eitaa logo
سلمان رئوفی
5.8هزار دنبال‌کننده
1.2هزار عکس
324 ویدیو
186 فایل
🔆قال رسول‌الله ص: ان هذا الدين متین 🔆کانال‌سلمان‌رئوفی 🔆مکتب شناسی فقهی، عرفان شیعی ،سیره ائمه ع ،علوم انسانی، فرهنگ و سیاست راه ارتباط @srsr1359 🔆صوت دروس در کانال سروش @salmanraoufi سایت boohoos.ir
مشاهده در ایتا
دانلود
21 🔅🔅🔅 🗓22- فی المغازی فی باب غزوه احد ؛ و كانت قريش يوم الخميس بذي الحليفة، صبيحة عشر من مخرجهم من مكّة، لخمس ليال مضين من شوّال على رأس اثنين و ثلاثين شهرا، و معهم ثلاثة آلاف بعير و مائتا فرس. فلمّا أصبحوا بذي الحليفة خرج فرسان فأنزلهم بالوطاء. و بعث النبىّ صلّى الله عليه و سلّم عينين له، أنسا و مؤنسا ابني فضالة ليلة الخميس، فاعترضا لقريش بالعقيق، فسارا معهم حتى نزلوا بالوطاء. فأتيا رسول الله صلّى الله عليه و سلّم فأخبراه. ▫️و كان المسلمون قد ازدرعوا العرض- و العرض ما بين الوطاء بأحد إلى الجرف، إلى العرصة، عرصة البقل اليوم- و كان أهله بنو سلمة، و حارثة، و ظفر، و عبد الأشهل، و كان الماء يومئذ بالجرف أنشاطا ، لا يريم سائق الناضح مجلسا واحدا ، ينفتل الجمل فى ساعة ، حتى ذهب بمياهه عيون الغابة التي حفر معاوية بن أبى سفيان. فكانوا قد أدخلوا آلة زرعهم ليلة الخميس المدينة فقدم المشركون على زرعهم و خلّوا فيه إبلهم و خيولهم- و قد شرب الزّرع فى الدّقيق ، و كان لأسيد بن حضير فى العرض عشرون ناضحا يسقى شعيرا- و كان المسلمون قد حذروا على جمالهم و عمّالهم و آلة حرثهم. و كان المشركون يرعون يوم الخميس حتى أمسوا، فلمّا أمسوا جمعوا الإبل و قصلوا عليها القصيل، و قصلوا على خيولهم ليلة الجمعة، فلمّا أصبحوا يوم الجمعة خلّوا ظهرهم فى الزّرع و خيلهم حتى تركوا العرض ليس به خضراء. ▫️فلمّا نزلوا و حلّوا العقد و اطمأنّوا، بعث رسول الله صلّى الله عليه و سلّم الحباب بن المنذر بن الجموح إلى القوم، فدخل فيهم و حزر و نظر إلى جمع ما يريد، و بعثه سرّا و قال للحباب: لا تخبرني بين أحد من المسلمين‏ إلّا أن ترى قلّة . فرجع إليه فأخبره خاليا، فقال له رسول الله صلّى الله عليه و سلّم: ما رأيت؟ قال: رأيت يا رسول الله عددا، حزرتهم ثلاثة آلاف، يزيدون قليلا أو ينقصون قليلا، و الخيل مائتي فرس، و رأيت دروعا ظاهرة، حزرتها سبعمائة درع. قال: هل رأيت ظعنا؟ قال: رأيت النساء معهنّ الدّفاف و الأكبار- الأكبار يعنى الطبول. فقال رسول الله صلّى الله عليه و سلّم: أردن أن يحرّضن القوم و يذكّرنهم قتلى بدر، هكذا جاءني خبرهم، لا تذكر من شأنهم حرفا، حسبنا الله و نعم الوكيل، اللّهمّ بك أجول و بك أصول .* *المغازى،ج‏1، ص206 تا ص:208 . 🔆اجتهاد روشمند 🔆 @salmanraoofi
21 🔅🔅🔅 📝قريش صبح روز پنجشنبه، دهمين روز بيرون آمدنشان از مكه در ذى الحليفه بودند، خروج آنها از مكه در پنجم ماه شوال و آغاز سى و دومين ماه هجرت صورت گرفته بود و آنها سه هزار شتر و دويست اسب همراه داشتند. چون به ذى الحليفه رسيدند ابو سفيان همراه اسب سواران بيرون آمد و آنها را در وطاء فرود آورد. پيامبر (ص) هم شب پنجشنبه دو جاسوس را، كه انيس و مونس، پسران فضاله بودند به سوى قريش روانه فرمود. آن دو در عقيق به قريش بر خوردند و همراه ايشان حركت كردند و چون قريش در وطاء فرود آمدند، آن دو خود را به پيامبر (ص) رسانده و خبر دادندش. مسلمانان در ناحيه عرض- كه ميان وطاء و احد و به سوى جرف است و امروز (زمان واقدى) عرصة البقل ناميده مى‏شود- زراعت كاشته بودند. در آن منطقه، بنى سلمه و بنى حارثه و ظفر و عبد الاشهل زندگى مى‏كردند. در آن هنگام چاههاى جرف بسيار كم آب بود و شتربانان شتران آبكش براى يك سطل آب، ساعتى معطل مى‏شدند، قناتهايى كه معاوية بن ابى سفيان حفر كرد، آب اين چاهها را به كلى خشك ساخت. ▫️مسلمانان شب پنجشنبه ابزار و وسايل كشاورزى خود را به مدينه منتقل كرده بودند، ولى مشركان كه آمدند، شتران و اسبهاى خود را به زراعت و كشت ايشان رها كردند،- زراعت خوشه بسته و نزديك به درو بود، اسيد بن حضير در منطقه عرض بيست شتر آبكش داشت كه زراعت جو او را آبيارى مى‏كردند- مسلمانان در مورد كارگران و شتران و ابزار كشاورزى خود، رعايت احتياط كرده