💢 پدیدارشناسی روزه قسمت چهارم: بداهت زدایی ✅فرض کنید همین الان یکباره با همین مشاعر و سطح آگاهی به دنیا آمدیم در این حالت همه امور برای ما سرشار از شگفتی است و هیچ امری برای ما بدیهی نیست. به همین دلیل در این موضع، در تاریکی بسر می بریم و مدام در ساحت پرسش هستیم. ❇️ تاریک سازی در نقطه مقابل بداهت است. در سیره عملی نیز در ریل عادت سیر می کنیم و همه چیز برای ما بدیهی است. خوردن و آشامیدن و رفع نیازهای جسمانی در زندگی روزمره، جزو اصول بدیهی در طول سال به شمار می رود. اما رمضان در قبال امور این جهانی، تاریک سازی می کند و اعتبار دائمی بودن این اصول را زیر سوال می برد. ✳️عادت شدن و بداهتی که خوردن و آشامیدن بهمراه دارند ما را در زمین زمان و مکان اسیر می کند و مجال پرواز در ملکوت و فرصت غور در اسرار را از ما می ستاند و پرنده خیال را رها می کند تا آنقدر شاخ و شاخه عوض کند تا توحد را که پایه توحید و تعالی است از ما بگیرد. ✳️روزه بطور عام و روزه رمضان بطور خاص، با فرایند تاریک سازی، پرنده خیال را در اختیار عقل قرار می دهد تا برای عقل تلاش کند و مقاصد عقل موید به نور ایمان را محقق کند و عقل هر کجا و به هر سو بخواهد خیال را با خود ببرد و اجازه برهم زدن توحد عقل و دل را از خیال بگیرد و وجود آدمی را از قید پریشانی و غبار کثرت برهاند و در وادی قدس سکنا دهد. ❇️اوج تاریک سازی و بداهت زدایی رمضان، در ساحت عرفانی رخ می دهد؛ با این توضیح که به مدد توفیقات روزه داری رمضان، تاریک سازی از اصول عملی ای چون خوردن و آشامیدن و رفع نیازهای جسمانی به تاریک سازی طبیعت و سپس تاریک سازی ماسوی الله ارتقا می یابد و در آن، به تعبیر عارفان، خلق معقول می شود و حق مشهود. در این حالت، آنچه نیازمند اثبات است پدیده های امکانی است و آنچه بدیهی است حق است. ❇️به همین دلیل، اوج فرایند تاریک سازی و بداهت زدایی رمضان به این مقام می انجامد که خداوند پیش از هر پدیده ای، مشهود همگان است. البته التفات به این مشهودیت فقط برای طیف و طایفه اندکی رخ می دهد؛ طایفه ای که به مدد مجاهدت بطور عام و به برکت روزه بطور خاص، از اسارت دانسته های محدود و زمین گیرکننده رها شده و دست به بداهت زدایی گسترده و نظام مند زدند. عبدالله صلواتی چهارم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #بداهت_زدایی #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

پدیدارشناسی روزه قسمت پنجم: تنظیم گری ذهن ✳️ ذهن تنظیم پذیرترین و تنظیم گرترین پدیده در عالم است. الآن که ساعت پنج عصر است به ذهن می گوییم حدود دو ساعت بعد امکان افطار است. او هم خودش را تنظیم می کند تا ساعت ۷. یا از سحر به او برنامه می دهیم تا ساعت ۷ عصر غذایی در کار نیست و برخی امور ممنوعه را برایش فهرست میکنیم و او خودش را دقیقا طبق این برنامه تنظیم می کند و تمامی اعضای بدن را به خط می کند برای اجرای این برنامه. ❇️افزون برآن، گاهی در حالت برنامه ریزی نشده، شرایط، ذهن را به تنظیم بر اساس مقتضیات جدید وادار می کند و ساعتها می گذرد و بدن نیازهای این جهانی اش را به رخ نمی کشد. به عنوان مثال زمانی که درگیر تعمیر وسیله ای هستیم یا برای نجات از مهلکه ای تلاش می کنیم و در شرایط شادی و غم مفرط، تشنگی و گرسنگی به سراغ ما نمی آید. ✅تا اینجا این تنظیم گری می تواند مطابق با تکوین عالم و در راستای آن باشد یا نباشد. اما زمانی که در راستای فرامین الهی دست به تنظیم گری ذهن می زنیم تنظیمات، موافق با واقع و تکوین عالم است یا تنظیمات، تحقق بخش حقایق سلوکی است. از این منظر رمضان یعنی تنظیم گری ذهن در معرض رحمت الهی و بر پایه اوامر الهی. ✅رمضان، از ذهن می خواهد تنظیمات پیشین را رها کند و از نو شروع کند. از نو با تنظیمات جدید. ذهن نیز خویش را با تنظیمات جدید وفق می دهد اگر قبلاً بین غذا خوردنش بیش از پنج ساعت فاصله نمی افتاد در رمضان تنظیم شده که حدود ۱۷ ساعت چیزی نخورد در عین حال فعالیت روزمره خود را داشته باشد. ❇️روزه تمرینی است برای تنظیم گری ذهن در سراسر زندگی تا بر پایه فرامین الهی آن را تنظیم کنیم و آنچه برای دیگران تکلف و مشقت و تحمل رنج و زحمت است برای ما بشود آسانی و آسایش و راحتی و رحمت. ❇️روزه داران این تنظیم گری ذهن را تجربه می کنند اما کسانی بهترین و ماندگارترین بهره را از رمضان می برند که به ثبات تنظیم گری ذهن برسند به مقامی که ذهن چنان با رمضان انس می گیرد که به تعبیر امام سجاد علیه‌السلام در دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه به حالتی اندوهگین از رمضان خداحافظی می کند: «اینک رمضان را بدرود می گوییم همچون بدرود گفتن کسی که فراقش بر ما دشوار است و رفتنش ما را دچار اندوه و وحشت می کند» ❇️ثبات تنظیم گری ذهن در چارچوب الهی رمضان، یکی از بزرگترین ارمغان بزرگترین ماه خداست. ذهن روزه داری که در پرتو نسیم رحمت رمضان برای کل سال تنظیمات الهی پیدا نکند از رمضان طرف زیادی نبسته است وشاید از مصادیق کسانی باشد که از رمضان چیزی جز تشنگی و گرسنگی و خویشتنداری های جسمی عایدش نشده باشد. ❇️ روزه داری در ساحت عشق، خلق تنظیمات جدید ذهنی است رهای از تکلف و از سر اشتیاق و شیدایی‌. محصول این تنظیم گری در سراسر بدن و اعضا و قوا جاری می شود و کل وجود آدمی را فرا می‌گیرد و روزه دار حقیقتا با تمام هستی خدا را می خواهد و می خواند و یکسره تسلیم او میشود و به او توکل می کند. عبدالله صلواتی پنجم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #تنظیم_گری_ذهن #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت ششم: ایمان ✅ایمان امری نیست که برای فهم آن از ریشه های لغوی صحبت کرد و از پیچ و مهره های مفهومی اش سخن گفت و مطمئن بود که به حقیقت ایمان نزدیک شد. ایمان مولفه ای در کنار دیگر مولفه های ذهنی بشر نیست. ایمان مثل اثاث منزل نیست تا گوشه ای از فضا را به خود اختصاص دهد. ❇️ایمان نحوه هستی است. ایمان هستی آدمی را چو پر کاهی در میدان پر رمز و راز دل، زیر و زبر می کند. ایمان از هر کجا به دل راه یابد سراسر هستی ما را در برمی گیرد و حالات و احساسات و هیجانات و باورهای مان را مجددا صورت بندی می کند. ✳️ امام سجاد علیه‌السلام در دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه می فرماید: «خداوندا تو از خالص‌ترین آن وظایف، و برگزیده‌ترین آن فرائض، ماه رمضان را قرار دادی که آن را از میان سایر ماه‌ها برگزیدی، و از میان همه زمان‌ها و عصرها اختیار کردی، و بر تمام اوقات سال ترجیح دادی، به خاطر آنکه در آن قرآن و نور نازل کردی» ✅ در ادامه این فراز از دعا، حضرت دو نکته درخور تاملی بیان می فرمایند: «وَ ضَاعَفْتَ فِیهِ مِنَ الْإِیمَانِ» و «ثُمَّ آثَرْتَنَا بِهِ عَلَى سَائِرِ الْأُمَمِ، وَ اصْطَفَیتَنَا بِفَضْلِهِ دُونَ أَهْلِ الْمِلَلِ». این دو نکته دقیقا مرتبط با نکات پیشین این فراز است. ❇️شرافت زمانی رمضان و برتری و برگزیدگی آن، سبب شده ایمان در آن مضاعف شود و مسلمانان به نعمت روزه داری این ماه مشحون از ایمان، بر امتهای دیگر برتری یابند. این بدان معناست که تاریخ خطی نیست و ماه‌ها و روزهای قرن‌های پیش با قرن ظهور خاتم علیه السلام بلحاظ قدرت و کانون پمپاژ ایمان برابر نیستند. ✅دقیقا به خاطر ظرفیت و قدرت بالای ماه رمضان در تعالی بخشی است که بزرگان از لحظه لحظه آن مراقبت می کنند و به همین دلیل، امام معصوم در صحیفه سجادیه از دشواری و اندوه وداع با رمضان سخن می گوید: «فنحن مودعوه وداع من عز فراقه علینا و غمناک و اوحشنا انصرافه عنا» ❇️بزرگترین ماه سال و قدرتمندترین ماه تاریخ، یعنی رمضان، کانون نشر «ایمان مضاعف شده» است؛ ایمانی که از مقومات لاینفک شتاب گرفتن و عمق گرفتن در مسیر تعالی در دوره خاتم است. قدرت ذکر و فکر و روزه و شب زنده داری در رمضان به مراتب بیشتر از قدرت این امور در دیگر ماه‌های سال است. خوشا به سعادت کسانی که تمام قد خویش را در معرض نسیم ایمان رمضان قرار می دهند. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی) ششم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #ایمان #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

