eitaa logo
🇮🇷🇾🇪کشکول🇵🇸🇮🇷
578 دنبال‌کننده
3.7هزار عکس
3.1هزار ویدیو
39 فایل
جهت تبادل 👇🏻 آیدی مدیر: @sarbazey https://eitaa.com/joinchat/620495047Cb3c9dd040f @sardarmojaz
مشاهده در ایتا
دانلود
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۸۲ قرآن کریم . 1️⃣ كلمه «غابرين» به معناى بازماندگان و هلاك شدگان است، اين كلمه هفت بار در قرآن به كار رفته و تمام هفت مورد درباره همسر لوط است. (آیه ۵۷) . 2️⃣ «حدائق» جمع «حديقه» به معناى باغى است كه ديوار داشته باشد، نظير حدقه چشم. (آیه ۶۰) . 3️⃣ تفكّر در آفرينش، بهترين راه وصول به خداست. «أمّن خلق» (آیه ۶۰) . 4️⃣ آنان كه با سكوت، از خداوند حاجتى مى خواهند، خداوند از حالشان با خبر است ولى دوست دارد بندگانش حاجت خود را به زبان آورند. «اذا دعاه» (آیه ۶۲) . 5️⃣ بهترين راه خداشناسى، توجّه كردن به مشكلات و بن بست هاى زندگى و پيدا شدن راه حل وروزنه هاى اميد به لطف خداوند است. «أمّن يهديكم - من يرسل» (آیه ۶۳) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۸۳ قرآن کریم . 1️⃣ كلمه «مَن» براى موجودات باشعور است، بنابراين چه بسا در آسمان ها علاوه بر فرشتگان موجودات باشعورى باشند كه در قيامت همچون انسان ها مبعوث شوند. (آیه ۶۵) . 2️⃣ عبارت آنچه در سينه هاست؛ «ما تكنّ صدورهم» قبل از كارهاى علنى؛ «ما يعلنون» آمده و اين مى تواند به چند دليل باشد: الف: افكار و نيّت هاى درونى، انگيزه ى كارهاى بيرونى است و لذا مقدّم شده است. ب: دانستن باطن افراد مهم تر از دانستن ظاهر آنان است. ج: علم خداوند به اهداف و افكار باطنى، براى منكران معاد تهديد بيشترى دارد. (آیه ۷۴) . 3️⃣ غيب آسمان ها و زمين، تمام كارهاى مخفى بشر، نيّت ها، وقوع قيامت، زمان نزول رحمت يا عذاب و اسرار ديگر را شامل مى شود. (آیه ۷۵) . 4️⃣ حلّ اختلافات فكرى و ريشه دار، آن هم به دست پيامبرى كه درس نخوانده و مكتب نرفته، نشانه ى اعجاز و حقانيّت قرآن است. «اِنّ هذا القرآن ...» (آیه ۷۶) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۸۵ قرآن کریم . 1️⃣ وظيفه ى مبلّغ، رساندن حقايق به مردم است، پذيرش يا عدم پذيرش، مربوط به خود آنهاست. «ان اتلوا القرآن فمن اهتدى... و من ضلّ» (آیه ۹۲) . 2️⃣ كلمه «شِيَع» جمع «شيعة»، در اصل به معناى دنباله روى و تبعيّت است ولى از آنجا كه در يك گروه، معمولاً بعضى از بعضى ديگر پيروى مى كنند، به معناى گروه نيز مى آيد. (آیه ۴) . 3️⃣ تفرقه، مقدّمه ى ذلّت پذيرى است. ابتدا مردم گروه گروه و متفرّق مى شوند سپس به استضعاف كشيده مى شوند. «شيعاً يستضعف» (آیه ۴) . 4️⃣ كلمه «منّت» در اين جا به معناى نعمت بزرگ و با ارزش است، نه منّت زبانى كه بازگو كردن نعمت به قصد تحقير ديگران باشد و مسلّماً كار زشت و ناپسندى است. (آیه ۵) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۸۶ قرآن کریم . 1️⃣ در اضطراب ها و بن بست ها، خداوند بهترين هادى و حامى مؤمنان است.«اوحينا» (آیه ۷) . 2️⃣ در زندگى حضرت موسى، چند زن، نقش محورى و اساسى داشته اند: مادر موسى، خواهر موسى، زن فرعون و همسر موسى، در آيه ۹ نقش زن فرعون در جلوگيرى از قتل او بيان شده است. (آیه ۹) . 3️⃣ دل هاى همه به دست خداست. او مى تواند سخت ترين دل ها همچون دل فرعون را نيز نرم سازد. «قُرّة عين لى و لك» (آیه ۹) . 