بودند. مشركان روز پنجشنبه را تا شتران و ابزار كشاورزى خود، رعايت احتياط كرده بودند. مشركان روز پنجشنبه را تا شب همانجا ماندند و شتران خود را جمع كردند و به آنها علف تازه دادند و شب جمعه هم همين كار را دو مرتبه انجام دادند. چون صبح جمعه رسيد خود و اسبانشان عرض را ترك كردند، در حالى كه در آنجا هيچ سبزه‏اى باقى نمانده بود. ▫️چون قريش فرود آمدند و بارهاى خود را گشودند و آرام گرفتند، پيامبر (ص) حباب بن منذر بن جموح را مخفيانه براى كسب خبر و ارزيابى دشمن ميان ايشان فرستاد و به او امر فرمود: چون برگشتى نزد هيچيك از مسلمانان به من گزارش نده، مگر اينكه بگويى دشمن را اندك ديدم. حباب برگشت و در خلوت به پيامبر (ص) گزارش داد، پيامبر (ص) فرمودند: چه ديدى؟ گفت: اى رسول خدا، عددشان را سه هزار تخمين زدم، ممكن است اندكى كم يا بيش باشند. دويست اسب همراه دارند و حدود هفتصد نفر زره‏دار. پيامبر (ص) پرسيد: آيا زنها را هم ديدى؟ گفت: آرى زنهايى همراه ايشان ديدم كه دايره و طبل داشتند. پيامبر (ص) فرمود: مى‏خواهند قوم را تحريك كنند و كشته‏شدگان بدر را به ياد ايشان بياورند. آنگاه فرمود: به من هم همين اخبار رسيده است، از ايشان چيزى بازگو نكن، خداى ما را بسنده و بهترين وكيل است، خدايا به تو پناه مى‏برم و كار را به تو وا مى‏گذارم. 🔆اجتهاد روشمند 🔆 @salmanraoofi
23 🔅🔅🔅 🗓23-فی الغارات : ثُمَّ إِنَّ الْحَجَّاجَ بْنَ غَزِيَّةَ الْأَنْصَارِيَ‏ قَدِمَ عَلَى عَلِيٍّ مِنْ مِصْرَ وَ قَدِمَ عَلَيْهِ عَبْدُ الرَّحْمَنِ‏ بْنُ‏ الْمُسَيَّبِ‏ الْفَزَارِيُ‏ مِنَ الشَّامِ فَأَمَّا الْفَزَارِيُّ فَكَانَ عَيْنُهُ ع بِالشَّامِ وَ أَمَّا الْأَنْصَارِيُّ فَكَانَ مَعَ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي بَكْرٍ بِمِصْرَ فَحَدَّثَهُ الْأَنْصَارِيُّ بِمَا عَايَنَ وَ شَهِدَ بِهَلَاكِ مُحَمَّدٍ وَ حَدَّثَهُ الْفَزَارِيُّ أَنَّهُ لَمْ يَخْرُجْ مِنَ الشَّامِ حَتَّى قَدِمَتِ الْبُشْرَى مِنْ قِبَلِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ يَتْبَعُ بَعْضُهَا أَثَرَ بَعْضٍ بِفَتْحِ مِصْرَ وَ قَتْلِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي بَكْرٍ وَ حَتَّى أَذِنَ مُعَاوِيَةُ بِقَتْلِهِ عَلَى الْمِنْبَرِ فَقَالَ لَهُ: يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ مَا رَأَيْتُ يَوْماً قَطُّ سُرُوراً بِمِثْلِ سُرُورٍ رَأَيْتُهُ بِالشَّامِ حِينَ‏ أَتَاهُمْ هَلَاكُ ابْنِ أَبِي بَكْرٍ فَقَالَ عَلِيٌّ ع : «أَمَا إِنَّ حُزْنَنَا عَلَى قَتْلِهِ عَلَى قَدْرِ سُرُورِهِمْ بِهِ‏ لَا بَلْ يَزِيدُ أَضْعَافاً .»* 📝حجاج بن غزيّة الانصارى از مصر نزد على (ع) آمد و هم عبد الرحمن بن مسيّب فزارى از شام در رسيد. فزارى جاسوس‏ على (ع) بود در شام ولى انصارى با محمد بن ابى بكر در مصر بود. انصارى در باب كشته شدن محمد بن ابى بكر آنچه به چشم خود ديده بود بازگفت و فزارى گفت كه در شام بوده كه از سوى عمرو عاص بشارت قتل محمد بن ابى بكر رسيده بود و خبرهايى پى‏درپى از فتح مصر و كشته شدن محمد بن ابى بكر در مى‏رسيده معاويه بر منبر شده و از قتل محمد بن ابى بكر مردم را آگاه ساخته است. انصارى گفت: يا امير المؤمنين هرگز مردم شام را نديده بودم كه مثل آن روز شادمانى كنند، روزى كه خبر قتل محمد بن ابى بكر به آنها رسيد. على (ع) گفت: آرى، به همان اندازه كه آنان از قتل او شادمانند ما محزونيم، حتى چند برابر بيش. *الغارات ؛ ج‏1 ؛ ص194. 🔆اجتهاد روشمند 🔆 @salmanraoofi
