🔶کارکردها و فواید علم #عرفان_نظری:
آیا باید فقط به عرفان عملی پرداخت و نباید به عرفان نظری اهمیت داد؟ یا علم عرفان نظری نیز لازم و مفید است؟
پاسخ:
#عرفان_عملی، اصل، مهم و اساسی است
اما هیچ گاه نباید گمان شود که نیازی به عرفان نظری نداریم. کسانی که چنین تصوراتی دارند قطعا در اشتباهند.
توضیحش این است:
عرفان اسلامی دارای ابعاد گوناگونی است. یکی از آن ابعاد، بُعد معرفتی است که علم عرفان نظری عهده دار تبیین آن است.
عارفان اسلامی به برکت سیر و سلوک یا جذبه و هدایت های شریعت، حقایق هستی را شهود نموده و آن را با زبان فنی و علم حصولی ترجمه و تبیین کرده اند.
به عبارت آوردن آن حقایق شهود شده، علمی را به نام علم عرفان نظری فرآهم کرده است.
علم عرفان نظری، حکمت بر آمده از شهود است و از آن می توان به حکمت عارفانه یا هستی شناسی عرفانی یاد کرد.
عرفان نظری فواید و برکات زیادی دارد؛ از جمله:
۱. عرفان نظری، بیانگر نوع نگاه عارف به هستی است. آشنایی و تسلط به این علم، آشنایی با بینش و اندیشه عارف نسبت به خدا، مخلوقات و #انسان_کامل است.
این علم، با روش عقلی و نقلی، مشاهدات نهایی عارفان را توضیح می دهد و کسانی که اهل شهود نیستند می توانند از این طریق، به مشهودات نهایی عارفان درباره هستی، علم حصولی پیدا کنند.
۲. عرفان نظری، از عرفان و مسائل عرفانی دفاع می کند.
۳. عرفان نظری، به فلسفه و #کلام کمک شایانی می کند؛ چرا که این سه علم، از جهت قلمرو پژوهش و تبیین، اشتراکاتی دارند.
فلسفه، هستی شناسی بر پایه عقل است؛
کلام، مسائل اعتقادی را بحث می کند و هستی شناسی اش بر پایه نقل
و عرفان نظری هستی شناسی بر پایه شهود است.
۴. #حکمت_متعالیه، قوی ترین و بهترین دستگاه فکری موجود برای تبیین معارف الهی است و بدون عرفان نظری، نمی شود به عمق حکمت متعالیه صدرالمتالهین پی برد.
زیرا به فرموده خود صدرالمتالهین، اکثر آرای وی نظر به سخن عارفان دارد و تلاش وی، برهانی کردن سخنان عارفان بوده است.
۵. عرفان نظری، زمینه فهم عمیق و گسترده معارف #شریعت را فراهم می کند.
مباحث #توحید مانند توحید ذاتی، صفاتی، افعالی، جمع بین تشبیه و تنزیه، اسماء و #صفات حق تعالی، علم خداوند، #قضا_و_قدر ، #جبر_و_اختیار، و مباحث انسان کامل همچون ضرورت انسان کامل، #ولایت، نبوت، رسالت، #وحی ، معجزه و کرامت، #خلافت و جانشینی خداوند، حقیقت محمدی و نسبت انبیا با آن، قرب نوافل و فرایض، و مباحث #معاد همچون حقیقت موت، #برزخ ، #قیامت، نفخ صور، #صراط، بهشت، جهنم، و دیگر مباحث همچون ملائکه و انواع آن، عوالم امر حق و آسمانهای هفت گانه و....
در حقیقت، مباحث عرفان نظری، شرح دقیق و جامعی بر #آیات و #روایات وارد شده در باب معارف و عقاید است و کسی که از این علم بی بهره است، از معارف عمیق آیات و روایات بی بهره می ماند.
۶. علم عرفان نظری، در حل و فصل مسائل علم عرفان عملی، نقش مهمی دارد. علم عرفان عملی برای تبیین اصل فلسفه سلوک و ریاضت، سرّ ترتیب مقامات، تحلیل مراحل نهایی مقامات و منازل همچون فنا و بقاء و ... نیازمند مجموعه ای از مبانی هستی شناختی و انسان شناختی است که به طور گسترده در عرفان نظری، بحث می شود.
۷. عرفان نظری، به خود سلوک و عرفان عملی نیز مفید است.
عرفان نظری برای سالک، مانند نقشه راه در توحید است.
محور و اساس آموزه های این علم، توحید عرفانی قرآنی است و سالک برای پیمودن طریق سلوک، نیازمند دانستن آن است و با دانستنش، بهتر می تواند در مسیر سلوک، قدم بردارد.
۸. علم عرفان نظری، به عنوان میزان سنجش خطای #عارف در #سلوک و عرفان عملی نیز می تواند مطرح باشد.
#سالک، با دانستن عرفان نظری، خطاهای سلوکی، حالات، #کشف_و_شهود های خود را می تواند بفهمد.
۹. فایده و کارکرد دیگر عرفان نظری، ارائه پاسخ های عمیق و دقیق به مسائل مورد بحث در کلام و گاهی فلسفه است
به طوری که گاهی تنها پاسخ های عرفان نظری می تواند افراد عمیق و خیلی دقیق را قانع کند.
۱۰. علم عرفان نظری می تواند مبنا و ملاکی برای نظریه سیاسی، مسائل اجتماعی و فرهنگی باشد. [ #فلسفه_های_مضاف ]
از این رو، باید برخی از عزیزان که توانایی و علاقه دارند، بعد از فراهم کردن مقدمات لازم، زیر نظر استاد مسلط، با برنامه مناسب، عرفان نظری بخوانند و متخصص شوند
تا جامعه انسانی از این نعمت بزرگ، بی بهره نماند.
به لحاظ #فقهی میشود گفت: تحصیل، تحقیق، تدریس و تألیف در زمینه عرفان نظری، واجب کفایی است.
استفاده شده از کانال استاد واحد جوان
@salmanraoofi