4️⃣ آنچه در نظر الهى مهمّ است، ايمان است و زن و مرد تفاوتى ندارند. «لتكون من المؤمنين» در صورتى كه بايد مى فرمود: «من المؤمنات» (آیه ۱۰) . 5️⃣ توكّل به خدا به معناى بى تفاوتى در مسائل نيست. با اين كه مادر موسى زن باايمانى بود، ولى باز هم دخترش را براى تعقيب ماجرا فرستاد. «من المؤمنين، قالت لاخته قُصّيه» (آیه ۱۱) . 6️⃣ اگر خداوند نخواهد، تشكيلات عريض و طويلى همچون دستگاه فرعون نيز از تأمين غذاى يك كودك عاجز مى ماند. «حرّمنا» (آیه ۱۲) . 7️⃣ فرزند به آغوش مادر بازگشت گرچه اين بار، مادر به عنوان دايه استخدام شد؛ ولى عنوان مهم نيست، برگشتن نوزاد مهم است. (آیه ۱۳) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۸۷ قرآن کریم . 1️⃣ عبارت «حُكماً و عِلماً» سه مرتبه در قرآن مجيد آمده كه در همه موارد، حُكم بر علم مقدّم شده است. «حُكم» به معناى فهم درست و قدرت بر داورى صحيح و «عِلم» به معناى داشتن آگاهى و اطلاعات است. (آیه ۱۴) . 2️⃣ گرچه موسى بزرگ شده كاخ فرعون بود، ولى مردم مستضعف به خاطر تفكّر ومنش، او را حامى و رهبر خود مى دانستند. «فاستغاثه». (آیه ۱۵) . 3️⃣ شايد مراد از نعمت در جمله ى «انعمت علىَّ»، غفران و بخشش الهى باشد. (آیه ۱۷) . 4️⃣ هر ترسى مذموم نيست، ترس از نرسيدن به اهداف خود و يا دستيابى دشمن به آرزوهايش، ترس پسنديده است. «خائفاً يَتَرقّب» (آیه ۱۸) . 5️⃣ كلمه «بَطش» به معناى خشم همراه با شدّت و قدرت است. (آیه ۱۹) . 6️⃣ مراد از كلمه «رَجُل» در اين آيه، همان «مؤمن آل فرعون» است كه او ايمان خود را كتمان و در لباس تقيّه به موسى كمك مى كرد. (آیه ۲۰) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۸۸ قرآن کریم . 1️⃣ فراز و نشيب ها، يك سنّت الهى در راه تربيت انسان هاست. «ولمّا توجّه... قال عسى ربّى» (آیه ۲۲) . 2️⃣ «تذودان» از مادّه «ذود» به معناى منع كردن و جلوگيرى كردن است. (آیه ۲۴) . 3️⃣ قصد قربت، با قدردانى ديگران منافاتى ندارد. «أجر ما سقيت» (حضرت موسى كار را براى رضاى خدا انجام داد؛ ولى حضرت شعيب با پرداخت مزد از زحمات او تقدير كرد.) (آیه ۲۵) . 4️⃣ امام رضا (عليه السلام) فرمود: «حضرت شعيب از دخترش پرسيد: چگونه امانت دارى اين جوان را فهميدى كه او را امين مى خوانى؟ گفت: وقتى دعوت شما را به او ابلاغ كردم، به من گفت: از پشت سر من، مرا راهنمايى كن» (آیه ۲۶) . 5️⃣ براى استخدام، دو عنصر توانايى (تخصّص) و امانتدارى (تعهّد) لازم است. «القوىّ الامين» (آیه ۲۶) . 6️⃣ معيار انتخاب همسر در نزد مردم معمولاً چند چيز است: ثروت، زيبايى، حَسب و نَسب. ولى در حديث مى خوانيم: «عليك بذات الدّين» تو در انتخاب همسر، محور را عقيده وتفكّر وبينش او قرار ده. (آیه ۲۷) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۸۹ قرآن کریم . 1️⃣ «آنَستُ» به معناى مشاهده كردنى است كه در آن اُنس و آرامش باشد. «جَذوَة» به معناى قطعه و كلمه «تَصطَلون» از ريشه «صَلَى» به معناى گرم شدن با آتش است. (آیه ۲۹) . 2️⃣ مار شدن عصا و سفيد شدن دست، نشانه اى از تشويق و تنبيه، انذار و بشارت است كه دو عنصر اساسى در زمينه تربيت است. «برهانان من ربّك» (آیه ۳۲) . 