پدیدارشناسی روزه قسمت هفتم: مراقبه ❇️بسیاری از امور در این جهان نیازمند مراقبت هستند و آدمی بیش از هر امری به مراقبت محتاج است. مراقبت برای منحرف نشدن از مسیر تعالی و رصد کردن آفت های پیش رو و آسیب شناسی روان و شتاب دادن به تعالی امری ضروری است. ✳️مراقبه در نظر گرفتن حضور مطلق در عالم و جانب او را در مطلق امور نگه داشتن است. مراقبه حفظ نهال هستی آدمی است در برابر خواطر و القائات ویرانگر ، و فرصت دادن به خویش برای بازسازی انگاره ها، باورها، گفتارها و رفتارها. به یک معنا مراقبه پاسبانی هستی است و حفظ و ارتقای آدمی در ساحت های الهی. ✅رمضان بهترین زمان برای مراقبه است. مراقبه اصیل در اتمسفر رمضان، هستی آدمی را در موقعیتی قرار می دهد که معانی و نماها و اسرار هستی به او هجوم می آورد. در سایه این مراقبه می بیند آنچه پیش از این نمی دید، می فهمد آنچه قبلاً دستگیرش نمی شد، می یابد آنچه از قبل برایش دست نیافتنی بود و موزون می شود به تنظیماتی که پیش از این خبری از آن نبود. ❇️در قرآن کریم آیاتی متعددی هست که می توان آنها را آیات مراقبه نامید؛ آیاتی همانند «وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي أَنْفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ» (بقره/ ۲۳۵) و «اَلمْ يَعْلَمْ بِاَنَّ اللّهَ يَرى» (علق/۱۴) بنابر این آیات می توان گفت باطن ما، ظاهر برای خداست و امری اعم از خطورات و باورها و رفتارهای پنهانی نیست مگر آنکه خداوند آن را می داند و روزه رمضان کمک می کند تا آیات مراقبه در اوج خویش تحقق یابد؛ مراقبه ای که در پرتو عنایات ویژه الهی با طمانینه و عمق بیشتر، پیوند ما را با هستی استوارتر می کند. ✳️بقول حافظ علیه الرحمه: پاسبانِ حرمِ دل شده‌ام شب همه شب تا در این پرده جز اندیشه او نَگْذارم مراقبه رمضانی با قدرت تمام به ما مدد می رساند تا در همه امور در اندیشه حق باشیم و همه امور را برای حق بخواهیم و غیرت ورزیم از اینکه سرچشمه حسن و بها و خیر را در غیر او جستجو کنیم و از هر آنچه رنگ و بوی او ندارد برحذر باشیم. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی) هفتم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #مراقبه #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت هشتم: خوشدلی ✳️ گاهی خوشحالیم و این خوشحالی ناپایدار است. قدرت و دامنه اثربخشی این خوشحالی گاهی اندک و محدود است و زودگذر. گاهی از سر خیالی خوشحالی به ما دست می دهد و زمانی از سر خیال دیگر غم به سراغمان می آید. ✅خوشدلی اما متفاوت با خوشحالی است. خوشدلی وضعیت پایدار دارد و قدرت و دامنه نفوذ و اثربخشی اش بالاست. خوشدلی از سر ناب بودگی نه آغشته به خیال و از درون دل می روید و در فضای عشق می بالد. ✳️خوشدلی با بیکران در ارتباط است. کسی که زلف هستی اش را گره زده به ساحت الهی و با تمام ساحتهای هستیش به سوی بیکران التفات کرده است و محل تحقق کریمه «قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ » (انعام/ ۱۶۲) شده است عمیقأ دریچه دلش خوش است به توجه الهی‌. ✅بقول حافظ علیه الرحمه: مایهٔ خوشدلی آنجاست که دلدار آنجاست می‌کنم جهد که خود را مگر آنجا فکنم بنابراین خوشدلی امری فراتر از شادی و خوشحالی روزمره است. خوشدلی ابتهاج اصیل و عمیق و پایدار دل است در مواجهه با کانون مهر ، یعنی خدای کریم. ✳️رمضان اوج خوشدلی را با خود به ارمغان آورده است. بنابرآنکه رمضان آن چنان که در قسمت های پیشین تقدیم کردم بهترین و برترین ماه سال و شریف ترین ماه تاریخ است. پس کافی است خویش را در معرض نسیمش قرار دهیم و در پرتو بارقه های مراقبه، دل را به افق رمضان و سحرهای آن و لحظات رویایی آن تنظیم کنیم. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) هشتم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #خوشدلی #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت نهم: نوشدگی ✅انسان نوشدن و نودیدن را دوست دارد و برای نوبودگی هزینه می کند و وقت می گذارد. در نگاه عرفی نوشدن و نوبودن در خود می ماند و فی نفسه ارزشمند است و همه خواهان آن هستند. ✳️اما اگر چشمها را بشوییم نوبودگی از خود بیرون رفته و با اسم البدیع حق پیوند می خورد. در این نگاه، نما به نما شدن پدیده ها و نوشدگی آنها محصول جلوه گری بیکران است. آنکه ظاهر را می بیند نماهای نو فقط نماهای نو است و از بیرون از خود چیزی را نشان نمی دهد. اما اهل باطن در همه این موارد خدا را می بیند که نو به نو جلوه می کند. ❇️تاویل گاهی از سر تامل است و زمانی محصول جهت گیری وجودی درست ساخت. به عبارتی تاویل هم یک کنش ذهنی است و هم وجودی. البته گاهی این دو را با هم داریم هم تامل و هم جهت گیری درست. در این حالت آگاهانه و از روی التفات، هر نوشدگی اعم از آفاقی یا انفسی ، ما را زیر و زبر می کند: جلوه  کند نگار من تازه به تازه نو به نو    دل برد از دیار من تازه به تازه نو به نو  چهره بی مثال او وهله به وهله رو به رو  برده ز من قرار من تازه به تازه نو به نو  زلف گره گشای او حلقه به حلقه مو به و  موجب تار و مار من تازه به تازه نو به نو (علامه حسن زاده آملی) ✅بنابر این، نوشدن برای کسی که در قلمرو ظاهر خیمه زده، می تواند پوشاننده حق باشد. اما کسی که به مدد تاویل، از ظاهر به باطن سفر می کند در پس نوشدگی حق را می بیند که مدام خویش را می نمایاند. ✅بنابر این هیچ نوشدن آفاقی ای تحول آفرین نیست مگر آنکه پیش از این تحول، تحولی را با جهت گیری وجودی درست سامان دهیم و یکی از امور سامان بخش هستی ما و جهت گیری ما، روزه است بویژه روزه ماه مبارک رمضان. ✅نوشدن وجودی در پرتو رمضان کمک می کند بار دیگر انگاره ها، باورها، احساسات، هیجانات، عواطف، رفتارها، و اقوال مان را از نو بنگریم و از نو ببینیم و از نو تفسیر و تحلیل کنیم تا آنچه را با جهت گیری وجودی الهی سازگار نیست به کنار نهیم و انگاره ها و باورهای آبادگر را تقویت کنیم. به دیگرسخن: این دست از بازی خارج کردن و تعلیق کردن (اپوخه وجودی) در کنار نفی خواطر و افکار تهاجمی ویرانگر که خود نوعی اپوخه است از ثمرات شیرین و شفابخش و تعالی بخش رمضان است. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) نهم رمضان ۱۴۴۵ ❇️سال نو بر همه شما بزرگواران مبارک❇️ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #نوشدگی #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت دهم: بیرون جستن ❇️گاهی رمضان به گرسنگی و تشنگی و خویشتنداری های بدنی فروکاست می شود در حالی که نه رمضان صرفا این امور است و نه روزه داری فقط تحمل گرسنگی و تشنگی است. هرچند برخی جز گرسنگی و تشنگی و ..