24 🔅🔅🔅 🗓24-تاریخ ابن خلدون فی باب فتح مكة ؛ كان رسول الله صلى الله عليه و سلم حين عقد الصلح بينه و بين قريش في الحديبيّة أدخل خزاعة في عقده المؤمن منهم و الكافر، و أدخلت قريش بني بكر بن عبد مناة ابن كنانة في عقدها و كانت بينهم تراث في الجاهلية و دخول كان فيها الأوّل للأسود بن رزن من بني الدئل بن بكر بن عبد مناة و ثارهم عند خزاعة لما قتلت حليفهم مالك بن عباد الحضرميّ، و كانوا قد عدوا على رجل من خزاعة فقتلوه في مالك بن عباد حليفهم، وعدت خزاعة على سلمى و كلثوم و ذؤيب بني الأسود بن رزن فقتلوهم و هم أشراف بني كنانة، و جاء الإسلام فاشتغل الناس به و نسوا أمر هذه الدماء، فلمّا انعقد هذا الصلح من الحديبيّة و أمن الناس بعضهم بعضا، فاغتنم بنو الدئل هذه الفرصة في إدراك الثأر من خزاعة بقتلهم بني الأسود بن رزن، و خرج نوفل بن معاوية الدّؤلي فيمن أطاعه من بني بكر بن عبد مناة و ليس كلهم تابعه، و خرج معه بعضهم و خرجوا منهم و انحجزوا في دور مكة و دخلوا دار بديل بن ورقاء الخزاعي، و رجع بنو بكر و قد انتقض العهد فركب بديل بن ورقاء و عمرو بن سالم في وفد من قومهم إلى رسول الله صلى الله عليه و سلم مستغيثين مما أصابهم به بنو الدئل بن عبد مناة و قريش، فأجاب صلى الله عليه و سلم صريخهم و أخبرهم: بأنّ أبا سفيان يأتي يشدّ العقد و يزيد في المدّة و أنه يرجع بغير حاجة و كان ذلك سببا للفتح و ندم قريش على ما فعلوا، فخرج أبو سفيان إلى المدينة ليؤكد العقد و يزيد في المدّة، و لقي بديل بن ورقاء بعسفان فكتمه الخبر و ورّى له عن وجهه، و أتى أبو سفيان المدينة فدخل على ابنته أم حبيبة فطوت دونه فراش النبيّ صلى الله عليه و سلم و قالت لا يجلس عليه مشرك، فقال لها قد أصابك بعدي شرّيا بنية. ثم أتى المسجد و كلّمن النبيّ صلى الله عليه و سلم فلم يجبه، فذهب إلى أبي بكر و كلمه أن يتكلم في ذلك فأبى، فلقي عمر فقال: و الله لو لم أجد إلا الذرّ لجاهدتكم به، فدخل على عليّ بن أبي طالب و عنده فاطمة و ابنه الحسن صبيّا كلمه فيما أتى له فقال عليّ: ما نستطيع أن نكلمه في أمر عزم عليه، فقال لفاطمة يا بنت محمد أما تأمريابنك هذا ليجير بين الناس فقالت لا يجير أحد على رسول الله، فقال له عليّ يا أبا سفيان أنت سيد بني كنانة فقم و أجر و ارجع إلى أرضك، فقال ترى ذلك مغنيا عني شيئا؟ قال: ما أظنه و لكن لا أجد لك سواه. فقام أبو سفيان في المسجد فنادى: ألا إني قد أجرت بين الناس ثم ذهب إلى مكة و أخبر قريشا، فقالوا ما جئت بشي‏ء و ما زاد ابن أبي طالب على أن لعب بك. ثم أعلم رسول الله صلى الله عليه و سلم أنه سائر إلى مكة، و أمر الناس بأن يتجهزوا، و دعا الله أن يطمس الأخبار عن قريش، و كتب إليهم حاطب بن أبي بلتعة بالخبر مع ظعينة قاصدة إلى مكة، فأوحى الله، إليه بذلك فبعث عليّا و الزبير و المقداد إلى الظعينة فأدركوها بروضة خاخ و فتشوا رحلها فلم يجدوا شيئا، و قالوا: رسول الله أصدق، فقال عليّ: لتخرجنّ الكتاب أو لتلقينّ الحوائج، فأخرجته من بين قرون رأسها. فلما قرئ على النبيّ صلى الله عليه و سلم قال ما هذا يا حاطب؟ فقال يا رسول الله و الله ما شككت في الإسلام و لكني ملصق في قريش فأردت عندهم يدا يحفظوني ها في مخلف أهلي و ولدي، فقال عمر: يا رسول الله دعني أضرب عنق هذا المنافق، فقال: و ما يدريك يا عمر لعل الله أطلع على أهل بدر فقال اعملوا ما شئتم فإنّي قد غفرت لكم. »* *تاريخ‏ابن‏خلدون،ج‏2،ص:457. 🔆اجتهاد روشمند 🔆 @salmanraoofi
24 🔅🔅🔅 📝در کتاب تاریخ ابن خلدون در باب فتح مكه‏ آمده ؛ چون رسول خدا (ص) در حديبيه با قريش عقد صلح بست، قبيله خزاعه اعم از كافر و مؤمن هم عهد او شدند و قبيله بنى بكر بن عبد مناة بن كنانه هم عهد قريش. ميان خزاعه و بنى بكر، در جاهليت خونخواهى بود و اين خونخواهى تا ظهور اسلام همچنان بر جاى بود. ▫️سبب نقض پيمان صلح حديبيه آن بود كه مردى به نام مالك بن عباد الحضرمى كه حليف اسود بن رزن الدوئلى از بنى بكر بود، در زمان جاهليت به دست مردى از خزاعه كشته شده بود. بنى بكر نيز مردى از خزاعه را كشته بودند و اين قتل به خونخواهى حليفشان مالك بن عباد الحضرمى بود. خزاعه نيز سلمى و كلثوم و ذؤيب را كه فرزندان اسود بن رزن بودند و از اشراف بنى كنانه، به قتل درآوردند. چون اسلام آمد و مردم بدان پرداختند، اين خون‏ها را از ياد بردند. چون در روز حديبيه صلح برقرار شد و مردم از شرّ يكديگر در امان ماندند، بنى الدوئل فرصت را مغتنم شمردند تا انتقام خون فرزندان اسود بن رزن را بستانند. نوفل بن معاوية الدوئلى با جمعى از بنى بكر كه از او فرمان مى‏بردند، بيرون آمدند. خزاعه به خانه بديل بن ورقاء الخزاعى پناه جستند، بنى بكر باز گشتند و پيمان شكسته شد. ▫️بديل بن ورقاء و عمرو بن سالم با جماعتى از قوم خود نزد رسول