3️⃣ براى اصلاح جامعه، بايد ابتدا به سراغ ريشه ها و سرچشمه هاى فسق و فساد رفت. «الى فرعون و ملائه» (آیه ۳۲) . 4️⃣ هارون (كه در لغت، به معناى كوه نشين يا قاصد است) برادر بزرگ حضرت موسى، از انبياى بنى اسرائيل بوده و در قرآن از او ستايش شده است. (آیه ۳۴) . 5️⃣ اقرار به كمالات ديگران، خود يك كمال وارزش است. «هو أفصح منّى» حضرت موسى با اين كه پيامبر اولوالعزم بود، به كمال برادرش اقرار كرد. (آیه ۳۴) . 6️⃣ بهترين نوع برادرى، برادرى در تأييد حقّ و بازوى يكديگر بودن در مسير خداوند است. «سنشدّ عضدك باخيك» .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۹۰ قرآن کریم . 1️⃣ كلمه «صَرح» به معناى ساختمان بلند است. اين آيه نشان مى دهد كه در مصر قديم، هم كوره هاى آجرپزى بوده و هم قدرت بر ساختن برج داشتند. (آیه ۳۸) . 2️⃣ قرآن مجيد همچنان كه در مورد پيشوايان هدايت و نور، كلمه «ائمّة» را بكار برده است؛ اين كلمه را بر جلوداران ضلالت و نار نيز اطلاق فرموده است و از اين رو است كه در قيامت، هر كس با رهبرى كه در دنيا انتخاب كرده به دادگاه عدل الهى احضار مى شود. «يوم نَدعوا كلّ اُناس بامامهم» (آیه ۴۱) . 3️⃣ نقش حكومت ها را در شكل دهى ساختار فرهنگى و عقيدتى جامعه نمى توان ناديده گرفت. «ائمّة يدعون الى النّار» (آیه ۴۱) . 4️⃣ كلمه «بصائر» جمع «بَصيرت» به معناى بينش و آگاهى و كلمه «أبصار» جمع «بَصَر» به معناى چشم است. (آیه ۴۳) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۹۱ قرآن کریم . 1️⃣ كلمه «ثاوياً» از ماده «ثَوى» و به معناى مقيم مى باشد چنانكه كلمه «مَثوى » از همين ماده، به معناى جايگاه و قرارگاه است. (آیه ۴۵) . 2️⃣ براى اثبات حقّ، گاهى بايد روش تحدّى و مبارزه طلبى و مناظره را انتخاب كرد. «قل فأتوا بكتاب...» (آیه ۴۹) . 3️⃣ براى انسان سه دشمن معنوى شمرده اند: جلوه هاى دنيوى، تمايلات نفسانى و وسوسه هاى شيطانى. در اين ميان، دنيا و جلوه هاى آن همچون كليدى است كه با حركت به يك سوى، در را باز مى كند و با حركت به سوى ديگر مى بندد، يعنى هم مى توان از آن بهره ى خوب گرفت و هم مى توان آن را در راه بد بكار برد. وسوسه هاى شيطانى نيز - اگر چه نقش آفرين هستند ولى - انسان را به گناه مجبور نمى كنند، مضافاً بر اين كه، شيطان در دل اولياى خدا راه نفوذ و تسلّطى ندارد؛ امّا دشمن دوم كه از همه كارسازتر است، هواها و تمايلات نفسانى است كه خطرناك ترين دشمن انسان بشمار مى رود. (آیه ۵۰) . 4️⃣ آنجا كه هدايت پذيرى نباشد، هواپرستى حاكم است. «لم يستجيبوا... يتّبعون اهوائهم» (آیه ۵۰) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۹۲ قرآن کریم . 1️⃣ طالبان حقّ، به دنبال حقّ هستند و توجّهى به اين كه چه كسى، از چه نژادى و با چه زبانى آن را مى گويد ندارند. «اذا يُتلى ... قالوا آمنّا» («يُتلى » به صورت مجهول، يعنى گوينده مطرح نيست.) (آیه ۵۳) . 2️⃣ پذيرش حقّ، نيازمند صبر در مقابل انواع انتقادها و مشكلات است. «قالوا آمنّا... يؤتون أجرهم... بماصبروا» (آیه ۵۴) . 3️⃣ مورد انفاق تنها مال نيست، از علم، توان و آبرو نيز مى توان انفاق كرد. «ممّا رزقناهم ينفقون» (آیه ۵۴) . 4️⃣ «لَغو» يعنى امر بيهوده كه هم در كلام و هم در عمل قابل بروز است و مؤمنان به اعراض از آن سفارش شده اند. از جمله ويژگى هاى بهشت آن است كه لغو و بيهودگى در آنجا نيست.  (آیه ۵۵) . 5️⃣ «مُدارا»، كوتاه آمدن از موضع قدرت است، نظير پدرى كه دست كودكش را در دست دارد وقدرت بر تند رفتن دارد، ولى آهسته راه مى رود؛ امّا «مُداهنه»كوتاه آمدن از موضع ضعف است. نظير بسيارى از رؤساى كشورها كه به خاطر نداشتن شجاعت، در اختيار ابرقدرت ها قرار دارند. انبيا و اولياى الهى با مردم مدارا مى كنند؛ امّا در برابر كفر مداهنه نمى ورزند. (آیه ۵۵) . 6️⃣ ايمان آوردن، تنها به آگاهى داشتن نيست، بلكه به جرأت هم نياز دارد. «ان نتّبع الهُدى معك نتخطّف» ( گروهى حقّانيّت اسلام را مى فهمند، ولى بخاطر حفظ منافع شخصى از آن سرباز مى زنند.) (آیه ۵۷) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۹۲ قرآن کریم . 1️⃣ طالبان حقّ، به دنبال حقّ هستند و توجّهى به اين كه چه كسى، از چه نژادى و با چه زبانى آن را مى گويد ندارند. «اذا يُتلى ... قالوا آمنّا» («يُتلى » به صورت مجهول، يعنى گوينده مطرح نيست.) (آیه ۵۳) . 2️⃣ پذيرش حقّ، نيازمند صبر در مقابل انواع انتقادها و مشكلات است. «قالوا آمنّا... يؤتون أجرهم... بماصبروا» (آیه ۵۴) . 3️⃣ مورد انفاق تنها مال نيست، از علم، توان و آبرو نيز مى توان انفاق كرد. «ممّا رزقناهم ينفقون» (آیه ۵۴) . 4️⃣ «لَغو» يعنى امر بيهوده كه هم در كلام و هم در عمل قابل بروز است و مؤمنان به اعراض از آن سفارش شده اند. از جمله ويژگى هاى بهشت آن است كه لغو و بيهودگى در آنجا نيست.  (آیه ۵۵) . 5️⃣ «مُدارا»، كوتاه آمدن از موضع قدرت است، نظير پدرى كه دست كودكش را در دست دارد وقدرت بر تند رفتن دارد، ولى آهسته راه مى رود؛ امّا «مُداهنه»كوتاه آمدن از موضع ضعف است. نظير بسيارى از رؤساى كشورها كه به خاطر نداشتن شجاعت، در اختيار ابرقدرت ها قرار دارند. انبيا و اولياى الهى با مردم مدارا مى كنند؛ امّا در برابر كفر مداهنه نمى ورزند. (آیه ۵۵) . 6️⃣ ايمان آوردن، تنها به آگاهى داشتن نيست، بلكه به جرأت هم نياز دارد. «ان نتّبع الهُدى معك نتخطّف» ( گروهى حقّانيّت اسلام را مى فهمند، ولى بخاطر حفظ منافع شخصى از آن سرباز مى زنند.) (آیه ۵۷) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۹۴ قرآن کریم . 1️⃣ كلمه «سَرمَد» به معناى دائم و هميشگى است. (آیه ۷۱) . 2️⃣ بهترين نشانه هاى خداشناسى آن است كه براى همه كس، در همه جا و در همه وقت، قابل دسترسى باشد. «قل أرايتم» (آیه ۷۱) . 3️⃣ در آيات قرآن، هميشه شب بر روز مقدّم است. شايد از آن جهت كه تاريكى شب، ذاتى زمين واز خود آن است، ولى روشنى روز، از خورشيد است كه بر زمين عارض مى شود. (آیه ۷۳) . 4️⃣ حضرت موسى درطول دوران مبارزه اش با سه محور اصلى فساد و طغيان، درگير بود: يكى محور قدرت و زور كه فرعون، سردمدار آن بود. ديگرى اهرم ثروت و زَر كه قارون، مظهر آن بشمار مى رفت، و سومى عامل فريب و تزوير كه سامرى رهبرى آن را به عهده داشت. به عبارت ديگر، حضرت موسى با مثلّث شومِ زور، زر و تزوير، دست به گريبان بود. (آیه ۷۶) . 5️⃣ حضرت على عليه السلام در تفسير جمله ى «لاتَنسَ نصيبك من الدنيا» فرمود: «يعنى از سلامتى، قوّت، فراغت، جوانى و شادابى خود براى آخرت استفاده كن» (آیه ۷۷) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۹۵ قرآن کریم . 