امري سخت و دست و پا گير و به ويژه در هواي گرم تابستان آزار دهنده است، آيا اين امر ميتواند دليل كافي براي جواز بي حجابي در خيابانها و محل كار باشد؟ پاسخ منفي است. زيرا گرچه ممکن است بي حجابي با نگاه صرفا مادي، آسايشي بدنبال داشته باشد، اما به دليل توابع منفي معنوي و اخروي و بستر سازي براي گسترش فساد اخلاقي در جامعه و گسست خانواده ها، به مصلحت فرد و جامعه نيست.
🔸قرآن در مورد علت حرمت شرابخواري به اين نكته اشاره دارد:
يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِما إِثْمٌ كَبِيرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما
از تو درباره شراب و قمار مىپرسند، بگو: در آن دو گناهى بزرگ است و منافعى (مادّى) نيز براى مردم دارند. (ولى) گناه (و زيانشان) از منافعشان بيشتر است.
#محدوديتهاي_علوم_تجربی_در_مسير_كمال
#فلسفه_دين
Eitaa.com/Sajedi_ir/
فهرست مطالب كانال:
Eitaa.com/sajedi_ir/672
✅محدوديتهاي عقل در مسير كمال3⃣
🖌ابوالفضل ساجدی
🔸 يكي از كاستيهاي رايج عقلي، خلط ميان گزاره هاي عقلي محض و گزاره هاي عقلي-تجربي است.
✅زن و مرد، شخصیت حقیقی یکسان و شخصیت حقوقی متفاوت دارند و رتبه زن در خانواده بالاتر از مرد است
🔹 بخشي از داوريهاي به ظاهر عقلي، عقلي محض نيستند، و لذا بايد در اين موارد، از نگاه تک بعدي در داوري، پرهيز كرد.
🔸 منظور در اينجا، داوريهايي است در علوم انساني كه به ظاهر، عقلي محض اما در واقع مبتني بر مقدمات تجربي ديگري هستند و چون آدمي از آن مقدمات غافل يا فاقد آگاهي لازم است، به خطا ميافتد.
🔹به یک نمونه (که بحث تفصیلی آن مجال دیگری می طلبد) اشاره ميکنيم: گاهي تصوّر می شود که به حكم عقل، مرد و زن نبايد در حقوق اقتصادي اختلاف داشته باشند و بايد تساوي کامل برقرار باشد، چون هر دو انسان و آفريده شده از يك پدر و مادر هستند؛ در حاليکه اين داوري خام است. ابتدا بايد منشأ حق را آشکار سازيم. داوری صحيح اين است كه اگر علل پيدايشِ حقوق اقتصادي، در دو نفر مساوي باشد، حقِّ آنها نيز بايد مساوي باشد؛ امّا اگر آن ادله متفاوت باشند، در نتيجه معلول آنها نيز مختلف خواهد بود. آيا علل پيدايش حقوق اقتصادي، در زن و مرد يكسان است؟ در اينجا عقل نميتواند به تنهايي، قضاوت نمايد بلكه ابتدا بايد به كمك علوم تجربي، موارد اختلاف يا اشتراک زن ومرد را كشف كند و نقش آنها را در جامعه، تشكيل خانواده، پيدايش و تربيت فرزند، ادامهي نسل انسان و مسائل اجتماعي ناشي از آن، بيان كند تا عقل بتواند دريابد كه زن و مرد در چه اموري مساوي هستند.
🔸 در اسلام، بر اساس تفاوت در تواناييها، وظايف متفاوتي بر عهده زن و مرد در خانواده قرار داده شده و مكمل يكديگرند. تأمین و تدبیر امور اقتصادي با مرد و تدبیر امور فرهنگي تربيتي خانواده، غالبا با زن است و هر دو در پيشگاه خدا مسئولند. طبيعي است كه در این صورت، منابع مالي در اختيار مسئول اقتصادی است كه وي بخشي از آن را به امور فرهنگي خانواده اختصاص مي دهد. با اين تدبير، به رغم مساوي بودن شخصيت حقيقي زن و مرد، تفاوت شخصيت حقوقي آنها بر اساس تقسيم وظايف، مستلزم تفاوت در حقوق اقتصادي آنها مي شود. البته رتبه تربیتی بالاتر از اقتصادی است. زن به دلیل حضور بیشتر در کنار فررندان و نقش کلیدی در کودکی، تاثیرات تربیتی ماندگار و فزونتری دارد.
#محدوديتهاي_عقل_در_مسير_كمال
#فلسفه_دین #حقوق_زن و مرد
#علوم_انسانی
هشتک زیر را لمس کنید برای:
#محدوديتهاي_علوم_تجربی_در_مسير_كمال
Eitaa.com/Sajedi_ir/