بهره ای از روزه و رمضان ندارند. ❇️روزه نوعی بیرون جستن از خود و رهایی از تمایلات و نیازها و تمنیات شخصی و نفسانی است و گرسنگی و تشنگی از نمادهای این بیرون جستن است. توجه به «دیگری» در قالب التفات به همسایگان و اقوام و نزدیکان ,و کمی آن طرف تر, غریبه ها, نیز از مصادیق از خویش بیرون جستن است. ✳️تحمل «دیگری» بنحو شایسته و از سر مراقبت نیز از مصادیق بارز بیرون جستن از خویش است. همچنین دعای در حق «دیگری» نوعی فراروی از خواسته های خود و بیرون جستن است و همه این گونه های بیرون جستن را می توان در رمضان رصد کرد. ❇️فرد ی که حتی از «تایید» و «تحسین» کار و سخن درست «دیگری» دریغ می کند دچار درخودفرورفتگی است و نمی‌تواند مقدمات از خویش بیرون جستن را فراهم کند و در پی آن، نمی تواند مسئولیت خویش را در قبال «دیگری» به درستی انجام دهند. ✅از فرد درخودفرورفته نمی توان انتظار مسئولیت پذیری داشت و بایدهای و نبایدهای اخلاقی بر او کارگر نیست. این فرد را نخست باید از وضعیت وجودی درخودفرورفته جدا کرد تا در گام بعد بتوان از او انتظار دلشوره در قبال «دیگری» داشت. رمضان یکی از مؤلفه های قدرتمند در فقره خروج از وضعیت درخودفرورفته است. ✳️ طبیعی است که حصرنظر به فهرست گسترده ای از اوامر و نواهی اخلاقی و بی توجهی به زمینه ها و بسترهای تحقق فضایل، زیست اخلاقی تمام عیار و مسئولیت پذیری در محیط ۳۶۰ درجه را از ما سلب می کند. رمضان یکی از این زمینه ها و بسترهاست. بنابرآنکه رهایی و آزادگی و بیرون جستن های حاصل از روزه داری رمضان مقدمات ظهور بسیاری از فضایل و کمالات ایمانی و اخلاقی را فراهم می کند. ✳️انسان اصیل انسانی است که از خود بیرون می جهد بسوی «دیگری» برای رضای خدا . شیوه بیرون جهیدن را هم خدا در کتاب خودش و به زبان سغیرانش بیان کرده است. دعاهای قرآنی و دعاهای رسیده از معصومان علیهم السلام بهترین شیوه خروج از انانیت و جستن بسوی هستی اصیل است و بهترین فضا برای دعا و نیایش, در سحر است بویژه سحرهای ماه رمضان. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) دهم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #بیرون_جستن #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت یازدهم: خودآگاهی ❇️سرشت آدمی بر دانستن بنا شده است. انسان دوست دارد همه امور را معلوم خود کند. در این بین آدم های هستند که هوشمندانه سعی می کنند به مسائل اصیل بپردازند؛ مسائلی که با خوشبختی و حیات طیبه پیوند دارد. زیرا می دانند ابد در پیش دارند و بازه زیست این جهانی محدود است و سرگرم شدن به آگاهی های دم دستی، وقت و توان شان را می‌گیرد و با این سرگرمی ها، رمقی برای شان نمی ماند برای قدم زدن در کوی دوست. ✳️عجیب است که برای دانستن بسیاری از پدیده‌ها وقت می گذاریم اما در روز زمانی را صرف خود نمی کنیم تا سری به خود بزنیم و حالی از خود بپرسیم و از اسرار و معانی هستی مان سر در آوریم و به ظرایف حالات خویش آگاه شویم و با خودکاوی، آشفتگی های وجودی را تشخیص دهیم و در سامان دهی آن بکوشیم. ✅ از اموری که ما را از خودمان بازمی‌دارند اشتغال به کثرت و شتاب است و بنیاد این دو، قوه متخیله است. در مقابل، خرد و باطنی تر از آن، دل، ما را به وحدت و آرامش فرا می خواند. قوه متخیله ما را مدام در میان کثرات سیر می دهد و در این راه، شتاب را چاشنی کار خود می کند. ✳️تجمل گرایی، مدگرایی و به تعبیری چشم و هم چشمی زیر سر قوه متخیله است. امور یاد شده با شتاب و تغییر مداوم سیرآب می شوند. این تنوع طلبی و شتاب مداوم فرصت های خودآگاهی و سرزدن به خود را می بلعند. ❇️ما هراز گاهی برای التفات جدی به خود و بازگشت به اصل خود، نیاز به صفر کردن داریم، یعنی نیاز داریم زیستن را مجددا آغاز کنیم. مفهوم دینی توبه نیز به ما کمک می کند تا از امور غیرمرتبط با سرشت مان به سرشت خویش بازگردیم. گناه و آلودگی های وجودی برخلاف سرشت ما هستند و ما را از ما دور می کنند و ما را از سرشت مان منحرف می کنند. ✳️رمضان فرصتی است برای کنترل قوه متخیله و میدان دادن به خرد و دل. قوه متخیله زمانی که تحت حاکمیت خرد و دل نباشد نماد کثرت گرایی، آشفتگی، و شتاب زدگی است. بنابراین رمضان نوعی حرکت از کثرت به وحدت و گونه ای میل از آشفتگی به نظم و نوعی سیر از شتاب زدگی به آرامش است. ❇️فقدان کثرت گرایی و آشفتگی و شتاب زدگی، بهترین محیط را برای خودآگاهی فراهم می کند. همچنین کنترل قوه متخیله، به تعبیری، قوه متخیله را از حاکمیت قوه واهمه سلب کردن و بدست قوه عاقله دادن سرآغاز بسیاری از توبه هاست و توبه نیز از مصادیق سر زدن به اصل خویش و خودآگاهی است و همه این امور از توبه و کنترل قوه متخیله و دوری از کثرت و شتاب زدگی، در رمضان به بهترین وجه جاری است.بنابراین می توان گفت رمضان بهار خودآگاهی اصیل است. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) یازدهم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #خود_آگاهی #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت دوازدهم: آشنایی زدایی ✅ از پاره ای رفتارها می توان حدس زد انگاره برخی از رمضان، انگاره بازایستادن و فردیت و انفراد و همردیفی و همحکمی و تکلف است. رمضان هیچ یک از این امور نیست. بنابراین ضروری است از رمضان آشنایی زدایی کرد. ✳️رمضان فصل پرشور مشارکت اجتماعی و دعوت به دستگیری و کاستن رنج مردم است و عبادتها و دعاها و نیایش رمضان اساسا به منزله «بازایستادن» از مسئولیت های اجتماعی و حصر نظر به خویش در قالب یک «فردیت» افراطی نیست: «اَللّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَةَ الْأَیتَامِ وَ إِطْعَامَ الطَّعَامِ» (دعای روز هشتم ماه رمضان) ❇️ رمضان در شبکه ای از مولفه ها قرار دارد و هویت و ماهیت رمضان گره خورده با این شبکه. «روزه»، «عبادت»، «دستگیری»، «شب قدر»، «انسان کامل»، «قرآن»، «دعا»، «سحر و سهر»، «توبه»، «سلوک/ جذبه»، «تجربه های زیسته معنوی»، و «مقامات عرفانی» طیفی از مولفه های قدرتمند شبکه رمضان است و شناخت درخور رمضان بدون معرفت به این شبکه ممکن نیست. بنابراین انگاره رمضان به مثابه «امر منفرد» فروکاست رمضان است. ✳️هرچند رمضان در پی ماه شعبان می آید و بعدش ماه شوال قرار دارد اما این به معنای«همردیفی» و در پی آن «همحکمی» رمضان با ماه های دیگر نیست. رمضان شاه بیت ماهها، برترین ماه و شریف ترین ماه تاریخ است و شریف‌ترین شب سال در آن واقع است و شریف ترین فعالیت ها و عبادت ها در آن انجام می شود و حکم و اقتضایش از حکم ماه های دیگر جداست. ❇️ رمضان ماه آسایش و آسانی و سلامت و ایمنی و وجد است نه ماه «تکلف»: «السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ هُوَ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ سَلَامٌ» ( دعای ۴۵ صحیفه سجادیه) بدن در این ماه از درگیری مدام برای سوخت و ساز دمی می آساید و رمضان کمک می کند به حفظ سلامت سیستم گوارش، کبد، قلب و عروق و رفع و دفع سموم و تقویت ایمنی بدن. ✅روح نیز در پرتو نسیم رمضان در پوست خودش نمی گنجد. زیرا از گناه دور و غرق در بخشش و رحمت است و توجه به این رحمت و شوق افطار دل _که دیدار حق است_ و شوق مناجات او را به وجد می آورد: «للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحة عند لقاء ربه».بنابراین، بزرگترین ماه خدا، یعنی رمضان، برای اولیای الهی عید است و عید معنوی همراه است با جشن و سرور و وجد دل: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا شَهْرَ اللَّهِ الْأَکْبَرَ وَ یَا عِیدَ أَوْلِیَائِهِ» (دعای ۴۵ صحیفه سجادیه). عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) دوازدهم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #آشنایی_زدایی #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت سیزدهم: انتخاب گری ✳️افلاطون در کتاب جمهور آورده است: «اگر روح به اموری توجه کند که در پرتو وجود حقیقی ازلی واقع هستند. آنها را می یابد و بنحو دقیق می شناسد و معلوم می شود که برخوردار از عقل هستند. اما اگر به محیطی روی آورد که با ظلمت همراه است، یعنی به عالم کون و فساد توجه کند صرفا پندار و عقیده به دست می آورد و بصیرتش را از دست می دهد». ❇️در زندگی روزمره مدام در حال انتخاب گری هستیم. گاهی انتخاب بزرگ و زمانی انتخاب کوچک، در مواضعی انتخاب سرنوشت ساز و در اوقاتی انتخاب عادی، گاهی انتخاب مسیر و محیط و زمانی انتخاب گزینه مختصر. ❇️برای انتخاب درست و اثربخش افزون بر قصد و انگیزه و اختیار نیاز داریم به شاخص، احتیاج داریم به دلیل، و محتاجیم به سرمشق، و نیازمندیم به شبکه باورهای درست و اثربخش. همچنین برای انتخاب اثربخش باید درون فضایی مناسب قرار گیریم. غفلت از هر یک از این پنج، یعنی شاخص، دلیل، سرمشق، شبکه باور، و محیط، ما را از انتخاب معقول و کارآمد