1️⃣ به علم خود نازيدن، اخلاق قارونى است. «على عِلمٍ عندى» (آیه ۷۸) . 2️⃣ قدرت و ثروت در دست انسان هاى غافل، سبب فخرفروشى، خودنمايى وتجمّل گرايى است. «فخرج على قومه فى زينته» (آیه ۷۹) . 3️⃣ علم واقعى، انسان را به سوى آخرت و تقوى و عمل صالح سوق مى دهد. «قال الّذين اوتوا العلم ويلكم ثواب اللّه خير» (آیه ۸۰) . 4️⃣ ايمان و عمل صالح، زمانى سعادت آفرين است كه انسان بر آن پايدار باشد. «آمن و عمل صالحاً و لا يلقّاها الاّ الصّابرون» (آیه ۸۰) . 5️⃣ حوادث، سبب بيدارى فطرت ها و تغيير پندارها و خواسته هاى غلط است. «لولا أن منّ اللّه علينا» (آیه ۸۲) . 6️⃣ منشأ فساد، برترى جويى است. «لايريدون علوّاً... و لا فسادا» پرهيزكار كسى است كه اراده ى تفاخر وبرترى بر ديگران ندارد. «لايريدون علوّاً... والعاقبة للمتّقين» (آیه ۸۳) . 7️⃣ خداوند پاداش نيكى ها را با فضل خود مى دهد، ولى در كيفر بدكاران با عدل خويش رفتار مى كند. «فله خيرٌ منها - لايجزى ... الاّ ما كانوا يعملون» (آیه ۸۴) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۹۶ قرآن کریم . 1️⃣ تعبير به فريضه بودن قرآن، نشانه اهميّت و جايگاه والاى آن است. «فرض عليك القرآن» (آیه ۸۵) . 2️⃣ بعثت، مراحلى دارد: الف: گرفتن وحى. «يُلقى اليك الكتاب» ب: برائت از كفّار. «فلاتكوننّ ظهيراً» ج: صلابت در كار. «لايصدنّك» د: دعوت ديگران. «اُدع الى ربّك» ه : اخلاص در عقيده و عمل. «لاتكوننّ من المشركين» (آیه ۸۷) . 3️⃣ ايمان، تنها با زبان و شعار نيست، بلكه همراه با آزمايش است.«أحسب... هم لايفتنون» (آیه ۲) (ادّعا كافى نيست، بايد عملكرد را ديد و قضاوت كرد.) . 4️⃣ دليل آزمايش هاى الهى، عينى و محقّق شدن علم ازلى خداوند و جدا شدن مؤمنان واقعى و شكوفا شدن استعدادهاى درونى و به فعليّت رسيدن آنهاست. «فليعلمنّ... الّذين صدقوا و... الكاذبين» (آیه ۳) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۹۷ قرآن کریم . 1️⃣ نيكى به والدين يك امر انسانى است، نه فقط ايمانى. «و وصّينا الانسان» (آیه ۸) . 2️⃣ احسان به والدين، مطلق و هميشگى است؛ امّا اطاعت از والدين، مشروط به آن است كه انسان را از خدا دور نكنند. «فلا تطعهما» (آیه ۸) . 3️⃣ صِرف كار نيك، انسان را در زمره نيكوكاران قرار نمى دهد. كار نيكى كه از ايمان به خدا برخيزد ارزشمند است. «آمنوا... لندخلنّهم فى الصالحين» (آیه ۹) . 4️⃣ منحرفان براى دعوت و تشويق ديگران به كار خلاف مى گويند: اگر اين كار گناهى دارد به گردن ما. در حالى كه هيچ كس نمى تواند گناه ديگرى را به عهده بگيرد. «و لْنَحمل خطاياكم و ما هم بحاملين» (آیه ۱۲) . 5️⃣ فرد اغفال شده مسئول كار خود است؛ ولى اغفال كننده علاوه بر مسئوليّت كار خود، مسئول گناهان اغفال شدگان نيز هست، بدون آنكه چيزى از گناه اغفال شده كم شود. (آیه ۱۳) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۹۸ قرآن کریم . 1️⃣ در ارشاد و تبليغ، پس از آنكه باطل بودن فكرى را ثابت كرديد، راه حقّ را نشان دهيد. «لايملكون لكم رزقا فابتغوا عنداللَّه الرّزق» (آیه ۱۷) . 2️⃣ اسلام دين انديشه است و از همه ى مردم براى انديشيدن دعوت كرده است. «أولم يروا...» (آیه ۱۹) . 3️⃣ با مطالعه ى دقيق در آفرينش، شك و ترديد خود را بر طرف كرده و خدا را بهتر مى توانيم بشناسيم. «فانظروا...» (آیه ۲۰) . 