خدا (ص) آمدند و از آنچه بنى الدوئل بن عبد مناة و قريش بر سر آنان آورده بودند، شكايت كردند و يارى خواستند. پيامبر به آنان پاسخ گفت. و گفت كه: ابو سفيان براى استحكام پيمان و دراز كردن مدت آن مى‏آيد ولى بى‏آنكه نيازش برآيد، باز مى‏گردد، و اين سبب فتح مكه بود. قريش از آنچه كرده بودند، پشيمان شدند و ابو سفيان براى استحكام پيمان و دراز كردن مدت آن به مدينه آمد. بديل بن ورقاء را در عسفان بديد. بديل آنچه را كه رفته بود، از او پنهان داشت. ابو سفيان به مدينه آمد و به خانه دخترش ام حبيبه زوجه پيامبر رفت. ام حبيبه فراش پيامبر را از زير پاى او جمع كرد و گفت: مشرك نبايد بر آن نشيند. ابو سفيان گفت : دختركم بعد از من چه آسيبى به تو رسيده . سپس به مسجد آمد و با پيامبر سخن گفت. پيامبر به او پاسخ نگفت. پس نزد ابو بكر رفت و در آن باب با او سخن گفت، او نيز سرباز زد. پس نزد عمر آمد، عمر گفت: به خدا سوگند اگر جز مورچه‏اى نيابم به پايمردى آن با شما نبرد خواهم كرد. پس نزد على بن ابى طالب آمد. فاطمه و حسن كه كودك بود نزد او بودند. ابو سفيان با او نيز در باب آنچه كه به خاطر آن آمده بود گفتگو كرد. على گفت: ما نمى‏توانيم با رسول خدا (ص) در امرى كه بدان تصميم گرفته است چيزى بگوييم. ابو سفيان رو به فاطمه كرد و گفت: اى دختر محمد، آيا اين پسرت را نمى‏فرمايى كه ميان مردم آيد و مرا در پناه گيرد؟ فاطمه گفت: هيچ كس را كه خصم رسول خدا (ص) باشد، پناه نخواهد داد. پس على او را گفت: اى ابو سفيان تو سيد بنى كنانه هستى، برخيز به ميان مردم رو و مردم را از هر دو جانب در زنهار خود گير و به سرزمين خود باز گرد. ابو سفيان گفت: تو مى‏پندارى كه اين مرا بسنده باشد؟ گفت: نپندارم، ولى جز آن راهى نمى‏دانم. ▫️ابو سفيان برخاست و در مسجد ندا داد، كه من دو طرف را زنهار دارم. آنگاه برنشست و به مكه روانه گشت. و از آنچه گذشته بود، قريش را آگاه ساخت. گفتند: كارى بايسته نكرده‏اى، على بن ابى طالب تو را به بازى گرفته است. رسول خدا (ص) اعلام كرد كه به جانب مكه حركت خواهد كرد و مردم را فرمان داد كه ساز و برگ آماده كنند و از خداوند به دعا خواست تا اين خبر از قريش پنهان دارد. ▫️اما حاطب بن ابى بلتعه خبر حركت پيامبر را همراه زنى به مكه فرستاد. خداوند اين واقعه را به پيامبر وحى كرد. او على و زبير و مقداد را از پى آن زن بفرستاد او را در روضه خاخ بيافتند. بارش را جستجو كردند هيچ نيافتند. گفتند: سخن رسول خدا راست‏تر است. پس على او را گفت: يا نامه را بيرون بياور يا همه بارت را مى‏افكنيم. زن نامه را از ميان موهايش بيرون آورد. چون پيامبر نامه را برخواند گفت: اى حاطب اين چه كار بود كه كردى؟ گفت: اى رسول خدا، به خدا سوگند كه من ترديدى در اسلام ندارم، ولى من به قريش پيوسته‏ام. مى‏خواستم كارى كنم كه به پاداش آن به زن و فرزند من كه نزد آنان هستند، آسيبى نرسانند. عمر گفت: اى رسول خدا، بگذار تا من گردن اين منافق را بزنم. پيامبر گفت، اى عمر تو چه مى‏دانى؟ او از اهل بدر است خداوند بر اهل بدر نظر رحمت افكنده است و گفته است هر چه خواهيد بكنيد كه من شما را مى‏آمرزم. 🔆اجتهاد روشمند 🔆 @salmanraoofi
25 🔅🔅🔅 🗓25-فی تاریخ ابن خلدون فی باب غزوة بدر الثانية: « فأقام رسول الله صلى الله عليه و سلم بالمدينة إلى رمضان من السنة الثانية، ثم بلغه أنّ عيرا لقريش فيها أموال عظيمة مقبلة من الشام إلى مكّة معها ثلاثون أو أربعون رجلا من قريش عميدهم أبو سفيان و معه عمرو بن العاصي و مخرمة بن نوفل، فندب عليه السلام المسلمين إلى هذه العير و أمر من كان ظهره حاضرا بالخروج، و لم يحتفل في الحشد لأنه لم يظن قتالا، و اتصل خروجه بأبي سفيان، فاستأجر ضمضم بن عمرو الغفاريّ و بعثه إلى أهل مكة يستنفرهم لعيرهم فنفروا و أرعبوا إلّا يسيرا منهم أبو لهب. و خرج صلى الله عليه و سلم لثمان خلون من رمضان و استخلف على الصلاة عمرو بن أمّ مكتوم و ردّ أبا لبابة من الروحاء و استعمله على المدينة، و دفع اللواء إلى إلى مصعب بن عمير، و دفع إلى عليّ راية، و إلى رجل من الأنصار أخرى يقال كانتا سوداوين. و كان مع أصحابه صلى الله عليه و سلم يومئذ سبعون بعيرا يعتقبونها فقط. و جعل على الساقة قيس بن أبي صعصعة من بني النجّار، و راية الأنصار يومئذ مع سعد بن معاذ فسلكوا نقب المدينة إلى ذي الحليفة ثم انتهوا إلى صخيرات يمام ثم إلي بئر الروحاء، ثم رجعوا ذات اليمين عن الطريق إلى الصفراء.