دور می کند. ❇️موقعیت و محیط مناسب از میان پنج مولفه ضروری برای انتخاب، امری بنیادین است. موقعیت های نامناسب، باورهای نامناسب و دم دستی را بازتولید می کنند و موقعیت های درست، باورهای معقول و اثربخش را پمپاژ می کنند و از جوانه زدن و قدرت گرفتن باورهای پنداری و ناتوان و ضعیف جلوگیری می کنند. ✅در پی قرار گرفتن در محیط و موقعیت مناسب، شبکه باور قدرتمندی شکل می گیرد و رشد و نمو باورها و انگاره های درست و اثربخش، محیط غنی برای یافت شاخص ها، دلایل، و سرمشق های مناسب فراهم می کند و همه اینها مدیون موقعیت و محیط مناسب است. بنابراین بنحو شهودی یا به مدد تعالیم وحیانی باید پیش از هر انتخابی به انتخاب موقعیت و محیط و مسیر مناسب دست زد. ✅یکی از این موقعیت‌ها و محیط قدرتمند و آبادگر، محیطی است که در ماه رمضان خلق می شود. ماه رمضان هست اما باید برای ما باشد و حیث التفاتی بدان پیدا کنیم و آن را به عنوان موقعیت مناسب تعالی انتخاب کنیم و خویش را در معرض رحمت آن قرار دهیم تا بتوانیم بیشترین کمال و متعالی ترین کمال را از آن خود و جامعه کنیم؛ رمضانی که از آن سخن می گویم رمضان آشنایی زدایی شده است؛ رمضانی که فروکاست به تشنگی و گرسنگی و تکلف نشده است و در بیان ولی و حجت خدا، امام سجاد علیه السلام، واجد این ویژگی هاست: «برتر از همه اوقات سال است»، «قرآن و نور در آن نازل شده»، « ایمان در آن، مضاعف شده است»، «واجد شب قدر است»، «مایه برتری امت اسلام بر دیگر امت هاست»، و «ارمغان آور برترین منفعت جهانیان برای ماست» (دعای ۴۵ صحیفه سجادیه) عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) سیزدهم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #انتخاب_گری #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت چهاردهم: تنظیم گری هستی ❇️در رویکرد عرفی، روزه جز گرسنگی و تشنگی و بی خوابی نیست. اما در نگاه پدیدارشناسی، رویکرد عرفی اپوخه می‌شود و از بازی خارج می‌گردد و در پی این اپوخه ما می مانیم و هستی و جلوه های ناب آن. به عبارت دیگر، گرسنگی و تشنگی و بی خوابی با حدود شرعی شان قطعا در روزه باید باشند اما آیدوس و ذات روزه را سامان نمی دهند و روزه را نباید به این امور فروکاست. ✳️در نگاه پدیدارشناسی، روزه بطور عام و رمضان بنحو خاص، ما را در موقعیت خاصی از جهان معنا قرار می دهد که در پی آن، شاهد نماها و معانی و اسرار و لطائفی متفاوتی هستیم. لطائفی که زلفش گره خورده به زلف اسمای جمالی و جلالی. ✅در تنظیم گری هستی به دست روزه، تمام گرایش ها و در پی آن نگرش های ما بتدریج به سمت و سوی بیکران رهنمون می شود: «قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ» (انعام/ ۱۶۲) و همه امور می شود لوجه الله: «إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ» (انسان/ ۹). ✅به دیگر سخن: یکی از شاهکارهای روزه ضریب تأثیر بالای آن در نزدیک کردن ما به هستی ناب است. همه هستی دارند اما انانیت و رنگها و قیود این جهانی آنها را از هستی اصیل و ناب دور کرده است. به همین دلیل گفته می‌شود: خدا یعنی هستی ناب، به همه نزدیک است اما لزوما همه به او نزدیک نیستند و نیاز دارند با سلوک یا جذبه به او تقرب جویند. دوست نزدیکتر از من به من است وینت مشکل که من از وی دورم چه کنم با که توان گفت که او در کنار من و من مهجورم (گلستان سعدی، باب دوم در اخلاق درویشان، حکایت ۱۱) ❇️روزه در رویکرد پدیدارشناسانه تنظیم گر هستی است. زمان و بازه زمانی این تنظیم گری را خدای عالم از طریق فرستاده امینش به ما گفته و با عملش به ما رسانده است و جواز این اقتدا به فرستاده حق_ که رحمت برای دو عالم است_ را خود خدا صادر کرده است: «وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا» (حشر/ ۷) ✳️رمضان، قدرتمندترین تنظیم گر هستی آدمی در سال است؛ رمضانی که خدا آن را بهترین اوقات سال قرار داده است و بهترین های معنوی را در آن تعبیه کرده است تا تاریخ، به مدد خاتم انبیا، حضرت محمد (ص)، و به برکت رمضان، در سیر ارتقایی خود شاهد بهترین امتها و شگفت ترین تنظیم گری هستی باشد. ❇️ می گویم شگفت ترین و قدرتمندترین تنظیم گری، چون آغاز این تنظیم گری در رمضان با جوانه زدن مهمانی خدا از خاک هستی ناسوتی و پایان آن میزبانی و دیدار حق از سوی هستی فقرآگاه و تهی شده از انانیت است. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) چهاردهم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #تنظیم_گری_هستی #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت پانزدهم: نور ❇️امام سجاد علیه‌السلام در توصیف رمضان می فرمایند رمضان ماهی است که در آن قرآن و نور نازل شده است (دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه). قرآن و نور از ماه رمضان بر بشر تابیدن گرفت اما برای همه ماهها و سالها و همه تاریخ پس از آن، قرآن و نور برای بشر هست. ✳️همه پیامبران و همه کتب آسمانی نور هستند. چون نور از الزامات اسم الهادی است. کتاب آسمانی هم صراط مستقیم است و هم نور، و پیامبر هم نخستین مفسر کتاب آسمانی و نخستین کسی است که نور کتاب آسمانی را با قلب مبارک لمس می کند و شروع به نورافشانی در عالم و آدم می کند. ❇️قرآن کریم مهیمن بر دیگر کتب آسمانی است: «وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ...».(مائده/۴۸). مهیمن به معنای سیطره داشتن، حاکم بودن، مراقب بودن و حافظ بودن است و این سیطره و حاکمیت و مراقبت دال مرکزی گفتمان متعالی ای را خلق می کند که دال های شناور گفتمان یادشده به این قرارند ۱. خاتمیت پیامبر اسلام (ص) و برتری ایشان و جانشینانش بر دیگر انبیا و جانشین آنها؛ ۲. امت اسلامی به مثابه بهترین امت؛ ۳. برتری نور قرآن بر نور دیگر کتب آسمانی؛ ۴. ماه ویژه ای که بزرگترین ماه تاریخ است؛ ۵. امکان فهم احدیت. ✅نور قرآن از دل شجره طیبه رمضان و از میان شاخ و برگ های متراکم و مبارک رمضان بر بشر تابیده است و رنگ و بوی رمضانی دارد. یکی از وجوه بهار قرآن بودن رمضان می تواند همین نکته باشد: «لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ رَبِيعٌ وَ رَبِيعُ الْقُرْآنِ شَهْرُ رَمَضَانَ» (بحار الانوار، ج۹۲، ص ۲۱۳) . گفتنی است نه تنها نور قرآن، رنگ رمضانی دارد نور کتب آسمانی چون تورات و انجیل و زبور نیز رایحه رمضانی دارد. چراکه به روایتی این کتب آسمانی نیز در رمضان نازل شده اند: «نَزَلَتِ التَّوْرَاةُ فِي سِتٍّ مَضَيْنَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ نَزَلَ الْإِنْجِيلُ فِي اثْنَتَيْ عَشْرَةَ مَضَتْ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ نَزَلَ الزَّبُورُ فِي لَيْلَةِ ثَمَانَ عَشْرَةَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ نَزَلَ الْقُرْآنُ [الْفُرْقَانُ‏] فِي لَيْلَةِ الْقَدْر» (اصول کافی، ج۴، یص ۱۵۷). بنابراین برتری نور قرآن بر نور دیگر کتب آسمانی را باید در شب قدر جست و جو کرد و شب قدر به یک معنا قلب رمضان است. بنابراین، نور قرآن نور قلب رمضان و نور دیگر کتب آسمانی، نور پیرامونی رمضان است. ✅نور قرآن در مقارنه خیره کننده قلب ماه ولایت با حضرت قدس در شبی برتر از هزار ماه در رمضان به زمین رسیده و با مرکزیت حضرت خاتم (ص) جهان را روشن کرده است و این روشنایی آن چنان خیره کننده است که اگر مراقبه و روزه و پاکی نباشد بیم انکار و نادیده گرفتن و تردید در آن موج می زند. ✳️روزه رمضان به یک معنا دل را مهیا می کند برای روشن کردن تمام زوایای وجود ما به برترین و قدرتمندترین آیه های نور. آیه هایی که رمضانی هستند و گویی بیشتر میل دارند در رمضان اسرار بیشتری را بنمایانند و نوری که حیرت زاست و کمک می کند تا چشم دل مکرر در مکرر عالم و آدم را نو ببیند و متفاوت تفسیر کند و تحقق و تخلق به حقایق را جشن بگیرد. ✳️ شاید به همین دلیل باشد که قرائت یک آیه از قرآن در رمضان