4️⃣ در قرآن كريم، هر جا كه جمله ى «مَن يشاء» و سخن از اراده و خواست خداوند آمده است، مشيّت با توجّه به حكمت و عدل است، زيرا اراده ى الهى بدون حكمت نيست. (آیه ۲۱) . 5️⃣ در مجمع البيان مى خوانيم: «ولىّ» كسى است كه بدون درخواست، كمك كند و «نصير» كسى است كه با درخواست فرد، او را يارى نمايد و كفّار از هر دو محرومند. (آیه ۲۲) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۳۹۹ قرآن کریم . 1️⃣ ايمان حضرت لوط، نوعى اعلام حمايت و تقويت حضرت ابراهيم بود. «فآمن له» و نفرمود: «آمن به» (آیه ۲۶) . 2️⃣ كلمه «أجر» در مورد پاداش هاى دنيوى و اخروى هر دو به كار مى رود ولى كلمه «اُجرت» تنها در مورد پاداش هاى دنيوى است. (آیه ۲۷) . 3️⃣ پاداش آن همه خلوص و تلاش و هجرت حضرت ابراهيم عليه السلام، موهبت هاى چهارگانه اى است كه اين آيه بيان مى كند: اوّل: فرزندان پاك. دوم: مقام نبوت در نسل و دودمان. سوم: نام نيكو در دنيا. چهارم: عزّت در آخرت. (آیه ۲۷) . 4️⃣ رهبران دينى، بايد به مفاسد، ناهنجارى ها و خطرهاى عمومى جامعه توجّه كنند و در رفع آنها بكوشند. (حضرت لوط، در مورد گناه مشهور زمان خود هشدار داد.) «قال ... لتأتون الفاحشة» (آیه ۲۸) . 5️⃣ فساد اخلاقى، انسان را به فساد عقيدتى مى كشاند. (غرق شدن در گناه و ناديده گرفتن ارزش هاى اخلاقى، باعث شك در نبوّت حضرت لوط شد.) «لتأتون الرجال - ائتنا بعذاب اللّه اِن كنتَ من الصادقين» (آیه ۲۹) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۴۰۰ قرآن کریم . 1️⃣ كلمه «سِى ء» به معناى بدحال شدن است. بدحال شدن حضرت لوط ممكن است به خاطر ترس از تعرّض بدكاران به فرشتگان ميهمان در خانه ى او باشد و يا به خاطر اطلاع از نزول قهر و عذاب الهى بر قومش. (آیه ۳۳) . 2️⃣ «ذراع» به قسمتى از دست (از آرنج تا انگشتان) گفته مى شود. تنگ شدن ذراع، كنايه از ناتوانى و فروماندگى است، زيرا كسى كه آرنجش كوتاه باشد، نسبت به انجام بسيارى از كارها ناتوان است. به هر كس كه به نحوى از پا مى افتد و كارى دستش نيست مى گويند: «ضاق بهم ذرعاً» (آیه ۳۳) . 3️⃣ «فسق» به معناى خروج از طاعت است كه روشن ترين نمونه آن شرك و كفر مى باشد. (آیه ۳۴) . 4️⃣ كلمه «تعثوا» از «عثى» به معناى ايجاد فساد است. (آیه ۳۶) . 5️⃣ انسان ها معصوم نيستند و گاهى گرفتار لغزش و گناه مى شوند؛ آنچه خطرناك تراست، فساد آگاهانه، مغرضانه و مصرّانه است. «لاتعثوا... مفسدين» (آیه ۳۶) . 6️⃣ كلمه «رَجفة» به معناى لرزش زمين است. «اراجيف» اخبار و سخنانى است كه سبب تزلزل عقيده و روحيّه ى مردم مى شود و «مُرجفون» به كسانى گويند كه چنين مطالبى را بگويند يا بنويسند. (آیه ۳۷) . 7️⃣ خداوند هيچ قومى را بدون دليل و بيّنه، عذاب نمى كند. «عاداً و ثمود... و كانوا مستبصرين» (آیه ۳۸) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۴۰۱ قرآن کریم . 1️⃣ كلمه «حاصِب» به معناى طوفان همراه با سنگريزه يا تگرگ و «خَسف» به معناى فرو رفتن در زمين است. (آیه ۴۰) . 2️⃣ تكبّر در برابر حقّ، ظلم به خويشتن است. «كانوا أنفسهم يظلمون» (آیه ۴۰) . 3️⃣ مادّيون در پديده ها متوقّف مى شوند، ولى خداپرستان از پديده ها عبور مى كنند و به شناخت خدا مى رسند. «لآيةً» (آیه ۴۴) . 