* ▫️و بعث عليه السلام قبلها بسبس بن عمرو الجهنيّ حليف بني ساعدة و عديّ بن أبي الزغباء الجهنيّ حليف بني النجّار إلى بدر يتجسّسون أخبار أبي سفيان و غيره. ثم تنكّب عن الصفراء يمينا و خرج على وادي دقران ، فبلغه خروج قريش و نفيرهم ، فاستشار أصحابه .» 📝در تاریخ ابن خلدون درباب جنگ جنگ دوم بدر آمده : رسول خدا (ص) در سال دوم تا ماه رمضان در مدينه ماند. پس به او خبر رسيد كه كاروانى از آن قريش با اموال بسيار از شام در مى‏رسد تا به مكه رود. سى يا چهل مرد از قريش نيز همراه آنهاست و رئيسشان ابو سفيان است. عمرو بن العاص و مخرمة بن نوفل نيز با او هستند. پيامبر (ص) مسلمانان را بر اين كاروان فرا خواند و كسانى را كه آماده بودند به خروج از مدينه فرمان داد. و به جمع آورى سپاه نپرداخت، زيرا گمان نمى‏برد كه نبردى درگير شود. خبر خروج او به ابو سفيان رسيد، ضمضم بن عمرو الغفارى را اجير كرد و به مكه‏ فرستاد و از مردم خواست كه به يارى كاروان او بيايند. جمع كثيرى جز اندكى، از قبيل ابو لهب بيرون آمدند. پيامبر در هشتم ماه رمضان به راه افتاد. عمرو بن ام مكتوم را به جاى خود در مدينه معين كرد تا با مردم نماز بخواند و ابو لبابه را نيز از روحاء، به مدينه فرا خواند و امور شهر را به دست او داد. ▫️لواء را به مصعب بن عمير داد و به دست على و مردى از انصار هر يك رايتى داد. گويند اين دو رايت سياه رنگ بودند. در اين روز اصحاب او را، تنها هفتاد شتر بود. قيس بن ابى صعصعه از بنى النجار را بر ساقه قرار داد. رايت انصار آن روز به دست سعد بن معاذ بود. پس با سعد بن معاذ به راه افتادند و نقب مدينه را طى كردند تا به ذو الحليفه رسيدند و از آنجا به صخيرات اليمام. سپس به چاه روحاء رسيدند آنگاه بر جانب راست راه گرديدند و به صفراء درآمدند. ▫️پيامبر (ص) پيش از آن بسبس بن عمرو الجهنى حليف بنى ساعده و عدى بن ابى الزغباء الجهنى حليف بنى النجار را به بدر روانه داشته بود تا اخبار ابو سفيان و ديگران را تجسس كنند. سپس از صفراء بر دست راست گرديد و به وادى ذفران درآمد. در آنجا خبر گرد آمدن و بيرون شدن قريش از مكه به او رسيد و ایشان با یارانشان مشورت کردند. *تاريخ‏ابن‏خلدون،ج‏2،ص 426 و ص:427 🔆اجتهاد روشمند 🔆 @salmanraoofi
26 🔅🔅🔅 🗓26-فی دلائل النبوة قال: « انطلق النبي صلّى الله عليه و آله و سلّم معه العباس عمه إلى السبعين من الأنصار عند العقبة تحت الشجرة، قال: ليتكلم متكلمكم و لا يطيل الخطبة فإن عليكم من المشركين عينا و إن يعلموا بكم يفضحوكم، فقال قائلهم و هو أبو أمامة: سل يا محمد لربك ما شئت، ثم سل لنفسك بعد ذلك ما شئت، ثم أخبرنا ما لنا من الثواب على الله و عليكم إذا فعلنا، ذلك قال: أسئلكم لربي أن تعبدوه و لا تشركوا به شيئا، و أسئلكم لنفسي و لأصحابي أن تؤوونا و تنصرونا و تمنعونا مما منعتم منه أنفسكم، قالوا: فما لنا إذا فعلنا ذلك؟ قال لكم الجنة قالوا فلك ذلك. »* 📝ذكر عقبه دوّم و بيعت انصارى كه به حج آمده بودند با پيامبر (ص) و پيمان آنها كه از آن حضرت دفاع نمايند. درباره اين بيعت از عامر هم چنين روايت است كه پيامبر (ص) همراه عموى خود عباس بسوى هفتاد تن از انصار در عقبه رفت و زير درختى نشستند، و فرمود : سخنگوى شما مطالب را بگويد و خطبه طولانى مخوانيد زيرا از مشركان بر شما جاسوس گمارده‏اند و اگر متوجه شوند شما را رسوا مى‏سازند . در اين هنگام ابو امامه (اسعد بن زراره) كه سخنگوى ايشان بود گفت اى محمّد آنچه ميخواهى درباره پروردگار انجام دهيم و آنچه كه لازم است در برابر خودت تعهد نمائيم بيان كن و لطفا بگو كه در قبال انجام آن چه ثواب و پاداشى خداوند متعال براى ما منظور مى‏فرمايد؟ پيامبر فرمود از شما ميخواهم كه پروردگار مرا پرستش كنيد و به او شرك نياوريد و در مورد خودم و يارانم از شما مى‏خواهم كه ما را پناه دهيد و يارى نمائيد و همانگونه كه از زنان و فرزندان خود دفاع مى‏نمائيد از ما هم دفاع كنيد، انصار گفتند در مقابل چه چيزى براى ما خواهد بود ، پيامبر فرمود بهشت از آن شماست ، گفتند ما هم آنچه گفتيم براى تو انجام ميدهيم. *دلائل‏النبوة،ج‏2، ص 450 و ص:451 🔆اجتهاد روشمند 🔆 @salmanraoofi