برابری می کند با ختم کل قرآن در ماه های دیگر: «وَ مَنْ تَلافيه آيَةً مِنَ القُرْآنِ، كانَ لَهُ مِثْلُ اَجْرِمَنْ خَتَمَ القُرْآنَ فى غَيْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ» (جامع الاخبار و الآثار، ج 1، ص 329). عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) پانزدهم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #نور #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت شانزدهم: تقوا ✳️ در آیه صوم از تقوا به عنوان فلسفه روزه یاد شده است:«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ» (بقره/ ۱۸۳). از تقوا تلقی های مختلفی وجود دارد: ترس از خدا و عذاب الهی؛ اجرای فرامین الهی؛ حایل قرار دادن عبادت و طاعت میان خود و عذاب الهی؛ ملکه قلبی. میان این معانی هم پیوندهایی برقرار است (عباسی، دانشنامه جهان اسلام، مدخل تقوا). پاکی و خویشتنداری از گناه نیز از معانی تقوا ذکر شده است. ❇️از منظر پدیدارشناسی وجودی می توان گفت تقوا را نباید به یک گرایش عاطفی همانند ترس یا صدور رفتارهایی فروکاست بلکه تقوا یک وضعیت وجودی است؛ وضعیت وجودی ای که نمودهایی چون ترس، رفتارهای درست، پاکی و خویشتنداری را در پی دارد. ✅در طیغی، نقطه عزیمت تقوا به مثابه وضعیت وجودی، عقل است. عقل شکوه خدا را طی اجرای مقدماتی چون روزه درمی یابد. سپس به برکت بارقه های مراقبه در ساحت باطنی عباداتی چون روزه، آنچه به عقل یافته بر قلب القا می کند و قلب هدایت یافته و فعال شده، تمامی شئون آدمی را به خط می کند تا تمام ادراکات و تحریکاتش یکسره متوجه حق باشد. ❇️طایفه ای هم فرایند بالا را نخست با قلب شروع می کنند و قلب، عقل و سپس همه ساحت های آدمی را روشن می کند به یاد الهی تا یکسره در خدمت حق باشد. در هر دو صورت، شاهد وضعیت وجودی ای هستیم که در آن نه صرفا ساحت عقل و ذهن یا ساحت عاطفه بلکه تمام هستی آدمی الهی می شود و این وضعیت محصول روزه است. ✳️معنای وجودی دیگری که عارفان برای تقوا مطرح می کنند حایل شدن آدمی میان خدا و نقائص است. کریمه «مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ۖ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ» بیانگر این معنا از تقواست. در این معنا آدمی سپر و وقایه حق می شود تا هرآنچه خوبی است به خدا اسناد داده شود و آنچه نقص و ضعف و گناه است به آدمی نسبت داده شود. ✳️معنای وجودی یاد شده نیز حاکی از یک وضعیت وجودی است که در طی آن، بتدریج آدمی از خویش مرکززدایی می کند و التفات را از خویش به مثابه امر واجدهستی برمی دارد و در پی این التفات به فقر وجودی خویش و غنای حق، زیبایی و حسنه را صرفا از حق می داند و همه اینها به برکت روزه بطور خاص و بندگی خدا بنحو عام رخ می دهد. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) شانزدهم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #تقوا #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت هفدهم: مراتب روزه داری ✳️طیفی از انسان ها در سطح ظاهری هستی نفس می کشند و طایفه ای عمق گرفته و در لایه های درونی تر هستی، روزگار می گذرانند. لطایف سبعه و هفت شهر عشق و مقامات و اطوار انسانی به روایت عارفان نیز حاکی از همین تفاوت سطوح زندگی و تفاوت مواجهه با مراتب گوناگون هستی است. یکی تا قلب، دیگری تا روح و سومی تا سر و سر السر در هستی غور می کند. هر یک، ساحتی از این ساحت های باطنی را در خویش روشن و فعال می کنند. ❇️به وزان هر ساحت زیسته، عبادت بطور عام و روزه بنحو خاص مطرح است. گفتنی است در همه این ساحت ها روزه شرعی هسته سخت را سامان می دهد. در ساحت آغازین هستی، روزه امساک از خوردن و آشامیدن و پاره ای محرمات است. ✅ در ساحتی درونی تر، عقل میدان دار است و هستی آدمی را از هوی منزه می دارد و کمی درونی تر روح حاکمیت دارد و امساک از آرزوهای دور و دراز را در دستور کار دارد. ساحت دل که در آدمی فعال شد افکار رهزن و همت های دنیوی را منطقه ممنوعه اعلام می دارد. همین طور هرچه به باطن هستی نزدیک می شویم روزه داری با حفظ هسته سخت، عمق بیشتری می گیرد. ❇️عمق گرفتن در هستی نیازمند طمانینه و آرامش است. ذهنی که چهارراه رفت و آمد خیالات و خطورات و القائات و افکار منفی و تهاجمی رنگارنگ است نمی تواند به ساحت باطن هستی بار یابد. بنابراین مدیریت و نگهبانی ذهن نیز یکی از مواردی است که با ضمیمه به هسته سخت روزه داری، مراتب بالاتری از روزه را رقم می زند و آدمی را میهمان اسرار هستی می کند. ✅ترک لغو و امور بی معنا نیز از مواردی است که به روزه داری عمق می دهد. خداحافظی با لغو از ویژگیهای مومن است: «وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ» (مومنون/ ۳). میدان ترک لغو نیز وسیع است و صرفا شامل لغو زبانی نمی شود. لغو در فعل، لغو در باور، لغو در انگاره، لغو در سیاست گذاری، لغو در هیجانات، لغو در برنامه ریزی، لغو در مدیریت، لغو در رویه، همگی در دامنه لغو قرار دارند. ❇️اساسا هر امری که باطل یا بی اهمیت و بی ارزش و بی حاصل است از مصادیق لغو است. سیاست گذاری هایی که مایه غفلت است و در دراز مدت یا کوتاه مدت سودی به حال مردم ندارد و مقدمه نفع دنیوی یا اخروی نیست از مصادیق لغو است. ❇️هرچه به مراتب عمیق تر روزه داری نزدیک میشویم پیوند وثیق آن را با اجتماع و سیاست بیشتر درمی یابیم. مدیری که روزه را به ساحت آغازینش، یعنی تحمل تشنگی و گرسنگی تقلیل نمی دهد بلکه در پرتو روزه داری اصیل، به درستی و تمام قد، نفس و ذهن خویش را مدیریت می کند محصول این خویشتنداری نفسانی و فکری، در سیاست گذاری و برنامه ریزی و مدیریتش سرریز می شود. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) هفدهم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #مراتب_روزه_داری #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت هجدهم: سِر مکتوم (۱) ❇️رودکی در رثای شهید بلخی می سراید: از شمار دو چشم یک تن کم وز شمار خرد هزاران بیش برای واکاوی شخصیت و منزلت انسان ها چاره ای نداریم جز اینکه از چشم فاصله بگیریم و سراغ عقل رویم و در برخی مواضع، برای فهم منزلت شخصیت های بزرگ دین از روایات مدد گیریم. این مراجعات ما را از ظاهر هستی بتدریج وارد وادی اسرارآمیز باطن هستی می کند. ❇️ حقیقت آدمی گره خورده به رازورزی و مرتبط است به اینکه آدمی سَر و سِری با باطن هستی داشته باشد. طیفی از انسان ها اهل راز هستند و طایفه ای سراسر رازند و تعداد اندکی کانون راز. کانون راز پوشیده است هم از حیث هستی شناختی و هم بلحاظ معرفت شناختی. بحسب هستی شناختی، والاست و ورای دیگر هستی های این جهانی. از منظر معرفت شناختی، دیگران، دسترسی معرفتی تمام قد به او ندارند. ❇️ راز نماهایی از هستی را هایلایت می کند و به هستی آدمی عمق می دهد. بر راز نمی توان محیط شد بلکه باید شرایطی را فراهم کرد که راز خویش را بنمایاند و بازای این نمایاندن ظاهر هستی را از ما بستاند و باطن ببخشد. روزه داری هم از یک منظر مقدمه مهم رازنمایی و رمزگشایی از هستی است. ✳️خصیصه سِر، پوشیده بودن و منقطع بودن است و آدمی که کانون راز است حقیقتی پیچیده و منقطع است. حقیقتی که عالم و آدم برای عمق داشتن بدان نیازمند هستند و عمق تعالی در گرو تقرب به این حقیقت است. این چنین انسانی حجت خدا و الگوی اتم بشری است و واجد این ویژگی ها: ✅حقیقتی که در نگاه الهیاتی، به دلیل ناب بودگی و کانون خیر بودن، بریده است از هر گونه نقص و شر. حقیقتی که از منظر اخلاقی ، به دلیل طهارتش، منقطع است از هر گونه آلودگی و رذیلت. حقیقتی که از حیث هستی شناختی، به دلیل والایی، بریده است از ماسوی الله. حقیقتی که بلحاظ معرفت‌شناختی، هم به دلیل علم منقطع از جهل است و هم به دلیل والایی اش، بریده است از اینکه فهم بشری بتواند به کنه حقیقتش راه یابد. ✳️ حقیقتی که بحسب جامعه شناختی، به دلیل فضل و دین و حسب، برکشیده