4️⃣ اگر نمازِ انسان، او را از فحشا و منكر باز نداشت، بايد در قبولى نماز خود شك كند. «اِنّ الصّلاة تنهى» (آیه ۴۵) . 5️⃣ قرآن و نماز، در رأس برنامه هاى تربيتى است. «اُتلُ - أقِم» (آیه ۴۵) . 6️⃣ رابطه پيامبر با مردم از طريق تلاوت آيات قرآن و ابلاغ اوامر خداوند به آنان و رابطه او با خدا از طريق عبادت و نماز است. «اُتلُ - أقِم» (آیه ۴۵) . 7️⃣ گسترش كارهاى نيك و معروف، به طور طبيعى مانع رشد منكر است. «الصّلاة تنهى» (آیه ۴۵) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۴۰۲ قرآن کریم . 1️⃣ «جدال» در لغت به معناى به هم تابيدن است. به گفتگوهاى دو نفر كه با هم درگيرى لفظى پيدا مى كنند تا بر يكديگر پيروز شوند، جدال مى گويند. «جدال احسن» به گفتگويى گفته مى شود كه همراه آن طعنه، استهزا، ناسزا و اهانت نباشد، بلكه بر اساس استدلال و محبّت و با انگيزه هاى اصلاحى باشد. (آیه ۴۶) . 2️⃣ تبادل نظر و گفتگوى صحيح ميان مكتب ها، فرهنگ ها و امّت ها مورد قبول اسلام است. «بالّتى هى أحسن» (آیه ۴۶) . 3️⃣ «جحود» نفى چيزى است كه دل مى پذيرد و يا پذيرش چيزى كه دل نفى مى كند. (آیه ۴۷) . 4️⃣ رها كردن حقّ و به سراغ زمينه هاى شك و ترديد رفتن، نشانه ى بيمارى و انگيزه هاى ناصحيح انسان است. «لارتاب المبطلون». (آیه ۴۸) . 5️⃣ آيات قرآن، بر دل اهل علم مى نشيند و اين گروه هستند كه حقانيّت آن را با تمام وجود درك مى كنند. «الّذين اوتوا العلم» (آیه ۴۹) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۴۰۳ قرآن کریم . 1️⃣ كسانى كه به خاطر وابستگى به مكان يا منطقه اى، منحرف مى شوند، عذرشان پذيرفته نيست، زيرا همواره در زمين، فضايى مناسب براى انجام تكاليف دينى هست. «ارضى واسعة فايّاى فاعبدون» (آیه ۵۶) . 2️⃣ كنده شدن از زمين، مقدّمه ى كنده شدن از انواع وابستگى ها و دل بستن به خداست. «واسعة فايّاى» (آیه ۵۶) . 3️⃣ مرگ، امرى وجودى است، نه عدمى. «ذائقة الموت - ترجعون» مرگ، پايان كار نيست، بازگشت به مبدأ است. «الينا ترجعون» (آیه ۵۷) . 4️⃣ كلمه «تَبَوّء» به معناى دادن مسكن دائمى است و «غرفه» به محلّ بلندى گفته مى شود كه بر اطراف، اِشراف داشته باشد. (آیه ۵۸) . 5️⃣ رمز موفقيّت و سعادت در چهار چيز است: الف: ايمان و انگيزه. «آمنوا» ب: كار و كوشش. «عملوا» ج: استمرار و استقامت. «صبروا» د: توكّل بر خدا، در برابر وسوسه ها و نگرانى ها. «على ربّهم يتوكّلون» (آیه ۵۹) . 6️⃣ «اِفك» به معناى باز گرداندن چيزى از صورت واقعى آن است، يعنى آگاهانه حقيقت را دگرگون مى كنند. (آیه ۶۱) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۴۰۴ قرآن کریم . 1️⃣ يادآورى ناأمنى هاى پيرامون انسان، امنيّت را در نزد او ارزشمند مى كند. «يتخطّف الناس من حولهم» (آیه ۶۷) . 2️⃣ براى رسيدن به هدايت ويژه ى الهى، تلاش لازم است و بايد گام اوّل را خود انسان بردارد. «جاهدوا - لنهدينّهم» (آیه ۶۹) . 3️⃣ خداوند، هم راه قرب را به ما نشان مى دهد و هم تا رسيدن به مقصد، دست ما را مى گيرد. «لنهدينّهم... مع المحسنين» (آیه ۶۹) . 4️⃣ در پيروزى ها و شكست ها، محوريّت توحيد فراموش نشود. «للّه الامر من قبل و من بعد» هم پيروزى را از او بدانيم و هم ساز و برگ نظامى را. «بنصر اللّه ينصر» (آیات ۴ و ۵) .
