❓پرسش۱۴۲:
عبارت «عمل المشهور جابر لضعف السند» به چه معنی است؟
✍پاسخ:
🌀بحثی در کتب اصولی و فقهی با عباراتی مانند «ضعف السند ینجبر بعمل الأصحاب» یا «الشهرة جابرة لضعفها» مطرح شده است البته متداول بین متآخرین، بیان این مطلب در کتب اصولی ذیل بحث #حجیتخبرواحد می باشد.
🌀مضمون این کلام این است که در صورتی که روایتی از حیث سندی ضعیف باشد، آیا عمل اصحاب و شهرت، می تواند ضعف آن را جبران کند؟ به عبارت اخری در صورتی که مشهور به آن عمل کنند، ما نیز می توانیم یا ضرورت دارد به آن عمل کنیم یا خیر؟
🌀اقوال در مسأله: برخی مانند مرحوم #نائینی شهرت را مطلقا جابر ضعف سند می دانند و برخی مانند مرحوم #خویی آن را مطلقا جابر ضعف سند نمیدانند و عده ای قائل به تفصیل شده اند و شرایطی را برای این انجبار مطرح نموده اند. برای مثال مرحوم #شیخانصاری «قدس الله نفسه الزکیه» درباره جبران ضعف به وسیله شهرت به شکل مشروط اعلام می کند. شرط در جبران این است که باید وثوق و اطمینان حاصل بشود.
🌀شاید بتوان گفت نظر مشهور این است که شهرت با دو شرط جابر ضعف سند می باشد:
1 . شهرت عملی به روایت بین قدماء اصحاب مانند #شیخصدوق، #سلار، #شیخمفید و #شیخطوسی باشد.
2. در مقام افتاء و عمل اصحاب باید اثبات شود که فقها هیچ مستندی غیر از این روایت ضعیف نداشته اند، پس اگر احتمال داده شود که مستندی غیر از این روایت موجود بوده است و فقها از باب تأیید این روایت را ذکر کرده اند،دیگر شهرت جابر ضعف سند نیست.
🔅نکتۀ1: مقصود از شهرت در این بحث، شهرت عملیه است هر چند برخی مانند حضرت #امامخمینی «اعلی الله مقامه الشریف» این بحث را پیرامون شهرت فتوائیه بیان نموده اند.
🔅نکتۀ2: این بحث اهمیت و ثمرۀ فراوانی در #فقاهت دارد و بیان کامل آن نیازمند مقالات مفصل و متعدد می باشد و آن چه بیان شد، خلاصۀ مباحث پیرامون این قاعده می باشد.
#شهرت #شهرت عملیه #شهرت فتوائیه
#انجبار ضعف سند
#فقه #رجال #اصول
📚نجفی،محمد حسن، جواهر الکلام،ج43، ص 273
📚عراقی، آقاضیاء الدین،نهایة الأفکار، ج۲، ص۹۹
📚سبحانی، جعفر، المبسوط في أُصول الفقه، ج3، ص232
📚امام خمینی، روح الله، الرسائل، ج۲، ص۷۰
📚آخوندخراسانی، کفایه چاپ آل البیت، ص332
🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش 145:
مقصود از قرینه حکمت در علم #اصول چیست؟
✍🏽پاسخ(قسمت دوم) :
💎بیان اجمالی: در مورد مقدمات حکمت و عدد آن و عناوین آن اختلاف است و تعداد آن را از یک تا 4 مورد شمرده اند.
💎بیان تفصیلی: با توجه به اختلاف در مقدمات حکمت، صرفاً به اقوال مهم و کتب رایج در حوزه های علمیه اشاره می شود:
💠 حضرت #آیت الله_سبحانی «حفظه الله» در کتاب #الموجز فی اصول الفقه: مقدمات حکمت سه مورد است که عبارتند از:
1️⃣متکلم در مقام بیان تمام مرادش باشد نه در مقام اهمال و اجمال.
🍀مثال: در آیۀ شریفۀ «احل لکم صید البحر» خدای متعال در مقام بیان اصل حکم حلیت صید دریاست نه در مقام بیان خصوصیات و شرایط آن اما در آیۀ «فکلوا مما امسکن علیکم و اذکروا اسم الله علیه...» به صدد بیان تمام مراد از حیث حلیت است که آن چه کلب صید می کند و اسم خدا بر آن برده شده است، مذکی است و قابل اکل است. (البته آیه از جهت طهارت و نجاست در مقام بیان نیست.)
2️⃣قرینه بر تقیید وجود نداشته باشد.
3️⃣قدر متیقن در مقام تخاطب وجود نداشته باشد.
🍀مثال: وقتی مولا می گوید «اشتر اللحکم» و قدر متیقن در مقام محاوره «لحم الغنم» باشد، عبد نمی تواند به اطلاق تمسک کند و گوشت شتر بخرد.
💠 #علامه_مظفر «رحمه الله» در کتاب #اصول_الفقه: ایشان نیز مقدمات حکمت را سه مورد دانسته اند اما عناوین آن متفاوت است که عبارتند از:
1️⃣امکان اطلاق و تقیید باشد.
2️⃣قرینه بر تقیید وجود نداشته باشد.
3️⃣متکلم در مقام بیان باشد.
🔅نکته: ایشان عدم وجود قدر متیقن در مقام تخاطب را به عنوان مقدمات حکمت بیان نکرده است زیرا از نظر ایشان، وجود قدر متیقن در مقام محاوره به منزلۀ قرینۀ لفظیه بر تقیید است.
💠مرحوم آخوند در کفایه: ایشان نیز مقدمات حکمت را سه مورد دانسته اند که عبارتند از:
1️⃣متکلم در مقام بیان باشد.
2️⃣آن چه موجب تعیین و تقیید است در کلام نباشد.
3️⃣انتفای قدر متیقن در مقام تخاطب.
🔅نکته: مرحوم #آقاضیا و مرحوم #خویی و اغلب اصولیین مقدمات حکمت را سه مورد دانسته اند.
🔅نکته2: مرحوم #شیخ و مرحوم #نائینی مقدمات حکمت را دو مورد دانسته اند که مورد دوم و سوم از عناوین ذکر شده در اصول مظفر می باشد.
🔅نکته3: مرحوم #بروجردی و مرحوم #امام_خمینی «اعلی الله مقامهما» تنها به در مقام بیان بودن اشاره فرموده اند.
#مقدمات_حکمت #قرینه_حکمت
#اطلاق_و_تقیید
#اصول_فقه
📚الموجز فی اصول الفقه، ص125
📚اصول الفقه للعلامه مظفر(تعلیقه سبزواری)، ص198
📚کفایه ص287
📚نهایة الافکار، ج2، ص567
📚المحاضرات، ج5، ص364
📚مطارح الانظار، ص218
📚فوائد الاصول، ج2، ص573
📚نهایة الاصول، ص343
📚مناهج الوصول، ج2، ص325
🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