و بریده است از زنان عصر خویش. حقیقتی که بریده است از نظیر، و التفات به این حقیقت بی نظیر، ما را از مشابهت ها و یکی مثل دیگری بودن بیرون آورده و به وادی تفاوت و تعالی فرامی خواند (برای آگاهی از ده وجه تسمیه حضرت فاطمه سلام الله علیها، رک: ریاحین اشریعه، ج۱، ص ۴۲-۴۵). ✅سِر مکتوم عالم، حجت است و برهان و راهگشا و چراغ باطن هستی، و الگوست برای معنویان اهل راز. گفتنی است رمضان در دل خود ارتباط وثیقی با این سر مکتوم دارد که در قسمت بعد بدان می پردازیم. رفیقان چشم ظاهربین بدوزید که ما را در میان سِریست مکتوم همه عالم گر این صورت ببینند کس این معنی نخواهد کرد مفهوم (سعدی، غزل ش ۴۲۸) عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) هجدهم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #سِر_مکتوم #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت نوزدهم: سر مکتوم (۲) ✳️در روایتی نقل شده است: «نَحْنُ حُجَجُ اللّه‏ِ عَلى خَلْقِه وَ جدتنا فاطمهُ (س):حُجه الله عَلیَنا: ما حجّت‏ ها و برگزیدگان خدا بر آفریدگانش هستیم، و جده ما فاطمه (س) حجت خدا بر ماست» با ضبطهای مشابه هم مضمون این سخن آمده است (برای آگاهی از منابع روایی این روایت، رک: کتاب فاطمة الزهرا آیة عظمة الله، ص۱). ✳️حجت معانی گوناگونی دارد از جمله: نمودار، دلیل، بینة، برهان، سلطان، ابزار غلبه، الگو، صحت ادعا، سبب، موجب و .. حضرت فاطمه سلام الله علیها نیز به همه معانی یادشده حجت است. زیرا والاست و حقیقت منزه است و حقیقت منزه چراغ راه است موجب رحمت است سرور و سلطان حقایق این جهانی است نمودار دانایی و شاهی و والایی حق است بینه معنویان و سالکان راه حق است و الگوی اتم بشریت. ✳️در روایاتی ذیل کریمه دوم و سوم سوره دخان و آیه اول و دوم سوره قدر، شب قدر همان حقیقت پرشکوه، یعنی حضرت فاطمه سلام الله علیها دانسته شد؛ شبی که از هزار ماه برتر است. در ادامه یکی از این روایت ها آمده: کسی که حق معرفت فاطمه (س) را بجای آورد و شناخت حقیقی به ایشان پیدا کند شب قدر را شناخته است و به این دلیل او فاطمه نامیده شد که خلق از معرفت او منقطع هستند، یعنی دسترسی شناختی به او ندارند (همان، ص۱۲۵، ۱۵۹) ❇️شب قدر از شب‌های بی نظیر است همانند حضرت فاطمه سلام الله علیها. شب قدر از اسرار مکتوم هست همانند حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها. شب قدر حقیقت منقطع و بریده از نقص و کاستی و کژی و آلودگی و فهم است همچون حضرت زهرا سلام الله علیها. پس شب قدر ریشه در فطم و فطام و بریدگی دارد به همین دلیل فاطمه است و حقیقت او با حقیقت حضرت فاطمه سلام الله علیها یکی است. ✳️التفات به حقیقت فاطمه سلام الله علیها در شب قدر مقدمات رخ نمایی فهم شب قدر و روی آوردن اسرار آن را به ما فراهم می کند. به یک معنا شب قدر، فاطمی است و عواید و بارقه ها و اشراقاتش فاطمی است. ✳️در روایتی آمده: «رَأسُ السَّنَةِ لَيلَةُ القَدرِ، يُكتَبُ فيها ما يَكونُ مِنَ السَّنَةِ إلَى السَّنَةِ؛ آغازِ سال، شب قدر است. در آن شب، آنچه از اين سال تا سال آينده خواهد شد، نوشته مى‌شود» (تهذيب الأحكام: ج ۴ ص ۳۳۲ ح ۱۰۴۲) و بنابر این همانی شب قدر با حضرت زهرا سلام الله علیها می توان اظهار داشت: سال معنویان و آزادگان جهان با حقیقت حضرت فاطمه سلام الله علیها شروع می شود و چه شروع نیکو و مبارکی! عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) نوزدهم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #سِر_مکتوم #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت بیستم: پیوندها ✳️پیش از سخن گفتن یا قبل از رفتاری، صورت یا معنا یا صور و معانی ای در ضمیرمان شکل می گیرد و برجسته می شود و با یکدیگر پیوند می یابند و نسبت پیدا می کنند با امور دیگر. سپس بر اساس این «پیوندها» و نسبت ها، گفتاری یا رفتاری از ما سر می زند. ❇️گاهی پس از رویش صورت و معنا در ضمیرمان، نسیمی یا طوفانی از احساسات و هیجانات و عواطف در ما جریان می یابد و انتهای این هیاهو ختم میشود به گفتار یا رفتار. عدم صورت بندی درست احساسات و عواطف و فقدان مدیریت اثربخش آنها، ما را به سوی وجودی آشفته سوق می دهد و همه اینها زیر سر «پیوندها»ست؛ پیوند میان صور یا معانی یا معانی با صور. ✅یکی از معانی لطیف روزه، امساک از پمپاژ صورت ها و معانی رنگارنگ، پرتعداد و مزاحم است که سبب می شود نفس از التفات به حقیقت و بیکران بازماند. قوه متخیله را که رها بگذاریم مدام صور را از قوه خیال و معانی جزئی را از قوه واهمه می گیرد و هر طوری که دلش بخواهد میان آنها «پیوند» برقرار می کند‌ گفتنی است بنای خیلی از دشمنی ها و دوستی ها و و فخرفروشی ها و رنجیدن ها و نزاع ها همین «پیوندها»ست که غالبا «پیوندها»ی نامبارکی هستند: بر خیالی صلحشان و جنگشان وز خیالی فخرشان و ننگشان ❇️پاره ای از«پیوندها»، پیوندهای زائد هستند و برای زیستن انسانی و اخلاقی نیازی به این «پیوندها» نداریم. «طیفی از «پیوندها» مزاحم تعاملات نیکو هستند و طایفه ای از «پیوندها» مانعی بر سر راه سیاست گذار و برنامه ریز و مدیر هستند و مقصد این «پیوندها» هرچه باشد پیشرفت و آبادانی و فرهیختگی و دین ورزی نیست. ✅بسیاری از ناهنجاری های اخلاقی و بداخلاقی های سیاسی و سوءمدیریتها به ضعف در مدیریت «پیوندها»ی ذهنی برمی گردند. «پیوندها»یی که تار و پود خانواده ها، سازمان، ها، و دولت ها را تهدید می کنند و لگام گسیختگی و عدم مراقبت در قبال مدیریت این «پیوندها»، جامعه انسانی را در خلاف جریان آزادگی، آبادانی، تعالی، و فرهیختگی رهنمون می کند. ✳️روزه اصیل کمک می کند در فضایی آرام، بازتأملی در «پیوندها»ی ذهنی خویش بکنیم و «پیوندها»ی مخرب و مزاحم تعالی یا «پیوندها»ی بی فایده را حرس کنیم و پیش از آن، قوه متصرفه را در دست گیریم تا آگاهانه و تحت فرمان عقل و دل, نه خودسر یا تحت فرمان وهم، «پیوند» زند میان صور و میان معانی و میان معانی_صور. باید هوشمندانه در مقابل اشتهای سیری ناپذیر قوه متخیله در خلق آشفتگی، سوءظن ها، بدبینی ها، دو به هم زنی ها و نزاع های بیهوده بایستیم. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) بیستم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #پیوندها #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت بیست و یکم: وقار ❇️در زمینِ امساکِ صور و معانی جزئی واهمه و به معنای دقیق تر، با دروازه بانی «پیوندها»، وقار درو می‌شود و روزه دار اصیل به وقارش شناخته می‌شود و الا کسی که مضطرب است و مدام پرخاش می کند و زبانش در اختیارش نیست و تعادل رفتار ندارد معلوم است که روزه به اعماق هستی اش راه نیافته است. ✳️برای تولد وقار و رشد و نمو آن نیاز به بازنگری در «پیوندها»ی قوه متصرفه داریم. بسیاری از «پیوندها» پیوند درست ساخت و آبادگر نیستند. بیشینه «پیوندها» به مویی بندند و ریشه استواری در هستی ما ندارند و سبب آشفتگی وجودی در ما می شوند. از این رو باید در پرتو مراقبه «پیوندها»ی مخرب را اپوخه و از بازی خارج کرد. ❇️روایات، لطایف گوناگونی از وقار مطرح شده است، همانند: «السَّكِينَةُ عُنوانُ العَقلِ ، الوَقارُ بُرهانُ النُّبلِ: آرامش نشان خرد است. وقار دليل شرافت است» (غرر الحكم : 785 و 786) و «لَيس البِرُّ في حُسنِ اللِّباسِ و الزِّيِّ ، و لكنَّ البِرَّ في السَّكِينَةِ و الوَقارِ: نيكى به خوش لباسی و خوش هيأتی نيست، بلكه نيكى به سکینه و وقار است» (كنز العمّال، 6401). ✅آدمی سعی دارد جهانی کوچک و آرام و فانتزی برای خویش بسازد اما حوادث طبیعی و غیرطبیعی که در جهان رخ می دهد چون پرکاهی جهان فانتزی مألوف و ساخته ذهن ما را درهم می پیچد. اینجاست که «وقار» گرانیگاه تعادل می شود و آدمی را از دیگر انسانها متمایز می کند و نشان می دهد که شرافت در درهم و دینار و موقعیت نیست. شرافت به «وقار» هست چه موقعیت و سرمایه مادی باشد چه نباشد. ❇️در پدیدارشناسی وجودی، «وقار» وضعیت وجودی ای است که ما را از همراه شدن با جو و جریان ناملائم و متزلزل شدن باز می دارد. «وقار» پیش شرط تحصیل بسیاری از کمالات و مقامات و منزلت هاست و روزه یکی از پیش شرط های تحقق «وقار» است. خصیصه های «خویشتنداری», «مراقبه» و «التفات به بیکران» در روزه و رمضان ما را در موقعیت خلق «وقار» قرار می دهد. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) بیست و یکم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #وقار #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت بیست و دوم: رویکرد علمی ❇️سالها پیش، در حال دیدن کتابها بودم در نمایشگاه کتابی که در یکی از خیابانهای تهران بر پا شده بود. شخصی کتابها را تورقی زد و به رفیقش گفت بیا برویم این کتابها علمی نیست. گفتنی است کتابهای آن نمایشگاه غالبا مذهبی بودند. ✳️در اینجا نمی خواهم از روش علمی و اعتبار آن سخن بگویم یا درصدد انکار ظرفیت های ارزشمند و آبادگر علوم طبیعی و دستاوردهای بزرگ آن نیستم. آنچه محل گفت و گوی من با شماست سنگ محک شدن روش و رویکرد علمی در هر مبحثی است. یعنی به درجه ای از علم گرایی برسیم که صحت و سقم هر چیز را از علم_به معنای ساینس_ طلب کنیم. به دیگر سخن: علم گرایی بدین معناست که کل الهیات و فلسفه و اساسا هر پژوهشی باید گوش به دهان علم طبیعی باشد و بر اساس آن مشی طریق کند. این یعنی علم طبیعی اصالت و اعتبار دارد و مباحثی غیر از علوم طبیعی، اصالت و اعتبار و ارزش معرفتی شان را باید از علوم طبیعی بگیرند. ✅در فرهنگ لغت فلسفه آکسفورد ذیل علم گرایی آمده: بنابر این اصطلاح، روش های علوم طبیعی، یا مقولات و امور شناخته شده در علوم طبیعی، تنها مولفه های مناسب در هر پژوهش فلسفی یا دیگر پژوهش ها هستند.بنابر تعریف یادشده، روش علمی، نه یک روش معتبر در کنار دیگر روشها، بلکه تنها روش معتبر و روش محوری برای همه دانشهاست. ✅اما پدیدارشناسی به ما می گوید اتفاقا یکی از اموری را که باید در مباحث فلسفی و الهیاتی و هستی شناسی از بازی خارج کنیم و اپوخه کنیم رویکرد علمی، به معنای طبیعی کلمه است. این اپوخه به معنای خط بطلان بر علوم طبیعی نیست، بلکه نادیده گرفتن علم طبیعی و علم گرایی در محاسبات و تحلیل پدیدارشناسانه از حقایق غیرطبیعی و غیرتجربی است. ❇️در فقره روزه نیز چنین است. طیفی، چنان روزه را در چارچوب رویکرد علمی صورت بندی می کنند که گویی قرار است روزه و رمضان اعتبار خویش را از علم طبیعی بگیرد. در حالی که غلبه نگاه و نگرش علمی به روزه نوعی فروکاست روزه است. در این نگرش، تو گویی روزه صرفا برای تنظیم بدن و سلامت جسم تعریف شده است. به دیگر سخن تو گویی روزه صرفا یک حقیقت تجربی است و راه واکاوی و شناخت آن هم رویکرد و روش تجربی است. ✳️پدیدارشناسی نمی گوید از حالا به بعد، تحلیل علمی از روزه نکنید بلکه به ما می گوید ما در برابر مسأله ای ایستاده ایم که فراتر از حساب و کتابهای این جهانی و فراتر از سلامت جسم است. مسأله ای که قرار است خویش را بر ما بنمایاند آن سوی هستی و ورای حجاب جسم است. هرچند مسأله آن سویی ما نمایی در این سو دارد و در سلامت تن هم جلوه دارد اما نباید همه حقیقت روزه را به نمایی از آن، یعنی نمای تجربی، فروکاست و صرفا رویکرد و روش علمی را تنها روش معتبر در این ماجرا تلقی کرد. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) بیست و دوم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #رویکرد_علمی #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت بیست و سوم: حقیقت ❇️نرم نرمک روزه و رمضان با حفظ هسته سخت شریعت و ضوابط تعیین شده در آن، به ساحت طریقت فراروی می کند و دل و عقل و هوش و مشاعر را به خط می کند تا جان از تمامی وسوسه ها و ناراستی ها و خطورات و خطرات رهزن کوی دوست برکنار باشد و به تعبیر پدیدارشناسانه، تا جان همه موارد یادشده را اپوخه کند. ❇️پشت بام اپوخه وسوسه ها و خطورات رهزن، آخرین ایستگاه روزه داری نیست. خود روزه کمک می کند تا موقعیت وجودی ما تغییر کند و در پی این تغییر، زاویه دید متغیر شود و نمای متفاوتی از روزه داری پدیدار شود؛ نمایی که جان را یکسره ملتفت حق و حقیقت می کند و گوش و چشم و قلبش را در قبال امور بیرون از حق و حقیقت، کر و لال و کور می‌کند. ✳️ساحت یادشده ساحت حقیقت است؛ ساحتی که در آن روزه دار در پرتو بارقه های مهر مراقبه، هم افق می شود با اصل حقیقت، و روزه داری در این سطح به تعبیر عارفان بزرگی چون سیدحیدر آملی، عبارت است از امساک از مشاهده غیر حق بطور مطلق. اینجاست که تکوین عالَم با سرشت آدمی همگام و هماهنگ می‌شود و همانی که هست بنحو اصیل، جلوه گر می‌شود و بساط هرگونه شرک خفی جمع می‌شود و روزه دار به حقیقت «لاموثر فی الوجود الا الله» مترنم می‌شود و با آن هستی خویش و در گام بعد هستی «دیگری» را تنظیم می‌کند. ✳️ساحت حقیقت روزه داری به یک معنا ساحت عشق ورزی است با معشوق حقیقی و شیرین زبانی با اوست نه ساحت تجارت یا ساحت خوف. حقیقت جاری در آن نیز نه حقیقت انتزاعی یا فانتزی یا حقیقتی دم دستی، بلکه حقیقتی انضمامی، پرشور و عمیق است. ❇️در آسمان ساحت حقیقت روزه، افق اضافه روزه به حق شفاف تر رویت می شود: «إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَقُولُ اَلصَّوْمُ لِي وَ أَنَا أَجْزِي عَلَيْهِ» (کافی، ج۴، ص ۶۳) و قرص ماه دیدار حق یشتر دلبری می‌کند: «لِلصَّائِمِ فَرْحَتَانِ فَرْحَةٌ عِنْدَ إِفْطَارِهِ وَ فَرْحَةٌ عِنْدَ لِقَاءِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ» (الخصال، ج۱، ص ۴۴) و آدمی با عمق بیشتری، حیات را تجربه می‌کنند؛ حیاتی نزد حق با ناب بودگی و پاکی خاص که آرزوی هر مومنی است: «في مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ» (قمر/ ۵۵). عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) بیست و سوم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #حقیقت #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی با همکاری مرکز هم‌اندیشی استادان دانشگاه برگزار می کند: سلسله وبینار بهار دلها ( ویژه ماه مبارک رمضان) از ۱۵ الی ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ ساعت برگزاری ۸ الی ۹ شب 👈 همراه با اعطای گواهی فرهنگی 🔸️ پیوند ورود به جلسه: https://vc.sru.ac.ir/ramadan-1402 🌐 کانال معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی 🔎 @srufarhang @sruinfo

هم اکنون 👆 پدیدارشناسی وجودی روزه

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت بیست و چهارم: بزرگمنشی ✳️بسیاری از ناهنجاری های اخلاقی و اجتماعی ریشه در سبکسری دارد. هر امری که نشانه یا مقدمه فرومایگی یا آشفتگی یا تقلیل یا سهل انگاری باشد در فهرست سبکسری جای دارد. سبکسری ها هم صرفا رفتاری نیستند. رفتار آخرین ایستگاه بروز سبکسری است. سبکسری های شناختی، سبکسری های انگاره ای، سبکسری های طرح واره ای و در نهایت سبکسری های شخصیتی، مجموعه ای از سبکسری هایی هستند که جامعه بشری از آنها رنج می برد. ✅برخی از باورها مایه سبکی و حقارت آدمی را فراهم می کنند؛ همانند باورهایی که بازه حیات آدمی را صرفا در دنیا معرفی می کنند یا باورهایی که صرفا ناظر به تن و خوشی جسمانی هستند یا باورهایی که هیچ نسبتی با خدا و ماورا ندارند. ✅ سبکسری شناختی منتهی به سبکسری سبکی و رفتاری می شود. به تعبیری موتور محرکه و اتاق فرمان «سبک زندگی»، باورها، طرح واره ها و انگاره ها هستند که اولی در قلمرو شناخت و دوتایی دیگر در بازه فراشناخت قرار دارند. سبکهای زندگی سبکسرانه از باورها و طرحواره ها و انگاره های ناتوان و معیوب و سبکسر، فرمان می گیرند. ✳️پدیده سبکسری در همه وجوهش از زندگی در ظاهر هستی نشأت می گیرد ؛ آدمی که آهنگ باطن هستی و اسرار آن نکرده و گرایش وجودی به سمت و سوی باطن ندارد محیطی را در خود فراهم می‌کند که «سبکسری»خیز است. ✳️بنابراین برای درمان سبکسری می توان از انگاره درمانی و طرحواره درمانی یا شناخت درمانی مدد گرفت. اما پدیدارشناسی وجودی به روایت نگارنده می گوید پیش از انگاره درمانی و موارد مشابه باید دست به تنظیم جهت گیری وجودی زد و تصمیم وجودی گرفت برای تغییر منطقه حیات از ظاهر به باطن هستی. ❇️یکی از فلسفه ها و اسرار عبادت، نجات انسان از سبکسری است. بنابرآنکه عبادات، فراخوان به باطن هستی و نفس کشیدن در ساحت درونی هستی است و بزرگمنشی در باطن هستی یافت می‌شود نه ظاهر آن. به دیگر سخن: بزرگمنشی بهایی دارد و عباداتی که شریعت تعیین کرده بویژه روزه، بهای بزرگمنشی است. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) بیست و چهارم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #بزرگمنشی #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت بیست و پنجم: آشفتگی ❇️ آشفتگی به هر نحوی که باشد آزاردهنده است. دیدن فضایی نامنظم و آشفته بطور مستمر، ما را دستخوش آشفتگی می کند. حتی دیدن فردی آشفته، آشفتگی را به دنبال دارد. ✳️ آشفتگی زمانی روان شناختی است و گاهی اخلاقی و در مواردی معنوی است. در هر سه صورت، آشفتگی آزاردهنده و سردرگم کننده و حوصله سربر است و شخص آشفته تلاش می کند تا از این موقعیت بیرون بیاید. ✅ آشفتگی روان شناختی ارتباط مستقیم با برطرف نشدن نیازهای اساسی روانشناختی دارد؛ اگر فهرست دسی و رایان را بپذیریم سه نیاز پایه روانشناختی به این قرار هستند: خودمختاری، شایستگی، و وابستگی یا توانایی ارتباط. می توانیم با فهرست بالا مخالفت کنیم و موارد دیگری را به عنوان نیاز اساسی برشمریم. فارغ از آنکه فهرست نیاز اساسی روان شناختی چه باشد باید توجه داشت که عدم تحقق نیازهای یادشده در بازه زمانی طولانی به علت وجود طرح واره های ناسازگار یا انگاره های مخرب یا باورهای نادرست، آدمی را دچار اضطراب و آشفتگی می کند. ❇️تعلیق، تغییر و وارونگی ارزش ها و هنجارهای اخلاقی و از دست رفتن هسته مشترک هنجارهای اخلاقی و تعارض قواعد، آشفتگی اخلاقی را در وجود آدمی یا در جامعه خلق می کند و انسان آشفته یا جامعه آشفته مدام قواعد اخلاقی را نقض میکند و نقض های مکرر قواعد، سبب آشفتگی مضاعف می شود. ❇️در آشفتگی معنوی، آدمی بازیچه افکار منفی و وسوسه‌های مخرب قرار می گیرد و عدم مراقبت از ذهن و توجه کافی نداشتن به مدیریت ذهن سبب می شود آرام و قرار از ما ربوده شود و مدام میزبان پریشانی و آشفتگی باشیم. ✅بنابر پدیدارشناسی وجودی، مقدم بر آشفتگی که روان شناسان در آشفتگی روان شناختی و جامعه شناسان در آشفتگی اخلاقی و معنویان در آشفتگی معنوی می گویند آشفتگی وجودی هم داریم. یعنی ممکن است همه نیازهای پایه روان شناختی محقق شود اما آشفتگی برقرار باشد و ممکن است تعلیق و تغییر در هنجارهای اخلاقی رخ ندهد اما آشفتگی پابرجا باشد و این ا مکان وجود دارد که افکار منفی و وسوسه ها از ما دور شوند اما همچنان آشفتگی رفع نشده باشد و در هر سه حالت یادشده با آشفتگی ای با نام آشفتگی وجودی روبرو شویم. ❇️ آشفتگی وجودی محصول دور شدن بنیادین از کانون مهر و هماهنگی، یعنی خداست. این دور شدن یا انکار، آدمی را به کانون پارادوکس و نابسامانی و آشفتگی مبدل می کند. چراکه شخص با باطن هستی خداحافظی کرده در حالی که باطن هستی با اوست و او مدام باید در هر رویدادِ مسمای به گناه و خطا،و غفلت بخشی از هستی خویش را انکار کند و اساسا گناه و خطا و غفلت با هزینه گزاف انکار بخش اساسی هستی رقم می خورد و تکرار این وضعیت، آدمی را دچار آشفتگی وجودی می کند. ✅مراقبه وجودی راه درمان آشفتگی وجودی است. مراقبه یادشده به تعبیر سبد حیدر آملی، یعنی ملاحظه حضور مطلق در مقیدات و روزه بویژه روزه ماه رمضان یکی از بسترهای تقویت مراقبه است. ✳️افزون برآن، روزه نوعی هایلایت شدن بخش فراموش شده هستی است؛ بخشی که با توجه افراطی به نیازهای ساحت ظاهر وجود به وضعیت انکار نزدیک می‌شود. روزه اما به مهمانی حق رفتن است؛ حقی که کانون انسجام و وحدت و همگرایی و هماهنگی است؛ حقی که در عبادات بطور عام و روزه بنحو خاص، همه ساحت هستی ما را بنحو هماهنگ به خط می کند برای بندگی و عشق بازی با حقیقت عالم. بنابراین روزه داری بویژه روزه ماه رمضان تمرین خوبی است برای درمان آشفتگی های وجودی و در پی آن، درمان دیگر آشفتگی ها. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) بیست و پنجم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #آشفتگی #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha

💢 پدیدارشناسی روزه قسمت بیست و ششم: ضیافت ❇️ مهمانی با یک دعوت آغاز می شود. تشریفات ویژه و تکریم و احترام و صدرنشینی و محبت از نشانه های میهمانی شایسته است. میزبان، فرصتی برای دیدار میهمانان تعیین می‌کند و در آن فرصت، سعی می‌کند تمام قد در خدمت میهمانان باشد و با چهره ای گشاده و محبتی ناب به پذیرایی و همسخنی و معاشرت با میهمانان اهتمام می ورزدو از همه توش و توان خویش برای خلق لحظاتی به یادماندنی کمک می‌گیرد. ✳️ سغره رمضان گسترده شد. کارت دعوت خدا هم از طریق رسول امین و صادق داده شد. حق و کارگزاران الهی، یعنی فرشتگان هم مهیای پذیرایی هستند. فقط باید برای ناب شدن خویش و ناب کردن لحظات، به صحن و سرای این میهمانی وارد شد با نیاتی صادق و قلوبی طاهر و تلاوت قرآن: «فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکمْ بِنِیاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یوَفِّقَکمْ لِصِیامِهِ وَ تِلَاوَةِ کتَابِهِ فَإِنَّ الشَّقِی مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ: پس با نیت های درست و دلهای پاک از خدا درخواست کنید که شما را برای روزه و تلاوت قرآن توفیق دهد. به درستی که شقی کسی است که از آمرزش خدا در این ماه بزرگ محروم شود» (وافی، ج۱، ص ۳۶۶). ✅ناب ترین ضیافت با میزبانی ناب ترین هستی رقم می خورد. این ناب ترین هستی، نه یکی دو ساعت، و نه هر وقت، بلکه یک ماه و آن هم بهترین ماه، بهترین روزها و بهترین ساعتها را برای ضیافت انتخاب کرد. ✳️پیامبر اکرم که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد در خطبه شعبانیه، ضیافت الهی را به بهترین نحو، توصیف فرمودند: «...هو شهر دعيتم فيه إلى ضيافة اللّٰه و جعلتم فيه من أهل كرامة اللّٰه أنفاسكم فيه تسبيح و نومكم فيه عبادة و عملكم فيه مقبول و دعاؤكم فيه مستجاب...: رمضان ماهی است که شما در آن به مهمانی خدا دعوت شده و شما را در این ماه از اهل کرامت قرار داده است. در ماه رمضان، نَفَس هایتان، تسبیح، خواب شما عبادت، عملتان پذیرفته، و دعایتان مستجاب است» (همان). ❇️ آن چنان لحظات ضیافت، ناب و قدرتمند و جذاب و پربرکت است که امام سجاد علیه‌السلام در دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه با حالتی اندوهگین از رمضان خداحافظی می کند: «اینک رمضان را بدرود می گوییم همچون بدرود گفتن کسی که فراقش بر ما دشوار است و رفتنش ما را دچار اندوه و وحشت می کند». ✅ این ضیافت باشکوه برپاشده تا لحظه لحظه ما با مهر و رحمت و رضوان، ناب شود و بهترین ها برای ما رقم بخورد. لحظات ناب میهمانی خدا اما نیازمند تشرف و آگاهی از سوی ماست. لحظات را باید با توجه و ذکر و فکر و خدمت از آن خود کرد تا حق در فرایند «از آن خودکنندگی» ما را پاکیزه بپذیرد. ❇️ و اگر نباشد این حضور و مراقبه و اگر دعوت به میهمانی را نادیده بگیریم و خویش را در معرض نسیم این ضیافت منحصر قرار ندهیم بهترین لحظات به لحظاتی عادی فروکاست می یابند و آنچه برای ما باقی می ماند جز اندوه و حسرت نخواهد بود. عبدالله صلواتی (استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) بیست و ششم رمضان ۱۴۴۵ #روزه #پدیدارشناسی_روزه #ضیافت #عبدالله_صلواتی https://eitaa.com/salavati_hekmatha