◾نکاتی برای تدبر از صفحه ۴۰۵ قرآن کریم . 1️⃣ انسان بايد ژرف نگر و عميق باشد، نه ظاهربين و غافل. «يعلمون ظاهراً... و هم عن الآخرة هم غافلون» (آیه ۷) . 2️⃣ تفكّر، داروى بيمارى غفلت است. «هم غافلون او لم يتفكرّوا» (آیه ۸) . 3️⃣ نتيجه ى فكر سالم، ايمان به حقّانيّت و هدفدارى هستى و آخرت است و نتيجه ى بى فكرى، كفر و انكار معاد است. «يتفكّروا - لكافرون» (آیه ۸) . 4️⃣ سقوط انسان مراحلى دارد: ابتدا گناه «اساؤُ السُّوآى » سپس تكذيب «كذّبوا» و آنگاه استهزا. «يستهزؤون» (آیه ۱۰) . 5️⃣ كلمه «يُبْلِسُ» از «ابلاس» به معناى غم و اندوهى است كه ناشى از شدّت يأس باشد. واژه «ابليس» نيز از همين ريشه است. (آیه ۱۲) .
. 🍃🌺 نکاتی برای تدبر از صفحه ١۵ قرآن کریم 🌺🍃 . 1️⃣ نترسيدن از مرگ، نشانه ى صدق ويقين است. وقتى مرگ از راه مى رسد شوخى ها، تعارفات و خيالات مى گريزند، تنها انسان مى ماند و اعمال او. در لحظه ى مرگ، انسان باور مى كند كه متاع دنيا كم است و آخرت بهتر وباقى است. (آیه ٩۵) . 2️⃣ عمر طولانى مهم نيست، قرب به خداوند و بركت عمر ونجات از آتش، ارزش دارد. «لويعمّر الف سنة وما هو بمزحزحه من العذاب» (آیه ٩۶) . 3️⃣ انسان با پيروى از هوسها و ارتكاب گناه، از مدار حقّ خارج شده و به سوى كفر تمايل پيدا مى كند. قرآن مى فرمايد: سرانجام كسانى كه مرتكب گناه مى شوند - اگر توبه و جبران نكنند - تكذيب و كفر است. (آیه ٩٩) . 4️⃣ علماى يهود، پيش از بعثت پيامبر، مردم را به ظهور و دعوت آن حضرت بشارت مى دادند ونشانه ها ومشخّصات او را بازگو مى كردند. با نشانه هايى كه در نزد دانشمندان يهود بود، آنان محمّد صلى الله عليه وآله را همچون فرزندان خويش مى شناختند، ولى بعد از بعثت آن حضرت، در صدد انكار و كتمان آن نشانه ها برآمدند. (آیه ١٠١) .
💠 نکاتی برای تدبّر از صفحه ۵۲ 1⃣ متّقین، همیشه در انابه و دعا هستند. «یَقُولُونَ».(آیه ۱۶) 2⃣ تقوا به معنای انزوا، بیخبری و گوشه گیری نیست، متقی باید جامع کمالات باشد. «الصَّابِرِینَ وَ الصَّادِقِینَ وَ...» (آیه ۱۷) 3⃣ شهادت عملی، بهترین نوع شهادت است. هماهنگی در میان آفریده‌ها، بهترین گواهی بر یکتایی خداست. «شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ» (آیه ۱۸) 4⃣ کسانی که آگاهانه ایجاد اختلاف می‌کنند، به زودی سیلی می‌خورند. «سَرِیعُ الْحِسابِ» (آیه ۱۹) 5⃣ ما مأمور انجام وظیفه‌ایم، نه ضامن نتیجه. «فَإِنَّما عَلَیْکَ الْبَلاغُ» (آیه ۲۰) 6⃣ نام کسانی که به عدالت دعوت می‌شوند و آمرین به معروف و ناهیان از منکر، در ردیف انبیاء برده شده است. پس کیفر قاتلان آنها نیز مانند قاتلان پیامبران است. «فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ» (آیه ۲۱) 7⃣ گاهی یک انحراف، تمام اعمال شخص را می‌کند. «حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ» (آیه ۲۲) .