27 🔅🔅🔅 🗓27- فی الطبقات الکبری فی باب غزوة غابة : « و صلى رسول الله (ص) بذي قرد صلاة الخوف و أقام به يوما و ليلة يتحسس الخبر. و قسم في كل مائة من أصحابه جزورا ينحرونها. و كانوا خمسمائة. و يقال سبعمائة. و بعث إليه سعد بن عباده بأحمال تمر و بعشر جزائر فوافت رسول الله‏ .»* 📝در طبقات کبری در باب غزو غابة آمده ؛ پيامبر (ص) در ذى قرد نماز خوف گزارد و يك شب و يك روز همان جا توقف كرد و كسانى را به تجسس خبر فرستاد و هر صد تنى از ياران خويش را شترى پروار داد تا بكشند و قوت خود سازند. و شمار همراهان پيامبر (ص) پانصد تن بود و بعضى گفته‏اند هفتصد تن. و سعد بن عبادة هم چند بار خرما و ده شتر پروار به حضور پيامبر (ص) فرستاد و در ذى قرد نزد ايشان آوردند. *الطبقات‏الكبرى،ج‏2،ص:62 🔆اجتهاد روشمند 🔆 @salmanraoofi
28 🔅🔅🔅 🗓28-فی بصائر الدرجات عن سيف التمّار قال: كنّا مع أبي عبد اللّه عليه السّلام جماعة من الشيعة في الحجر فقال: علينا عين، فالتفتنا يمنة و يسرة فلم نر أحدا ، فقلنا: ليس علينا عين فقال : و ربّ الكعبة و ربّ البنيّة- ثلاث مرّات- لو كنت بين موسى و الخضر لا خبرتهما أنّي أعلم منهما و لأنبأتهما بما ليس في أيديهما، لأنّ موسى و الخضر عليهما السّلام اعطيا علم ما كان و لم يعطيا علم ما يكون و ما هو كائن حتّى تقوم الساعة و قد ورثناه من رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله وراثة . * 📝در بصائر الدرجات از سيف‏ تمّار روايت كرده‏اند كه گفت: با حضرت امام جعفر صادق عليه السلام بوديم در حِجْر اسماعيل و ما گروهى بوديم از شيعيان، حضرت فرمود كه : «جاسوسى متوجّه ما است». به طرف راست و چپ نظر كرديم و كسى را نديديم. عرض‏كرديم كه: جاسوسى را نمى‏بينيم كه متوجّه ما باشد. حضرت سه مرتبه فرمود كه: «سوگند به پرودگار كعبه و پروردگار بَنيّه (يعنى: كعبه) كه اگر در ميان خضر و موسى مى‏بودم، هر آينه ايشان را خبر مى‏دادم به اين‏كه من از ايشان داناترم، و هر آينه ايشان را خبر مى‏دادم به آنچه در دست ايشان نبود و آن را نمى‏دانستند؛ زيرا كه به موسى و خضر، عطا شده بود علم آنچه پيش از ايشان بود و به ايشان علم آنچه هست و آنچه خواهد بود تا قيامت بر پا شود، عطا نشده بود و ما آن را از رسول خدا صلى الله عليه و آله ميراث برده‏ايم، و همه آن به طريق وراثت به ما رسيده». *بصائر الدرجات في فضائل آل محمد صلى الله عليهم ؛ ج‏1 ؛ ص129 🔆اجتهاد روشمند 🔆 @salmanraoofi
هدایت شده از سلمان رئوفی
نظر استاد سید احمد مددی درباره لیلة الرغائب چند سالی است به مدد تبلیغات صدا و سیما، اعمال «لیلة الرغائب» و به‌جا آوردن آن میان مردم، به‌ویژه نسل جوان خیلی رایج شده؛ ابتدا بخشی از صحبت‌های آیت‌الله مددی در درس خارج اصول در تاریخ ۱۳۹۰/۷/۲۰ را نقل می‌کنیم سپس به تحقیق می پردازیم: «همین صلات لیلة الرغائب که باز هم سید بن طاووس این را نقل کرده؛ به عین این سند و متن -که اصلاً متن و سند هم مال آنها {یعنی اهل تسنّن} است- در کتاب موضوعات ابن جوزی {سنّی} آمده!!... اسمش را هم گذاشته‌ اند شب آرزوها!! لیلة الرغائب! یک حدیثی است که آثار جعل از سر تا پای آن واضح است! خوب این چه درجه و قوت احتمالی برای آدم می‌آورد؟!... چون اهل سنّت که شما می‌دانید به چه وضعی نماز تراویح را می‌خوانند در ماه رمضان! بعد از نماز تراویح، در طی سال، شب جمعه اول ماه رجب در مساجد جمع می‌شوند و این نماز لیلة الرغائب را می‌خوانند؛ یعنی لیلة الرغائب از لیالی مشهوره اهل سنّت بعد از تراویح است!! تراویح، درجه اوّل! به خاطر همین حدیث جعلی و لیلة الرغائب، درجه دوم!!...» 🔻🔻🔻🔻🔻 برای توضیح بیشتر می‌توان گفت: بحث لیلة الرغائب و اعمال آن شدیداً در میان عوام اهل سنّت رواج داشته و دارد؛ امّا علمای اهل سنّت از همان ابتدا، با آن مخالفت شدیدی داشتند. برای نمونه می‌توان از ابن جوزی و نووی و دیگر بزرگان حدیث اهل‌سنّت نام برد که سند این روایت را بسیار ضعیف دانسته و عمل لیلة الرغائب را بدعتی ‌بزرگ شمرده‌اند. ابن جوزی می‌نویسد: «هذا حدیث موضوع علی رسول الله صلی الله علیه و سلّم، ... و سمعت شیخنا عبد الوهاب الحافظ یقول: رجاله مجهولون، و قد فتشت علیهم جمیع الکتب فما وجدتهم!» قال النووی: «و هاتان الصلاتان بدعتان مذمومتان منکرتان قبیحتان، و لا تغتر بذکرهما فی کتاب قوت القلوب ـ لأبی طالب المکی ـ والإحیاء ـ للإمام الغزالی ـ ، ولیس لأحد أن یستدل على شرعیتهما بما روی عنه علیه الصلاة والسلام أنه قال : { الصلاة خیر موضوع } فإن ذلک یختص بصلاة لا تخالف الشرع بوجه من الوجوه ، ولا یغتر ببعض مَنِ اشْتَبَهَ علیه حکمهما من الأئمة فصنف ورقات فی استحبابهما فإنه غالط فی ذلک... و قال أبو الفرج بن الجوزی: صلاة الرغائب موضوعة على رسول الله وکذب علیه.» المجموع (4/ 61). امّا مایه تعجّب است که با اینکه علمای شیعه، رشد را در مخالفت اهل سنت می‌دانند و حتی احادیث صحیح آنها را هم(در صورتی که در منابع شیعه مؤیدی برای آن نیابند) رد می‌کنند، با چه ملاک و معیاری این روایت (که فقط در منابع اهل‌سنت، آن هم با سندی غیرقابل‌اعتنا موجود است) را نقل و ترویج نموده‌اند؟! پاسخی که به نظر می‌رسد، این است: ۱- سید بن طاووس بر مبنای قاعده «تسامح در ادلّۀ سنن» و بدون توجه به ضعف سند، آن را نقل کرده. ۲- علمای بعد از سید بن طاووس هم، بر اساس همان مبنا و با توجه به ارادتی که به سیّد و قداست او داشته‌اند، این روایت را نقل کرده‌اند. البته به جز مرحوم سید بن طاووس(ره)، مرحوم شیخ حرّ عاملی(ره) در وسائل و علامه مجلسی(ره) در بحار نیز، این روایت را نقل کرده‌اند: شیخ حر عاملی در وسایل الشیعه این نماز را به عنوان نماز رغائب در شب اول جمعه ماه رجب، با سلسله سندی که علامه حلی به بنی‌زهره اجازه داده است، از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل می‌کند و در پایان می‌گوید: سید بن طاووس این حدیث را مرسلاً از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم نقل کرده است. علامه مجلسی این روایت را با سلسله سند اجازه‌نامه علامه حلی به بنی‌زهره از انس از رسول خدا(ص) آورده و نام تک‌تک راویان را با شرح رجالی برخی از آنها در ج 104، ص 123 نقل می‌کند که عبارت‌اند از: 1. علامه (حسن بن یوسف مطهر معروف به علامه حلی): از علمای بزرگ شیعه و مورد اعتماد است؛ 2. الحسن بن الدربی: عالم جلیل‌القدر بود؛ 3. مسعود بن محمد بن ابی الفضل رازی: علامه مجلسی در ج 95 بحار هنگام نقل حدیث می‌نویسد: مسعود بن محمد و ابی الفضل رازی، ولی در توضیحی که در ج 104، ص 123 می‌نویسد: مسعود بن محمد بن ابی الفضل، یعنی این دو یک نفرند؛ نه دو نفر! و بعد می‌نویسد وی فقیهی صالح بود؛ 4. علی بن عبد الجلیل بیاضی رازی: وی متکلم، باتقوا و اهل مناظره بود؛ 5. شرف‌الدین المنتجب بن الحسن بن علی الحسنی: وی فقیهی صالح بود؛ 6. سدیدالدین ابو الحسن علی بن الحسن: با توجه به فراوان‌بودن راویان با نام علی بن حسن، نمی توان به طور قطع وی را مشخص کرد و گفت ثقه هست یا نیست؛ 7. عبد الرحمن بن احمد النیسابوری: شیخ اصحاب ری، حافظ، واعظ و فقیه بود؛ 8. ابو عبدالله الحسین بن علی: علامه مجلسی می‌نویسد مشخص نیست وی چه کسی است؛ اما هر کس باشد، انسان صالحی بوده است؛ @salmanraoofi
هدایت شده از سلمان رئوفی
9. مسموسم (یا سموسم و یا سمرسم)؛ علامه مجلسی می نویسد در کتابهای رجالی و غیره، مشخص نیست وی ثقه است یا نه 10. ابی الفتح نورخان عبد الواحد اصفهانی یا ابو الفتح بن رجاء: در کتاب‌های رجالی، مطلبی دال بر ثقه‌بودن وی یافت نشد 11. عبد الواحد بن راشد الشیرازی یا عبد العزیز بن راشد بندار: در کتاب‌های رجالی، مطلبی دال بر ثقه‌بودن وی یافت نشد 12. علی بن جهضم، ابو الحسن الحمدانی یا همدانی: نام وی در کتاب‌های رجالی شیعه یافت نشد و در کتاب‌های رجالی اهل سنت نیز فقط به نام وی اشاره شده و هیچ کلمه‌ای بر مدح یا ذمش وجود ندارد و در کتاب‌های روایی نیز، بیش از چهار روایت از وی نقل نشده است که یکی همین نماز لیلة الرغائب است که جعلی دانسته شده و در معجم المؤلفین آمده که وی صوفی بود 13. علی بن محمد بن سعید البصری: نام وی در کتاب‌های رجالی شیعه یافت نشد و غیر از حدیث لیلةالرغائب، روایتی از این فرد در کتاب‌های معتبر یافت نشد 14. پدرش: نام وی در کتاب‌های رجالی شیعه یافت نشد و در کتاب‌های اهل سنت نیز توثیق یا رد نشده است و از وی بیش از سه چهار روایت در کتاب‌های اهل سنت و شیعه نقل نشده است 15. خلف بن عبد الله یا خلف بن عبید الله الصنعانی: ابن حجر می‌گوید: وی حدیث لیلة الرغائب را نقل کرده است که ابن جوزی، این روایت را جعلی و ابوموسی چنین روایتی را غریب دانسته است؛ غیر از این روایت، حدیثی از وی در کتاب‌های شیعه و سنی یافت نشد و از سوی دیگر، در کتاب‌های رجالی نامی از وی نیست تا روشن شود ثقه بوده یا نه 16. حمید طوسی: وی را حمید الطویل و حمید بن تیرویه نیز می‌نامند؛ برخی گفته‌اند وی ثقه است؛ چنانچه یحیی بن معین گفته وی ثقه است؛ و برخی دیگر می‌گویند وی تدلیس می‌کرد! 17. انس بن مالک: وی خادم رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم بود که البتّه از بیعت و یاری و شهادت‌دادن به نفع حضرت علی(ع) سر باز زد و امام علی(ع) او را نفرین کرد که به برص و کوری دچار شد نتیجه‌گیری: با توجه به بررسی سندی این روایت، می‌توان نتیجه گرفت که چنین حدیثی معتبر و مستند نیست و به دلایل زیر نمی‌توان مستحب‌بودن اعمال لیلة الرغائب را ثابت کرد: 1.توثیق نشدن افراد ذیل در این روایت: سدید الدین ابو الحسن علی بن الحسن؛ مسموسم (یا سموسم و یا سمرسم)؛ ابی الفتح نورخان عبد الواحد اصفهانی؛ عبد الواحد بن راشد الشیرازی؛ علی بن جهضم؛ علی بن محمد بن سعید البصری؛ پدرش؛ خلف بن عبد الله 2.شبیه این روایت با سلسله سندی دیگر، در کتاب‌های اهل سنت آمده است که با راویان آخر این حدیث مورد بررسی، مشترک هستند(علی بن جهضم؛ علی بن محمد بن سعید البصری؛ پدرش؛ خلف بن عبد الله) و کتاب‌های رجالی اهل سنت، به اتفاق آن را جعلی و ساختگی دانسته‌اند 3.روایت سید بن طاووس مرسل و در نتیجه، ضعیف است 4.روایت شیخ حرّ عاملی با همان سندی است که در روایت مجلسی آمده که اعتبارش ثابت نشد 5.غیر از این سه روایت، یعنی روایت وسائل الشیعه و بحار الانوار و روایت اهل سنت و روایت سید بن طاووس که در واقع، همه یک روایت هستند و آن را حمید طویل از انس بن مالک نقل کرده است، روایت دیگری در اثبات مستحب‌بودن نماز و دیگر اعمال لیلة الرغائب وجود ندارد 6. جالب است که خود علامه مجلسی(ره) در کتاب زادالمعاد خویش که شبیه مفاتیح است می‌نویسد: «و ذکر لکل من هذه الصلوات ثواب کثیر لم نذکره بناء على عدم الاعتماد على السند ... و لهذا لم نورد فی هذه الرسالة صلاة لیلة الرغائب المشهورة مع أنّها منقولة عن طرق العامّة!»(زادالمعاد، ص 42) یعنی به همین دلیل(عدم اعتماد به سند) ما نماز لیلة الرغائب مشهور را در این رساله نیاوردیم، علاوه بر اینکه از راه عامّه(اهل تسنّن) هم نقل شده‌است! در پایان باید گفت: قاعده «تسامح در ادلّه سنن» مورد پذیرش همه فقهاء نیست و به دلیل اشکالات سندی موجود، به‌جاآوردن این اعمال، به قصدِ ورود و مستحب‌بودن، اشکال دارد؛ امّا به‌جاآوردن به قصد رجاء، ظاهراً مانعی ندارد اما از آنجا که عموم مردم، قصد ورود و قصد رجاء را متوجّه نمی‌شوند و پس از فراگیرشدن تبلیغات رسانه‌ای، این اعمال را به گمان مستحب‌بودن انجام می‌دهند، باید تا آنجا که می‌شود مردم را آگاه کرد تا مبادا بدعتی چون لیلة الرغائب وارد دین شود و سال‌ها بعد، رنگ سنّت به خود بگیرد! زیرا بدعت، هر چیز عجیب و غریبی نیست که با اصول منافات داشته باشد؛ بلکه بدعت یعنی داخل‌کردن چیزی در دین، که جزء دین نیست(إدخال ما لیس فی الدین، فی الدین!) پس حتی نماز و روزه خاصی که در دین نیست، اگر وارد دین شود، بدعت است! حتی برخی‌ها تعریفشان از بدعت، از این هم وسیع‌تر است و می‌گویند: إدخال ما لم یعلم أنّه من الدین فی الدین! یعنی طبق این تعریف، می‌توان گفت از آنجایی که ما نمی‌دانیم لیلة الرغائب، جزء دین هست یا نه، داخل‌کردنش در دین، بدعت است و بی‌مفسده نیست 🔆منبع وبلاگ هاشم سربندی @salmanraoofi